Hawaii Holomua, Volume III, Number 6, 4 February 1893 — KA IKE ANA I NA TAUSANI LAPU. [ARTICLE]

KA IKE ANA I NA TAUSANI LAPU.

I ka hala ana aku la o keia eepa iuka. ua nanaholo ae la hoi ka poe i koe iho ma na kae pali, me he mau kao la lakou e kuwalawala ana iluna a ilalo, 0 kekahi poe hoi e kokolo ana me ka haha ana iloko o kekahi lua pohaku hamama e huli ana kona alo iluna. Owai keia lua wahi a*ka mea heluhelu? O ka lokoia keia & ke alii Kakae. he loko ia e hooholo ai na ia a ke alii e ai iho ai, Kukulu no ka umeke poi, o ka i holo no o ka ia o ua loko la, hopu | iho la no a o ia kapalili no a ka vraha. , O ka paumaele a haukae o ka waha i ke koko a me ka unahi, he ! ono iho la ia ia poe. aohe ono ia lakou o ka ia koko ole, aia no a koko ono ka ia. Ua olelo iho nei ke kiu ia oukou ! aoie i make o Kakae iloko ma kahi 1 e kokoke ana i ke ana o Kapela, a ■ o kekahi wahi paha ma ia wahi. Ae, he oiaio no, i ka wa o na koa I o ke alii i holo ai a loaa aku la o ! Kakae iloko loa o ke kuono, ua | lohe iho la u Kakae i ka nui o ka make. Nolaila. ua holo hou aku la oia iwaho a he wahi pih ia, he ane kiekie aku o waho nei a he haahaa maloko. Maiaila oia kahi i moe a:, a he wahi kahu kekahi i holo pu aku me ia, he wahi kuapuu. A noho iho la kahi kahu kuapuu mahope o ke Alli, kahili, aohe ike mai o ke alii i keia hana a kahi kino kuapuu. Ina paha oia i ike mai ina la paha ua papa mai oia aole la e kaj hih. 1 No ka tnea, ua hoopuka ae no ke 1 ‘ ka olelo kauiuhu i ka wa o | !aua i ik« i* a ku ai e na koa o ka Hawaii. i ike bmoU ka Hawaii i ka . ‘k® Uoua; oiai na koa >?£?*•'***' - • ‘ijf; u i w

ka wa keia okala ua aui makai. Hooho aela na kanaka. heaha la keia mea e oni nei iloko o ka wai? Eia la ke oni ne; no. »j No ka hooho mau oka poe hiki hope :nai, ua holo hou mai o Kekuhaupio i hope e lohe pono i keia ' mea e wawa ia nei. Ninau mai la o Kekuhaupio. ! heaha ka oukou e na koa o ke aiii eku nei maanei, aohe hahai i ka : enemi. Haiia ia aku ia ua kaeaea la, he mea eia ke oni nei iloko o ka wai, huli iho la ka pukaua a ike. Pane ae la ia, aohe ilalo kahi i oni ai, aia la iluna i ka pali a o ke aka keia o ke kahiii e oni nei. Huli ae la o Kuhaupio a kuhi aku la kona iima, aia ua mea oni la a oukou e ike la ilaio. I aiawa io ae no ka hana e luli 10 mai ana no kahi kahili ake kahu o Kakae. Ua kena ae la o Kuhaupio i na koa e pii a lawe mai. Emoole ua Hawaii i lalama aku ai a loaa u Kakae a me kona wahi kahu kuapuu, e pili ana raa ke kowa puhaKu. • O keia wahi pili a ua alii la a nie kona kahu i pee ai oia kahi i kapa ia o Kapiii a Kakae. 0 ka manao o kekahi poe, aia ka pili a Kakae iuka. ma kahi e pili ia i keolaelae o kahi kaulaina iwi, e huli pono uku la i ka upoho pali I ma kela aoao mai. 1 ka wa ana Hawaii e hoohoana i ka ike ana i ka maaio a kela mea iioko o ka wai, ua manao ae la o Kakae ke kahili nei no ka paha kona wahi kahu iaia, a oia kana i pane ae ai. Mamamake hoi kaua ia oe e kuu kahu, kai no hoi e waiho kau kahi11 a lanakila, akahi a make' Na kaua iho no kaua i pepehi i keia la Ua hoea aku la na koa o Kamemeha ma kahi e pee nei na pio, a hou ia iho ia kahi kuapuu i ka poloiu a kiolaia mai la i kahawai. O ke alii Kakae, ua kauoha aku la ka pukaua Kuhaupio e maiama ia kona ola> hoea imuao Kamehameha, oiai nae ke pio e laweia mai ana, ua holu mai la kekahi o na koa o Kamehameha kana pu ma kekahi aoao mai o kahawai me ka ike ole ia a make ibo la o Kakae. Ma keia kaua ana ? Kamehame* ba ia Maui nei, ua loaa iaia he mau j>u mai na alii mai o Kona, o ke kumu i io&a mai ai iaia, i epaia e ke alii a ke akamai nui wale i ka oleip. Me na pu i ki ia ai na kake e wa walu ana i ka pii i ka pali, a i ke ku ana, ua hehee mai la lakou ilalo nei a pepehi maoli ia iho la. Eha mau kanaka o Maui i hiki aku i ka welau pali, a hooioi mai la e holu ia aku ana ika walawala nui mai ana ilalo.