Hawaii Holomua, Volume II, Number 10, 12 March 1892 — HOOLOLI I MANAO IA O KE KUMUKANAWAI. O [ARTICLE]

HOOLOLI I MANAO IA O KE KUMUKANAWAI. O

He K»nawai e hoololi ai • n» Paoku 4<SJ& 39, 62. a me 63 o ke Kulhukanawai a e pakui pauku bou i ke Kumufc6*tawai,e kapaia Pau* ku 83. K HooMoia f La Mo» a ka Ahnolelo o ke Aupnni Hnv;aii : Pauku I. Ma keia ke hoololiia uei ka Pauku 4S o kr Kumukanutrai a penei e heluheluia ai ua Pnuku la: Pauku 48. 0 na Bila K&nawai a pau i hooholoia e ka Ahaolelo mamua o ka lilo aua i kanawai e waihoia imua oka Moi. Ina e apono oia. c kakauinoa oia. a ma ia mea e lilo ai ia i kaoawai; aka, ina aole oia i kakauinoa, e hoihoi hou ae oia me na kumu pu o kona hoole ana i ka Ahaolelo. a na ka Ahaolelo e kakau i na kumu o kona hoole ana maioko o ko lakou huke moolelo. a e hapai hou lakou i ka noouoo aua o ia mea. Ina mahope u ia noonou b>m ana ua hoaponoia ua Bila Kan&wai nei e ka elua-ha-pakolu o na hoa a pau i kohoia o ka Ahaolelo, e hoihoi houia aku i ka Moi no ke kakauinua ana. alaila. e lilo no ia i kanawai. Ma ia mau hana aua a pau, e hoomaopopo a ke koho ana ma ke kahea ana i na ae a me na hoole, a e kakauia ma ka huke moolelo o ka Ahaolelo na inoa o na poe a pau i koho ma ka aea me ka hoole i ka Bila Kanawai. In* e hoihoi oleia mai kekahi Bila Kanawai e ka Moi iloko o na la he 10 [koe ka la Kabati] mahope o ka waiho ia ana aku imua uiia, alaila, e lilo no ia i kanawai, me he la hekauawai i kakauinoaia e ia, ke ole nae e hiki ole ka hoihoi ana mai mamuh o ka hookuu e ia ana o ka Ahaolelo, a ina pela aole ia e lilo i kanawai.” Pauku 8. Ma keia ke hooioliia nei ka Pauku 56 o ke Kumukanawai a ]«uei e heluhelu ia ai ua Pauku nei: “Pauk'-i 56. O ke Alii o ka Ahaolelo ne kane kupaoia no ke Aupuni i hiki aku oia i na makahiki he iwakalua-kumanialima. a i noho ma ke Aupuni no na makahiki ekolu, a bc waiwai kona iloko o keia Aupuni i kupouo i ka auhau i hiki aku i ka ekolu tausaui dala mawaho ae o ua hihia a pau, a i ole ia. he loaa makahiki kuna aole i omi malalo o eouo haneri dala.” Pauku 8. Ma keia ke huololiia noi ka Pauku 5H o ke Kumukanawai a penei e heluhelu ia ai ua Pauku la; •'Pauku 59. 0 kela a me keia kane kuj>a o ko Hawail Paeaina iua he Hawaii Amerika, a he Kurupa paha ma ku hanau ana. a ina ua hiki aku kuna uiau makahiki i ka iwakalua. a ua kuokaa oia i kuna mau auhau, a ina u» hookomo oia i kona inoa ma ka papa inoa o na poe koho o kona upana no ke koho ana i na ’Lii o ka Ahaolelo, alaila, ua kupono oia i ke koho i na ’Lii, a ua loaa iaia ke kuleana e koho i na ’Lii o ka Ahaulelo i kela a me keia koho ana ina nae.” A e hooioliia ne hoi ka mahele elua o ua pauku la a penei e heluhelu ia ai. “Alua — H<e waiwai ponoi kona ma keia Paeaina i kupono i ka auhau ia i emi ule iko ka \miwai io malalo o hookahi tausani dala mawaho ae o na hihia a pau, a i ole pela, ua loaa maoli iaia kekahi loaa makahiki i emi ole malalo o eono haneri dala i ka makahiki mamua ponoi ibo o kona hookomo ana i kona inoa iloko o na inoa o ka poe kupono i ke koho. Pauku. 4. Ma keia ke hoololiia nei ka Pauku 63 o ke Kumukanawai a penei e heluhelu ia awua Pauku la: ‘Pauku 63. Aole e noho kekahi i Alii a i Luuamakaainana ma ka Ahaolelo, ina aole i koho ia malalo a kulike hoi me ua hoak&ka ;sua a keia Kumukanawai.” Pnuku 5. Ma keia ke hoololiia nei ka Pauku 62 o k« Kumukauawai, a penei e heluhelu ia ai ua Pauku la. “Pauku 62. O kela a mc keia kaue kupa o ko Hawnii Paeaina

ina h? ffawaii, Amenka. a he | Europa paha ma ka hauau ana iua _ ua oia c knkua mamuii o < ke Kumukanawai ame na kanawai ’ c Hke ruc ka mea i hoakaka ia no na poe naoa e koho i na ’Lii. aua hookaa i kona mau auhau. a ua hiki aku oia i na makahiki be iwa- , kalua. a i noho ma keia Aupuni no : ka makahiki hookahi mamua pooo i | iho o ko koho ana. a i ike i ka helu-- ] helu a me ke kakaulima ma ka 1 olelo Hawaii, a Knelani. a Europa , paha. [ina i hanauia mahope mai o ka makahiki 1840. n iua ua hoo- |' i komo i kona inoe ma ka papa inoa , 0 na poe kohu o kona apana c like • 1 me ka mea i hoakaka ia ma ke ka- ] nawai. alaila. ua loaa iaia ke ku- 1 leana e hookomo i hookahi halola , uo ka Luuamakaainana a mau Lu- 1 uamakaainana paha oia apana: aka ' nae, ona olelo no ka makahiki hoo- ] k&hi mamua ponoi iho okc koho ana a me ka ike heluhelu a kakaulima ma ka olelo Hawaii. Enelani a Europa paha. aole ia e pih i na poe c noho ana ma keia Aupuni i , ka munawa i kukalaia ai keia Ku- I mukanawai, ina c hoopaa lakou 1 ko lakou inoa a koho balota lakou , ma ke koho mua ana malalo o I keia Kumukauawai.” , Pauku b. Ma keia ke pakuiia.j i nei ike Kmnukanawai he Pauku \ hou uia kc ano he ho>»loh i ua Ku- , , mukanauai la e kapaia Pauku 83, ‘ u penei e heluhelu ia ai ua Pauku , la: “Pauku 83. Ua hiki i ka Ahaolelo i kela ame keia mauawa ej , hana i na Kanawai aua i manao ai ; i ua kupono no ka hooponojK)no ana a me ka hoouialu aua ine ka hoomaopopo ana i na kanaka a pau, a i olo ia, o kekahi napa hookahi a lahui ]>aha i lawe ia mai iloko o ke Aupuni no ka hana ana i na haua > oihana mahiai, a ua hiki no hoi ma ia kanawai e hoohaiki a kaupalena ika manawa e noho ai ma- 1 loko o ke Aupuni oia poe limahana oihana mahiai ame na oihana a hana paha a lakou e lawelawe ai." ; Ke hooia nei au ua hooholoia ka Bila mamua ae ma ka Heluhelu Ekolu ia ana iloko o ka Ahaolelo o ke Aupuni Hawaii ma ka la 10 o Novemaba, M. H. 1890. CHARLES \V1LC0X. Kakauolelo. 211—tfd 44—tfw