Hawaii Holomua, Volume I, Number 11, 17 March 1894 — Ka Anoano a na Mamo Misionari. [ARTICLE]

Ka Anoano a na Mamo Misionari.

E like me ka T. H. Davies olelo i hai aku ai ine ka wiwo ole i ka Mana Hooko o Amerika ina M asinetona, i ke kulana o ke Aupuni Pe-Gana i hiki ai ina keia kulana hookele ia Hawaii aina a me koua lahui, ua hoike aku oia ine ka holo pee ole niahope o ke kua o kekuhi kanaka i keia mau i olelo : »0 ke Aupuni Manawa e ku nei ma Hawaii i keia !a, (Aupuni pegana paha ka inoa pololei uo lakou e kapaia) aole ia he aupuui i kukuluia e ka lahui llawaii, aole ma ko lakou ae ana a me ka lakou kauoha; a oki loa aku hoi ma ko laki>u manaoio ana, he aupuni kujx>no ia e rula ia maluna o Hawaii a uie kona lahuikauaka. Eia hoi ka Peresidena Kalivilaua mau olelo: "O ke kouio kino ana o ka Mana Oihana Kanikela Amerika iloko o ka hookahuli aupuni o Hawuii. ua kau inaluna o Amenka ke koikoi no kana iiaina ma o katir.au lahui o Hawaii. Ua Iioike maopopo ae kekahi o ua ohana Misionari iua ka inoa o Rev. S. E. B.lu*pa, he h*K>hui aina ola inauma o kekahi mau heheUouia lehulehu o ka lawe ia ana mai o ka hila opiuina uie lotere. a nie ke Kumukanawai hou, ke kmim nui hoi 5 uiu luai ai o keia h«.»okahuli aupuni iloko o Hawaii. Ma keia e uiaopopo ai i na kanaka Hawaii he noonoo kanaka kekahi iloko oua. aole e kala hlo h*a keia poe mikauele alelo-Iua i hooholo mua ai i ko lakou manao hoohui aina i ke au o ua keiki a X«*a. a ua kaii wale uo lakou no ka maiiawa > ku|v>no mua l<«a e K*aa ai he wa e lele kamoko ai maluua o na i Hawaii, a o Kev. B:hoj«a & Co., r na poo aiakui o keia haua hoo-

kahuli aupuni hilahila ole, e paa i ka huke laahia o ka Baibata ma kekahi lima. a o ko lakou ikaika a pa« me ka manaoio. aia no ia iloko o na oihana aupuni a ko lakou mau naau e makaleho noi me na helehelena elua o ka piha 1i«hv maloka nui wale. . Hoaha ka kakou mea i iko iho nei iloko o k« la la ? Eia ka haina a ReV. Bihopa & Co. i noi mahaoi aku nei ia Amerika e maliu mai, a e aloha mai 5a lakou ; ‘ Ca umkemake o Eihopa ik Co. o l««aa ia lakou ka mana kuleana elua lahui, a e huikala ia no ka lakou mau hana p<.»ho!alo o ko kij»i aupuni a me ke kipi lahui," E ulu hou mai ana ka elua o ka ninau no na poo i hooko i kela hana hanohano ole o ke kipi. penei: “Heaha iho la ko kumu o k*'ia in>i huikala ana aku i ka Pcresi(iena o Amerika Huipuia I Heaha ke k«»hu o ke noi huikala i ka aoao lauakila inaluua o na kahua kaua nui i hooukaia ? Malia nae paha, ua* honi mua aku nei na Pe(xana i ka hohono upa-iole a Kalieilana i hoomakaukau mai nei no kana olelo hooholo e haawi mai ai i ko lukou hopena, a ina o ko lakou hopena io ia e like me ka rula maa mau 0 na aupuni malamalama no ka hewa o ka j««'e kij>5, alaila. ua {Hilolei io ka na kakoo o na Pe-Gana ma ko lak*>u ano kanaka elua kino, he poe Amerika oiaio lakou a e aloha mai 1 k«> lakou k«>k«~> like, a he mikanele (hoopunipuni), aole e hana hewa hou ma keia ao.’ He mea kanalua ole, aia he mau milioua o na kanaka ma Amenka e kue mai ana i keia kumuhaiia a ka Peresu!ona, oia hoi na p«>e hoa luha «> keia poe Pe -Oana o ko lak«m mau halepule, aka, aia no he mau miliona o na kanaka ma kekahi aoao mai e haawi i na kukua o ka manao oiaio. e like me ke ; kumuhaua hoih«>i aupuni a i Kalivllana me kona Kuliina » Xui Gan-sehama e kupaa nei, i a wahi h«>i <t Rev. Biii*'|>a C o. i kaiuailio aku nei i Amerika • me na olelo hli o ke kanaka ; kulana keonimana ole, —“He - lahui naiUipo a kupono ole loa > ka lahui Hawaii e haawi ia aku - ke kuleaua o ka inana kuka a i me h«H>ponop*no no ko lakou > ninau pili lahui imua o ke Aui puni Amerika e ku nei i i keia la.” >