Hawaii Holomua, Volume III, Number 33, 12 August 1893 — KA LOEA KAKAU NUPEPA NOADOEA. [ARTICLE]

KA LOEA KAKAU NUPEPA NOADOEA.

HUL'A SA l\VI 0 HUA 1. KA LA. (H<vimauia niai.) o ka Bila Loteri kekahi o na kahūa i liapai ia ke kuiuu uo ka hookahuli aupuni kuumkanawai. Va hoike au ma ka’u uiau palapala. he mea wahahee wale uo kela, uo ka mea, he lehulehu wale o na poe i komo a lawelawe ma na hana kipi hookahuli aupuni i kakau mua i na palapala hoopū i ka Ahaolelo e hooholo i ua bila loteri nei. Aole me a’u ke kope o kuu leta i keia mauawa, aka, ke inanao uoi au, ua hoike au ma kahi o umi a umikumamalua paha iiuta o ia poe. Mai waena ae o keia poe, he ekolu wale no i olelo. ua hoolaha hewa au ia lakou, a o ke koena aku ua noho mumule lakou. O kela poe ekolu, ua hele kaapuui ae la lakou me ke kalahea ana. ua hoohilahila a hoopoino ia lakou mamuii o ka'u hoike t ana, a be mea paha nau e hoo-

maoj)Oix) iho ai, he haawina kupilikii ia no ko lakou mau hoa, no ka mea, aole e hiki ia lakou ke hoole ae, aole lakou he jx)e kokua i ka loteri. Ke ike nei nae au, o na nuj>epa hoohui aina o onei, ua kamailio nui lakou i ka’u hot>jx>lolei hou ana i kuu manawa i ike ai ua nalowale honua na papa inoa a’u e hoomanao nei ua paa no he elua o kela mau inoa i olelo ae, ua hoolaha hewa au. * ♦ * * “ Ke noi nei nae au ia oe e hoolaha ae i kekahi mau inoa, i mea e hoomaoj>oj)o ia ai, aia no au maloko o ke ajx) kujx>no i kuu manawa i hoolaha ai, o ka jx»e i noi e hooholoia ka bila loteri aole ia he kumu kue no ka punahele ia e ke Aupuni Kuikawa. O keia mau inua malalo iho nei he poe kakau inoa wale no i ka palapala kokua bila loteri; M. X. Saunders, oia ka Luna Kiai Awa o keia Aupuni Pi Gi; Frank Hustace, Luna Xui Oihana Kinaiahi; F. Wilhelm, he hoa no ka Ahakuka mamua, aka. ua waiho aku mamuli o ka mai; W. Larsen, Luna Xui o ka Puali Makai Kiu; H. A. Juen, Kajxna Makai; H. Gunu. Kaj»ena o na Koa Auj>uni Pi Gi; C. Klemme, Kaj>ena Puali Makai Kaulio; J. D. Marlin. Hope Ilamuku; L. T. Kenake, he aliikoa no ka Puali Koa Pi Gi. a ua hookiekie ia ae nei i kakauolelo nui no ka Hale Leta; a he lehulehu wale aku 0 kahi jx>e okoa. He mau inoa keia mawaho ae o na inoa mua a’u i hoike ai ma ka’u leta. O Kauka J. S. Makalu, ka Luna Hooponopono X"ui o ka nuj)epa a ka jx»ai hoohui aina, oia no kekahi i kakau inoa i ka j>alaj>ala kokua bila loteri, a aole nae ia he kumu nona e kapae ia ai mai ka lilo ana i poo no ua nujx'pa nei. “O na wahahee a me na hakuej)a wale a kekahi mau nupepa Amerika, he mea ole ia ia'u, no ka mea, ua lawe ia mailoko mai o na nujxj>a hoohui aina o Honolulu; E like me keia—ke ike nei ua hoolaha ia ua noi au i malama ana mai a na makai i ko’u maluhia, ka mea hoi a ua nujxpa o Honolulu i hoolaha ae ai, me ko lakou ike no aohe oiaio o ia mea\ l'a oleloia ua kakau au i ka’u leta mua loa me ka olelo ua kue loa na kanaka maoli i ka hoohui aina me ka loaa ole o ka mauawa kujx>no e hoomao1 pt>po ai i na he oiaio ia mea. i Ua kakau au i kela leta mamuli o na hooia i haawi kohana ia i mai ia’u e na poe mahiko a me i kekahi poe e ae, he poe hoohui t aina wale no a j)au, a’u i huipu “ ai ma Kapalakiko mamua o , ko’u haalele aua aku ia wahi, s a i halawai pu ai hoi iluna o ka • moku. Aohe poe o Honolulu i i keia manawa i aa e olelo ae i ( he hoohui aina ka makemake ■ o ua kanaka maolī; o ka mea i | e oleio ana pela e lilo ana ia i . ■ mea hoohenehene ia. a e kapa - ia mai ana ho eepa a he hupo. i Ua kapaia mai au he hooponi- > puui i keu manawa i kakau ai i ua nawaliwali a ua emi hope - ke kulana o ka poai hoohui

aina. Aka. pela io no ao ka oiaio maoli no ia. a o ka heluna nul o ua haole i haalele aku i ka hui hoohui aina iloko p ka pule mamua iho o ko u nolo ana mai na hooia no ia mea. 0 ka heluna o na hae Amenka 1 huki ia ae a e welo ana mamua aku. ua eini loa mai a kakaikahi, a he lehulehu o ka jx>e haole kuonoono o ua jx>ai hoohui aina nei, ua kauoha aku i ka lakou mau koiki e wehe i ko lakou mau j»ihi hoohui aina. a aule e kau hou maluna o ko lakou mau umauma. O kekahi o na mea hoomakeaka i ike ia. aia i ka manawa i maopojx> lua ai ko’u hoi mai, o kekahi hoa o ka Ahakuka maloko o kekahi halawai i hiki ae na hoa a pau, ua hapai mai la oia i kekahi mau inea e pili ana no’u me na olelo hoino no’u. inahope iho o ka pau ana o ia mau hoino, ua waiho mai la oia he olelo hooholo e kukala ana i ko’u kakau hoopunipuni ana me ka wahahee no na mea e j>ili ana i ke aupuni Pi Gi a me ke kalma o ka hoohui aina. Mahope iho o kekahi inau hoopaapaa ana, ua hoike mai la o Peresidena Dole aole i kokua ia ka olelo hu *ho!o, nolaila, aole e hiki ke ninau ia, a ua haule pahu iho la ua olelo hooholo la ia manawa. E nam» ae.io Ek«•!u.