Ke Aloha Aina, Volume V, Number 33, 19 August 1899 — HE MOOLELO WALOHIA -:NO KA:- UI SOPAEA. ILOKO O KA HANOHANO. -:A ME:- TOME BAKALA Ka Ilihune. Hoohenoia no [KE ALOHA AINA. [ARTICLE]

HE MOOLELO WALOHIA -:NO KA:- UI SOPAEA. ILOKO O KA HANOHANO. -:A ME:- TOME BAKALA Ka Ilihune.

Hoohenoia no [KE ALOHA AINA.

Me kona pane leo hou oie mai i kona hoaloha, a me na kapuai o ke , kanaka ikaika, ua hehi aku la o'a i ka puka a naha pu ae la iloko o na «pana elua. A iloko hoi oia manawa i ahuwa - le mai ai na Lelehelena o nā. kiai eluae ku ana maioko mai o ke pani i naha aku 1a i kona mau kapu aī wawae, a mam«a boi o ka puai ana ae oko !aua leo, ame ka hiki ana i ka maka o ka laua mau pahikaua k« oniu, ua paa koke. aku la kn laua mau kaniai. ■ A oia hoi kana/i owiliwili ae ai a kiola aku la iwaho o Ke alanui ua pau ke aho, ke kuleaoa o ka hanu i hoopunana ai. Aole 01 a i aui mai ihoppe no ka loaa asu o na kokua m'ai koua hoaloha aku, aka, ua pii polalei aku la oia ma ke alapii no ka hookolo ana aku ina hauwawa leo e hoopaapaa ana, me ko iakou mahui j mua ole ae e he poino ke hoea akn j ana imua o ko lakou alo. | Elikeme kapa ana o kekahi • kikiao m*kam ikaika, pela oia i ; hiki aku kī ma kahi a na mea elua j e j hoopaapaa ana> a me ka h.-i--awi ol§ aku i manawa no laua e ka- ; ftjaUio hou ai. j A i keia wa koke no i hemo ae o i kana pahikaua maiioko ae o kona poli, a hahiu aku la ma ke pakvs ' lau o kana pahikana, me ka hoopuki ana a&u i keia mau huaolelo : i ka piaka'u ole: : Nawai i kauoha ia oukou e hoakoakoa maioko o keia hale i kekahi manawa kupono ole elike nie kem ' ke ano, eia Miei he mau nhumu kipi ana iloko o oukou pakahi no ko kakou moi. I keia wa ano, e hoike mai i ka mea oiaio, a ina aole pela s alaila uh mākaukau au me ka maka o kuu paliikaua » lukn i na poe a p.ui loko o keia wahi. Na kem mau huanlelo ku i ka maka u i hoosikma «ku i ki _ puuwai o kela a me keia hoa oloko o \ia hni malu nei, o ku ae a haolele mo i ko lakou liihu wahi e noho ; ana me ka p,ha i ka ir)«ina. īmua e na hoa o ka niak.ikil.-i. s p lawe i kima oli mē ke kāli hou ole aku, He lioohauuaole a rr.c k t > kipi oia ik* knkou a o ft« uku kupopo a ka'.ou e ln«vrj a'M l as nons. oia ka pnhupu a; a «e i kona ola, i mea e hoopokole m ai ' i ka kakou liana I

0 ka nakdke o na pahikuua, ke kamuuiU o na kapuai wawae, mamua ponoi o ke alo o ka opio e niniu poahi la kana pahikaua, a i helu papalua aku la hoi kan» wilino ī ka mea a kona li.ua i hana ai. Na ku i ka a kona mau maka e naua mai nei, ; nana i hooi paumi aku i kaikaika 'hoohana iloko ona, a ke ike ia aku la hoi ka hiolo makawala ana ma kela a me keia aoio o ua opio la, a nana hoi i hooi paumi Jaku i na manao ahiu iloko o kona mau enemi, a ua like ko lakou mau lee hooho me ka nalu e popoi ana i kuaaunali, E hili e pahu ana kela a me keia i kana pahikaua, a o ka hopena e ike ia la īloko o ia wa pokole, aia he lehulehu wale o na poe i make a me ka hoeha īa. Apie nae o ka nui o-«a Doe i make a hoeha ia, he kumu ia e hiki ai i keia poe ka ae wale afeu e haawi pio ia ]akou iho īloko o ka lima o keia .kanaka opio i maopopo ole ia lakou kona inoa Na ka nui o ka make a me na poe 1 hoeha is, i hoolana pu ae ia ' loko o ua keena le, me ka wai ula o ke koko. 1 teia wa no hoi i ike 'a aku ai ke emi ana aku o kekahi poe ihope me ka mauao, e imi aku i kahi e pakele a' o ko lakou mau ols, oiai keia mau Uiohiona weliMeli a lakou e ike nei, a ka mea kakau e hoomanm la, ao noke ao no ka holo a peia paha hoi keia poe e udu nei e holo. O ka uee hou oleana mai o ka hapanui o na hoa e ae oleko o ua hale la, he mea ia na ua opio la i hoomuopopo ai, o lioao aim ke,a poe e mahnka mai kona alo, oiai no oia e haawi aua i naoniu poahi ana o kaua pahikaua maluna o na pue a pau e kue mai ana iaia. O ke einl mau ana aku o ka ha-p-uiui o u i poe la uo ke alapii e ihe ai ilalo, »iana i hoololi ae 1 kona manao, e Uwe ae oia i kulana-] ! hou nona, a osa kana i lawe koke j ae ai me k& hoohakaha ole i ke poo j 0 ke alapii, me kana pahikaua e » j niniu mau ana i na wa a pau. ! Ue oiea oiaio loa, aole 'oa e hiki ' 1 k*ekahi niea o lakou ke hoao i»ai e J nt»e iuina no ka h wpakele ana mai ■ i koua ola mai ka linui aku o ka ■ opio a iakou e kuhlhewa la, he ka- : naka kulf*anft ole l:t keia 'ma na ha * ua o ke aupum, \ A I k< ia wa no hoi i weht* ae «i ! ka opio i kona aohu loihi $ lmn,s | auh i kona kiuo, a ai« kona \ % h hai ia e ka m&na, pane akti 1.-i » ! oia penei: ■ .\n,\ v !jaaw] kokfc mai ia oukou i ī pu> i'oko o kuu liui)». 'uaUh* o ' kā n\:-.m o ka oih V-uia ; • oia; ; fv ; . o kaliaiia a pau*» oukou e welawe nei» ua kue aku i» i ko k . ! mei maua au« i hookohu mm -

■ ia'u i allhikaua ka aiiia a' me ka ' mna'n», ka boi a outōu e haōa msol] re f , nae ka manao e hookahu- ; li i ka nolioalii o Pelekane, no ko ovreou piha lili ia T u, ma ko ka moi ' nit<nawalea ana mai ia'u me ia haawina makamne, a T u |e alana nei ine " ka niaka o ka'ii pahikaua, no ka i panoi ana ak'u i ua makana la i ha-1 awi ia mai ai iloko o i na wa a pau. A ma keia wahi oia i hoom .ha īki ihe ai uo kekahi mau minute no ke kaii ana aku e loaa mai kekahi | mau olelo pane mai ua poe ki»i nei. ] Aka, aole loa he hookahi huaoīe. ] lo i puka mai mailoko mai o ko la- j kou oiau lehelehe, oiaj, ua hui ia I | ka maka'u a me ka weliweli iloko o j i la, no ka ikaika palena ole i J i loa» i na aakoko o[keia kanaka opio' a ka maka'u ole. A no keia pane leo ule i loāa mai i ka opio poe lā oia kana i pa ne hou aku ai me ka huli pono ana «ku imua o ko iakou m#Cu aio, a I>ane aku ia no ka manawa hope ioa: Ina aole e loaa he pane mai a oukou mai no ka hoopakele an» i ko oukou mau ola, aleila i keia wa ano e luku a e kooneoneo aku ai au ia a oukou mailoko aku o keia hale wTe ka hookoe ole i hookahi mea e hanu ana no kona ola iho. O oukou a pau, ua J,|lo oukou i mau enemi no'u raa ke kino, aka, oia ka uhane, he Jmau hoaloha no kakou a p*u na ka Mea Kana kakou i har*«, ke kukana o 3tela a me keia i hoonoho ia mai ai nialuuu o | keia ilihonua, j O keia pane hope a ka of io i p*- ] ne aku ai, ua like ia me k$ nhi Heleue © hoopau ana i ko laWbu m ;< u aho, a ue ka psne ko ole, i kiola īho fei ua poe la i ka iakou pahikaua īluna o ka papahele, he hoike hoi no ko lakou apono ana i ke noi e h»awi pio aku. A oia ka* wa a ua opio la i kauo- j ba aku ai i u& poe ia no ka haaMe | koke ana iho i ua haie la no kahi j hoopaa o ua iawehala, ka pabu ho- j pu hoi a ku opio 1 manao ai, mala- j iia oia e ab aku ai i na poe haihai j kanawai a pau. j O ke kauoha i ha»wi i& aku la, j ilo usvsa liiki ole ioa ia i kekahi o . keia poo ke kut3 mai, u o kekuhi O j na kauoha ooiea loa e kau &i ka j Wftll, | O ka hoole aua aku s h» h. t na paakiki hou a&u no in a Ukou t» la>vt»- j iawe ai, a oia ko lakou >va i ihoaku ai inailun» aku o ko a haulo iialo o ku Uouua. » aia hoi ko poo o kēāiapū e \ni «i ilunn o ka j e ku aua ka ui un) kaua i v A ■ h w*ua « au<v iua koi«,a lima 4 l\ 4«a kona kUA v ku aa;i koka.u v> &cu.au nkaii uk ! ka l»kvU a>avī . « jp«ii «u« uia lakou j iiUia. | mau hW.a * j.oo U «j ī\m + : uee aW kieu imua» & •

nie na manao%valania o ka" eliaeha, haule iho la kn lako.i miu kuli ila~ io o ka honua v a nonoi āku la i ke aleha o ka moi no ko lakod huikala la. A oia ka ka moi i pane aku ai .nae ka malie, aole ma ke ano e hoehaeha akuana i ko lakou mau lanaikehala p«kahi, eiike me kona ano mau, he akahele ame ka haahaa, nolaila, pane aku la oia me ke akahele. 'Ua mnkauknu au e kala aku no ka pukuu iuhU hewa a paU i harHa ai, aole nae i keia wa, oiai, eia onkou a pau malalo oka mana o ka alihikaua, ka inea hiki ole Ma'u ke lawe ae malalo o ko'u mana &]ii, me ka nana ole aku i ka bina a ke kanaka opio a'u i hilinai ai. Aka, e manaolana mau, e ioaa no la oukou na huikala mai ko'u alihikaua ke manao oia e ha:a pela, a ina no aole, oia iho la nu, no ka mea, ua hana oukou i ka hewa hiki ole kala aku. Noiaiia, e ku ae iluna a hele pqlolei aku no kahi i k*n oha īh. ia oukou, ama ia wahi aku kakou e hooponopono ai no ka manawa hope loa. A pela lakou a pau i hooko aku ai ī ka.makeaiakeo ke kauoh<, a heie pololei aku la no ka halepaahao, kahi a lakou i moeuhane mua ole ai, pela iho la e hana la ai lakou, ?* Ua palahalaha koke ae 1» na lojxo mao a maanei no na mea e pili ana i ka hopu ia ana o keia p;ie nu ka hewa kipi ika moi a me kona auuum. Ua piha Da alaoui a haale i na kanaka, \ aia hoi lakou ke huawi in i na mahalo ana he nji maī um o ka kakou opio aloha. • — ~ \ Ma na lono i lo&a inai ia iu«kou mai l|akodßte, lapaua no k \ 1* 5 iho nei o keia mahina, Bia he moku Beritmia, n», lak>>tj ka huma oumimau mokukaua ik/ika a me hook^i-"mokukaua O-ei'emania e la ma kona kaikuono He nwi a k-hnlehu na poe e hoepiiikia ia ma» nei e nA«itiue o koia mau la, nia ka po Poaouo ua komo ia ao kahi o Joe l\ v ruai'Al<:2 t ft lilo aku la he e!u* mau paa lo!e hou,a nia ke kakahiaka nui LaPule nei, ua k.>mo a hu<? ia 0 \W«.l.n. iv.ftPuc»tioo, \ kOK o Mr« TTo ms ka pu*o Hc klpu kai hana ; .& o Mo&ualaa o keka';. v.uu A i;uah&iu iu;i ko e o kn 1 nci t ho h, okahi o w-o!io r,oi u.i&104.c oka lial-.mau i h-v?h oka a k ho*l.Vi i &oiuo m dl uua o koua oiueiUuiA a hiui ko kua 4 & olti}iu'»Vob!vi e» o;* Vo p * ue' nu k?4 iIA-ew.*> H?? e&a kuuiu i ho#A ai*i *i koi* 0 lOn.» t ; v lllf A I l.i na tv>*ko M.\,