Hawaii Holomua, Volume III, Number 244, 16 June 1893 — HILINAI PUNA, KALELE IA KAU ! [ARTICLE]

HILINAI PUNA, KALELE IA KAU !

KAKIA KUl-NAO a KE AKAMAI! 0 KE ALOHA aina ko’l' kahca! He hoike n« keKahi Kiu “Eia mai au o Uwila. Hoakakeleo Keaopolohiwa, Nana e noii nowelo aku, Na hana iokoino a ka eneiui.” E ka Hawaii Holoml’a— ka pukuniahi nakolokolo e paapaaina ana tna na Paaiuoku he 12 o Ha waii nei. ka Ipu Alahaela hoi i hoopihaia me ka uwila o ka naauao, e lalapa hele ana a puni ka honua, a o ke koo wiwo ole hoi o ka lahui Hawaii —Aloha oe: — Oiai au e hele holoholo ana ma na huina alanui o ke kulanakaunei ma ka po Poaha nei, ua nui na hoaloha i halawai mai me a’u ma ko'u alahele, me ko lakou hahai pu nna mai hoi i na mea hou ano nui i loaa mai maluna o ka mokuahi Augeteralia, oia hoi ka inea e pili ana i ko kaKou kulana aupuni e ku nei i keia \va, a he nui wale aku. Ma la ahiahi. ua loaa mai ka’o mau nupepa o na aina e, aole nae au i heluhelu, oiai. eia no maloko o ka pakeke o ko*u kuka kai-na-hai kahi i wniho ai o ua mau nuoepa la. Mawaho ae nae o ia, be ipukukui hele po kekahi a’u; ao ka mea, e houikaiaa ana au e io&a ia’u kekahi mau mea oiaio ma keia huakai kiu »’u, malalo o kela uku kiekie i loaa ia u, oia hoi ke Aloha Alii. Aloha Aiua a me ke Aioha Lahui. 1 ko’u hiki ana ma ke kihi o na alanui Papu me Moi, mutio pololai aku la ka’u huakai ma ka aoao m& Waikiki. la’u i kaa pono ai mawaho o ka Pa Alii, aia hoi, ku iho la au malaila me ke kulou ana hoi o ko’u poo ilalo, a heleiei iho la na waimaka i ka ikeanaaku i ka hale o ko kakou mau Lani Moi i hala e hehiku i\ mai ana t na kolea kauahua o Kahiki. Aole au i hookaulua loa iho mai&ila, aka, ua hoo-

m*u aku 1* no au i ka hele ana ffli ka'u huakai. e ase sna o 5» hiki koke aku i ka'u w>hi o ka hana, oiai ka manauiana kuhikuhi hora 0ka wati o Aliioiaui Hale e hoike mai ana. o ka hora 12 ponoi ia. I ko’u hik: ana uia ke kihi o na alanui Moi me A’apai, ua hoomaka aku la au e p:i pololei ma ia alanui, no kela puu kilakila a kaulana e ku nei mah*»pe o ke kulanakauhale, noua ka iu<»a o Puowaina, ka pahu h<»pu. No na minute i->-kole wale no, hiki |H>no aiu la au iluna o ua wahi la, a hoomaha iho la kamaheie a;o anu. Mahope iho o ka maha ana. ua hou ae la au i kuu wahi ip.ikukoi hele po, me ko’u wehe pu ana ae i iih nupepa, a hoomaka iho la ao e kilohi i na mea a pau oloko o ua mau nupepa la. Ika j»au aua, ua hoopio 'ho la au i ke kukui me ka opiopi ana i ua mau nupepa la a hoihoi hou iho la au ma k<> lakou wahi i waiho mua ai. la’u i hoi iho ai e uoho pono, aia hoi lohe ae la au i ka nehe mai o kekahi mau kapuai wawae mahope pnno o’u. 1 alawa ae ko’u haua, ike aku la au he ekolu mea kino kanaka e hele mai aua no kahi a’u e noho ana, a e kilepalepa uia hoi na lipine hoohui aiua ma ko lakou mau umauma, a oia no ka wa o Kekahi o lakou i pane mai ai: ‘‘Aloha maikai oe e ka hoaloha.” Ua panai aku lu no noi au ia huaolelo hookahi, me ko’u niuau pu ana aku hoi: “Heaha ka oukou mea hou?” “O! E hoohui ia ana o Hawaii nei me Amerika. lA>he oe? wahi a ka pane. Na keia pane i hoopii ae i ka inaina wela iloko o’u, a i aku la; “E hana wule no oukou aole e hiki. no ka mea, aole makoii i ae aku e haawi i ko makou aina ia Amenka. Lapuwale ona lapuwale. pau loa na me a i ka lapuwale,’ wahi a Kekahuna. ‘•Nolaila. ena lapuwale,” wahi hou a’u, “e hoohaulehia ia ana ko oukpu manaolana, no ka mea, ao!e 1 ae mai ka IVresidena o Araerika i ko oukou mau manao pakaha a oukou i hoouna hku nei ma oko oukou mau komiaina la, a nolaila, ke noi ae nei au i ko na Mana Lani oluolu, e hoihoi hou ia ae ka Moiwahine Liliuokalani maluna oka N'ohoalli o Hawaii no ka wa mau loa, a e hoohoka ia hoi ko oukoa mau manao kuko eleele lapuwale. Nolaiia, e hoopau oukou i kela mau manao ino o oukou.” *‘No! no! Aole makou e ae aku ana i kau!” la wa, ike aku la su e hoao ana lak<-u e laweiawe mai ia’u ma ke ano lima oolea, a oia no hoi ka wa a’u i pane aku ai i kela mau lalaoi mele malu. a ae. A i ka hoj*e loa o ka’u kamailio ana. pane aku la au ia lakou i na huaolelo e kau ae la maluna, mamuli o ko’u olelu ana aku ia lakou, “aia no he wa e hoea mai ana. e hoihui hou ia ae no auanei ko maaou Moiwahine i aloha nui iu maluna o Kona Nohoaiii a oukou i lawe ai Wn ke ano lima nui, a e ike auanei oukou, e *//i 1in »i an» Puna. kalele ia Kau—Kakia kui-nao a ke akamai. Maanei, pau ae la na mea hou a kou Makai Kic. d