Hawaii Holomua, Volume III, Number 166, 22 February 1893 — KA IKE ANA I NA TAUSANI LAPU. [ARTICLE]

KA IKE ANA I NA TAUSANI LAPU.

HE MOOLELO 1 HUIIA. Ea ! auhea oe e kanaka kolohe, wahi a kekahi kanaka kamaaina me ka maka’u nui. Aole hoi maanei ka kaua huakai. eia mai nei ka hoi kaua ianei. Pane hon mai la ke kiu, i ka wa i make ai o ua wahine la, he keu ke ano o kakahiaka nei, a e lohe aku ana no kauhale nei i ke kahea mai a ka leo o kela wahine. O keia wahine, he kino ui nohenohea kona, a he upepe nae, aohe ona wahi kina ma na wahi a pau, o ka ihu wale no. Oiai keia kakahiaka. he malie kahakai nei, a au aku la kela a me keia i kahi lawaia o hee. papa’i papa, hooluuluu a pela aku. He poe kane a poe wahine keia e imi ola nei. A hoi ae no. a o ka uka poi nui | o Paukukalo, ka ai pumehana oia | aina. haule iho la no hoohiolo lua namiki poi. Aloha no ke keiki o ia kaha. Oiai laua e hoolana nei ma knanalu. a ke owe mai la ke kai ma na wahi a pau o ko laua wahi waa. A e auku ana kahi waa iluna a ilalo, £e koai la kekahi lima o ke kiu i ka hoe. a ke kamailio la oia i kahikanaka. Pii mai la ka hoihoi ole i kahi kanaka, a olelo ibo la oi« iaia iho,

n»ni ko’a puni i kei* kanaka a k» ee{>* nai waie. A oia k.% us kin I* i pana ho uae ai, o ke kumu i pau ai kela wahine, i ka mano, he hakina »i nan» i waiho a loaa ka ia alaila. hoi m&i & »i pa iho, * n ka lawaia a ua wahine 1» e lawaia ana. he hooluuluo hinalea. Pau ae la k\ ke kia hahai ana i keia moolelo i kahi kanaka makau wale. a ia w.i oia i hoi>kaa pono ae i ka ihu o ka waa no ko laua al»hele no ka Papa-ka-hulihuli o Wai luku. Helo aku la laua a w»ho moan», hamama pono mai la ke awawa t> Wailuku la laua, a o kahi waa ke olepelepe ia la i o a ianei. Nana mai la ke kiu i kana maka ouka e kupono ai i kahi o Ka I’apa kahulihuli i uu>e ai. aike iholaoia i ka ula ae ilalo oua Papaku a la. Oia kana i hoike aku ai. eia u» papa nei ke waiho nei. me ke kuhikuhi pu ana iho i kona lima ilalo oke Kai, me ke puhi ana iho i ke kukui i moakaka. A ia wa i pane aku ai ke kiu. o keia papa la, he luu ia e naaiikii i ka laumaia pala a paa p»>no, alaila, i ka wa kaiaoo e ike ana oe i ko ia nei huli io a ia nei me he mano la, a i ole me he Hihimanu la paha e olej>e ana i o a ianei. Aole keia e like m« ka wahine o Hopoe, he anai wale no ae ia e oni malie ai, aka, o keia, he kahuli maoli no e kapeke ai. Ua olelo ia o Keia ka Papakahulihuli a Hiiaka i oli aku ai peni“Kahulihuli ka Paj»a o NN ailuku e- he ino Aloha mai ke kaha kuai ai e— Homai he a—i’’ O ke kaha kuai ai oia na kaha o Kahului, Hamakua a me na wahi e pili ana; ao ka hana muu uo ia a ko • Wailuko noe o ka piele ai iluna o na lio, a me na ai no hoi. 0 Kela Paiia o Wailuku i Hawaii, he papa holu ia. ina e hele ke kanaka e holu ana kela papa; a ina e awiwi kau hele ana, e pana ia ae ana oe a haule ilalo a make i ka luakanaka. A o ka mea maa mau ma W ailuku i Hawaii. aia a wai nui ia kahawai huki ia aku la ka papa. alaila, hoa ae la na imu puau nunui a kekahi poe. No ka mea, aolie mea hele aku e makilo, u i ka ike ana aku o ka j»oe o keia aoao i ka a mai o ke ahi o kela aoao, pane ae la kekahi aoan: “Ola ia kini ke a mai la ke ahi.” Nolailu, o keia p ipa-kahulihuli i Wailuku nei, oia ka papa-kahuh-huli ika wa ino, a he hoailona mau no hoi nei na na poe lawaia o keia kaha. Ke ike I&kou i ka huli o keiu papa, a ke lohe hoi i ka halulu o lalo o keiu pupa, o ka manawa koke no ia e hoi koke ui na auwaa no uka. Huki koke na aho, hoala na pea, a hoomaka e hoe me ka ikaika, a he pomaikai ke komo maloko o kuanalu o ka haki koke iho la no ia o ke kaiktKj, aoie no nue he pilikia ona auwaa ika wa e komo ai. 1 ka wa nae o keia ino a ka Papu e kahnli nei, oia ka wa e lawe m ai ona malihini e hoomak&ikai i kahi o ua papa la. Hoau ia nae kakou i Le kai maiiuna iho o ka waa; aneane paha ku hohonu o keia papa e akahi anana mai ka ilikai iho. a ua Hke hoi ia me eono anana mai ka iho ana iho a pii ae. Ue koha mak&u maoli no ka poe e ike ana. ae aa ana pah» lloko o ke kai. O kekahi mea maka’u nni, oka halulu o lalo ae o keia oāpa me he nalu la e haki poipu ana. AoU i pau • - -