Hawaii Holomua, Volume III, Number 158, 10 February 1893 — Nuhou Ano Nui! Lohea ka Lono Kipi ma Kaleponi. [ARTICLE]

Nuhou Ano Nui! Lohea ka Lono Kipi ma Kaleponi.

Ulnku na Nupepa. Na manao Hoohui Aina. — Na Hiohiona o ka Liona. A paha na maka o farani. Aohe Hopohopo no Hawaii. I Ma ka hora 2 o Ke a wakea Poaono o ka la 28 o lanuan, ua ku aku la ke Kalaudine maloko o ke awa o Kapalakiko, a iloko o ka manawa pokole loa, ua lawe ia aku la ka lono ma na wahi a nau o ke Kuianakauhale no ka hookaiiuli Aupuni a rae kela kipi kuloko ma Hawaii nei. a ua lilo ia i kumu pihoihoi nui no ka lehulehu. Ua puka mai la ua nupepa lehulehu me na manao like ole, e apono ana kekahi i neia mau hana a e kue ana kahi. Hookahi no Aoao. O ka mea maopopo nae oia no keia : O ka aoao waie no o ke Aupuni Kuikawa kai lohe ia mai ko lakou mau Komisina mai. a he mea maopopo no paha e hoike ana lakou a keokeo a maikai ko lakou aoao. A o ka aoao hoi o ka hapanui o ekolu-hapaha a oi aku o ka lahui, e kaomi ia ana kahi o ka nani a o kc ino ke hoaiai ia. No ka mea, ma ka heluhelu ana i na nupepa ua hiki ke hoomaupopo ia aia iakou maialo o ke kuhihewa nui, me he la munuli o na mea i hoike ia aku ia lakou —ua olelo lakou o ka iahui holookoa kai »la mai a huokahuli iho ia i ke Aupuni, aoie nae oia ka uiaio, o ka hapa-uuku loa kai ala mai, he hapa-uuku hoi i hui pu me kekahi poe i maojiopo oie ko lakuu kuiana a me ko lakou auo, koe wale no he j;*oe i makaukau e hana i kekahi mea i ioaa ai ke ola. E L’au ana Kuhihewa. Aka. e pau ana nae ke kuhihewa o lakou ke hiki aku na lono hope mai ko ke Aiiiaimoku mau Komiama aku, a e akakuu iho ana lakou. Na Manao Kaiaiaina. He nui na lono no ka manao i hoike ia e na kauaka kalaiaina o Amenk.a. O kekahi lono, ua h«»ike ae o I*eresidena Haris<)na o Amerik i i keia manawa, aole oia e iawelawe ana i kekahi mea no Hawaii nei, no ka me.i iloko ae nei no o Maraki e pau ai kona noho Peresidena aua. Ua oleio ia ae, ua > hiiinai oia i ka noho maiama a hooiualu wale ana no o Ainerika maluna o Hawaii nei. aka. ua nui ka ikaika o kekahi poe koikoi i ka hoohui aina. Ua mahae nae ka Alia Kuhina ma keia ninau, he eiua ma ka aoao hoomalu, a o ke koena aku tna ka aoao hoohui. Ke Koho 6aiou Kuikawa no ka Uoohui Aina. Ua ike iho makou maioko o kekahi o na nupepa i hoopuka ia ma 1 Kapalakiko, ma ka Poakolu, la 1 o

keia mihin*, i kekahi miu olelo h<x'lan»‘ man»o. No k& mea, ua ■ elelo *e ua nupepa nei. i ka manaI vra a na Komiaina o ke Aupuni | Kuikawa o ko Hawaii Pae Aina. • j waiho aku ai i ka lakou koi e pih ana no ka hoohui ana aku i» Hawaii nei me Amerika. e waiho pu ia aku ana la mea imua o ka Ahaolelo 0 Amenka. me kekahi Ieta mai ka Peresidena aku, e pili ana i k® kohu akea ana o ka Lahui Hawaii maiuua o ke kumuhana, ka ninau hoohui aina. ma ke ano Koho l*alota kuikawa, a aia a nui ka poe e k.ik».x> aua ma ka aoao hoohui aina, alaila oia ko Amerika manaw e kakoo mai ai ia mauao, ma ka pakui ana aku ia Hawaii nei, ma ke ano oia kekahi o kona mau panalaau. Ina he mau lono oiaio aeia. alaila o ke ea o ko kakou aina hanau, ka aina a kakou i alohaai, ka mau o kona kuokoa a me ka welo ana o kona hae. aia no ia iloko o ko kakou pohoiima. Ka Pereaidena Hou. 0 kekahi lono, ua olelo ae o Kaliwilana, ka Pereaidena hou, aole ona manao no keia mea, oiai, aole oia i noho Peresidena, aia a hiki mai ia manawa, alaila oia kamailio. 0 kekahi lono hoi. aia oia ma ka aoao hoohui aina. He Manao Kamahao. Ua hoike ae o Outhwaite, k» Lunaho**m;ilu o ke K<>miteo ka Oihana Koa j>enei : “Ke mau&o nei au ua hana hewa nui ko kakou Aupuni i ke Aupuni o Hawaii. Aole i hoike ia mai kekahi mea no ka hoopoino ia o kekaiii o na kapa Amerika. a ina no ua kupilikii na kupa o Amerika, he mea kanalua ka pono o ka hoolele ia ana o na koa Ameiika iuka o kh aina. “Aole tn*e e paa ana ia manawa 1 ka mana koho malalo o ke aupuni ia manawa he j*»e kupa Amerika; ua pau ko lakou kupa ana no Amenka ma ka raea hiki ia lakou mamuli o ko lakou lawe ana i ka hoohiki kupa malalo o kekahi aupuni. E like me ka lono i loaa mai ia’u, he helehelena pakaha nui ko keia hana e ka poe i knmo iloko o ka oihanB mahiko, a i ole, ma kekahi ano e ae. He mea maopopo he wahi ano hana keia no ka hao ana ae a lilo ka Paeaina Hawaii malalo o ka uhi kolnka o ka hoohui aina, a e okomo aku ai i ke Aupuni o Amerika iloko o kekahi kulana maikai ole. He mea maikai loa no paha ka loaa ana i ka oihana mahiko ka elua keneta makana no ka paona kopaa i haua ia malaila mai a Amerika aku. “Ke makemake nei au e olelo aku, o ka hoolele ia ana o kela mau koa mai ka Bosetona aku, ho hana kaua i a. Pehea la && loihi a kakou e ae wale aku ai i ka hoolele ia o na koa o kekahi aupuni okoa iloko u kekahi kulanakauhale o kakou? Aka, he wahi aupuni uuku wale iho no o Hawaii. malaI lo iho o 100.U0U ka heluna lahui, a aole e hiki iaia ke kue mai.” Ka Liona Beritania. Ua hoike ae ka nupepa Cbroni- | ele o ka la 30 i kona manao e ; pili ana no ko Enelani kulana, a : peuei ke ano nui: Ma kela aoao ! aku o Hawaii ke hoohalua mai la | na heleheiena o Keoni Bulu, a i keia la, rne ka hiki ole k-.- hoakaka ia. ua lokahi na Seneta, na Kuhina i a me na Lunamakaainana, ina e hooholo ana o Amenka Huipuia e I ae i ka hoohui aina. alaiia, e ulu I mai ana kekahi kumu kuia nui ! me Enelani.” Kelemania a me Farani. Eia huu kekahi mau olelo a ua nupet*a nei: “Ua maopopo loa, o Enelani. Kelem&n!& a me Farani, ke hoomakakiu nei me na maka

lili i na oni ana a pau a Amerika Huipuia no ka hookahua iho i kona mana maluna o ke alawai o Nic.»ragaa, a aole no i manao ia e ka mea i kamaaina i na ano hooponopono Aupuni ana a Enelani me Farani, e ae ia ana keia Aupuni e hele mamao loa no ka hookahua ana i kona mana maluna o kela alawai a ma Hawaii paha me ka loaa ole mai o na kue rna; keia mau Aupuui uui mai o Europa. Na Nupepa Alakai o Ladaua. Ua hoike ae ka nupepa L)ai!y N’ews o Ladana i koua manao e olelo ana he hana Lmauui na ka poe Amerika keia hookahuli i ke Aupuni o ke Aliiaimoku. Wahi hoi a ka nupepa Daily Telegraph: “He hana o ke auo pohoialo a kekahi poe Amerika e lawe i ka maua no iakou, a o ka lua, oia hoi ka mea hiki ole, e hoohui aina Aole loa e hiki ia kakou ke ae aku ia Amenka Huipuia e hoohui i kela Paemoku, ina no e ae aua ka mana aupuni ma Wasinetona ia mea. He mea maopopo e hoihoi hou ia ke Aupuni Hawaii, no ka mea, o kela kipi he hana ia na ka poe haoie poo eha, haakei, a he poe Amerika ka hapanui o lakou.” O ka nupepa Times. e hoole ana i ka hiki ke ae ia a hooko ia ke noi a Mr. Doie (oiahoi ka hoohui aina) maiuna o ke kulana hoopwnopono aupuni o Amenka e ku nei. A ua pane ae ka nupepa Graphic: “Malia paha ua hookele hemahema ia ke aupuni o Hawaii, aka, mawaho ae o na kaao makani i hooiaha ia ma Kapaiakiko; aoie loa i loaa ia makou kekahi mea e apono aku ai i ka hookahuli ia ana o ke Aliiaimoku Me he ia o keia hoaia kipi oia no ka hana a kekahi poai limahana. uo lakou ka huina aole i oi aku i ka 1,500, a o ka heleuluulu ana mai nei o ua poe kipi nei e noi e hoohui aina, he heleheleua haumia loa kona.” He mau nupepa Beritania keia, ahe mea maopopo ke hoike nei iakou i ka manao o ialahui aia ma ka aoao kue i keia mau hana. Ko Beritania Manao. Ma ka ia 30 o ka mahina i hala, ua hoike aku la o Haku Rosebele. ke Kuhina o ko na Aina E o Bentania. i kona manao imua o ko Amerika Kuhina Noho ma Ladana, uo ua mea e pili ana i na mea i hanuia iho nei, aia ke aupuni Liona, Farani a me Geremania, ma ka aoau e kue ana i ka hoohui ana aku ia Hawaii uei me Amerika Huipuia, aua manao wale ia he mau oleio oiaio Keia i kukuiuia maiuna o keiealii mau kumu kupono. A hiki mai ikala31 oka mahina i haia, aoie ioa ho kauoha i loaa asu i ko Kuhiaa Nolm o Bentania n.a Amenka H lipuia mai koua aupuui aau, e kue aua la Amerika no kana mau hana ma Hawaii nei, no ka mea. he manaolana ko Beritania Nui. aole loa o Anaenka e hoao ann e lawelawe i kekahi keehiua waune e moku ai k& piko o ka noho hoaloha ana mawaena o lana. Ka Manao o kekahi Haoie Kamaaina. O T. E. Evans. i noho Lun& nui iho nei no K&lawao, ala oia ma Wasinet-»na, a i kona lohe ana aku nei i keia uuhou. a me ka heluhelu aua i na manao o ua uupepa. ua pane koke ae 1& ia maloko o ka nupepa Chronicle oka la I o Feberuari nei. e olelo ana. ina e imi ia ka mea oiaio, e ike ia ana, ua hoala ia keia mau haua e kekahi poe kakaikahi, ake ninau ia ka manao o ka lahui a me na haole luanao maikai, e ike ia ana aia lakou ma ka aoao kue.

Ka Manao o na Kuhina. Ua hoikeia ae, ua hooholo na Kuhina ose aupuni o Amerika, he mea pono ole ka awiwi lapuwale aku i keia hana. Ua hooia ia ae no hoi ka makemake oka Peresideua e kali no ke ku aku o ka mokuahi Auseteralia mai Honolnlu aku nei, a o ka ioaa aua ia o na lono hooe loa, mamua o ka hooko ia ana o kekahi hana. Ke Kuhiua Hawaii ma Wasinetonl. ■ Ma kekahi kukakuka pu ana o ke Kuhina Hawaii ma Wasinetona, oia hoi o Kamika, ua hoike ae la ia i kona manao penei: Eia no | me ke Aliiaimoku kona kuleana a i me kona mau pono, oiai, ua hookahuii iaoia mamuli o ka limaikaika. E akoakoa koke aku ana hs aumokn kaua maloko o ke awa o Huuolulu. a e ioli ae ana ke kulana mai ko keia manawa, oiai. o ke aupnni wale no o Amenka kai ike ! ia. E hoomanaoia nae, ona pono kalepa a poao waiwai o Hawaii ua apo pu ia iloko o Araerika a he mea kuia no hoi ia i ka manao o ko laila p«*e. aka, aoie nae ia mau mea e kaupale aku i na mana aupuni e 1 ae - Ka Lono raa Ladana. Ua loaa aku ka lono i ke Komisina Hawaii e noho ana ma ke Aloalii o Ladana no na mea piii i ka hoohuli Aununi ma ka la 30 o I Ianuasi, ua hele aku kekahi Luna : Aupuni Hawaii e hui a e niuau ia Haku Roseberey, ke Kuhiua o ko na Aina Eo ia Aupuni. Ua hoike mai la ua Haku nei, aole e kue koke mai ana o Enelani, aka, ua j olelo pu mai la oia. aoie loa e ae , ana o Enelani, Farani me Kelemania i ka hoohui ia o na Paemoku Hawaii ia Amenka. Ke Kue a Enelani. Ua hoike ia ma ka nupepa Examiner o Kapalakiko. o ka la 3, aia ma ke ahiahi o ia la i loaa aku ai i ke Kuhina Nui o Amenka i ka Enelani kue i ka hoohui 5a aku o Hawaii nei me ia aupuni. He Moku Kaua Liona. Ua haalee aku la ka moku kaua Berilania Garnet, 18 pu. ia Aeapuleo, Mekiko, i ka la 7 o lanuan. no Honolulu nei, me ke kauoha e nohopaa maonei a pau na kuee. Nolaiia, ina aku a kupalulu mai. Ka Adimarala Skerrett. Ua ku mai ka Adimaraia Skerrett o na mokukaua Amerika o ka PaKipika inehinei, maluna mai o ka Mohiean, aua haawi ia ae na pu aloha. Eia aku a hoea mai he elima mau mauuwa Araerika. I 'Kaena ua Amenka. Ua kaen »ae na ku;>a Amerika, { ina « komo w.»:e inai o Beritania e ’ Kue i Ka 1;*kon mea e haua ai me , Hawaii uei, aiaiia, e iaWe koke uo lakou. ae aa aku e halawai pu ka Aeto me ka Liona no na ai a ka ! ui. Make o Elaine. 0 kekahi ona kalai aupuni naauao a kaulana o Araerika Huipula, oia no o James G. Elaine, ua make mai nei ma ka la 27 o ka mahina i hala i ke 63 o kona mau makahiki. O keia ke kanaka a na Amenka i kapa aku ai oka waihona o ka luea a me ka naauao lua ole. Ke Hoomakaukau ala. 1ka haalele ana aku oka mokuahi Mariposa ia Kapalakiko. na hoea ae na kauoha ake Kuhina Kaua o Amerika e hoomaKaukau koke ia na moku kaua ma Kaieponi no ka holo ana mai i Uonolulu ‘ nei.