Ke Aloha Aina, Volume II, Number 17, 25 April 1896 — [Illegible] Moololo [Illegible] [Illegible] ANA O HAWAII. [ARTICLE]

[Illegible] Moololo [Illegible]

[Illegible] ANA O HAWAII.

, e Rev. J. , ! ,hainaluna i ; . |..nia a hoou ' , , 11 Pala-j nr 1-85$» inai k< '*'' V)) Hawaii, na maopopo , LjK mau «ina W );|I 1 ! ka kakou mau e . a'v< |-aba no kakou H. ~,] :,tu no ia ikn K, r ,. r:n ka mea, oaai 1 r.or« nai ai kakou H 0 1 ' A MAI. M«k .i<ai.mana a ne r/. r eae kai holo 1 a :: niai, a noho o Ha o Makuai T*hiti „ o lx»nokowai mahupe mai k .iiiamaono h< » Hi ;••„•, ntki m?i ai a - h nanawa * c> Hi ! 1 0 nui ai ' ina Keia ike ant o heira ako HaHt. . i' a kooa ma- ■ 1 •/- * noiaila, liuliu »*•- - 11 I ahtti a loaa u la la a hikii -,rov.u o I'ili ma ko ,'j e haohao ana manoo no ka hoike ole 5- e t hoio nei ma ae, he oea oiaio iki, c hoopHoĪA 00 <> oukou oaalalo H>"' o pato ame c >»* no la kakou ka n «k ;u e hoio aei i Hiiwaii aku aei a H ! * i'b >a ata maloko o Ki moa oia l'a he H 1 " <; ka inoa o keia nk- a moa mahope o Hpna »aiai»aa 0 ka va ka<tia w a , hc MoamoaHT , |/)hihihi no keia aku la e ka oea H ' ona r - K.:ia Paemoku o " 'a, imiia aku i ii<ju ac nei ihope a Hua nu kt alahele o ko k. 11 <»<•■■ 1* ma keia moolelo *namai n jc Paao a hiki i ■* iawe pu mai o Pili Ina ame ke ,aku. 1 *• -»i o ka makani me ka la i ko lakou nei *'■ 0,3 « wa e holili ae ac la hoi ke aku, !a b woana, emi aku la mailn " liJ pu iho ia ke otf " 0 !u lia oia ko iakou tooar i A noho o Pili i ,laiJ ' nou aku la o J u »■■•>>*»* » me k.nui ! •" 1 Hawau net. i ( i K< NA II .--! IN, ~ 1 vA; O WAKLi. ik u , . . ,l •ame ke aku hel u nu Hawau nei i kai ' eia a " ho t paha, aohe i l4 °k« pu«. ll «k,. . ■-I

4» *0. KILA MA. Ua bolo hou mai oo kekahi kanaka ro«i T«hiti mai, oia o Moikeht kona inoa. I kona kiki ani mai i Hawan nei, o KaUpana ko Hawaii nei A)ii b w«, a aia Kauai kc Moikeha pae ana - Mahope ibo o konā pae ana roai i kauai, ua loaa »no la kana wahine no laila, oia o Hinaaulua ka moa, a hanau aiai ka laua keiki o Kila kona inoa. •I koXiU wa i nui ai, ua holo aku j ta oia i Tahiti ma ka lae komohana o I Kahoolawe a pae aku la i 1 ahiu. a ua kapaia ka inoa o ia lae, o Kealaikahiki. I ko Kila hoi ana mai, mai l'ahhi mai. ua lawe pu mai oia ia Laamaikahiki, a mahope mai o ia wa,»laha ae ai ma Hawaii nei ka kaekeeke, ka aha, hoa waa, ka laaalana. 1 ko Laamaikahiki noho ana ma Hawaii nei, alaila, ua lilo no oia i kupuna no kekahi mau alii o Hawaii nei, a me na kanaka, a e ike ana no hoi kakou ma keia mua iho maloko o na hoike ana a ko Imkou mooolelo, i ka papa inoa o na kupuna a aiii o Hawaii nei, MOKUNA 111. NO MA KUKUM h HA. lJa kapa aku ko Hawan nei poe kahiko i na kukulu tha o 4 ka honua o ko Hawan nei noho ana o ka wa kahiko, penei no ia Ma kahi o ka In e puka mai ai, o ke kukulu Hikina la. a ma kahi hoi o ka la e kapoo aku ai o k« kukulu K«mohana ia, a i ko ke kanaka hoohuii ana I kona alo a nana aku ma ka aoao o ka ia e komo la. e hooma®popo ia no o ka aoao ma kona lima hema, o ke kukuiu Hema ia, o ka aoao no hoi ma ka lima akau o ke kukulu Akau la. Ua pili keia mau inoa he kokulu, ma kahi « pili aku ana i ka iani wale no, aole i pili i ka mokupuni. Eia iho no keia »au kukulu a ko Hawaii nei j>oe kahiko i kapa aku ai, penei no ia: Ina noho ke kanaka ma ka aoao komohana o ka mokupuni, alail», kapa aku oia i ka aoao mauka o ke kukulu bikir* ia, a o ke komohana o kai ia, ua-kapaia keia mau kukulu elua ma na ano elua, ka pii ana iuka a me 'ka iho ana i kai; ke kiekie o uka, a no ka haahaa o kai. Eia hou no keia mau helu kukulu a ko Hawaii nei poe i hoomaopo ai. No ka pa mai o ka makani ma ka aoao akau, oluna la, a i ole o Nae, a no ka holo ana aku o ka makani ma ka hema, olalo ia, nolaila, mai keia mau inoa. Eia hou no keia: O kahi e pili akfana i ka lani, o ka paa iiuna ia; a o ke |kukulu hema olaloia, oia hoi, ka paa < liaio. O kahi mawaena o ka iani a me I ka honua, lie lewa ia. O ka hookui a me ka halawai kekahi mau inoa. Eia hou no paha kekahi mau mea e hoike hou aku. I jso ke kanaka noho ana roa na aoao o ka nlokupuni, ua iole aku a ua lole mai ka noho ana, a ma ia lole ana ka loli ana o na kukulu a lakou i kapa aku ai e like me ka mea hiki ia lakou. . Eia hou no keia Ua kapa ia aku kahi o ka ia e puka nvai ai, o Kalah:ki. a ma kahi a ka la e komo «»ku ai, o Kalakau. A penei ka oklo: Mai Kaiahiki a Kalakau, n.ai kela paa a keu paa. a ua pill no keia mau inoa no ka mokupuni w*'.e no, aohe pili aku ina kukulu o ka lani, no ka mea, penei ka oleio ana ma ia wahi. Mai ka la hiki ae ma Haehae a i ka moie

olu 0 I.ehua. No ka n«a, aia o Haehae ma Puna i b «okapkini o Hawaii. ()ia r>o ka aoao ma ka Kalahiki, 10 mokupuni, 0 ke!a paa ia, a ® keia paa la, nolaila, mai hela p?»a - keia paa. E)ia hpu no paha kekahi kapa ana a lakou: O na kuknhi nnf gtrao mi ha alihi moana e pili aku ana i kamu lani, e rooe p»ai ana taa ka paepae o ka .hnnii» a ua kapm ia aku ui^ — kukulu 0 ka honaa ia. 0 kekahi boi, ma ka alihi aouli roaluna iho, e hui iho ana me ka alihi moana e poai ana i ka m«ana a puni. o kukuiu o ka lani ia. O kahi mai ka honuaaku? a mai ka moana aku, e moe ako ana ma ka nana aaa 0 ka maka a pili aku paha na alihi ma ke aouli, alaila, o ka' moe a. A oka alihi aouli e hui pu ana me ka alihi moana e pii ae ana liuna, o Kahikiku ia, a maluna ae o Kahikiku, o Keapapanuu, Keapapalani ae. Ike kau pono ana iho o keia tnau ahhi aouii maluna "pono iho o Keapapalaoi, o Kapuiholani, oia ka hookuina o na aouli a pau 0 na poai. O kahi maialo iho © ka Lani, 0 ka iewa iani īa, a malaio iho 0 laila, oia no paha # kabi a na manu e lele ana,o ka lewa nui ia, a malalo iho, ina i paa ke kanaka i ka laau a lewa kona mau wawae, o ka lewa nui hoomakuaia. Pela no ko ka poe kahiko kapa ana ina kukulu a pau.