Ke Aloha Aina, Volume IV, Number 32, 6 August 1898 — HE MOOLELO WALOHIA -:NO KE:- Keikialii Alabati Ke Kaeaea o Pelekane -:A ME KA:- Ui Madelina. Ke Kukui Uwila o Ainapo Hoohenoia no KE ALOHA AINA [ARTICLE]

HE MOOLELO WALOHIA -:NO KE:Keikialii Alabati

Ke Kaeaea o Pelekane -:A ME KA:Ui Madelina.

Ke Kukui Uwila o Ainapo

Hoohenoia no KE ALOHA AINA

I ka ma j loa* &kii ei o. k<-la mau haMlēlo raa m papeiao o ko&a makaabsoe mai kona wahaaku, oia hoi i naua pono mai ai maluua o kona mau hiohiona. a pane mai la penei: He oiaio, eia oe ke hookokoke aku nei ma ka aoao o ka wahine, ke kokoolua hoi o keia noho kino ana ma keia ilihonoa, 1 kupono ke nooaoo koke ia mo ka bakaha A oiai hoi s he ene® kupono nou e kou ke ki, ke ike e maniua o kou Hoho ana aku l'makua no kou hale ponoi. oka tnea nui wale no oia kou hoomaopopo ana aku i ka noho ana i makua no koo olmna pono.', a e e kuu keiki e IHo ka noho npaluhia anana i pakn a i alakai hoi no kou mau la opio, E hoomeopoj>o oe # o kau hana po--110 wale no. oia ka hlo mai o ke alo. h& o kou kokoolua maiuna ou 5 a pela auanei e pono ai kou noho ana usa keia mua aku, 1 keia wa, eia oe ke makemake mai nei e ike i ko'u manao apono no keia mau hana, a o ka'u hoi ,a e hoike aku la ia oe, ua apono au i kou manao, I ka wa i pau ai o keia mau kamakamailio ana mawaena o laua, ua haalele koke mai la oia i kona makuahine a hele pololei aku la no leahi a kona kupuna4:ane moi e walea ana me kona Aha Kuhiua, Ua hoohikilele ia lakou a pau i kaikeaua maii ko ke Keikialii komo ana aku iloko o karumi kaM a lakou e noho ana, e kuka ana ho no na mea e pili ana i ka'pono o ke aupuni a me ka lahuilianaka. A oia hoi ka ka moiUilama i bu i mai ai a pane mai la i kana moopuna me na huaolelo ku i ke anoAuoeehia: Ua hoopomaikai nui ia mai makou ma koulhoea kino ana mai nei ika wa kupono loa, oiai au a me ko'u Aha Kuhiaa e noho nei e kuka no ka ponoja>4e aupuni. A otai hoi, ooee ke alii opio, he mau hio6a kou i awaiaulu ia me ka inaka'u ole, a i piha hoi kou naau i m* mta kuhohonu pili aupuni, a'u hDi e heomaopopo nei, ua kupono loa 98 e hotk*hu ia I moi ko'u wahi,

i Aole ia o ka'u h»na i Wle mai la, ■ ! aka, he meft mewa"ho loa a\uo na ! 1 mea a ōukou e hui &uka nei i keia 1 manaiva, lea mea hoi aoī« ia iloko o ko a puuwai. 1 T ka wa i kaawale aku 'ai o ke Kp--1 ikialii, oia ka wa i noho pono iho ai J ka sso! a me kona mau Kuhina e | noanoo, no ka hooko ana 3 ka make--Imake o ke «lii opio. | koopuka koke ia aku īa ke | kauoha i ka Ahakukarx»alu o kealii j ao ka akoakoa ana mui e kukakuka j pu no ia hana. Ua hanaia keia mau hana me ka hikiwawe loa, a ua hookoia hoi me ka pupuahuiu nui, malalo o ke kumuhana o ka hoohui mar<., A o ka maoawa hoi, nau ia a me ; koa Aha Euhina e kohc\ o ka \va t hea la ia, a pehea hoi ka loihi mai J keia wa aku a kaua e kamaiho nei? E hana koke ia keia mai' meu a pau me ka awiwi nui, aolo hoi o'u makemake e hooLini hou iu aku ka manawa, A oiai hoi, o ko'u iini nui no ia I hoea mai la imua o kou a!o, no ke kaana pu aaa me oe no keia mea. I ka wa i pau ai o keia mau olelo a ke Keikialii Alefereda, ua haalele koke aku la oia i kahi o kona kupu- j uakane a me kojia Aha Knhina e j aoho ana me ka hikiwawe loa, no kahl ana i hele mai ai. Aka, aia he mea nui mawaho loa aku o ka oukou mea e nooneo nei, a oiai hoi, aole i kupono ka nohoalii no ko'u noho ana aku ma ia wahi Holaile, oia wahi a.u e ,kuu kupunakane e makemake nei, e hooili mai maluna o'u, aole hiki ia'u ke lawe mai, 0 ka'u mea i hele mai la e hoike aku !a oe, e mare ana au i ka wahine, i kokoolua hoi no ko'u noho ana ma keia ao. E hoike aku oe imua o kou Ahakukamalu, ua makaukau loa ko mai ua hoohui ia ma ka. herit& o ka mare. 1 ka wa i waiho ia aku ai o keia mau mea imuao na hoa o ka Ahakukamalu, ua puka mai la ka manao o kela & me kela, e kue ana i ko ke awiwi loa no ka hoo*' hui koke ana iaia me l a maoppo

] ole i na makaainana oua lielehelej na- oka mea ana 1 matemake at i | Ua ulu ae la be paio hahana aoa j mawaena o )i.ekalxi mau lio* o ua | Aha la, a ina paha aole ka mol Ūilaj rr:s, ina j»aha ua hele loa ika nuf I Mauiuii oka ikomaka ana o ka moi L'ilama i keia mau maaao aiio nui i ulu ae mailoko ao o ka puuWiti o na jala o kona Ahakuka ponoi ka po« hoi ana i hilinai nui ai, he tx>6 ioea wale no lakou a pau i ka wai oopu. Nolaiīa, ua ku ae la oia iluna a | paue aku la me ke a mau olelo» e hoopau ia ni ko lakou niau manao kuee: ■ B akaheleko oukou hoike *na i ko oukou niau manao kue, Ixo ke alii opio mare ana i ka wahine, oiai aole oukou 1 hoakaka pono i na kumu nui o ko oukou kanalua ana, A oiai hana hiki ole keia ia kakou ke kaohi aku oiai, ke Keikialii e makf&uake ana e hookoia kona noho maluhia malalo o ke kanawai hookuonoono o ka noho oaaemae ana. A* oia hoi ka'u e hoike hou aku nei ia oukou, pehea la i nlu mai ai na mauao kue iloko o oukou pakahi n o keia mea. I ka wa i hooki ae ai o ke Alii ka moi i kana kamailio ana; oia no hoi ka wa i ku mai ai o kekahi o na lala o kona Ahakuiamalu, a hoīke i mai la ike kumu o kona kanalua ana, a oia iho keia: Ē ke alii maikni, ka inakua nui hoi maluna o ka lahuikanaka, ua i hoopioo nui ia ko'u lunaīkehala, maiAuli o ka hoea klno ana ae nei o kau kauoha eke alii, e hele awiwi mai no kekahi hana ano nui au 1 makemake ai. Uahooko mai au malalo 0 ke 4 kauoha au e ke alii, aole paha owau wale no, aka, pela no me ko'u mau hoa a pau e nonoho mai nei, me ke akaka ole, heaha U ke ano nui 0 keia kauoha ine ka awiwi? Ano, ua hoea ae nei ka oiaio, oia hoi ka mare ana 0 ke alii ppio i |ka wahine, ke kumu nui hoi i uiu naai ai 0 keia mau hoopoapaa haha#.n* ana maweeua 0 makoa.

A nolaila, aoī« au q hosk.Bmapi j/ ka hoike aku īmua o Sou kiekie e ka moi, am wau ma 'ka aoaol:ai.a- -- ...... f lua a hiki i keia minule hope loa a [■ f» ' w 'iir * . i kakou e koka nei. | , .. j, I ita wa i hooki iho ai o Jka me% j an%_ ma otiq k.aaBjjiB,.-a l e iiauiau (ina hoi iia leo,. oi|, ,u$ „ wa i ike :a aku qi oke ku niia ae 9, kekahi tleaiakule iluna, 1 ko-kea iluna o kona poo, me he hau j ia np ka piko kua|iiwi, o, Mauoakea ke aiai. j A me ka leo oehe malie o ka mea i piha 1 ka noeau kalai manau, huli poao aku la koua alo imua o ka moi .& pela hot me kona mau hoa kuka o | ka pono o .ka aina, ka poe hoi no lakou na manao habana, e kue aku aoa kekahi i ,a oia kana„i„ hoopuka ae me ka leo nui, moakaka.