Ke Aloha Aina, Volume V, Number 8, 25 February 1899 — HE MOOLELO WALOHIA -:NO KA:- UI SOPAEA. Iloko o ka Hanohano -:A ME:- TOME BAKALA Ka Ilihune. [Hoohenoia no KE ALOHA AINA.] [ARTICLE]

HE MOOLELO WALOHIA -:NO KA:- UI SOPAEA. Iloko o ka Hanohano -:A ME:- TOME BAKALA Ka Ilihune.

[Hoohenoia no KE ALOHA AINA.]

0 keia wa a ka Moi e hoooioana jiei ma na palena waholoa o ka ululaau oia ka wa a fee Alii powa e hoouna mau ala i kona mau kanaka ma kela a me keia wahi me ka hap ana i na waiwai a pau i pili i ka Moi. A ua papa pu ia hoi ka hao waie ana aku i ka waiwai ona makaainana mamuli hoi o kela hana a ke Alii powa mamuli o ke alakai ana a Baksla, ka makuakane o kahi Tome i hoopakele ia ai ka waiwai o na poe e ae, a o ko ka Moi mau waiwai Wule no ia e hao ia nei, i panai hoi 110 kana mau hana o na wa i hala aku. TJa hakilo ia ua wahi a pau e ke alii powa, a ua ike ia, ua manoanoa na koa o ka moi i kukuīu kiai īa ma kela a me keia wahi, aka, ua lele kaua ia mai nonae lakou, a hao ia aku la ko lakou mau lako kaua, me ka waiho pu ana iho, he heīana nui o ka poe i hoeha ia, a 1 pau pu hoi i ka make, me ka hookokoke loa ana aku 1 kahi a ua moi la e ku kiai ana no kona ola iho. 1 ko ka moi ike ana, eia oia ke hele loa aku nei i kau wahi o ka pilikia, ina oia e hoomau loa aku ana i ka nee ana iloko o na ululaau, kahi hoi i nohoalii ia e ke aiii o na

powa me ka weli ia, Nolaila, ua hoohola kokeiho la oia i kona manao no ke emi hou ana aku ihope, no ke kuka pu ana me kona iuau makaainana, heaha ]a ka mea pono a lakou e hana aku ai i wahi e pakele ai ko iakou aina. Nolaiia, ua kuahaua koke ae !a oia i keiamanao aoo nui i ula mai iloko ooa, a maīia paha, aia iloko o keia kuahau% lalim nui ana, e hoea m&i ai na ka&aka loea o ka aina, na kuhikalii puuone kaulan», na kakaolelo akamai a me na poe kilo, i kaulana ka lakou maa hana uie ka hilinaipiha i«. Ai* na elele a ka toos ke holo paukiki la mao a maanei o ka "aina, e hoike ana imua o Jta lehulehu, e akoakoa mai iloko o elua pule ruai la eoanawa aku, Me mea oiaio, ua hoopiha koke īa la ke kulanaiauhale niē »a mm a pau a ka mol l maktmiake m a i hakaUa m i k* U e uuiki ai. I ka la i wehe i* ai o kei» haua, «is he anaina nui e akoakoa »ua,

ka noonoo ana i na mea e hooko ia »i ko ka moi mau upu ana, Ua hului pau ia ae na kane, na wahine, a me na keiki, mai ka poe kiekie a hanohano, a hiki īoa aku i ka poe ilihuhe haalele loa, Aia iloko o keia anaina, ka ui Sopaea a nae kona mau makoa kahi i luakaha pu ai, malalo o ke kuahaua a ke aliij ka moi. I ka wa o keia anaina nui e noonoo ana, oia ka'wa i ike ia aku ai o kekahiopio kanaka ui, me kona mau aahu weluwe'u, i ke ku ae iluna me ka wiwo ole, me ka haka pono ana aku imua o ka moi, a me ka leo nui moak&ka o ka[mea i piha 1 ka wiwo ole, ua pane aku la. oia penei: E ke alii ka moi, ua loaa i kau kauwa haahaa neika manao maikai e nonoi aku ia oe, e ae mai kou kiekie, e wae ia ae i mau kanaka koa & wiwo ole mailoko ae o kou maū makaainana nei, a na lakou e hele aku e hoohalua i na wahi hoomoana o kou msu enemi. E hool.ilio pono ia hoi lakou me na )he a me na pahikaua, a e hoouna'ia aku hoi lakou m* ka hakalia o!e, iloko o 'aeia wa a kakou e malama nei i keia anaina, A ua makaukau hoi au e komo pu no ka hakaka ana i ka ama a'u i pipili paa ai ke aloha iloko o kuu puuwai, i na manawa a pau, ke pono keia ia oe e ke alii. I ka wa i hooki iho ai ka opio i kana kamailio ana, aia hoi, ua ho'a ia ka inaina wela iioko o ka moi, a kauoha koke ae la oia e. hopu ia ke kino o ke kanaka opio, a e lawe ia aku noloko o ka halepaanao, mamuli o ka manao ia, he alakai ana aku keia e hoopilikia i ka lehu'ehu. A oia ka wa a ke anaina i puhee aku ai no ko lakou mau wahi ponoi iho, me ka naau i piha i ke aloha no ka opio e lawe ia la no ka halepaahao, oiai hoi kona , makuahine me ka naau kaumaha e hahai la mahope o ka huakai a kana keiki no kahi i kauoha ia nona, O na leo nnnoi o ka maliuahlne imua o ka moi noka hookuu ana ae i kana keiki, aole ia i mallu la roai, oiai hoi kona roaa watmal* e hiolo ana rae k* aloha walania ileko o kona puuwai. Ua kipaku ia mai ia oia e hoi no kona wahi iho, a oia no ka wa i £omo koke aku ai o ka opio iloko o na pai» manoanoa o ka a o ka wa no īa i holo loke ae a! ke ki a ka wihk», a nalo aku i$ oia mai na o *ka lehalehu & m« kona makuahiue ponoi, Naui ka uahoa o ka puuwai o keia n»oi » ka lokoino nui waie. oiai hoi koaa mau uianao hookkkle e lo.ipunAiia mau ana iloko ona i na wa a piu, me ka hoohlo m& &ku x raau iaakaain5?v»" poHoi, he n-au enemi i* noaau

Ma keia wahi, e huli ae ai A a nana aku no ka makuahine ō kahi Tome ekn aku nei maw„ho o na pdni manoanoa o k* halepaahao, me kahi ilio punahele a kana keiki e I noke aku ne! i ka uwe 1 kooa kahu I opio, ! Mahope iho oka ike ana"o ka ma- ! kuahine, aole he hana hou aku ana e uwao aku ai no ka hoopukele arit' ikana keiki, ulu aa la ka manao iloko ona, e aho e hele aku oia e no- i noi i kona hoahanau, o hookuu ia naai kana keiki iaai kahi paa mai. Me keia manao e uluku ana iloko ona, hele pololei aku la oia no ka Paalii, a i kona hoea ana aku mawaho oka puka, kikeke aku la Oia ika puka, a oia no hoi ka wa a ■ ke koe kiai i wehe [koke ae al i ke pani o ka pukapa e alai ana mamua o kona aio, a ike mai Ja oia he hine e ku aku ana imua oaa.