Ke Aloha Aina, Volume IV, Number 34, 20 August 1898 — HE MOOLELO WALOHIA -:NO KE:- Keikialii Alabati Ke Kaeaea o Pelekane -:A ME KA:- Ui Madelina. Ke Kukui Uwila o Ainapo Hoohenoia no KE ALOHA AINA [ARTICLE]

HE MOOLELO WALOHIA -:NO KE:- Keikialii Alabati

Ke Kaeaea o Pelekane -:A ME KA:- Ui Madelina.

Ke Kukui Uwila o Ainapo

Hoohenoia no KE ALOHA AINA

I ka wa i bo>ki ae si o k® Keikiolii Akfer#da i kana knmailio ans, j oīa no k waaknmoi Uilama i pa-j t»« mai ai m« keia mau oīelo: } Ke hauoH aai nei au manioli o | ko'u iohe poao nna ina mooielo e 1 oili ana no keia w&ome opio, a ke paliola aku ei hoi au me ne hoo- ! maik«ī he nui malaoa ana, 'mao"hft-i na uiau ba»a maikei la a piha ika \ v*jwo ole, ka roea hol a*« e olelo ae j nei. ua ai« ke aupuni'a me ke, l&hui j P«lekane no kaoa man hana koa a : ku i kawiwo ole, | He mea «iaio, wahi hou ana i pa- J lie aku-ai, ua hoohauoli nuī ia m«i ; v N ko'u a]oaiii 3 ma o ka īoaa ana o ka M mea kupono nana e hoohlwahiwa hou mai iho kakou nohoaiii a me ke aupuni pu hoi, i kupono loa nn'u e rula aku ma keia mua, I ka wa i hooki iho fli oka moi Uilnma i kana kamailio ana, oia no kona wa i hoolauna koke ia aku ai me ka Ui nohoa o ke kapakila, i loli ae ia hoi i wahine ui.* ' He mea oiaio, he mtu minute ia : o hauolie pahola ana inawaena o lakou pakahi, ka wakua hoi o ka ohana, Mahope iho oka paa ana o na hoohmna ana, ua waiho koke aku la ka moi Uilama i kona m&nao e ana i kolauamare ia akuma ii niua aieu. Oka la aole ia i hoomaopopoia, i% oiai, ua waiho mai no au na olua e koho, elike me ka mea i pono i ko oiua manao. Ama hoi, ua haawi piha mai no os ia mana ia mana iloko o ko'u ma, alaila, ano» ua makaukau loa au e haawi aku ika manawa a'u i makemake ai e hoohui ia olua. O keie mau olelo a ka Moi Uilama, oia ka ke Keikialii Alefei , eda i pane mai ai me keia mau olelo: Ub haawi ak'ā au eau e hana na mea a pau e pili ana i l r o maua hoohui ia'ma ka berita o ka mare, o ka mea a kou lunaikehala e hooholo mai ana īa oe, o ka maua ia e hooko aku ai ma keia^muaaku, Na keia oielo i hoeueu as i na poohfwi oka moi Uilama, a oia kana i paee koke mai ai, e mare koke iaoiua e pono ai. 0 ka la a|me ka hora e hoohui ia ai olua, aa'u ia e haiia akw, elike tue ka mea a'u i fke ai he pono. Ikawa i pau ae ai o ktia" mau kukai olelo aea, oia no ka wa i haa-

koke aku ai o k» nn»i i ke keina » e hui kt>ka pu nc>, a haTĪ koi akula »o kihl ana i mni āf. Hoike koke aku la oia i ka?,ft maa boQ aoo nui i ilee ai mavraho ae o na to©A tuaa mau. A oiai bo."j o ka Ui Madelina, ua maopopo e mai la no iaia na o1e!o a ko iaua makuakane moi, iaia e k:aeaaiao mai anaAo'e īa 1 lilo i mea h<mno o i kon& noeu'io, oia» lioi, li« mPA okoa kana © OMO mil o n,i m«a no ia © pili aoa i kn m«r© ana o kaa« keiki. O ke Keikialii Al«bati hoi, ka mea i ike ole i keia mau mea ; kauiona pono aku la kona mau makatss»lunao kona makuakane moi me keakenui e lohepono, lieaha U kana inea hou e hoike maiai imua o lakou. A eia hoi ka ka inoi UiUma i paoe.naai ai me keia mau oltr)o e hiki oieai i kekaUi ku hooh.-wahewa it.o ī koiia wao k&nmilio nun: Ēia naaloko nei o na j>oi;i o ko kakou haioalii, kekahi meo iioopahao hao i ka noonoo, a o ua mea la, he he mea na kakou a pau e kahahi ai 4 _ oia boi ka loli suo e ana ae o ke kiao okekahi wahin«ji kane, a o ke iane hoi i wahme. Hpono paha a» e hoomaikeike mua aku, 1 kekahi naea hou a.no e nana i hoepuiwa i ko'u noanoo, «o- 1 ie paha ia u wale no, me he mea la/j ia kakou īike no paha apau ia mea he pahaohao, e hiki ole ai i kekahi; mea ke olelo ae, aole ona hoano e fa • okonaneonoo. ! Oiahoi.ua ho0« ae *nei ka naoi; opio a Keiki Alefereda, a hoike a,e nei ipaua o'u a me.ka Aha Kuhina, ua makemake oia e kuka koke au me ko'u Ahakuka no ka noonoo koke ana no kona kujX)no e m?ve i ka wahine. Mahope 0 na kukakuka loihi ana o na hoa oloko 0 ka Ahakuka, ua hooholo koke iho la lakou, e apono aim i ke noi e mare ia oia i ka wahine, elike me kana noi i waiho ae ai imua o'u. Aka nae, i ko'u hoea ana nei ma i kahi 0 ua alii opio la, aia hoi, ua j hoano e ia ae.la ko'u noonoo, i ko'u i ike ana aku i kekahi wahino opio j a nani 0 kona mau'helehelena, e noho ana ma ka aoao o ka mea a'u i lawe aku ai 1 ka manao 0 ko'u Ahakuka, Ua hoolauna ia mai au e ke alii opio, a ua hoike pu ia mai hoi ia'u kona moolalo kupanaha, ka lu* ole 0 ke koa a me kk wiwo ole. Qū he?, 0 ua inea la a'u 1 ike aku nei, aole ia he mea malihini ia'u a ia kakou no a pau t aka, aka, ua kamaaina, ūa ai pu, noho pu, hele pu ma na wahi a pau. A 0 ua mea la a'u i jKe aku nei, oia no ka opio 0 ko kapakila a kakou a pau i kam&aina ai, lie kane oia ma na «no ftpau. " |

Ma kin i mau h*n», >ona noho ; V._ ] a»a a me mau Uwēiawe ana, he knne maopopo o!a TŌ4 ōa ahoa pau, au e komo <>!« iho &i ka manao he wahinepia,. Aka, $ hoike aku aūia eukon a pau, mamuli o ko'u ikemaka ana a aku nei he wahine oia, aole hoi he kane, elike kakou i i%e mūa , ai. . _ A i kuuiu hoī no'u.e ikemaka ai i ua i»en u pau i haiinU ai, ua lawiia ujai la na mea a pau e hoopau !a āl ko'u pohihihi a hoiko ia mai la imoa o ku'u maka, nfv rcoa no hoi a'u 1 ikemaka a', ua hqnq maoli !a e kela wahine ui, ma ke sno e

aua i kona ano waliino. j Ka l:tia mau tnea i hooliomo mni | iloko o ko'ii noonoo maikai apa, ta oaahalo fitia aku no mau hana ■ kupftnaba a keia kaikamahine opio, i aae to koa | a iviviv olr. | Im paha Iw wahiiie okoa; aole j j ulu ka i.oonoo iioko ona e liaawi i | koua kiuo wuliine no ka imi ana i Wiiii e hookoia ai kona makemake aka, aole nae pela lo keia opio wahine manao. He kupanaha kona hookauwa ana na ke aloha, malalo o ke alahele ku i ka ha&heo a me ka haneli&no nui, ka mea lioi a'u e.olelo nei, he lna ole kona naauho i ke kiina e pili ai ka'u j manu. I ko'a nana ana i kona njau helehelena, he mea e ka ui a me ka | puaijohelohelo mai o ka nani, 'me he j mea la: j 0 maikai Waipio," 1 ke alolua na pali. I ka hooki ana iho o ka moi Uilama i kana mau kamailio ana, oia no ka wa i ku koke ue ai o ke alii opio A!abati a pane aku la me keia mau olelo; O kakou a pau, ua poe i kuleana i ke alii opio. ke ike nei kakou, eia i keia ke noonoo ia nei ke kgpono o ko ke Keiki»lii opio kupono e.o ka mare ana aka i ka wahine, ka mea hoi e pono ai ka noho ohsina ana. Hookahi no mea nui i oia boi healia la ke kulana o ka wahine i loaa 4 ke|Keikialij, he alii hanau paha no ka aina, a i ole he makaainana paha. Aka, e hoike ae au i ko'u manao, oia hoi, e waiho aku ana no au xia alii opio no e koho i kana moa i makem'eae ai, iha ia he mea.e pono ai o ka nohoalii. • 1 0 keia mau oleīo e kamailio ia nei, aojle lakou i hoike pau ae i ko lakou fnaa manao kokua, no ka mea aia 110' iioko he msu kanalua pa hoi, A ua uumi malie iho la no hoi lakou pela a hiki i ka wa e hui kijio bou aku a| me ke alii opio, a ia wa hou aku &i iiq keia mea, a pill ana i ke kulana a ! me kona ano ma na mea a pau.*®**®* j Oiu| no nae lakou e noho ana, | ulu liou ae la ka iloko o ka

tmoī Tioa a\« 0 htiif m® ke alii opto *no fca manp.wa &n&, , 1 makewake ai e m'ftre laua. ~ 1