Ke Aloha Aina, Volume I, Number 23, 26 October 1895 — O KIKAKO ILOKO O KA ULUMAHIEHIE. [ARTICLE]

O KIKAKO ILOKO O KA ULUMAHIEHIE.

Ua piha a hu ko lakou puu--waī i ke aloiia rfo" ki makou , mau leo mele, a me na * pu. a makou; a haalele aku ia . makou ia Kikako e noho iloka cT halc(3koia a ke aloha poin» ~ ole iloko o ko lakou mau pui,»- , wai no makoii. I - : He oiaio, he mau makahiki I kaa hope aku la, ke ku ,wale ana o kekahi Pak& i kapaia, o ke Sunny Side lfc(Mrk ma ke ; alanui Glark, he aneane 7 mije mai ke kulaftakaunafe maL A. o ka aelike mawaena o . ka ona nona ia wahi, amē £o makou Luna Nui, ua malānjia. ae la makou i aha puhi ohe ma-. k>ko oia Park; me na mai*ao . anoninoni o ka ona nona ia Pa- . ka, no ka piha.ole mai paha i oa poe makaikai mamuli o kekahi mau kuia i ikeia maloko + p „ , ta Paka j na wa i hala_aku mahopo wale ana, ua noho la malalp o .na manao hā^plj^. r>v . holomua ole, no niaikai luaole i ka ona nona Paka !a, ' He ul opiopio wale no oh .p,.,... 20 mau makahlki o Mr. Mas^„.. Jr. kona inoa, he mea i ain-aj na meaa^u'. nei,"~ He opio i hoonaauao kai 'ia, a ke noho' Hakuaina Oia maluiia o na ek'ā ama'he le- " hulehu wale rpa keia kulanakaūhāle mālunā hoi onā (i--maihāha he 50 a oi. ae. . A .mamuli o .ka ike ana ;q „ keia opio i ka- o _ makou paani aaa f .»aloko g Paka, mamuii o ka piha /keiaPakai na poe mai.ka 20,000 a (sa 25,000 ka- „ naka q ka pule'hookahi,. pels( i , hoomau ia ai ko makou ana, iloko o ia wahi no na pu|le ■eiima me ke ohohia nuiia. .. ■ - Malaita t ua malama no hpi , ' makou i ka hanohartp.. o ka inpa 0 Ilawaii, a me ko kakou mpluhia iwaena o keia uluaoa „ naka lehulehu o na lehuletfu f aole i kaiia mai, - - I,- -* «!#■ '■ -- ■ Ua ku-a aloha maoli no r|ia kanaka o Kikako nei ia makos f hookphukohi'.no a . hu ke ike mai, me he mea Iti } jhe hookahi ke kupuna mai ta iKakuhihewa mai. j MamuH o na pomaikai i lo^a^ 1 ka ona o keia. Paka ( ua kuku-. hi ae Ja oia he pa kiekie a puni jka Paka i ole ike wale ia imakou, a mahia waie ae kiā jnarii oi kelakela a Hawaiū: i jka poe e hele ae ana ma na jAiaaui. _ , f Pela ihu h makou I nulama Ui i ke koenā o ko m£kou ma|u' iiapaani malaila, a hiki i kp. fmakou haa?ele ana aTTu ia Kir jk?ko no Kamas City nei» me \m |>uiii aloha ana, a me na • gooti bye "ana me na maka alp|ha kamaama o laiia. :

1 keia la a'u e kakau nei Ia oe e kuu Aloiia Aina Oiaio, t.a au i Kansas City nei» a iloko hoi o "\Vashingtoa Park." _ A malalo ■ o. ._ka inalu . Q koaa i loaa ai ia'u he mau.iolana e papa ieo pu me oe e kuu Aloha Aina Oiaio; a nau hoi kuu laijL.i aloha no ku holomua o ka ::vxkou hai.'i ma keia Poēpoe 0 ka I lonua. A oiai hoi, ka wa niua loa o ko u ike ana i kou mau papalina aloha e kuu Aloha Aina v.)iaio, mai kekahi mai o ko'u mau hoaloha; nolaila, ua loaa ia'u he manaolana hauoli e papaleo pu k'aua ma ke aiai o ke kalana, a nv.. ka waihooluu -o ka penikala no ka pono o. kuu Aina hanau, ka Lahui. a me ka Nohoalii o ko kaua Aupuni aloha. Hl- oiaio e kuu Ai.oīia Aina ()iaio, eia makou ke kikeke ne? i ka puuwai o ka lahui Amenea " hoike aku ana ia oe e Ha--.vaii. he 'lahui naauao io oe, a he hiki no ia oe ke hooponopeno nou iho. • Ke hoike nei makou i ko ke Akua nani a Kona lokomaikai i pahola iho ai ma na kaiaulu aloha ou e //awaii. Aole no na hana maikai au i hana ai; aka, no Kona aloha wale, no ka mea. "he aloha ke Akua." A oia aloha wale, a me ia nani kupanaha ka makou e hoike nei imua o ka lahui Amenea, no ka pono ou e kuu lahui oiwl A anoai hoi o ko ke Akua iokomaikai keia e hooikeike nei ia makou ma kela wahi kei-a wahi o Amer ; ' ' j n ei, i hoike ike maka ia e ko Amenea no kou naauao io ; aole hoi e Hke me na mea i»hakuepaia iloko 0 na nupepa no kou naaupo. A, ekuu Aloha Aina Oiaio oiai, ma na wahi a makou i paani ai, he kupaianaha ko lakou hoolauna ana mai me makou me na ninau lehulehu e pili ana i kou aina hanau, ua hoike aku makou ina mea oiaia i hanaia maluna o ka lepo ou e Hawaii, me ko makou hooia aku, ina aole ka mokukaua Amerika Boston i hoolel.e ae i kona mau koa i ka aina me kona mau lako kaua, ina ua lilo i ole na pakaha a me na hao wale maluna 0 kqu aina,.rne ko makou hooia pu ana aku o Amerika ka mea nana i kakoo i ka manao pakaha o ka mea alunu wale. I Oiai ka Nohealii me ka makaukau piha 110 kulai ana ina pakaha o kela a me keia auo maluna o ka Sepo ou e Hawaii ponoi. O keia mau mea a pau ka makou e hoike nei me kā oiaio, a u e manaolana nei, "e hoihoi! hou ia mai ana no kou niau,! pono i huo wale ia i ka manawal 4 ke Akua i makemake ai. |

Nolaiia, e kuu Alo'ha Aī\a Oiaio, oiai au i Kansas City nei e kakau nei i keia ia oe, he kulanakauhale no a makou i kipa.mua mai ai, a iloko o keia Paka hookahi no makou i paani o■na la elua o ka mahiua o lulai i hala, nona lta huina nui o na makaikai i ke 35,0G0 a oi t he huina nui hoi i ikt r ole ia maloko o nīāu Paka i ma makahiki i hala. Aoiaika mikomiko onoono maikai o ka makou i[nau leo mele i ko lakou puu ke moni, ua kono hou ae la lakou ia makou no ka !ua o ka manawa. A eia makou ke hoohainu nei ia apu hana aloha a ka Hawaii "Maleanikeoe", mai ka makou mau leo himeni Mawaii aku, a i ike o!e ia hoi ia mea Inani iloko o na Puali Puhiohe^ 0 Amenea nf i. O ke puhi ana, ua la>va like ia i na Bana a pau, aka, o ka himeni o oe hookahi \yale iho 110 ka helu 1 apun o America. A he mea hookahaha no' hoi i ko onei poe ko makoq noeau ma ia hana. a malaila i|3o la i kohu ai kela olelo kaena penei:| |"'He iaau hapa aloha ka ma-j jkou mau leo himeni, ma na waj hi a pau a makou e kipa aku ai. iNolaila, e kup Ac&ha Aina | Oiaio, e like no me ko makou | ohohia ia i kela mau ia i haia, |pela no makou e noho nei. i j Ua hoomaka ko makou pajani ana maloko. o keia Park, i j ka auina la Poaha o ka la iy o, jSept. nei t he eiua o makou ina-| e paani ai maanei nei, aui ina la hora 3 a i ka hora 5, a i I | ke ahiahi hora 8 a i ka bora 10, i Jnona ka huina nui o ua kana-, jka i ka 7,000 aoi 0 kela a me i keia la, a o ka lapule hoi, aole e emi mai ma]alo o 25,000 na kanaka. s O ka la kapu ia kaua ma | Hawaii, oka la oi aku ia o nai Ihana lealea ma AmeriW nei.' 1 Helepule no kekahi poe, hele I lealea no kekahi, henio no na |Haie Inu Rama i ka lapule, oj kela a me keia ano lealea e hana ia ana ia i ka lapule, oia ka laj 01 loa aku o na lealea o na la oka hebeqypia. j Nolaila, e kuu Ai.na Oiaio, ke hoi hou nei kcji u moolelo i Kikakp. Oiai makou 1 "Suuny Side Park, i ka la 2 0 Sfepi„ mahope ihoo ka pau ana oka makou paani ana t . ua malamaae la makouhe wahi paina hoomanao no ka la hanau o ko kaua Moiwahine, a iwae;na hoi o na makaikai e nonohp mai

aua, ua inalama iho la makou. he papaama o ka Pui Pajaoa, a nie ka io kamano i me ■ ka ohia a me ke akaakaL i ■ | ba noho iho ia niakou ma luua o na lau laau i haiii fa ma kahi a makou c paani ai,| a ua hoohanohano pu ia ka niakuu P a l e kekahi mau iede --' / - *- .|

hanohano a mc kekahi rhau- keqnimana waiwai ō Kikako nei, hookahi ko makou ai pu ana me lakou maluna o ia papaaina hoomanao, e like rji_t ko makou kioe ana i ka Poi Palaoa me na n-ania na 1 . ppta--- hoi keia mau Lede a me na keonimana e kaana pu nei me •m'akou, a iwaena hoi o na tausahT makaik'ii e noho ana a puni makou. Maluna pnno ae o ko makou wahi € paina nei. <* puleio haa- : heo a\ia i na weleiau makani ka Hae nani ou e Hawaii. a me ka ,hae Araerica, a peia no hoi me ! na kumula'au a puni makōu, ua ! kakia waie ia no a puni me ka t Hae America. j A mamua ae oko makou pai ina ana f ua hoomaikai ae- la i 'ke Akua, no ke kahoahoa ana i ka mea nona ka La //anau i ka Amama ana. Ua ku ae !a na hoa iluna no ke meie ana i ke Mele Lahui "Hawaii Ponoi" me ke eehiaj keia mau leo.hoanoann_lß:aertaj o na makaikai c nonoho -nrar: ana, a hookahi no ko makou ku like ana iiuna me na kai i' ka wa i mele ia ai Mele Lahui ''Hawaii P0!10i. ,, Uiai makou e paina ana a iwaena o ko makou paina ana. ua ku ae la ko makou Peresi dena a wehe mai la i keiii mau rftanao pili ana no ka mea nona ka la hanau penei: | "H na Upuu Rose Hawaii. 'ano, ua loaa ia kakou he la ha,iuoli. no ka hoomanao ana i ka ;la hanau o ko kakou Moiwahine i aloha nui ia, ka hanohano mua ioa hoi a kakou e lei nei nei me ke aloha oiajo mai; ko kakou puuwai ae. Ame ia! aloha i kuna iloko o ko kakou| mau puuwai pakahi. ke hoonianao nei kakou i kona la hanau ma ke "Sunny Side Park" nei. .£ imua hoi o na tausani e makaikai mai nej me ko lakou mau heiehelena hauoli. He oiaio, o oukou e na Opuu Kose Hawaii. aia iloko o ko 1 oukou mau f>uuwai pakahi kej aloha oiaio, no ka mea nona la a kakou e hoomahao nei, a : keJcahoahoa ae. nei au imua o' pa no Kona mau Pono piii paa i laweia, au *T manaokna nei, na ke Akua e hoihoi hou mai i kona man pono piii paa, i ka wa a Kona lokomaikai palena ole i makemake ai. Ake nonoi nei au ia oukou, e inu kakou no Kona.

» no ka.pono o ka lakui nie ka Nohoalii e Kona. Aupuni me na huro ekolu. .Mahope iho o keia, ■•£ o ia ka ke Akua." Ua'kuaeljt o W. Ayiett a me J., Kuamoo me na mauao hoohauoli 110 ka mea nona ka la hat|au, a ia Prci, Ltbornio ka paniiia o na hauuii g j a ena po. Q kjeia ka panina o na mea i

hoomanaoia iiō ki hanāu 6 Lih'u - o -Loloku - o Walania - l kē kfi onohi o Kamakaeha, a hoookuu ia na h&na tne ka pīhā hauoli o ke anaina mai o a o, O kekahi mea hou a'n'e ho«j ike aku ai ia oe, o kekahi haoTe kaulana o Amenka nei, atlē| ia hoi kona inoa 'Prot Lrberati7 He alakai oia*no kekahi t*uaTT I f > ufttohe _ o~6o ka nui". A muli o kona lohe mau ia makou mai kekahi poe aku i loKe 1 ka makou paani ana, a mani® no hoi o na hoolaha ma na nupepa ua lilo i mea uluhua i kona noonoo, a oiai no hoi oia e paa ana malalo o kekahi aelike me kekahi mau lioahanau, no lakou na anoholoholona like oīe, 'Tte Keaka Lio." Mamuli o l:u pau ana o kona inanawa i aelikeia ai me fekot4 ua imi loa ae U oia ia makou i Kikako, a oiai hoi, ua hala mai la makou i Kansas City neī»ua imi loa mai la no oia ia ma~, kou ianei. Oiai makou e liuliu ana i ka makou hana i ka po o ka la 24 o Sepatemba nei, hora 8 p. m. O keia haole pu kekahi me na tausani makaikai e no;noho mai ana. Ua ae la makou i ka makou .ko mua ioa "Liliuokalani mareh/' pela makou j hoomau aku a_i i ka paani ana a pau ka mahele mua o ka makou mau leo mele. ua hoomaka iho la makou e mele i na Himeni Hawaii iioko 0 na pa'ipa'i lima ang o ke anaina mai o a o me ka hauoli nui, me ko makoa hoawihi iki ana aku i keia haole iwaeua.o na makaikai e nonoho mai.ana» e. paipai ana kona mau liniiu a e hulahuia ana hoi me Ugna mau wawae. Mahope iho o ka pau ana <> na meie Hawaii» uahele malla keia haole me ko makou L.unahoohana Nui hoolauna >pu me makou, a penei kana mau olelo: "E na keonimana hanoj hano, ua hele mai nei au. e |ia oukou, mamuli o ko'u lohe j mau ae imai kekahi poe ae i j lohe ika oukou faaui ana,, ua o lakou, .he maikui oukou» o kekahi hoi, aohe _no h e maikai loa, a ua ldo,he mea hoouluhua ikou noonoono ko u ike maii iloko o na nupepa «o oukou, aka, i keia hora, ke nei au, a ke lohe nei hoi au 1 ka oukou paani aaa, a me kat oukou mau leo //awaii o ko oukou aina hanau, a'u e oleio ae ai, ua kau ia oukou mnka hela 1 ona Bami o Amenea »ei, a pehea la ka hiki ia u ke olelo ae no ka 'oukou ma.y|, himeni nahenahe e hoohaalulu mai ana i ka holopuni ana y ke koko i ko'u puuwai. Nolaila» ke haawi aku aei au i ko u ma, halo nuia me ko'u. aloha ia oukou.' * O ka pau keia o na mea ano nui o ia po a hookunia m haaa

Ikai hemau |helunl. A, e L uU , Ōīaip, ehaau i leoli aloha pumLha 3. j||tU O &a .aiiia li4| aku,hot.i iia }iaip Ul . a kau 4U , ( uiau ; cu hh I^ a .? Q^ c ka jjsatou e kikuv, «i wai o ka u pnoo Ho u ui:.d, iii 3 rny 4 \oitudi Aupuni a'u h c ir Jtt ; tdS ke Afcuk nu c kou miiu wale ilp lokomaikal hou iriāi ai, ~ HaWAIUa