Hawaii Holomua, Volume II, Number 22, 28 May 1892 — KEKALI NEI MAKOU I KAU MAU HOAKAKA KUMUKANAWAI E KE HOA. [ARTICLE]

KEKALI NEI MAKOU I KAU MAU HOAKAKA KUMUKANAWAI E KE HOA.

* ( N'o na mea e pili aoa i na hoa- ’ kaka Kumokanawai a ka hoaloha Ka Leialii.” eia makou ke kali ma- | lie nei i ko makou mau manao hoakaka » hiki ika naa ana o kana. He mahalo makou i kana kamailio ana ma na mea e pili ana i ke Kumukanawai eku nei. Aole o mskou ahewa iki i kona mau manao e hoike ana i ka hewa o ka Panku nua a me ka Pauku mea. O na mea a makou i hookulike ole ai ko makou manao oia no na mea a makou i j>ane aku ai, i hiki ole ai iaia ke paae jx>no mai; aka. koe wale no ; kona pane ana mai ia makou me na manao e olelo ana "he nonohua a ku ole i ka naauao." a kuhihewa wale i na ninau i hookahua pono ia maluna o na kumu moakaka. be ; mau niuau ano "pahenehene ia a , kulana kalaiaina naauao ole." £ nana iki kakou i keia ano kalaimanao ana oia hoi, o ke Kumukanawai e ku nei, oia “ka mea nana i hoemi hoj>e i na oihana kalepa o kuia j Aupuni/’ ua like no ia me ka olelo ana o keia kumukanawai e ku nei ka mea nana i hoemi i ka oihana kopaa. kekahi o na oihana kalepa 0 loko nei o ka aiua. a ina e pau keia kumukanawai, a loaa he kumukanawai hou, he mea ia e kinai j ia ai na kumu e akeakea ana i ka , holomua o ua oihaua mahiko la o I loko o ka aina nei. a ina o ka Bila Kanawai a Makinele (McKinley) kekahi kumu e akeakea ana i ka holomua o ka oihana mahiko, alaila, e pau ana ia Bila Kanawai, oiai e hoopau anake kumukanawai hou i a Ka Ijeialii i na kumu akeakea a pau nana “i hoemi hope i na oihana kalepa o keia Aupuni,” Ua | like keia me ka olelo ana j>enei: O kumukanawai elau pu, ka mea I nana i hoemi i ka holomua o oiha- ! na kopaa; a ina e pau o kumukanawai elau pu, a loaa he kumukanawai kaulike, ua hooholomua ia ka oihaua kopaa, e umi-a-puaa ia nei e ke kanawai a Makinele, e , hoonoa ana i na kopaa a pau e 1 komo iloko o Amerika Huipuiame ke dute ole. Nolaila. aole auei he mea hiki ia uiakou ke olelo ae mamuli u ka hookahua ana maluna o keia manao, mamuli o ka loaa ana ; o ke Kumukanawai hou, e like me j ka Ka Leialii e koi nei, e kinai ia ai ke kanawai a Makinele, a holo- ; mua hou ka oihana kopaa o Hawaii nei. O kakou a pau ua kakoo no i keia Kumukanawai elau pu, oiai o kakou a pau kai hoohikiia malalo ona, aka, e like me kou kakoo ole i na wahi paewaewa o keia kumukauawai elau pu au i hoomaopopo ai, pela uo makou, eia nae o ka makou ninau nui ola keia, 0 ka pilikia j nui anei keia o ka aina i keia wa? Aole anei o ka pilikia nele hana o ka aiua ka pilikia oi? Wahi nae au e ua hoa nei, ke i mai nei oe, aia a loaa ke kumukauawai kaulike no kakou pau ko kakou pilikia nele hana, oia hoi holomua hou na hana ka- ; lepa. Ina o ka haina oiaio keia, alaila j ua hewa anei makon i ka olelo ana ua loaa mai nei ia oe e ua makam&ka nei ke alahele e kupai ai ka pomaikai iluna o ka aiua. e like no hoi me kau i hooia mai ai ma kou mau manao hoakaka e pili ana i ua kumukanawai kaulike nei? Aole makou i nele i na hoakaka a “wehewehe naauao” wahi au e ua hoa nei no ka mea e pili ana i keia Kumukanaw&i, a oiai ua ike makou aole o ka pilikia kumukauawai ka pilikia nui o ka aina e noho nei 1 keia wa, aka, o ka pilikia nele han& no ia, a oiai hoi o oe ka mea e olelo &n& e j>au ana ka pilikia nele hana o ka aina a holomua hou na oihana kalepa o ka aina ke loaa ae kau Kumukaoawai Kaulike e koi uei. nolaila, e hana oe i kau hana e ola io ai kakou. Aole olelo mai o ka Hui Hana Hao o Ulakoheo, o ke kumu o ke i kuemi hope ana o na haua oia hale uo ka nele ia i ke Kumukanawai Kaulike a Kn Leialii e koi nei; aole •lelo mai ka hui o Waila ma. o ke kumu o ka holo ole ana o ka mokuahi Likelike uo ka uele ia i ke kumukanawai kaulike; aole oleio mai ka hui o Poka. ma o ke kumu i holo ole ai o Iwalani i keia mau I& no ka nele i ke komuk&nawai kaulike. Aka, eia uae ka laau lapaau e ola ai, wahi a Ka Leialii , e pau ai keia pilikia o ka Hale Hana Hao o Ulakoheo, ka Hui Mokumahu o Waila ma me ka Hui Mokumahu o Poka ma, o ka loaa ona Kumukanawai Kaolike, a ina aole loaa, pehea iho la la? Pehea hoi? 0Ka Leialii no kai ike. I nui ke aho e ua hoa neī a loaa ke Kumuk&nawai Kaulike, pono inai ia oe, j pono kakou. >