Hawaii Holomua, Volume III, Number 142, 19 January 1893 — HE PANE IA HOAHANAU O KA EKALESIA KATOLIKA ROMA. [ARTICLE]

HE PANE IA HOAHANAU O KA EKALESIA KATOLIKA ROMA.

Hoomaon. Na Pope Ehiki*. Aole au i olelo he ehiku Pope o ka Ekaleaia ‘ Lalina —Pope—Hemolele — Katolika—A p o t o l i k a— Koma.” Ua olelo au he • ona poo. oia o Popf. Kaiiinela. Aki, Epikopo, Perebitero. EHakona me Sudiaiona. j A hookahi o keia mau poo ua “hoehaia i ka eha make,” oia ka Poj>e. 1 Oia hoi o Pio VI i lawe pio :a ai e Kenela Beretiera ma ka A. P. 1798 ■ a make ma Valence Farani, Augate 26. 1799. I ka “eha" ana o keia poo, ua koe no na poo ekalesia e ae. oia hoi, na mana ekaies;a e ae 0 loko oka Oihana Kahuna o ka Ekaleaia Latiua, oia o K.ulinela, Aki-Epikopo. Epikopo. Perebitero, Oiakona, me Suadiakona. Aole au ‘ 1 olelo he ehiku Pope ia; nau keia i hookahuli ano e ae i Ka'u mea maoli i h >akaka oi. Ina olelo au he ehiku mau hua mele ma ke ala pii himeni oia o Do, Ke, Mi, Fa. Sol. La me Si ua hiki ia oe ke olelo mai. no kou ike ana o Do ka inoa 0 kekahi hua himeni; nolaila, he ehiku Do ma ke alapii hemeni. Oia hoi, no kou i*e ana o Pope, kekahi poo o ka holonolona leanana, e like me ka'u i hoike ai. nolaiia. hiki ole ke hookahuli ae lie Ehiku Pope ia. Eia nae nau ponoi no i kue ia oe iho ma keia mea, oiai, ua hoike maopopo mai no oe ma kau pane o ka la 17 o Dek. ‘ l ua ike maopopo no oe ma ka'u hoakaka ana no kekahi * * * oia kekahi Pope i hopuia a i kai pio ia a make ma kahi e. a i hooia hou ia ma ke koho hou ia ana i Pope hou,” a o na poo e ae. he okoa ia. aole ia he mau poo i kanaia o Pope. ua pili wale no ia inoa i kekahi ona poo ehiku au i hoomaopopo ai. O ka huaoleio "kekahi” au i hooia mai nei, he helukahi ia. aua pili ua huaolelo la au i hoike mai ai m poo, oia hoi “kekahi poo,” a ua hooia mai no oe, ua pili ua mau mamalaolelo la i ka Po}>e i hopuia ai a lawe pio ia; nolaila, ua hoolaio maoli oe o Pope oia kekahi o na pt>o ehiku a’u i hoike ai. Pehea la nae 1 hiki ai ia oe ke hookahuli ae ia “Pope,” kekahi o na poo ehiku o ka holoholona a he ehiku poo “Pope” ia, me kou kapaewale ana aku i na poo Kadinela, Aki-Epikopo i *c. &c. Aia ma kou inoa he ehiku huapaiapala, H O N 0 L I I. a oiai ua ikeia o H kahi hua paiapala o ua inoa la, nolaila, he ehiku [7] H ia o kou inoa. Peia anei? Ka Huaolelo Papi*as Ekki.esia, Papai Ekklksias me Lateinos. Ano ke hoomaka nei au e kamailio no kahi i ai ke kaualua o ka hoaloha Mr. Honoiii.

U* olelo au he olelo Ht lene pololei no o Papp»s Ekkleeia. e like me kau e ka makaniaka i hoike mai nei. Ona huahelu au i hoonohooono ai ma keia niau huaolelo elua, aole au e hoahewa aku. A e hoi*e aku au ia oe he olelo Helene pololei no hoi o Papai Ekkleeiaa, e hke me ka'u i hoike ai. Ma kau kukulu ana i kau olelo Helene, aia la ma ka helukahi. Pappaa. he hai inoaia ma ka auikumu (nominative eaee) o ka hoonohonoho Aui hkahi iua ka olelo Helene (Fir?v Declension) oia hoi, he Pot>e. O Ekkleaia hoi, oia ano iu-okahi no. E hoomanaoia nae, o Pappaa, ai* ma ke kama-kane (maa-euline gender) a o Ekklesia. aia ma ke kama-wahine (femiuiue gender). A mau ka'u kukulu ana i ka’u hoonohonoho oleio. ua laweia keia rula 0ka Huipaa (Syntex) oka olelo ■ Helene: ‘O ka haiinoa (noun) i ’ hoohuia aku i kekahi haiinoa i : mea e hoike ai i kona auo, a e hoike ana oua mea kiuo hookahi la no ia, ua kuikalii like no ia me ua huaolelo la ma ka aui (eaae). Ua kapaia keia he hookulana aui like (appcsition).” Oia hoi. ina aia o Pappa» ma ka auiaumu, alaila, o ka haiinua e hoohui ia ana me ia, e pono no eku ma ia aui hooaahi. E like nie keia, Dareios ho Paaileus, Dariu ke Alii (Moi). A nolaila, eia ka unuhina i>olōlei o kau olelo Heleae, Pappas Ekklesia i waiho mai nei, Pope ka Ekaieeia. Ua olelo anei au, o Pope ka Ekalesia. a i ole, o Ekaleaia ka Pope. Nana iho kaua i ke kulike ole o kau olelo //elene me Ka manao a u 1 kii ai ma Papai Ekklesias.