Hawaii Holomua, Volume I, Number 12, 9 December 1893 Edition 02 — Ka Akeakamai. [ARTICLE]

Ka Akeakamai.

Na Uwehe o Kekahi mau Mea Huna Pohihihi o ka Naauao. Mamuli o ko'u nonoi ia ana mai e na Komite o ka Hoomana K.ari?tia»io Naauao, e haawi i kekahi haioielo imua o ia anaina haipule. ua manao au he mea pono e waiho i aku imua o ka lehulehu i kela hai- i s oleio no ka pono a me ka pomaikai ] o ka poe e iiui ana e ike i na hoa- j kaka ana i ka mana o ke Akua ma ke ano pokole. ma ka oihana akeakamai. Ua haawi ia kela haiolelo i ma ka po o ka In 26 oOkaloha. ma- , lalo o ke poomanao “Ka Mana." KA MANA. 0 ka mana, oia no na mea pohiliihi iloko o ka oihana akeakamai. i hiki ole i ka naauao a me ka ike 0 ke kanaka ke hooraaopojx>. No i ka mea, ina e ike aua ke kanaka a hoomaopopo i na mea nui pohihihi aku i koe iloko o ka oihana ake- | akamai, alaila, e like auanei ke kanaka me ke Akua, a lilo ke ka- i naka i mea hoole aku i kona ike a rae kona naauao kupaianaha, a e hoole pu aku ana ke kanaka i kona Akua ana. a e olelo ana na lahuikauaka a pau aohe Akua i ka lani. Oiai, me kahi ike uuku loa i loaa i i ke kanaka no ka hoomaop >po ana 1 ka ke Akua mau hana kupaianaha ma o ka oihana akeakamai la. ua pii ae ko ke kanaka manao haaJ kei a hookano. me ka olelo iho, '< aohe Akua i ka lani. Ma ka hoomaopopo ana i ka nani kamahao a me ke kupaianaha 0 ka ke Akua mau hana. me he | mea la, ua haawi mai ke Akua i kanaka i kekahi hunahuna liilii loa o keia mahele ano nui o ka naauao a kakou e kapa aku nei he | oihana akeakamai, i mea e hiki ai ‘ ia kakou ke hoomaopopo aku i ke I kupaianaha o kona ike a rae kona naauao, ma keia mea o ka ike ake- | i akamai. 1 hoonani aku ai kakou laia, i hoonaauao ia ai kakou raa o Kana • | mau hana kupaianaha 'ia, i mea hoi e hoomaopopo ai ke kanaka he mea kekahi nana i hana i ka lani j a me ka honua. Mamuli o ka hiki ole ana i ke kanaka kehoomaopopo 1 na mea kupaianaha be nui loa i koe iloko o keia oihana akeakamai. ■ ke kapa aku nei kakou he Mana, ! oia hoi, he kupaianaha, he kama- , hao, he pohihihi, he mea hiki ole i ko ke kanaka naauao a me kona I ike ke hoomaopopo. Makeiawahi i kaawale loa aku ai ka ke Akua mau hana kupaianaha e hiki ole ai i ka naauao o ke kanaka kehuli ; aku a hoomaopopo. { Ma ka oihana nkeakamai, * ua hiki ke hoomaopopo ia na mea a , pau ma ka honua nei, a pela no hoi rae ns mea ma ka lam, e like me ka hiki i ka ike a me ka naau- | : ao o ke kenaka ke hoohanaia a imi aku. Aka. aia ma o loa aku o keia ! mau mea, ua kaup&Iena mai la ke Akua i ko ke kanaka ike a me kona naauao. aole e a’e wale aku ma ko ke Akua maa palena, iloko o * keia oihana ike puhiliih! o ka akeakamai. Ma keia wahi la, e pili ai ka , oihana akeakamai i ka mahela o na mea kino uhane, ina he uhane maikai, a ina paha he uhane ino. Maloko o keia mea pohihihi o ka ' mana uhane i kaawale ai ke Akua mai ke kino kanaka aku, ma o ka I mahele ana ’ia a ka oihana akeakamai, i hiki ole ai i ka naauao a . me ka ike o ke kaaaka ke hali aku a hoomaopopo. £ like me ka’u i olelo ae nei, ua kaupalena mai ke Akoa a ua hookaawaie mai i ko ke kanaka ike ma keia wahi, aka, ua haawi mai . la no nae oia he maa hunahuna UilU « kona ike i ke kanaka, i mea

na kakou e hoomaopopo ai i ke knpanaha o kana mau hana. Ma keia wahi, e mahele aa i keia oihana i kapaia ka akeakamai, ma ke ano nui, aole n-a na maheie i wehewehe ia iloko o na buke i kapaia 3cienceof Oommon ThinR«. aka. roa na mea wal« no e pili ana i ko ke j kino a me ko ka uhane, a peeei au 1 e mahele ai: 1— Ka nana o ka Oihana Akei akamai roa o na mea kuio la. 2— Ka mana o ka Oihana Ake- ; akamai ma o na mea kino uhane , ala. Ma keia mahele ana e hiki ai ia kakou ke hoomaopopo i ka hiki o!e i ke kanaka ma o keia oihana la ke pii ae a houhalike iaia iho me ke Akua. 0 na haawina kopaianaha a ke Akua i haawi mai ai no ke kino o ke kanaka. oia no ka naauao, ka ike, ke akamai, ka hoo- | ponopono ana, ka huli ana a tne ka | hoonui ana aku i ka ike, ke akamai a me ka naauao iloko o ke kanaka a hiki loa aku i kahi a kona naauao e ike powehiwehi ai i na hana kupanaha a ke Akua ma : o ka oihana akeakamai la iloko o na mea pili uhane. Nolaila, e loaa ao ia kakou kekahi ano o ka huaolelo mana, mamuli o ko kakou mahalo ana i ke kupaianaha o ka ke Akua mau hana, ke kamahao a me ka pohihihi, a hiki ole loa i ka ike a me ka noeau o ke kanaka ke hoomaopopo aku. E waiho kakou i keia, a e lawe mai kakou i na hoakaka ana a ka Anatomio. £ nihau mua kakou i ke ano o ua huaolelo ’la, i mea e maopopo ai kona ano ia kakou. Eia kona ano nui, oia no kekahi : mahele o ka ike a me ka naauao e , wehewehe a e hoakaka pono ana i na mea maloko a me tia mea mawaho o ke kino o ke kanaka, ma ia mahele o ka ike akeakamai. e maopopo ai ka ke Akua mau hana ma ua oihnna ike powehiweni la o ka akeakamai. E pono kakou e ninau hou penei: Owai la ka mea i hiki ke hana i ke kanaka a ho-o iho iloko ona i ka hanu ola, ka noonoo, ka ike a m« ka naauao? ' Aole! O ke Akua wale no. Ma ia wahi, okoa loa ka ike a me ka naauao o ke Akua ma ia mea. I ka mahelehele aaa a me ka \ : okioki pono ia ana o ke kino o ke kanaka e like tn< na kuhikuhi o ka ; oihana Anatomio. ua maopopo ka nui o na mahele like ole o ke kino kanaka a me na mea kino e ae, oia kaiwi, ka io, ke koko, ka puuwai, a me na mea a pau maloko a mawaho o ke kino o ke kanaka. He mea oiaio, ua maopopo ka ike a me ka naauao o ke kanaka ma na mea pili i na mahele o na mea kino, aka. he maa mahele kekahi o ka akeakamai iloko o na mea kino i hiki ole i ka ike a me ka naauao o ke kanaka ke huli aku. I mea e maopopo ai, he mea pono ia kakou ke ninau i' keia ninau: Heaha la ua mahele la o ke kino? Eia ka haina: 0 ka uhane ola iloko o ke kanaka. E ninau hou kakou p«nei: Aia la mahea ka ike a me ka ; naauao o ke kanaka i hiki oie ai ke hoakaka? Aohe mea i ike, o ka ' Akua wale no. Maanei, mai au i kekahi wahi moolelo kupaianaha i hana la e kekahi poe akeakamai naauao. I ka makahiki 1868. ma kekahi o na halemai o ke kalanakahhaleo Parlsa. e aaeane ana kekahi kanaka e make. Ua hookome ia aka ’ la kona k no iloko o kekahi paha ' aniani maemae loa. Ua makemake ka poe akeakamai e ike pono i 1 ka oili ana aku o ka uhane o ke kanaka mailoko aka o ke kino ! i ka wa e make ai, a ina paha be i mea hikilee hopu ia ka uhane me he mea kino la, i mea e maopopo ai kona ano. Ua hoao lakou me na mea paahana o ka oihaoa akeakamai • hiki ai i ka ike * me ka naaaao oke kaoaka ke hoohana, aka, ua hoohoka ia lakou, ua kau palena mai ia ke Akoa i ko ke kanaka ike ma ia oihanamai ko ke Akua mai. Aole i pau .