Hawaii Holomua, Volume III, Number 262, 14 July 1893 — HE PANE IA J. NIHIAUMOE KOOMOA O KONA AKAU, HAWAII, PERESIDENA O NA KEKAKE AHIU O NA ULU PANINI O KAHALU'U. [ARTICLE]

HE PANE IA J. NIHIAUMOE KOOMOA O KONA AKAU, HAWAII, PERESIDENA O NA KEKAKE AHIU O NA ULU PANINI O KAHALU'U.

E Mr. Lunahoponopono o ka Hawaii Holomua; Aloha oe:— Maloko o ka nupepa Kuokon puka pule o ka la 24 o lune* 1893, i ike iho ai au i na manno lili kohu ole o Jos. N. Koomoa, e kue ana i na mea a pau a Aloha Aina i hoolaha ai ma ka nupepa Hawaii Holomua puka la o lune 8, 1893. Auhea oe e ua deragona ulaula nei o ka lua po, i kelala i hiki mai ai kela lono e pili ana i ka hoolaha a Aloha Aina, ua hui kino aku au me ka Hon. J. H. Waipuiiani a ua hoike mai oia ia'u, o na mea a pau i hoike la maloko o ua hoolaha la he oiaio wale no, a aole e hiki i ua mea Hanohano la ke hoole, oiai, he hoike ko’u ma ko’u aoau, a ua olelo ae oia ina he poe kanaka naauao ua makehewa ka pane ana, e like me ko kakou ano (Lahainaluna). Aole no i hoolaha o Aloha Aina o ka Aha Hookolokolo o Kona Akau i noho ai ma ka la 23 o Mei. he mea pili ia i ka hoohui aina a aloha aina paha, oiai, o ka Aloha Aina i hoolaha ai o ka la 25 ia o i noho ai ua halawai hoohui aina ala, a ua kohu pono aku la no ke ano keko ia oe, me ko olelo iho, aohe lawa ma ke kanawai. A pehea oe, ua lawaaneioe a me ko kumuhinu (J. K. N.) au e painuu nei? E ahokahoi o J. W. Keliikoa ua kaa aku mawaho o ka nuku o Mamala, be oki loa aku ka hoi oe a me J. K. N., oiai, aohe i loaa ia oe ka hapaomi o ka ikeoAloha Aina. Mai pane lalau ko waha, o pa auanei ko lehelehe i na hua nioi wela a Aloha Aina, a he maa ia e hoohilahilaia ai oe a mihi iho, me ko ike iho no na kumu a kolo ka mole oia mea he kanawai ia J. W. Keliikoa, oiai hei ko kumuhma eia wale ae nei no; ina paha be ike kanawai ko J. K. Nahale, ina oa hoole aku i keia kauoha a kona poo (G. H. Williama). ana i olelo ee ai na kauoha mai oia a me ka Loio Kuhina pn aole e ae ia na loio e lawelawe.

koe wale no a hoohiki aku malalo 0 ke Aupnni Kuikawa. E hilahiia anaauanei paha la ke hoike ae au i ka mea oiaio, oiai. ua luaa mai he leta mai ka Loio Kuhina mai i ua ioio kaulana la o ka Apana (J. \V. K.) e ulelo ana; “O na loio, aole lakou he mau luna Aupuni. Ina aole iakou e hoohiki irfulalo o ke Aupuni Kuikawa, aole ia he kumu e hoole aku ai." Oia iho la no nae paha ko mea e olelo nei ia J. W. Keliikoa, he nui kino | wale iho no. aohe mea hma o loko. j IVhea iho la ia la? Hilihila la. hoka la Ke lawelawe nei iua Oihana Loio nei imua o ka Aha la. Pehea ia e Nihiaumoe la, no ka ike kanawai ole ia la? Kahuhul hokai no hoi ua maia lewalewa. No kau ninau, uwai la na hihiai hele mai imua o ka Aha a ae mai 1 ko lakou hewa a hookun ia? Ae; pololei uo ka ninau a e eha ai hoi ka naau o ko kumuhinu (J. K. N.) me ko ike iho uo, a o ka huna iho la no ka ia. Aoie auei i ae mai o John Keka a me Paahana i ko laua hewa oiai laua imua o ka Aha, oiai ua hopu ia laua no ka ona? He mau hoike ko’u ma ko’u aoao. He ike kanawai ia la oJ. K. Nahale, i ka ae jk»i:o mai no o na mea hewa imua 0 ka Aha. eia ka he noi ae imua o ka Aha e hookuu me ke ao pu aku. He oiaio no kau e olelo nei i ko J. W. Keliikoa a me H. L. Kawewehi holnholo iluko a iwaho me ke ano keonimana ole. Aole paha oe i ike i ke kumu o ia. Kai no hoi ua kapae la na rula no ke kumu, he hoowahawaha a he hoihoi ole. a 1 mea aha ia e noho aku ai iloko e hoolohe ai, no ka mea, aole i hana ia ma ke ano keonimana, oiai o ke kumuhana oka la i hoikeia e like me ka Aloha Aina i hoolaha aku ai mamua; heaha la ke kumu o ke kapae ia ana‘ ? Kai no hoi no Ke ano keonimana ole, a hele hewa aku ai na keonimaua e huolohe i ua halawai kumakaia uina ’la, eia ka be halawai kuupakaia 10 no. Pololei no ko olelo aua i ka hoika ole ae i ka wehewehe moeuhaue i hanaia ma kahi o J. W. Keliikoa. Ua makapaa ia paha ko maka i ike ole ai oe i na wehewehe Oiueuhane a J. K. Nahale i haua ia ma kona home ponoi me ka m;> nao paha e nalo ana, aohe e nalo he hana na kamalii, he kani ka waha. No kau olelo e pili aua i ko J. G. Hoapili haiolelo ana ma ia la he maikai kakou ke hoohui me Ame* rika, aole nae peia ka mea oiaio. Eia ka ua iflea Hanohano la i olelo ai, “he maikai no ke hoohui me Amerika, aka nae. ua hoole i& mai nei, nolaila, heaha la ka waiwai o keia kumuhana a be makehewa kakou ke noonoo.” A o kona manao maoli ma keia, he kue ia i ku hoohui aina. Heaha no la hoi ko Nahale mea i waiho ole aku ai i keia kumuhana oiai o Waipuilani e noho ana ita Ahaolelo? Oia nae paha, i ike ia ae oaha ke kalaiaina o ua o Nahale au e painiAi nei. Malia paha i mea e ike n ai ai na naio o k&hi punawai iuka o Kalihi—eha aku la paha olua la. aole paha la. Aole i pau.