Ke Aloha Aina, Volume I, Number 18, 21 September 1895 — Ka Makai Kiu O KE Keena Waihona Buke o Nu Yoka. SALIUKA OPIO A O KE KAPENA MAKAI HAWADA. [ARTICLE]

Ka Makai Kiu O KE Keena Waihona Buke o Nu Yoka.

SALIUKA OPIO A O KE KAPENA MAKAI HAWADA.

##KE PIHI I NA-HA-HA. MOKUNA XIV.

KUIPU i KAHI HOOKAHI.

Me ka eleu nui i oni ae ai ka lima oka Makai Ksu, he hookahi iniha ke kaawale mai ke kulana mua o kona iima i kau mau ai i kana pu roa ke alo o Mauda. Ki hio aku la oia i kana pu raamua ae oka loaa ana ia Rasetona o ka laina uwiki i kona a Tcu aku la "oiama ka pepeiao a hu-la ma kahi aoa<. Jfe ka ieo uwe ole, hehee iho !a o JR.asetona no kona hopena mau, a peia no hoi i haule pu iho aj ke kaikama hine inaluna o Rasetona, He weliweli nui loa ka i hekau iho noaluna o Saliuka Opio naamuli o kona manao ana ua make loa la ke kaikamahine iaia. Lele aku la o Saliuka Opie imua a kaomi ih j la ī ka umauma' o ke kaikamahine, paa jho la kek&hi lima i ka pana. Ua ike iho ta oia> aole ke kaikama. hine i make loa; aka, he naaule wale no. Waiho iho la ike kaikamahine ma ka papahele, a pane aku !a i kona mau hoa; Ekii aku ktkahi o oukou i wai. MOKUNA XV. KA OLELO HOIKE A IML'A O KA MAKAI KIL' SALIUKA, MAMUA O KONA MAKE LOA ANA. I» manawa nosi pa-e mai ai kekah : ieo a puni keena, oia no ka leo o Magarita e waiho »ua maiuna oka moe, i ka pane ana mai; E hooiohe mai» wahi ana, E make ana au, a e hoike au i na meaapauloaau i ike ai mamua o kuu make ana, No keia mau oielo ua neenee loa aku la ka Makai Kiu a kokoke a pane iho la. Heaha kau mau mea e hoike mai ai ia u? Ua maopopo anei ia oe kekahi mau hunahuna e piii ana ika {.epehi.a ana o Kiiimana? Ae, wahi a Magarita ka wahīne hapa negero i paue aku ai. Ua ike au ina mea a pau, a pane hou mai la: • E kakau iho oe i ka'u oaau tilea e olel© aku al

Oiai, ke aneane ma: nei ke ola e haalele mai i ko'u kino. . Mamua ae nae o ka niānao ana o Magarita e hoike aku i kana mau olelo ; ike ana i ike ai. Ua puoho e mai la o Mauda mai kona waiho a mauie ana. Alaalawa ae la kona mau maka naa 0 a maanei. Ike ae la oia i kekahi poe kanaka e ku ana kona.mau aoāo a puni t a ike ae la no oia ia Rasctona e waiho aua ua make loa. Ku ae la oia iluna, a ike aku la oia ia Saliuka Opio e noho ana ma ka aoao • ka oaoe 0 Magarita e waiho ana, a hooho ae !a oia: Nani ka mainoino o keia ola ana. Namkaehaeha o kuu lunaikehala. O! e kuu makuakane maikai, ka mea nana i hoomanawanui ia'u mai kuu mau la opio maī, i Pela anei oe e haalele mai ai ia'u e; auwana hele ma o a maanei. | Auwe ka ehaeha e. i Na na lanl e kokua mai ia'u a hoo-' pakele mai. ! Auwe no hoi au e. E aloha mai e na lani ia'u ka mea i h oa uwa h ahel ej a jrna_ oa-Jiiaaßei- -■©- kaaina. ■ ■ E aho ka make' ana mamua o ke ola ana. i Owai la hoi k> mea e kumakena mai: 1 ka la o kuu poino, i Owai la hoi ka mea i hiki ke hoo-1 ra?nawanui iloko o r>a inea i ike I makaia. | O) e kuu aloha Haili.nekona, elua: kaua iloko o ke kaumaha. O keia anei ka hopena o ko'u o!a ana. ma-kā honua. nei. Aeie, ua ianakila oe, wahi a Sa!iuka Opio i pane aku ai i ke kaikamahine. . 0! e kuu hoopakele. - Na na lani e kokua mai ia oe ma kou aiahele c m.i ana i ka pono kau !ike o na mea a pau. E aloha mai e na lani no kuu aie iaia. Owai la aq au i hoomanawanui ai? Owai la hoi ka mea e like me oe. Ka puuwai waipahe a nahenahe o ka oluolu. 4 . Ka hoopakele hoi o na poe iloko o ka poino e uhai mau ana e like me au nei kau kauwa, au hoi i hoomanawanui ai. A puana hou ae la oia i keia mau huaoleso welenia ku i kt aiuha a ka mea heluhelu e ku'm iho ai na waimaka no keia mau olelo: "Uoko au o ka ruroi pouli i pa tau saniia kona pouli aaki paa o ka pueieele a me ka ehaeha, e lokoino a ka poe pakaha, o oe pu kekahi e hoopakele ia'u." . au o ka hale-lew* j ke a na tnemi i manao ai p hoohanmia i knu kino, o oa pu no ka kekahi ilaiia e hoopekeie* ia'u.'" , "Iloko au o keia a na iwi make e waiho mai nu, 0 no kekalii. Auwe ka mea ehaeha.e; Ke awili nei ka hauoi? ia luku o ; u me na ehaelu o ke au o ka manawa t maalo aku. Ke hoomamao ae i na haiia i haoala mai maluaa o'u. Hc mea e ka ehaeha roe iuk pau-

! m«4ro ke hoomanao ae, E hoopakele mai ia'u' e na Mana , Lani mai na poino mauwak mai a na , enemi. E kokua mai e_ke Akua Kahikolu Mana Loa i kau kauwa wahine nei iioko o na piHWa. E kahea rftai ena aheahe liu ma-' kani, e honi aku au kou mau ea huihui. 1 E kahea «»sti e na ttitrliwst 1 He o ku« aina hanau. .] E kiei hou aku au maluna oko oukou mau ili hualaia lana ma!ie. Ena kualono uiiuli o kuu aina hatt*u e. Eia au ka oukou mamo ke paialewa ia nei ma o a maanei o keia aina malihini i na maka. / Auwel e kuu Halinetona aloha boi e. . Aole anei au ē ike hou aku i kou mau helehfe)ena ma keia mua aku e kuu Halinoiona, Auwe ka mea ehaeha e. E kahea mai eka leo palupalu pahee o kuu Ha!infetona t e-o aku ao au. E kahea mai e ke aka kino wailua o ttuū jfnakuahine a me kuu makuakane I aloha-i-pakaharta e na | enemi puuwai e'eele oke omokoko o na hana karaima. Auwel kuu minamina pau ole no ©lua e kuu mau makua hoomanawanuf i ka malamk anā ia'u ka olua kaikamahineji hooneleia i ka makua ole raa keia ao. E kahea mai e kuu hoopakele, e ihele *ka no au malaila. E Lele aaai, wahi s a Saliuka Opio i pane aku ai i ke kaikahine ka ui Manda. . i H«le.aku la o Mauda a noho tho lā j ?naJk.a aoao o ka.Makai Kiu, i . I k<:ia. wa i. bopu mai ai o Saliuka Opioina !ima o ke kaikamahine a hoopili aku !a ina papalina o ke .kai-1 kamahine.a muki iho !a ma na papa-1 iina o Mauda, ! No kona piha hauoli hoi no ke kuu' ana oka luhi oua kanaka ua loaa ka ! mea ! imi ai, eia nae kahi rnea apiki no hai ka waiwai i hoomanawanui ai i ka a'.o ana i ka ehuehu. I ka mao ana ae o keia mau kipona 0 ka hauoli maluna o laua pakahi iho. , . I Ua hoomaka mai ia o Magarita e j hoike i kana mau olelo i lohe at, oiai j oia e noho ana me /uluoana ka ma kuakane o ke. kaikamahine. OiBJ, \ kela wa, iia makaukau !pa o 3aUuk& Opio e hoppaa i na oleloa pau $ hoopukaia aku ana e Magariu, He mau m&kahiki i hala aku nei, wahi a Magarita. . Ua kamaaina loa o Keeki Kiiimana ja ma Mekiko, aua noho iaua ma ke ano mau hoa'ioha kekahi i kekahi. ~ Nokekahi aiau ma.kahiki. kolauai poho hua'ioha m o ktkahi me kekahi. , j 1 Ua ioaa ia Uua kekahi luahuna <b\» t a ua hoopukapuka hoi iaua aoie no faua.i pono ma. ia hana ana. , Akanae, ua aloha like laua i kekahi kaīkahine oiaila t mamuii no ia «ka ui a me ka wahine {«aikai. i ioi bi no ke aumeume aoa o iaua oo keia wahine, u» Ulo ibo la ua la Ke«Ai KiUaja«ia , a o ia no M kt makiiahme ponoi o keia kaikabiae e noho a«i oia kou aoae.

530 keia mea, ua hoohiki iho la o M rf do e hana i kekahi mea e pau ai b kona W, me kona hoopafaimgks Itnua o Keoki Kilamana a me kana wahiiiē mare, -* T Tka make ana oka wahine mai'e 8 KeokneHimana, ua huli hoi aku la\ia no ka aina Hikina, a aloha hoomeamea aku la o Mado iaia ? me kona oīe!b āku tjo, e hauoli ana wau ke lohe maī i koo tiohcrhāifōti mā ia"ama. " Hooki iho Ja o Magarita i kana olelo ana wo ka paupauaho mai o ka hana a me ke koko e holo ana mā'kona kileo. Ko kekahi mau minuie keia hoomaha ana, hoomau hou inai la oia I kana hoike ana i ka hopena aku V kana moolelo. Ua ike oe i ka mfea j kapaia o Be!epigoa i ke kupanaha o kona mau nanaina ke ike aku. Aole pela ke ano o kona hanauia ana m&i e kona makuahne. Aka, o Mado ka mea nana i hoo-. kau aku ia mau helehe!ena hoomakaukau maluna ona, mamuli hoi o ke kiol? ia ana e Mado iloko o kekahi, tua liaikl. — ~ ' " Na ia mea i hoano e se i kona mau helehelena ahe ku i ka weliweli ke ike aku iaia, Ua mareia au meia, na ia mea i hookomo mai i ke aloha ona iloko oV a pela no hoi oia no'u. Aoie no hoi oia i ike i koi.a mea i* aie ai, ka mea nana i aei iaia. Ua noho au malalo o ka Mado raau hoounauna ana mai ko'u wa opiopio !oa mai, Aka nae, he enemi loa au iāia i na wa a pau, Ke īke nei anei ee* no ke aha la ko'u eneiiii ana iaia? - Mo ka a*ea t ua hana mai oia ia'u i ; j ka hewa nui . loa a 1 " kelfahi kanaka e lana ai i kekahi wahine e paulele ana āia. Aole i ikemaka o $e!epigoa, aka, iloko wale iho no ia o'u e nu ko'u hoomainoinoia. Hoomaha hou iho !a oia a boloj>onto mai ka hanu, mau maaawa hoomaka hou mai la oia e hoikei hou. oka u ihoike aku neiia oe no'u iho, ua lawa ko'u ike no Mado ka .puuwai eieeie. E hoike aku au ia oe i ka pspefeiia ana o Keoki Kilīīiiana. 1 ka wa e noho ulakolako ana o Madomekedala,%ole i hooko - t kana hoohiki maluna o Keoki Kilimana > k ona hoa'loha oiaiQ a ma»kai lea. . , h .. 1 kona wa i nele ai, ua hoomanao koke ae la oia i kaaa hoohiki i hoop*»a ai. Nolaila, ua he?e aku ia oia i Nu ieka a īke aku la oia i kana mea i h nili loa āi. Ku mai ia oia ika h ui hui ki o kela ame keu ano a Uwe aku ia i mea e hiki at taia ke wehe a hemo ka puka o ka hale q Ksoki Kilimana. Me keia huhui ki oo i hooiUia aku * ka hewa maluna o k« mea hala ok oia o lialinekona, l k.m.ke«J o K.1in.a,,,, hoi '* 0U * h,l4 » il < 1« Be koM poe ha», 0141 noh <"«ue noho |,wel m »00».

tloVo ho hoj o au~l na mea a wihiWo Ki:i; u , 4 .^H fca JfUUW&i OiO nk nina puu^a: Ē like' hoi rj'i l r )ā la ntal Waluna ona e hiiM^kankima. Ua hoplala pua en mea e hana ia ki%am«hine e kaua. ■ tJa-p4a aku i t oieb akua^M wahi a Ē haaWi mai ; ak6 au i'ko'u :n;-s JH kena mau o!e!c bakt|jH neiia oe. ■ - Hauiwl aki*. : a ka j|H peni Uoko o kona i kona inoa M3 c a:„u« i&o la i ka Maui]M wm j . H : r-ftefaj"o kelā waT|^| peni niai kona akiii \*\t aho hope '.oi l makeloa iho h uia sejß oleoka, hana i mar.3otH 90QO ». ... -fl Akft v u« ako koe ;a icfl 0 Magariu ka oiea ep« tewke, Aka t he mea HaliaA Kiu ke hooJ la*ri loa tko. ~ "1