Hawaii Holomua, Volume II, Number 51, 17 December 1892 — MAKE MAKE AU E IKE I HAWAII OIWI MA KOU NOHO. [ARTICLE]

MAKE MAKE AU E IKE I HAWAII OIWI MA KOU NOHO.

He aneene ekoln makahiki a oi i ‘ hala ae nei, ua haiolelo ae o Luoa- | kanawai M«kale i make akn nei. ; maloko o kek >hi anaina hoolaulea i i malama ia roa Hamelenetona Hale, (oia hoi ke kakela o ke Alii Paoahi. a he hale Kotele i keia ira) o ke kumuhana a Luna\anawai Makale i hookahua mai a» i kana iwihaia’o. oia “ke kulana o ka Aha KUkie i ka wa o kona hoomaka ana mai e ku. ma ke ano Aha Hookolokolo,’ a iloko o kana mau hopuna olelo e hoolei ana ma iuua o ke anaina, ua hoike mai la oia i ka m-M)lelo o loane li, kekahi I o na Hawaii Oiwi i noho i ka noho ' hope Lunakanawai Kiekie iloko o ia m.iu la, a wahi ana. eia he olelo ; hooholo ma kekahi hihia e wa ; ho nei i keia wa na l«>ane li i haku me ka noeau i loaa iaia iloko oia : enau la, a oiai aole i nui K»a ka pii ; ana mai o ka naauao iloko oka : aina, e like me ka hiki ke ike ia ka holoniua o na keiki Hawaii ma ka naauao a me ka makaukau ma ke kanawai i keia wa, a ma ua ole lo hooholo la a loane li i haku ai a ua lawe Ka Aha piha i ua olelo hooholo la i olelo hooholo no ua hihia la. a hiki mai i keia la, ma na mokuaina ma Amerika, he aneane hanen a oi olelo hooholo o ua mau mokuaim» la i komo pu ai me ka olelo hooholo a Io.ine li i haku j ai, a pela me Inelani ua komo pu aku keia olelo hooholo ma na olelo hooholo o kuna mau mokuaiua, a ; oia paha kekahi o na olelo hooholo i kaulana o Hawaii nei, i ha&wi ia | ai e.loane li. a oiai nae he wa ia e ano poaeae ana no ka lahui Ha- i waii, aka, i keia la ua malamalama j ; o Hawaii, a ua lawa na Hawaii oiwi me ka ike kanawai ioi aku i 'ke au kahiko, nolaila. ke hauoli i nei au ke olelo ae, makemake au e 1 ike i kekahi Hawaii oiwi. ma ko’u noho Lunakanawai e noho nei, a i ' ole ia ma kekahi noho e ae paha o ka Aha Kiekie. Mamuli ona hiKimanao ana i : keia haiolelo a Lunakanawai Makale, ka mua ona Lunakanawai i Kiekie, i kono mai i na Hawaiioiwi e pii aku malnna o ka noho Lunakanawai Kiekie, he mea no ia e koi ia mai ai kiikou na oiwi ponoi e haawi aku ai ina mahalo kiekie ana ia Lunakanawai M ikale, a e lilo pu ana hoi kana mau huaolelo e kouo ara i na Hawaii oiwi no ke kupono e pii aku maluua o kekahi : nohn o ka Aha Kiekie, i Kia Hooinanuo no kona mauao nui e liio aa Hawaii oiwi i makaukau ma ke kanawai i Lunakanawai Kiekie. A oiai ua hiki mai ī ka waehoo- . ko ia ai keia leo k»no a Lunukana- ! wai Makale i aloha ia, oiai ua hooholoia ke kanawai e ae ana i Klua Lunakanaw.il Kaapum no ka Apana Hookolokolo Akahi oko Hawaii Hae Aina, nolaila, ke kakoo ; uei makou i ka wanana a Lunakanawai Makale, a e ike ia hoi okeia ka hooko ia ana oia manao, a no ka mea, ua lohe ia mai eia he niau i inoa lehulehu mai waena mai o na Haole i waiho ia aku imua o ke Alii ka Moiwahine ame ka Aha | Kuhina, e noi ana e hookohu ia mai i mau Lunakanawai Kaapuni no ka Apana Hookoiokolo Akahi, a eia pu no hoi he hookahi inoa ma ka aoao o lea Papa Loio Hawaii, i waiho ia aku imua o ke Aliiaimoku, a me kona Aha Kuhina. a oia > inoa he Hawaii oiwi oiaio oia, no- . laila, ke kakoo nei makou no ka inoa aka Papa Loio Hawaii, b« keonimana naauao a hohonu u<a ke kanawai, a oia kekahi o na keonimana holomua iloko o keia mau la e nee nei ma ka oihana kauawai. Ola ka aina, Ola ka Lahui, aOla ke Alii, Ola hoi pana 1ka Hawaii oiwi. m