Hawaii Holomua, Volume III, Number 24, 10 June 1893 — E ALOHA IKA AINA HANAU—A E MAKEE MAU I KONA KUKOA. [ARTICLE]

E ALOHA IKA AINA HANAU—A E MAKEE MAU I KONA KUKOA.

[Kakauia no ka Holoml a.] 0 ka ninau nni o keia mau la « uee nei oia no ka ninau no ka hoohui aku ia Hawaii nei me ka Uniona o Amenka Huipuia, a ua kaa ke koikoi ame ke kaumaha o ka haawi ana i na olelo pane kupono ma ia ninau, maluna o ka hokua o kela a me keia kanaka Ilawaii maoli. 0ka ninau no ka hoohui aina, ua ulu ae ia maiwaena ae o kekahi poe e keha nei he aloha ia Hawaii, a oia iho la ka ke alahele no ko Hawaii holomua ma ka waiwai a me ka palekana ma ka maluhia. Ina kakou e noii pono aku i kahi a me ke kahua i ulu mai ai keia manao hoohui aina, e ike koke no kakou me ka hoohewahewa ole, he mau manao ia i uluahewa ae iloko 0 kekahi poe mahope iho o ke ake ia ana e kekahi poe e kukulu i aupuni kaokoa me kekahi mana ano hoomalu. A mamuli oka nele ana o ia mau manao ano hehena, ua hooulu koke ia ae la ka manao hoohui ia Hawaii aina aloha me Amerika Huipuia. Ai ke Komieina o keia Aupuni Kuikawa i hele aku ai i Amerika, ua waiho ia aku la he kuikahi no ka hoohui ia Hawaii nei me AmeHka, a i ka hoaoikaika ana, ua kaia ia ae la ia kumuhana 1 kuaau a ili aku la iluna o na puu akoakoa o ka poino a poho iho la na manao uilani o na ona nona ua waiwai la. Ai ka ike ana ika poino, huli mai la ke alo ihope nei a waiho mai la ia Hawaii lahui ili ulaula e ae aku e hoohui, a ao mai la he nui na pomaikai e loaa i j na kanaka Hawaii maoli ke hoohui aku. Ea; mai kela la poina ole mai o Ianuari 17, 1893, a hiki i ka la 4 o Maraki, aohe wahi leo iki o ke aioha i haawi i na kanaka Hawaii maoli, no ka pono o ko lakou aina ame ke aupuni. A aole hoi he mau koka ana me lakou, a aole • * me kekahi hapa o lakou, no ia mea —aka, ua hukiko ae la no lakou a hana aku la me ka hookolo ole mai ioa kanaka Hawaii maoli. I huli hou mai nei hoi ko lakou alo i hope nei ina kanaka Hawaii maoli no keaha? 1 mea hoi paha e koai ka manao uilanī hoohui aina. A i wahi e maliu aku ai na kanaka Hawaii maoli, ke ao mai nei ina e hoohui. alaila, e nui ana ka pomaikai e loaa ana i na kanaka Hawaii ā e waiwai ana hoi lakou, a e 'holomoa ana ka aina ma ka waiwai a e oi aku aoa ka maluhia iko keia wa e ike la neL Heaha ia mau pomaikai e loaa ana i na kanaka Hawaii ke hoohui ia o Hawaii me Amenka? 1ka wa mamua aku oka holo ana o ke Kuikahi Paoailike, oa nni na olelo ana mai ka poe mai e hooikalka ana ma ia knmohaoa, ina e hoio ana ia knikahi, alaila, e waiwai ana na kanaka Hawaii. Ua oiaio anei ia man haanoi waieana? Ena koa makaainana, oka mea wale ao i ikeia, oka poe mea mahiko kai pomaikai a waiwai, • o

I ’ na kanaka Hawaii maoli. oia oiau ; no ma ke kulana mua he ilihune, a o kakou no a pau na hoike no ia I mea. A eia hou no na hoowalewa1 le, a k« oleio nei au. he maunu »ale no keia mau oielo i mea e hei ai na kanaka Hawaii maoli a pnnihei , aku. E puni io ana anei kakou? | E hoomaoao i ka olelo *‘E aloha i I kou aina hanau a e make mau i j kona Kuokoa." Ua ike aO maioko o ka “Kalifo- | nia" o Aperila iho nei, i kekahi manao e oleio ana, **I ka makahiki , !Sō4. i ke au o ka Moi K&mehameha III. ua hoao mua ia keia mea I he hoohui aina me Amerika e hoo- ( holoia, aka, mamuli o na kue ika»ika ana a kekahi poe maoli t aloha io i keia aina a me keia lahuikanaka. ua pahu T a wale la mau mauao ;o ka poe* pakaha. a ua hoohoka maoh ia no. mamuli o ka hoike maoli ana aku o ka Moi Kameha- , meha IV. i ke Komisina Uregg o Amerika Huipuia e noho ana maanei ia wa, ua hoolilo K>a aku oia i kela kumuhaua h>*ohui aioa i mea ole, a ua ake nui hoi oia e hoomau j aku no i ko Hawaii nei uohona , ; Aupuni Kuoaoa me ia hoi he Moi j ma ke poo oke aupuni. He uui na hana hoowalewale i hanaia ia mau la i mea e pnnihei ai na Moi Kamehameha III a me 1\ e ae i aku i ka hoohui aina, aka, ua makahewa wale ia mau hana hoowulewale. O kekahi mau hana apuka a hoowalewale i hanaia aku iua Moi i mea e hei ai, oia ka hookomo ia ana maloko o kekahi Oleio Knikahi hoohui aina i manaoia e hooholoia. he uku he 150,000 no ka | makahiki no Kamehameha III ka Moi o ia wa, no kona wa e ola ana. ahe #10,000 no ka makahiki no ka hooiliua Moi no Liholiho (Ka- : mehamena IV), a ke make ka Moi a pii ae o Lihuliho ma ka nohoaln, alaiia, he $50.000 no ka makahiki. 0 keia mau mea a pau aole ia i hoohei aku i na manao kupaa luli ole o ia Moi aloha, aka, ua ku aku oia a hoole maoli aku i kela mea he hoohui aku ia Hawaii nei me Amerika. Aeia hoi i keia au oka 1 Moiwahine Lihuokalani. ke hapai hou ia mai nei ua kumuhana hoo- i hui aina nei. Heaha na pono oi aku a me na pomaikai e loaa ia kakou na kanaka /fawaii ke hoohui aku kakou me Amerika Hui puia? Eia ka mea akaka. e like me ka iiiki ole ke loli ae na kiko o ka leopaeii, a e aai mau ana ia a hiki i ha hopena o iaano holoholona, pela no kakou na kanaka Hawaii, e uia mau ana no kakou ma ko kakou mau kuiaea mau, aole i | ka waiwai loa, aole no hoi i ka neie haahaa loa e liko me na makilo ona uwapoo Kapaiakiko e moe ana ma na puu opala a me na uwapo. Aka, o lakou Amerika | no ke pomaikai ann, a oia no ko lakou mea e hooikaika nei a e koi maoli aku nei no iaAmerika ehoohuiaku ia Hawaii me ia. Hilahila; na keia poe aea mui ka a haawi 1 ka aina i ka mea aole no lakou ;a waiwai. Ua olelo pu ae ka poe e hooika- ! ika nei i ka houhui aina, ke hoohui ia o liawaii me Amerika, alaila. e i ku ana na kanaka Ilawaii maoli mā ko anuu like me na haole Ame- ; rika, aka, ma ka manao maoli o ua poe Amenka nei, aole pela, e hoo- ; kae loa ia ana na kanaka Hawaii e like me na nika eleele, a e hounoho mau ia no lakou i poe kauwa, a aoie e ae ia na kauaka Hawaii e pii ae ma kekahi mau hana e pomaikai ai. Penei kekahi wahi moolelo i hoikeia maloko no oke , Kalifonia: 1ka makahiki 1850. 1 ika waa ua Alii I.iholiho a me Lota Kamehameha V i he.e makaikai ai i £uropa. aia laua ma I PiUsbulg PeneseiaTinia, Amerika i Huipuia. aole laua i ae ia e komo ! aku e ai maioko o ka rumi ai o ke* | kahi Hote\e, no ko laua eleele a | kohu nika wahi aua poe hanle | hookano nei. A ina pela ka hana ia ana o kela mau Moi o Ha waii nei i hala aku i ka make. pehea. e hana mai ana anei lakou i kekahi mau hana maikai ia kakou na kanaka Hawaii? Aole. E hoomanao ika olelo—**E aloha i kou aina hanau, a e makee mau i kona Kuokoa.” Hoku. Honolulu, lune 3, 1893.