Ke Aloha Aina, Volume III, Number 40, 2 October 1897 — HE MOOLELO HOONANEA —NO KE— Keikialii Alabati. Ke Kaeaea o Pelekane. —A ME- Ka Ui Madelina. Ke Kukui Uwila o Ainapo. Hoohenoia no KE ALOHA AINA [ARTICLE]

HE MOOLELO HOONANEA —NO KE— Keikialii Alabati. Ke Kaeaea o Pelekane. —A MEKa Ui Madelina. Ke Kukui Uwila o Ainapo.

Hoohenoia no KE ALOHA AINA

Oiai oia e hiolani nii maluna o kGnā wahi mūe, aia hoi, ua hoopuiwa ia kona uhane i ka ike »na aku i ka uhane o kana wahine, e noho ana iloko o kekahi ululaau me na hiohiona kupilikiu a € ani oeabr mai ana kona lima jaia e hele aku, Ia wa, ua hue aku la kona uhane a hu, me kana wahine, a uwe.iho la iaua me ka ehaeha oui, a i ka pau aoa o ko laua uwe ana, ua koi aku la kona uhane i kana wihine e hoi laua no ke kulanakauhale, a me ka ninau pu ana aku, Pehea ke kau hele holoholo ana, o ka hete no ia a pau ka mahina, heaha kou *riea r hoi koke ele %e at, a aia hoi ihea ko kauwa wahme ? la wa. ua hoike mai la ka Ui Made}ma i kona raoo!eio. mai ko laua hele ana a me ka hoo.mainomo ana o kana kauwa wahine laia, a me kona huli heie ana i wahi nona e noho ai, a hiki ī ko«a ioaa ana i kekahi elemakule. I ka wa pau ai o ke kamailio ana a ka Ui Madelina, ua puoho ae la oia roai kona hiimoe ae, eia ka he uoeuhane, a uwe iho la oia, e kiheahea ana na kuiu waimaka ma kona mau papalina, oiai oia e hoomau ana pela, ua lohe aku ia oia i ke kam mai o ka beie ama kakahiaka. Aole oia i haaiele iho i kona wahi moe la manawa, aka. ua hoomau mai ia na hakuikui hoomanao ana no kana wahine, a pela kona noho hoomanawanui ana a hiki i fce ano akakuu iki ana mai oia mau haawma kaumaha. Ku ae ia oia iluna, a komo mai la i kona mau w&hi aahu, a heie hoioholo aku la maioko o ka rumi hookipa r»o wale ana no, i wahi e nalowaie ai na hoomanao ana no kana wahine. iaia e iianea aua i ka holokolo, ua iohe hou aku ia oia i ke kaai Lou ana mat o ka bele, a oia kona wa i hele aku ai ao ka rumi aina, a i ko{ja hiki ano akd ma ka pika, ike aku la oia i kona mau makua a me kona mau hoa ai e nonoho aaa, no ke kali ana iaia o ka hiki aku. ! I kona leomo ana aku,' ua mai la lakou kia e like mt ka rub. maa mau, a i ke.na w? i noho īho ai maiuna o kona neho } oia no ko iakou wa i noho like iho a\ a haupa iho ia i mea ai i hoomakaukau ia. Aoie i iiuiiu iho kana ai ana, o kona „oki koke ae la no ia, mamuii o kona īke ana aku i kekahi mea i maaio &€ ma ka ipuka aniani-ana e huii pnnoaku ana, a ulu bou mai la na hoopanāo apa iloko ona no kana wabine, o;a ae la paha ia; a kuiu iho ia kona waimaka, Ua ku ae la oia a haaiele iho ia i kona noh(>, a hpi anu ia no kona rumi, me na wai i aka e kiheahea mamu!i o kona ana ae i kana moe oia po, aoia ka ka mea kakau e hooheno ae aei i keia roau wabi lalam mele;

Loaa oe ia'u rna k* hihio, j Ko kin-> waiiua ku kilakila. | Ua hoomau la keia ano o ke Keiki aiit pela a hikt i ka piha ana o ka makahiki, a ua emi mai hoi ki ikaika o k'ona kmo, me koni haawi ana i kana olelo paa, aoie loa e hiki iaia.ke hoololi i kona kulana mauaopaa a hiki i ka waiho pu ana o kona kino iloko o ka iepo, mahope o ka mea a kona puuwai i aloha ai. Aole milalo o kekam kumu okoa e ae, aka, m.:rnuii o ka eo wale ana no iaia, ma o kona huli wahine ana 'ae, a loaa oia i ke aupuni o Ke Ao Keokeo a o kana hana hope waie no e hana ai, oia no kona iawe maoii ana ae 1 kona oia, ehke me keia ana e hana nei. Elike me ia aro, aia no ke Keikialii ma kana wahi i koho ai, e hooko ana oia ia manao ena, a o ka pahu hopu waie no, oia no ka luakupapau, ka iiina hoi o na mea a p?u ma keia ao. I ka nana aku la mua, ke hoea mai la ia me n i ae hakumakunia o ka popilikia, e na i mai ana i ko ke Keikialii -j)a, a he mea oiaio, e ko io ana paha na kahoaka e aiuaiu nei ma na meheu o ke Keikiaiif, ohi, ua ike ae la no oe e ka makamaka heiuheln ia mea, a he mea hiki ole hoi ia ke ana akn. ina oia iho la na tcokoia o ka hpoko la ana o ko ke Keikiaiii au. Aka, aoie no paha kaua e aluaiu mau aku ana mahope ō kona meheu, oiai, aia no he-wa a hoea mai, a ia wa e hoopau ia ai na manao kanaiua no kona paiekana ana. Eia kakou ke hele nei imua. pehea aku nei la ko ka Ui Madelina neho ana me kona mau makua heok«ma, ua poina paha ora i ka hoomanao ana ae no kana mea aloha he kane. Ke hoike mai la kana rrau hana a pau, aole ia i poina, ao!e hoi i uluhua nokona noho mehameha ant> ma ia nahele waoakua, oiai, ua like no a like ia meu mea i kona manao. I ka hala ana o na mahma eono o kona noho ana ma la nahele, ua hookau mai ia na haawina ehaeha o ka hanau keiki maiuna ona, a oia no hoi ka piha ena o ka manawa e hoopuka mai ai i ke ao walamalama,- he opuu, he *tfomi, a he wohi aiii hoi no ke kaiaunu o Pelekane. I kona wa i ike ai, e hookokoke mai ana kona wa e.hanau aij ua hoike aku aku ia oia imua o kyna mau makua hanai, ua kokoke loa i kona wa e hanau at, ka mea hiki hoi laia 'ke koho iho me *e kanaiua ole. He hookahi puie mahope !ho o kona hoike ana aku i kona mau makua hana j , ua hanau iho la oia he keikikane nui nepui epu, na heiehelena ui mohaha maikai. / A ba a ee la he tnau pule, ua ano ikaika ae ia ua wohi opio nei, s ke nana iho i kona mau heiehelena, ua like I'oa no ia me na helēhelena o ke Keiki- [ alii Aitb3ti, a e hoomanao mau ana no hoi ka Ui Made!ina nona, iaia e luhi hookahi nei i ka hua o kolaua puhaka| I kekahi ia ana e nanea ana oae ka ] hua o ko laua puhak.a, ua haiialia mai H iloko ona na hoomanao ana no kana kane, a na kona mau waimaka no e hiolp, e hoopuiu ana hoi i kona enau papalina r_hcnohea.' Oiai ou « hooiuau «oa ho i ka uwt >aa oo ktna kane, ua komo mai ia ko-

'na makuahine hanai, a !tre > nu l , .■ ■■■ ' - ■ [waimaka e hiolo ana ma kona naau pa-■ palio», oia no wa i oinau n»ai ai i, ka lau« kaikamahine han»i. H.e ma» wiimaka ?ha keia ou e haioiloi. nei e ka man *«!!<• . l'-ne ? ua hoike aku ia oia, e ho ■o wale ae ana no au i kuu kaoe a ■ + ike an;> paha oia i ka hua o ko u>uua puha'<;i, aole p«ha. Ae. he meā o'aio kela, oiai fia mea i noho a ioihī, e nele ke āT6ha o ke kahi i kekahi, e like me keia ka m' - wale honua ana n: na mahina loihu a pela no hoi ka Ui M&del»na e heomanao nei. v • Hala ae lla he hookahi mahina o ka hanu ana o ka opio hou i ha ea huihui 0 keia noho ana, ua kapa iho !a kena makuahine t kona inoa o AV&ftred3, ka weli. a o ke kanaka hahai holoholona kupanaha. Pela ko laua noho hoomanawanui ana, e makaala mau ana ka XJi Madelrna i kana keiki i na m»n»wa a pau, a hiki Wile i ka- hiki ana ke he'enona iho oia paha ka ptha apa iaiā o na makahiki ekolu. I kekahi la, oiai ua Aiafereda nei e noho ana me kona makuahine.malalo o kekahi kumuiaau, ua kahea mai |la eia 1 kona makuahine, a ea aku la no hoi kona makuahine, rne ka oleio pu ana aku i kona makemake. No keta mau olelo a ke keiki uuku i»ua o kona makuahine ponoi, ua hioia he mea ar.o e i ka ooenpo o ka mal ».a, a oiai hoi aole i lawa ka īkaika hoohana o kona mau aakoko. e hana pela. Nolaila, hof maka hou aka la kona makuahinee nina» iaia penei: Alaila, o ka hana hahai holoholom anei kau mea 01 loa aku o ka punahele mamua o na mea e ae, ao!e anei o kou noonoo iho eia kaua i keia waohaheie kanaka ole, e ulu ae hot na manao ilokoou e huli no koa maknakane, ka rn£a napa oe i imi a loaa, ma mua o ka noonoo ana i na mea e ae. He oiaio no paha īa mau o.elo ao e kuu marna aka, aple ao i hiki mai wa no'u e hooko ai i kou mekema4i«, Oiai,' he mea hiki v?aie no ia hanaia me ka ioihi ole aku, e ah'. :ilo mua au i weli noloko o keia u'uiaau, no ka pono o na a pau i *omo liok j o ka hoopihkla waie la nai. * No keia mau olelo mau oielo naauao a kekdhi keiki uuku e like me keia ke ano, ua iilo ia i mea hoaoo e 1 ka manao o kona makuahme, a pane bou aku la'ow, me ka hoonieie hou ana aku. Aiaila, ke olelo mai nei e hlo mua oe i weii no loko o keia nuu ukiia«.u, mamua o kou huii ana i kou makuakane ka mea nana oe i huli mai a loaa, ilokp o kahi pol uhu o ke aa keiki. . Aoie o ka mea mua la a k« keiki aioha makua e hana ai, mamua q na roea e ae, a oia hoi ka'u e makeuiaki m i e ike pono i kou manao, e kuu keiki aīoha, t He oiaio, wahi a ua keikī nei i pane hou «ku ai imua o kooa makuahine, o kt aioha o ka mikua, ua oi aku ia ia'u maiuua o na.mea a paa a lte hoohiki uei au» aoie loa au e &ooyoiaa i ke aloha o ko'* makua & hiki . ka 4 wa e iho aku ai keia kiao ' ilaiu • U iwkupapaa. ]

Aka, heaha ka waiwai oiā aloha no'u ©iai au a me oe iloko o keia wahi mehameha kanaka o!e, e noho ana* malalo nka malu o kou makua hookama. ka nvea boi no laua na puuwui i haawi' lilo toa raai na kaua e hana e like me ko kaua makemake. Aole anei o ko'u um i na 6>na e pono ai o ko kaua noho ana, » e kaulana ai hoi ko'u inoa maloko o keia mau uiulaau. be mea ia e hooi aku ai i ke kulana o k ekahi kanaka opio elik'e me ko kau keiki nei* ka mea h©i i koho e hana aku au pela. A i ka wa e hooko ia ai keia mau manao ana o'u pela, ua like la ine ka mohai moliaola. ke heea'aku na lono o ia man hana a kau fceiki ner īmua o kona aln, a iloko hoi o na la pokole wale no, e hookolo mai ana oia mahope o ka meheu o kau keiki nei, a hiki t !ko kaua wa e lōaa mai ai He raau ok'o olaio keia a'u e hoike nei ia oe, a na ke au o ka manawa e hoike mai i ka poloiei o keia niau oleio a'u e kamailio nei. I Ua hoomaopopo koktmai la no ho» ' kona makuahme t keia mau olelo a [kaoa keiki, aua ike oia ua paa loa kona manao e hooko i ka mea a kona I waha i kamailio fi. l'i hoohala ia īa mau minuie'e !fua ma ka hoonanea kamailio ans, aka, o ! loko nāe o ka naau o kona makuahme, he ano kahaha loa oia no ka hiki ana i keia keiki ouku lte noonoo e hana pela; •' ' " : r Aka, aole ona makemake e hoike aku i ka mea a kona naau e loku ana iloko, oiai, ua hiki bu ke koho, he keiki lo? keia o kona manao, a he pomaikai pal.a ka hiki ke hooloHioh ia kona oiai, he opio, waie no oia o ekolu makahiki, eia iiae he keu āka ikaika o kooa noonoo. '* R»a oo o Painapa Ma ke hoomau nej t tte kuai hoopau ana i na waiwai Uke oie o ko iakou St Petersburg, Sept 18. Ua hoike se ka Elele Aupuni i keia la, raa ka la mehine», Sept. 17, hora 11 o aka, oa hoike ae na kanaka e noho ana m« kaht kauhale o maloko o ka apana aina 0 Yenlseisk, Siberta Hik'aa, ua ike akou i kekaoi Iwluna nui, i mamo wuie ia o ia baluua Audrce, ka haoie e huii uei tka weleUu akau» 00 eim« anisuu k* Unhi ? km Ukou tk« «m.

Konatinopela, Sept. 20. Ua hoike pili īa ae i keia la, o ke kuikakt_ maluhia mawaena o Tureke a me Helene, ua kakauinoaia ia « keia la, a 0 n& Kt.:hma KsUi, ua hoike aku lakou i na o na pualiko'a aina"a me moana. " Maho'pe 0 ka pau an o keia, ua haawi aku ka hapanui o na Moi 0 Europa i ko lakou hoomaikai i ke Sulttana.