Hawaii Holomua, Volume I, Number 13, 19 February 1894 — Hauoli Hawaii. Hoohui Aina, Pala ka Maia ? [ARTICLE]

Hauoli Hawaii. Hoohui Aina, Pala ka Maia ?

i-- Ba!ota Kakoo ia Oe c llawaii, he 75 Kue. E Nahaha Liilii aua ua Pe-(Jana. Makemake Amerika i ke Aupuni Kaulike. Mm ke ku nna mai a ka iuokumuhu Moaewui i ke kukuhiaka Sab.iti uei, 1 loua mui ai na lono hauoli ia Hawaii e p 1 1 i aua i kona kulana hookele aupuni e ku nei i keia io, iuu e kupee ia uūi na wawae o ka lahui Ha—wuii e hoololie u upono aku i keiu hiinu pohelalo o ka powa kiekie a ka poai ohuiuu malu a nu tuisiouari i kakoo ia e ka ma111 kaua moana o Amenka. O ko kakou mau kuli hoomauawanui anu a luki mai ka hopeua o keia hana pakaha, ua hoea mai kona manawa ina ko Amerika hoopuka ana mai i kana olelo hooholo mai ka Ahaelelo I.uhui mui ma Waaiueloua, e kukoo ana i ke kumuhaua a ka l’eresidena i hoakaka ai i kana papa hana kalaiaina no kela aupuni nui o ka Kepuhalik* kaulike, e apouo i ko Hawaii uoho aupuni kuokoa ana me ka hoopihkia ole ia mai e kekahi maua aupuui e ao. Eia iho ua iiamu lehulehu e pili ana 1 ke kuiuuhaua hoohui jiina olewale o llawaii n#i, peuei: O ka ninau hoohui aina onou poo u me aihue aiua a na misionari o Hawaii i ke Aupuni Amenla, ua kiola la aku ia olelo hooholo 1 waiho la uku iloko o ka Ahaolelo Lahui 1 ka la 7 o keia mahina, e na haloia he 177 e kakoo ana i ke kmuuh;>na hoihoi Aupuni Moi a Peresidcua Kaiivilaua, a he 75 Luiiauiakaainana poo haKahaka uia ka aotto kue i huennauao ole ia e ike i ka waiwai 0 ka manao kauhke, a me ka makee c pula-

Dia i ke kaulana o ko Amenka inoa hauohauo i palapala la ma 1 kona inoa o ka moolelo —“Auj puni no ka Lehulehu, —a me ka Aina o ka Lanakiia. () keia olelo hooholo i hookomo ia aku e McCreary i.oko o ka Ahaolelo, ua waiho loa ia aku I ia imuu o ke Komiie o na Aiua E, aeia iho ke auo nui o ua olelo hooholo la e ala ai ka mai fiva ikaika o na poe Pe-Uana poo paakiki o Houolulu uei, a e kupouo loa ai lakou a pau me na uhahui malu P. (». e uhao ia iloko o ka Ha’.eppuule o Kalaepo haku, nie na wahi kauna kanaka Ilawaii apekaka o ka ailiemu e kuni ia ai ma ko lakou mau lae keia olelo makia o ka poina o!e—“Na kauaka Hawaii okipuu i kona aina hanau, a me kumaKaia oiaio i kona home ilio.” Kia iiio na pokapahu o ua olelo hooholo la ma ka nmau o H*waii nei: Hale Ahaolelo Lahui, AVasiuetona, lan. 23, 1894. Hooholoia, Ekahi: O ka inanao o keia Hale Ahaolelo Lahui o Ameuika, nia ka ho.<ko kuleana ole ana o ko kakou Komisina Kanikela a Kuhina Aiuerika Jno. L. Kivini i ka mana kaua moana o Amerika, ma ke kokua i ka hookahuli aupuni kuleana ole i ke aupuni kumukanawai o ko Hawaii Paeaina, i Ianuari o ka makahiki 1893, a me ke kukulu ana hoi i ke aupuni hou i kapaia, ke Aupuni Kuikawa o ko Hawaii Paeaina ilokonooia la, me ka hiki ke hooiaio aku ua kue no ia i ka manao lokahi o ka hapanui o ia lahui, ke lawe mai nei o Amerika i ke kukuluia ana 0 kela Aupuni P. G. a kukala akea ae—“he kue loa kela mau hana i ka hooponopono aupuni ana o ka Kepuhalika nei, a he kue pu no hoi ia i ke kahua o ke kumukanawai e kuhikuhi mai nei ia kakou, a oia ka kakou e olelo akea ae, e ahewa aku o Amerika no ia mau hana poholalo i hookoia ma kona inoa me kona mau lako o ke kaua. Elua: E kokua kakou a apono aku i ke kumuhana a ka Peresidena o ke Aupuni o Amerika Huipuia e kupaa nei, oiai, o ko kakou komo kino ana iloko o ka huikau o na hooponopono pili aupuni kuloko o kekahi aina i loaa kona kuokoa mai kekahi mau mana aupuni nui e ae o ke ao nei, he kue loa ia i na kanawai a me na ahahui hookele pili lahui o Amerika nei. A ke hoike hou ia aku nei hoi ma ka manao kaulike o keia Hale Ahaolelo, o ke noi no ka ninau hoohui aina 1 ka Paeaina o Hawaii me ka Kepuhalika n:i, a me ka mana hooko aku i ka hoopakele lahui no kela Aupuui P. G., he ni-

nau kohu ole ia na Amenka e hooko aku, a aole no i makemake ia e ka lahui Hawaii, a aole no lakou i noi mai no ia kumuhana. 0 ka makemake nui o ka lahui Hawaii iloko o keia la. o ka loaa ia lakou o ka noho’na aupuni lanakila a me ke kuokoa no ko lakou aina. a ’ o na hana apuka e hooko ia ma ka aoao o kekahi mana aupuni ' e ac o ka honua nei i kela Pae- i moku o Hawaii, aole loa ia e ae ia a apono ia aku e ke Aupuni Kepuhalika o Amenka ; Huipuia. James Kekk. Kakauolelo. NA ITAMU I-EHULEHU. 0 ka in«a pookela loa no I’eresidena Kaiivik.ua e kapa la nei e na wahaolelo o ka lehulehu maloko o ka Ahaoielo Lahui o \Vasinetona, ua kapa ia aku oia—“Ka Makuakane o ka Ninau Kiola Kuikahi Hoohui-aina I « Hawaii.” O ka ko iuukou mau luma hoi e papahi hou aku nei—“O kona inoa ke Kamehaineha III. hou « Hawaii nei, E mau ke ea o ka aina i ka pono, —a e hana ia ke kauiike no Hawuii lahui.” 1 ka wa a Kaliviiana i lawe ai i ka ninau hoohui aina o //awaii, ua liopu oia i kaua pahikaua ma ke kumu o ka peahi paa ka menao, a pela mau oia i ku ai a hoauhee aku la i na enemi o //awaii no ko lakou hepena e halawai me ka hilahila a me ka hoka loa. 0 Peresideua Khlivilana, Kuhina o na Aina E Garesehama, me Komisina Balaunu, o lakou na kanaka ekolu e haawi ia na hoomaikai palena ole o ke ohohia nui e ka lahui //uwaii, oiai, maluua waie uo o lakou i loaa ai na kakoo ikaika a me na paio Iiahana i haawi ia ma ke kulanakauhale aupuni o Wasinetona, maloko a mawaho o ka //ale Ahaolelo a hiki i ka ianukila aua. O ka helu eha o na kanaka e poina ole ia kona mana® ki ckoa, o ; a no ka //on. J B. Mc Creary, Lunahoomalu o ke Komite Ninau o na Aina E, a na kona wiwo ole i hoonakolokolo i ae i ka papahele o ka //ale Ah«olelo i kona wa i waiho aku ai i ka olelo hooholo ninauo //awaii, e kakoo ana a kokua i kekumuhana a ka Peresidena no ka hoihoi Aupuui Moi o ka Paeaina o II awaii. E kauoha ia mai *na o Adimaraia Irwiui o ka aumoku kaua moana o Amerik» ma ka moana Pakipika iv»\, a e ku uei hoi maloko o ke awao//onoiulu iloko o keia mau la no ke kali i uakauoh* a kona aupum, ua loaa aku na hooiaio i ke Keena Kaua Moana o Araerik«, no koua komo kino ilokoo ka huikau o na poai kalai aupuni ma ka ninau o //;-.waii nei, he hana noi aoie i «e ia u*ua m« kona inoa hanohano • hoohaahaa wale ia, a malalo o ia kumu, e

'■ hoouna ia mai ana o Adimarala K rkland no ka lawe ana ae i ke kulana Alihikaua Nui nonaaumeku kaua Amerika ma ka moaua , Pakipika, a e ku hoi ma ke awa o Honolula a kali i ka hopena o na kauoha mai kona aupuni mai. E kauoha pu ia mai anao Kuhina \Vilisi no kona huh hoi pu aku 1 i ka home. l'a hoahewa ikaika loa ia e ke j Aupuni o Amenka o Kuhma K:— ; vini no kona kokua a me ka uoala l-u ana i na hana kipi ma Hawaii nei mamuli oka pololei ona hoike a Komisina Blount, aole K*a oia e noho hou ma kekahi oihana aupuni. Ua hoowahiwaha loa ia o L. A. Kakina, a ua kipaku ia mai kana mau hoao ana e hai hou aku i kekahi mau knmuhaua poholalo hou o ka hoepunipuni.