Ke Aloha Aina, Volume V, Number 29, 22 July 1899 — HE MOOLELO WALOHIA -:NO KA:- UI SOPAEA. ILOKO O KA HANOHANO. -:A ME:- TOME BAKALA Ka Ilihune. Hoohenoia no [KE ALOHA AINA.] [ARTICLE]

HE MOOLELO WALOHIA -:NO KA:UI SOPAEA. ILOKO O KA HANOHANO. -:A ME:TOME BAKALA Ka Ilihune.

Hoohenoia no [KE ALOHA AINA.]

I ka hooki ana iho o ka opio i kana kamailio ana, oia koke no I a ■wa i poha mai ai ka leo o ua kantka la i i ana mai. Ano, be hoalolia oe no ke aupun', ma o kau mau hana la i ku i ka makeuiake o na kanawai o ka aina, a ma ou la hoi, ua loaa ia'o ka mana e hoolilo aku ia oe 1 kapena makai no ka mahele ekahi, a e mm hoi ia iiookohu mai keia wa aku. I keia wa Koke no hoi i ku ae ai oia iluna mai kona noho ae, a kono mai 1«. iaia e ukali aku mahope ona no ka hele ana aku e haawi i na kauoha no ke kii ana aku i na lawehala. *= Me ka hoohakalia ole iho, ua hahai aku lft oīa mahope o ka meheu a kooa kamaama e hele la mam ua no ka hoea ana aku ma kekahi rumi e nonoho ia ana e kona mau hope, huli ae ia oia a pane aku la me malie: E hoolohe e ko'u mau kanaka, ua hookohu nku au i keia opio e ku nei mahope o'u, ua hookohu aku au iaia i kapena makai no ka msheh ekahi, he makana nk'u no kana hana koa a wiwo ole, a ma keie mua aku, e hoolohe oukou a pau iaia. he 10 poe. hololio, me na lako a pau o ka oihana hoomalu o ke aupuni, a iwaena o keia poe, ka > muku a me kona ukali. I Me ka hoohakalia ole iho, kau ae j la lakou maluna o ko lakou mau iio, j a kamoe aku la no kahi a nft oaahao J i hoopaa ia ai, a malalo hoi o na ; alakai anu a ka opiu, me ke kuupau j ia hoi o ka. hoio o ko lakou mau ! lio, 1 A iloko wale no o hookahi hcra j a oi ka manawa o keia hele ana a hoea 10 aku ai lakou ma kahi a na pio i hoopaa ia ai. A iloko o £o lakou pihoihoi nui 4 j ua ike poiio io aku la ko iakou mau j mak i keia poe kanaka i hoopaaia ! ko lakou mau lima a me na j e moe »na me ka hiki ole ia lakou | ke hoopakele i ko lakou mau ola, ■ A me ka eleu nui, lele aku !a ua j opio I» mailuna aku o kona lio, a i j akaH pu ia mai hoi e kona mau hoa ' a ike iho la lakou he oīaio na olelo ■ a pau a ka opie i hoike aku ai. Huli ae la kft opio pant> sku la i kona m,iu hou u\o ki'ia vn.HU o',< !o ku i kt' e^hia; 1 1% o*u iuau ke ike SJt»i ou- : kou i kei» k;ui&ka ano o, ka :

poe hoi a'u e olelo nei imua o kp ' oukou mau alo, be poe hailiai ka- ! uawal lakou. Nolaila, ano, ua kaa ka hana t ilo- ( | ko ko oukou mau lima, a na kela a me keia o oukou e buli pono aku i»ko lakou ano maikai a me Ka ole, a me ka ninaninau ana no ke kumu o ka h"na ana o keia poe ī ko lakou matt bftleheWnaT He me'a otaio, ua kaa na hooko ana o keia mau olelo noko o ka lima ponoi o ka ilamuku, a o ke £anaka mua loa ana i wehe ae ai i ka palulu o kona mau maka, aole ia he mea okoa, aka> o Fasita no ia, kekahi o na hiena limakoko oloko nei 0 Ladana. A me ka leo nui i puana ae ai oia ma ka aoao o ka mea a kona mau lima i wehe aku ai, me ka pane ana me ka leo kuoo: A-ha, o oe ka ia e ke kanaka a ; kuu mau pepeiao i lohe pinepioe ai he hiena no na hana weliweli, a he hoaloha boi no ke diabolo, maloko | nei o ke o Ladana, ; ka īnea hoi i hoao mau ia e ke aupuni e hopu ia a me fea poe a pau e kokua nei i kau mau hana weliweli. . Aka nae, o ka niakaala nae o ka oihana hoomaiu, ua ho-lilo oe ia mea, i mea 3eal«a nakou naau haakei a piha i ka lapuwale, me kou manao iiio, aole he mea nana e hoo» haahaa ia oe, aia ma kahi o ka pono a me ; ka pololei, e ukali mau ana he muu ; hnaloha ifo lakon, iloko o kou kuh'- ; hewa tiui, aole he mea nana e ulupa a hoohaahaa aku ia oe ma kau ha- ■ na i leoia. j Aka, ano, e mihi ana oe no ka | hookokoke ana o ke kaula h mai j kou kamai aku, a uie keia poe a pau j i huipu me oe, ka poe i inu a ī mo- j ni hoi i ke Koko o ka poe hewa ole j au i luku hoomainoino ai. | I ka hooki aoa iho o ka ilamuku 1 kana mau huaolelo welawela o ke mea i piha i ka mana, ua ike ia aku ia nā hiona hoomakue e kau ana maltina o na belehelena o ua powa la. A ina paha aole kela mau hao hoo t >aa lima e puliki ana i kon* mau lima, ina ua ulele hakaka maoli no laua ia wa, me nana ole mai i kana kulana oihana. j Ht*le aku lu oia e nana pakahi i eia poea pau, a he Hko wale uo ua . hiona a pau o keia poe, aole Ipa he , hookahi mea iwaena o lakou I Iqaa he mau manao aloha a me ka me- j nemene iloko o kona puuwai." . I ka pau ana o kana nana pikahi j ana maluna o ua poe nei, ua haa \ \ j kuke ae la oia kauoha na ke , kau ana o ua poe la maluna o ko , lakou mau I\o, no ka hoihoi ia ana , aku e hoopaa iioko o kahi hoo, aa lawehaia o Ke aupni, ' Oa ike i* aku la hoi ma ko laka» j mau mak , ua hioua ahiu o ka hono .! •; .a e m&sloko ikn e ka po {

holima o na kiai o ka aupunj, ke,. haīawia laJ£ou-me kekahl ulia no ka hoopakele ana īa lakou. I ka makaukau ana o na mea a j pau, oia no ka wa i uee koke aKU ai o ka huakai, do ka lawe aua aku | i na laweliala no ka?u e [ ai a hiki 1 ko iakuu la e hookolokoi ioia ai. I Oiai lakou ma ke alahele, ua ioa ua manawa a lakou 1 hoao ai e mahuka mai ke alo aku o na kiai ana a ka ilamuKu a me koaa mau [ mau hoa, me ka qjacao, e pakele | iakou mai ka mai*a mai o ke kanawai. I Aka, xia kuhihewa ioa, ia nae la- | kou, no ka mea, ma na a | lakou e hoao ai e hana oela, ua ha- | mare ia mai la lakou me ke palaulau o ka pahikaua a ka opīo, ka mea hoi nana i lioonawaliwali i ko lakou mau manao hiena a hiki 1 &o I lakou komo ana iloko o kahi hoopaa j 1-wehala o ke^upuhi. Ma ke alahele.ua nui ko ka ilamuku kiiohi mau ana no na hana a ka opio, a aia hoi oia ke la | i koaa mahalo uui ana maluna o opio ana 1 hoohanohano ai. A olai hoi,' aol6-®ia wale no kai komo pu iloko o keia mau haawina o ka mahalo, aka, o kona mau hoaheie pu no kakahi, me ko lakou haawi mau aku i na leo mahalo he nui maluna ona. r A iloko o kekohi mau hora wale no o keia hele ana, ua komo aku la lakou iloko-o na paia o ka h»l£ hoopaa lawehala, kahi hoi i hoomakaukau la ai no ka poe haihai kanawai. Ua holo mama ae la na lono a puni ke kulanakauhale nui o Ladana, e hoike ana no ka paa pio na i kaulana no na hana limakoko, ka alhue, a rela aku. A o na leo mahalo kiekie, aia.ia .kehaawi ia la maluna o ka opio 1 maopopo ole kona moa, a me kona. wahi i hele mai ai, aka, o kana mau hana nue no ka i>ono o ka lehulehu aia ia ke puauuai la oie he wai uaapnnala. A o kekahi boi, oia no ka haawi aua o ka ilamuku i ka kft- J maluua o ka epio, he mea \, ike ole ia e hana ana inaUuu okekahi mal hini. ' Aka, iluko nae o keia mau uui, 3 'o uiahalo, aole ia he mea uaua e haauo e ae i ka uoouoo o ka kakou ! op.io, no koia mau leo mahalo, aka,, o ka mea nui wale no aua e uoouoo ( j ana, oia koua wahi e uoao ma- , jbea U oia e hoaumoe aku ai oia po, | oiai, he malihiui oia o ka haea &ua aku i keu Wiihi. I Oiai koia mau mauao e ulu malie ia ūoko oua, ua koujio koke uiai la j ka uoouoo Uoko oua, he pouo | }nu ka walho ans aku i ke kulaua j hookau ia wai maluua oua« eiai eia e hoomau aku av.a uo ma kaua hua-, kai hele. , j Me kei ■ wau i lioike &ku j

ai oia īmua oka Hamuku, aie ka ! hoike pu aku hoi, aole o\a He kamaaina, e hiki ai iaia ke malama i ko ka pono. Dalilokeia waiho ana aku īka j hana, i mea e hoehaeha ai i ka noo-! noo oua kanaka la, a me ka ieo o.| ka mea ī piha ike kaum&ha a me ! ka minamina pu hoi, pane mai la oia me ka hookaulua ole: E kuu keiki maikai, ka mea a ke j aupuni S*noh<j aie nei. ua haawi | mai oe ia'u i kekahi ukana na'u e ] _&uamo aku, a'u lioi e hoike aku nei j imua ou, aole loa au e lawe hou mai j ana i ka makana a'u i haawi aku ai j nau, o ka make wale no ka meii na!na e hookaawale aku i keia maka I na mai a oe aku. | ! Oka lua, e haawi aku ana au i | home nou e noho ai, malalo o ko ke j auouni mau lilo, i hiki ai ia oe ke j noho me ka o!uolu t me mea la, no oe i kou home ponoi kahi i noho ai, A mai keiu ia aku, e lilo kaua i; mau hoaioha pilipaa loa, a o ka ma- j ke waie no ka mea nana e houkaa- j wale ae i ko kaaa piliuaa ana. ' Ma kahi o ka pilikia e hahai ui ia | oe, aia au mahope o kou meheu ka- ; hi i ukali at, no ka ike ana aku i ] ko'u hoaloha e hahai ia an& e na \ enemi o keia noho kmo ana. 1 He i ka wa I hooki ai o kanaka ia i kana kamailio ana», ua kukaialoha ae la Uua iloko , okahauoH. •