Hawaii Holomua, Volume I, Number 1, 23 September 1893 — MAHELE I. [ARTICLE]

MAHELE I.

KA MAKI AHINE A ME KE KAMALEI MALl'NA O XA ALE O KA MOANA. ] K£ AU kahiko i okikilo lon, aia e ola ana hc olua mau keiki* j alii. n ho mau mahoe hoi luua ma ka hannn ana. Oko lann mau inoa. oia no o Arisuka a me | Perote, a o noho ana laua ma ke i awawa naui o Arego, ma ka Aina palahalaha o Holasa. He mau aina kihapai huaai moinoua u me na hua waina ohelohelo konn, n mn nn kula he mau pu-a hipa lohuiehn a me un I kipi, a he heluna nui hoi o na pu-a lio i kupaluiama Lena Fona, *a mawaho ao o na mea a pau. uu hoolnwa ia me na ono ako laua manao e uilani ai a o oluolu ai hoi ko laua ola aua. Aka nae, i ka hala nua no o kekahi manawa, ua lalau mai la ka make i ko lana makuakaue n lawe aku la ma kela kapa o ka mnliwai eleele, e ia wa ua hoike , koke ae la ko lana ano ino i ke- , kahi a me kekahi, hapai ao la i ko laua mau lima a kue aku lu i ka hoahanau me he u.au punaiua ala. He oiaio. ua iko mua no ka maknakane i keia ano o laua oiai oia e ola ana, oolaila, ua mahele mua oia a kaawale ika hap& o kona waiwai maluna o kana mao keiki mamua ae o kona makeana, me ka manao he kumu ia e hoopau ia ai ko lana aoo koee a me ka iili i kekahi a me kekahi. Ua hoomaka mai ke<a ano ino mawaena o laua mai ka wa opio loa mai, e hakaka mau ana i na wa a pan, a i fca pii mahuahua ana ae oko l&na mau la o ke kanaka ui, na hookawowo paa ia no keia kupuino iloko o iaua. Molaila, e like me ka hikiwawe oka make emoole ana o ko laoa makuakaoe. ua hoao koke ae la kela a me keia o iaua e pakaha mai ika hapa o ka waiwai o kekahi keiki mamuii oka Simaikaika, me ka manao e hoonele i ka mea ikaika ole a me ka makan wale. Hahope o kekahi manawa loihi oko laua kaoa loihi aua, ua koauhee mau ia ake o Anauka. a ua hoomahaahu» ia »e koua poino, whlnau. *** • : »«* , .

kek*bi aai i w ae * 4 mai Inn-» mai o ka aina o kan i wahiiie, e hele an» boi e kae aka i kona hoahanau, a e kipakn aka L- i ia Ari-uka e iike me kana i bana mai si iaiaHe oiaio, aa haawi ia be mau hooili kaua hahana ana i ike ole ia kona laa mann'» *e iloko o kekahi manawa ioihi, a mahope 0 k:; pao ana o ke k*oa, ni lawe •e la o Arisaka ia Ar* go a me ka hapalui o ka aina o Helaaa. a ia P*-r>te hoi kekahi hapa a me ka «ina o Tirena. Ilnko o kei-t inanawa o ka pau ana o ke kaua, na kukuln ae la o Perote a me kona man koa Cilope 1 na pa pohaku nauai a kiekie a puni na paleua o T iena. a aia ke , kn la kela pa j>ohaka nui kiiakila h mo kona m u j>aia i hoohiolo ole ia a Liki mai i kei.) !a. A oiai, o Ar ; suka ke kanaka ino o lana a rae ka piha haakei, noUila, i ka elima o na mahiua o ka opn hapai o kana kaikamaLine Danae, ua bele mai la kekahi kilokilo imua o Arisuka ka punwai paakiki e like me ka jiohaka. a hoike aku la i kekahi olelo uanana e kne ana iaia. “So ka mea. na kn ae oe a koe aku i kon koko i h.ele like mai ai 1 mai l«*ku inai o ka puhaka Lookahi. nolaila. e ala mai un i kon k ko a e kue mai i i oe, oiai, na hewa oe ma ka hana ino aua i kou io ponoi, a na kon io ponoi no auanei oe e hoopai mai. “E hanau mai auanei kau kaikamahine na Iupita kana kane he keikikane, a ma ka lima auanei o ua ke ki la oe e make ni, a e lilo uo oia i mea inaknu nui ia a me ka weliweli, a e kukuli mai hoi na kupna a pau o ka lewa a me ka hor.ua imna ona. “0 keia ka’n hoike ia oe mamoli o ka hiona o na ouli, nolaila, e Arisuka, e hiki io mai ana no ka manawa e hooko ia ai keia man mea a jiau.” Ma muli o na hoike o keia olelo wanana. ua hoopiha loa ia o Ari snka e ka makau a me ka j)iha hojiohoj>o aka uao, aole oin i I hoopau a haalele i kona ano ino h me ke ake hoohaunaele o like , me mnmii'i. l’a paapu wale knna mau hana alolia ole i kona ohana mai moa [ mai, a mu kahi o koua mihi aku j no kana inau hana laj»uwale a me ke aluha olo ia lakou. ua hooman ■ uku la uo o : u me ka hooi loa ana ae i kaua muu haua ino i ua wn a pau. Ua haawi aku oia i ke kauoha i na koa no kn hopu ana i kana kaikamahiue Dauae ahoopaaaku iloko o kekahi ana ponli a polapola mulalo o ka honna, me ke kiai ia h >i e na koa i ke’ao a me ka po me he mea hana kamima la, a aole hoi e hiki i kekuhi mea 1 ke hoopakele ae i na kaikamahine la malalo o na umii ana a ka innina o kona mak'iakane lokoino, a o kanu kane hoi, na kaupala pu ia oia mai ka hele anaaku e ike a e uuamo pu hoi i na ehaeha o kana wahine. Iloko oia manawa, ua luku pu akn ua Arisnka la i ua p >c a pau e hoahowa akn nna i kaua mau hana maluna o Danae, a nahapai ae oia iaia me ka haakei a oi akn kona weliweli i.t miimua o na akua kii hoopunipuni o ko au kahiko. Aka nae, e iko akn ana oe e ka mea helnhelu i kona lanakila a me ka ole mui ka inaina mai o ka po. He kanaka maalea keia Arisuka. e hiki mai aua nae ks mauawa e lilo ai kona maalea i mea ole. I ka hala ana ae o na mahina ekoiu a oi o ka paa pio ana o Danaa iloko o ka opu anuauo o ka houua, a i ka puui ana b >i o k»na opu hapai, hanau mai )a oia he keikikane e like me ka ke kanaka kilokilo i waaana mua mai ai. Mamua ae o ka hanau ana o ua kaikamahine i&, * oiai oia e haaKohi aoa i ke kaakoko o ka hanau keiki, oa hoike msi la ka iani! na oall kamahao a kupanahalo», huna aku iaka Ui kona malamaUea malana o Heiena a runi, a ike ia aktt 1« oa hoku olinoliao • imoimo ana uoi«aa o na paia o ks t*U> Mo bū «aa <wli kaiMnlio. m b*a«o iho l» ka ilihii ouUooa o i Jk ■' I a » ’m • » ■ • ■ % I.