Ke Aloha Aina, Volume V, Number 35, 2 September 1899 — HE MOOLELO WALOHIA -:NO KA:- UI SOPAEA. Iloko o ka Hanohano -:A ME:- TOME BAKALA Ka Ilihune. Hoohenoia no KE ALOHA AINA. [ARTICLE]

HE MOOLELO WALOHIA -:NO KA:- UI SOPAEA. Iloko o ka Hanohano -:A ME:- TOME BAKALA Ka Ilihune.

Hoohenoia no KE ALOHA AINA.

I Kekuhi kakabiakt3 nui poniponi oiai boi ka kaun Tome mai ka huakai bele hololiolo o'kakahiaka eui eiike me kona ano mau o ka makaala ma kana liana, na kipa aku la oia uia l<a Lalealii, e ikt j kona bo* aioha uioi. A oiai laua i hui ae ai ma kahi liookahi, ai na paaa hauoii ana iloko o ko Jaua mau puuwai," elike me .ka maa o na la i hala, e koni kapalili ana iloko o k3 laaa mau puuwat pakahi. lioko o na hooluana kamailio ana i unuhi ae ai ka mailoko ae o kona poli, i kona hookohu alihikaua nui, a waiho aku la imua o ka moi a me na huaolelo alolia e hoov,'aiauia ana i ka manao o ke alii, pane aku la oia penei; E ke ahi opio, ka mea a'u i ike oie ai 1 kona lua elike ai uialalo iho o na kaupoko laui ma ke kupaa u me ka manaoio hana ī mea e poma;kai tū no kona lahuikanaka nui hewahev;a i hoo'uui ia hoi ko lakou mau manao a lilo i hookahi malaio o kau ouau hana ku 1 ke aloha a me ka maikai, Ano, ua hoea mai la kaua i ke paha bopu o ko kaua neho pu ana, mamuli o ka piha pono ana o ka manawa o ko kaua noho pu ana, a fca aiana lant hoi e kahea mai uei ia'n, e Wuiho iho i na nani a me na iuhiehu o &on home aloha, ka uiea hoi a kou ahonui a m® ka lokomaikai i haawi wale mai ai i kau kauwa haahaa^nei. Aole ma kekahi ano e hoomokualiana aku ai i ko'u maoao e ke alii, aka, inamnli 110 ia o ka'a hana i koho ai imua o aio o ko'u maknakane, e hele a ma na ole o ka honua, no ka imi ana i makaukau oi ae mai na poe akamai mai o na aina kahi a'u e kipa aku ai, a e kinai loa hoi i na han \ ino e pahola ana uui ia wahi, Malaio oia kumu, ke iiouoi aku noi au ī kou ahouui e hookuu mai a'u me ka maikai, i komo aku al nu iloko o ke kulanakuuhale o F:irisa, k«bi o na omokoko i oi aku i £0 Liulana eei. Na keia mau huaoUlo a ka opio ; hoano e ae i ka r.ot»noo o ka nioi, a ke ike ia »ku la hoi ka luolo makaw:ilu ana iīio o ua kihoue waunaUa u>ai kona umu hhilihi iho, use he p nwai ia e niuiui ia iho au-i m;i* luna oi-a, X«:k: kā WHĪelna a ;ue ks ehneua

: a ka ko ike aku iaia e ana me kona mau hma me kona umuuma, me ka pa .ie ]eo ole mai j hoi no kekahi .mauawa loihi 4 o ke kali ana. He oiaio, he mea nui k : eia, a no ia kuma i houloiohi ai ka nioi i ka pane koke t-na mai i ka haina o ka ! ninau a kona healoha no ka hoihoi | ana aku i l£axia hana i maīama ai : iloko o kona hm>i. I ; j A i ka hala ana »e o ka hnpalua | hora o ko ka opio kali ana me ke akalu-le, aia hoi, ua Johe ia aku la ka ieo o ka moi i ka pane ana mai I penei; " E kuu hoaloha opin, ka mea hoi i'nona keia puuwai e hilinai aku nei, i aia maiuna ou ka palekaua o na : hnoponopono ana "o ko'u aupuni. : maiwaena mai o na manao uahoa a [ me ka pakaha o kekahi poe naau li- ; li e noho mai nei. | He mea kaumaha no'u ka haawi i ana aku i ko'u aeno keia noi au i : walho mai nei, aka, he mea hiki ! ole na'e ke Imole, oiai, o kau noi i wai io asu mī imua o kou mau makuii, oi.i Va lo :•> .uia o ka ike a : lue ke aka n u ma l a oihana kaua o ; kela a me keia ano, i No'u 'lh % mnmuii ■> !c-»'u ikemak.. ; aole loa he hookani kaniīka i halai wai aku .kona ikaika a.. nkamōi kakiwi pahikaua elike me kou, ka mea hiki ole ia'u ke hoopoina i kou wa e haalele mai ai īa'u iloko o ke aloha walania iloko o ko'u puuwai nou i na wa a pau. - Ano, elike me kau noi, e pono īa'u k* 1 hookuu aku i» oe, i moho no ka hele ana e anai a hoopau loa akū ī na hana ino o ka hookahe koko ma na wahi a pau a kou mau kapuai wawae q hehi aku a», pela au e apono aku nei ia no : , nie ka-mina-mma pu no nae nou. I keia wa i ku ae ai ka moi iluna haaleie iho la i kona hoaioha oplo a komo ako la maloko o kekahi ru* mi i hoahu ia ai o na medala like ole, na mea hoi i lioomakaukau ia »>o ka mauawalea ana aku malu!\a o na kauaka a ka moi i makemuke ai. A mahope o ka hala ana ae o kemau minnle kskaikahi o ko ka Oi-io noha mehaoaeha ana, me ka naiu }<u ana iho no keia rhau hana a kon i haku alii oi''o. ka mea nona ka loKomaikai yna i ui ai me piIna i ka hauoli. lie manawa pokole wale no, ua hwt?a hou mai 'a ka moi mai ka i'uaii mai ana i komo aku «i, ra,- ka iawe i:u jiU;i mai i kekah» umu makaua ma kona lima, a me ka leo o ka m»-a i hooni ia kona puuwai e kt> aioha oiaio no kona Uialoha e kauwaleaku ana.' Aj« nia kona Uma P4A aaa oia he puhikaun kiia, i okomoko'iioia konakiuo mo ka wai guīa anapa .i"• < i ka uiak» o ka U t a «i.i ma kokunu e paa iho a» ka liiiw, u;< uui ia i ke daU»an* a e k«? jgv>; a i ekeuio pa i* he. wo oa poliaku

uiaKamae o kela a nnu 1-ke ole. ■ A me na lirna paīupalu o ka' mea nai u haaliaa, pnne aku la ua alii i opio rtln mo keia mau huaole;o: i Ano, i keia sekona, ke haawi aku i nei au i keia pahikaua a rue i kuu mau pua ir,a keia hope aku, hē j makana na ku moi o Pelekane nei ~" . , no nau mao hana koaa wnvo oie no ka pono oka nohoalii o ko'u aupum. Mai keia laaku, nou ia h.ooilina, a aole loa he kulēana o kej kahi mea e kaili mai aoe aku,,koe wale no ke kaawala ana o ka hanu inaiaoeaku. Eiahou, o ke:a hoku j kinohinoi hi ia me ke eiaieonnii holookoa, aole I 3oa hookahi mea i laaa keia ano | meelāln, aka, o oe hookahi wale no, j hē'hoike 110 ko'u aloha ame ka > panlele nni maluna ou, | Ame kein mau masana elua, ke | lana nei ko'u manao e loaa an» no liaoe ke aloha a me ka hoomanno | tina xnai.uo'u, ika wa o komo a' o I ko'u aopuni iloko o na kupikipikio : o ka haunaele, j'. ' ' " ' ■ ' :.■■., I ko wa i hooki iho ai o ka moi i kana mau kohoahoa :in:i no kana ; niau makana i hr«awi aku ai, ui lawa mai'la ka opio ma ka pauai ana aka i kana mau hoomaikai kiekie ana maluna oko ka moi kaiHe hookahi pule okoa o ko ia nei noho pu ana me kona mau hoaloha ua loau 1110 la iaia nei kekahi moku e holo ana no Toulona, Farani, kahi hoi ana i upu ai e hoea kino aku oia malaila, a e nana hoi i na hana aiwaiwa oka ikaika, i ike ole ia mamua iioko oia ama. Mamua ae oke kokoke ana ae i ka hora 4o ke ahiahi, ka wa hoi a ua opio ia e kau aku ai maluna o ka naoku, no kahi ana i kaunui ai e hookoi« kona makemake. Ika hifei ana ae i Ka mana'wa, e kau aku ni ka opio, aia hoi ua hiki mua ae hka moi ma ka uapo, no k<i hftywt ana aku i kotvi mnu hoomaikai hope loa maluna o, ka hoaloha ana i Hiaha ai. He wa p.>k.ii!e >vsle no keia kali ana, aia hoi, ua iko koke U aku la he t*lua ni;iu lololio e hoio pololei uiai aua no kahi a ka lehulehu o huiamu aua, Mamiuli o ke.knuoha a ka moi, ua hului pau ia ae la na lyna aupuni» na puahkoa aina a &ia hui n& koa o iuna ona mokukaun ke : linllu mal 1« no ka has>vi a«a | j lakou aloha hope, no ke kauaka a i k»on i mahalo ai, ao ka hoopono : a iv.e Eaakakele ma.knua Uwelawe : ao, :l. E;a ka wnha o n» puk w:\V.tn ko mnī nei m ; i «o:u> o na njokuk:tua, a i hakalia I ki umoki iho ēna ew'li ko k t ī a lnvhMv* hoi e h\tu ie * 'u na a i\.u.

Oka hui ana ae o ri,\ hjaloh;t "a ēkolu ma kahi hookah",_ oia o na hana walaui- loa a ko lakou mau puuwai e h«na la ia mauawa, a oiai no hoi he huakai hele keia i akaka oie ka loihi o ka man;;wa a hehi hou mai i ka lfpo o Pelekane nei * A i keia wa n f * hoi i pii like aku a\ lakou nn luna o ka moku, a la ' % iva no hoi I pulelo ae ai ka naa aupuni o Pelek- ko, ,a . kani uiai la kā leo ona ohe, a o ka wa no hoi ia i :->i:!i lima hope ae r.i n\ hoaloha me rui waimak.i e h.'ulo ana, ma kolakou mau pApaīinn. A uo ka wa hope loe i hookuu ae ai lake u, a hoi aku ]a ka jnoi n ose kona kokoolua uo luoa o ka uap/, a ua.hemo koke mai la hoi ka luiaa ī koopaaia ai, a niniu puahi ae la ka iho i:o ka au ana aku no ka m,tana kai hohonu. Ke kaaio ae nei lakou ma ka aoao o na moku kaua, ka wa hoi e i>auaiiamaiana na leo hauoīi h; ps lo;:, ake ike pu ia aku la h.;i na kow.elo hamaka ana iuka ra:ii o ka aina, me ka leo o n;i mea k:ini .e hone ana .