Hawaii Holomua, Volume I, Number 19, 27 February 1894 — Kela Olelo Hooholo a McCreary. [ARTICLE]

Kela Olelo Hooholo a McCreary.

( O kela olelo hooholo i ohohia nui ia a St*netoa MeCroary ka Lunahoomalu o ke Komite Aina E o ka Ahaolelo Lahui, ma ka lawe haaheo ana i na balota oi kelakela i kokoke loa i e pa iluna o ka lani o 102, ma I 1 ka aoao kako«> 5 ke kumuhana hoihoi Aupuni Moi o Hawaii a Peresiclena Kalivilana e kupaa nei no ko Amerika inoa hanohano o ke kaulike a me ka nohena lanakila, oia ka inake-u e hoike piha aku nei i ko makou poe heluhelu i kana mau olelo o ke kaulana loa i keia helu. Oiai, i ka wa a Lunahoomalu MeCreary i waiho aku ai i kela olelo hooholo ninau o Hawaii imua o ka Ahaolelo Lahui, ua uwehe pu aku oia i ka malamalama o na olelo noeau pookela loa o ke kulana kalaiaina oiaio, e hoike ana hoi i ka papahele hookele aupuni i kukulu mua ia ai ka Hepuhahka Xui o ke ao nei, i aupuni makee i ka lanakila maluna o ke kumukanawai a nie na kanawai o ka aina. a oia wale no ke kia h >ailona nalowale ole a ke kanaka Amerika oiaio e hahai ai ina he lunaikehala hoopono kekahi iloko o kona puuwai no ka hooko i kekahi hana ma ka hanohano o kona inoa, aole hoi malalo o ka inoa apuka o ka aihue aina a me ka powa.

Eia iho ka Lunahoomalu haiolelo imua o na hoa o ka Hale, mahope iho o kona heluhelu ana i ka olelo hooholo ninau o Hawaii: “E na Hoa Hanohano o ka Hale Ahaolelo o Amerika Huipuia; “O ka Hae Lnhni Hohu e welo nei maluna o ko kakou mau |>oo, u uīāiuna ho» o keia Hale Ahaolelo, oia ka hoailona ! i palapala ia ma ka puuwai o ke kanaka Amerika—“Hano- ; hano pookela—a me Lanakila i mau loa. v Aole he mea hiki i keia Hale Hanohano ka ae wale aku i kekahi kanaka malalo o ka inoa Komisina Amerika (e like me Kivini), e hookuu lanakila iaia mc kona a’o ole ia. papa ole ia ma kana mau hana maalea o ka powa a me ke kue kanawai; a aole no hoi e hiki ia kakou rua ka iuoa o keia Hale Hanohano, ka hoohoihoi i na hana poholalo o ka hao aiua. i kumuhana e hapala ia ai ka mooieio o ko Amerika Huipuia hookele aupuni no ka lehulehu me ka inika eleele o ka hilahila. ma ke kakoo ana i keia p e uhaki kanawai «■ kue i ka noho maluhia o kekahi aupuui makamaka a hoaloha. E

waiho ia Iiawaii j>ela c hana no kona pono iho, a ia Anienka hoi. ke aupuni holonma jxx>kela loa o ke keneturia uiuikumamawalu. e kupaa mau e like iue ko ka wa i hala maluna o ka pono kauliko no na niea a pau. a e hana hewa ole aku hoii kekahi kanaka hookahi iloko o ka huikau pili lahui ana malalo iho o na kaupoku lani. He Atnerika au i keia la—a he Amerika au i na la a pau o ko u ola ana no ke kaulike a me ka 'anakila.’ I ka pau ana o keia haiolelo a McCrearv, aia he nakolokolo paiakuli o na pepeiao i haawi ia ae e ka Hale Ahaolelo holookoa. a i panai pu ia aku hoi e ka lehulehu kanaka e ku ana me na manao j»ihoili«*i no kela mau mamala olelo hope loa a McCrearv i pane aku ai—“Hc Ameiika oia i keia la—a he Amerika i na la a pau o kona ola ana no ke kaulike a me ka lanakila.” Hura!