Ke Aloha Aina, Volume V, Number 36, 9 September 1899 — HE MOOLELO WALOHIA -:NO KA:- UI SOPAEA. ILOKO O KA HANOHANO. -:A ME:- TOME BAKALA Ka Ilihune. Hoohenoia no [KE ALOHA AINA [ARTICLE]

HE MOOLELO WALOHIA -:NO KA:- UI SOPAEA. ILOKO O KA HANOHANO. -:A ME:- TOME BAKALA Ka Ilihune.

Hoohenoia no [KE ALOHA AINA

Me keia mau hiohiona walohia e oni mai la mahope o kona kua, aia na nanaina hope loa a kona miiii niaka ma kahi a kana mau aikane a kali eoai la o kona na!o aku mai kn aina aku. Aole i haalele ka opio i kana wahi i tu ai a hiki i ka nalo ana aEu o ka aina mai kona mau aku, a ke nee awiwi aiai nei na eheu o ka po e uhi maluna o ka honua holookoa, ka wa hoi a kona mau pepeiao e iohe la i na Ieo hu o ka ma« kani e kani oeoe ana ma na wahi a pau o ua rigini o ua mahimahi la, A oiai oia e nanea ana i ke ahe makani, ua hoea mai ia k« kii as ke kapena mai no ka hoi ana aku e paina no ko lakou aina ah'ahi, a oia kana i ku koge ae iluna a ukali aku ia eiahope o ka inea nana oia i kii mai. A maluna o ka papaaina i luhiehu i na ono like oie, i noho iho ai oia e hookauiai'ina pu me na «}»- moku, ka poe hoi no na nanaina hauoli e haka pono njai ana xn»iuuaoia nei, A ua lilo iioi na uoinule i kaana ia mawaena o lakou, i euēa hoohavseh i ko lakou mau manao pakahi, ka mea a lakou i tranao mua ole ai e loaa ana hemalihini kiekie na lakou e lawe aku ai no na kauuilu o Farani Ua Hlo na kukai Kauiailio »11« mawaena o lakōii, 5 meā e hoohāk iaae ai kekahi uaau hora o ka j>ō, me ka lioot\i|ii maoli o kft naat o keka'hi poe o!«kou no ka w«ipa iie o kaua kamallio »ua, Aole i p'li ko Ukou mau Iihiīilu maka s liiki i ke &o anā ? ka wa ho. a na kukuim la oih a: :» malu«

| na o ka īlikai, oia no ka wa a fea | opio a rae na aliimoku i pii ae ai | i ka oneki, aia hoi ua hoopomaikai ia mai ko lakou mau kiionohi īke me na ao ohu e kshiko iho ana maluaa o ka pīko o na kuahiwi, e ho- j iie mai ana hoi, aia kā aina a ka | i imi a k« manao ke hoopoluluhi mai j ia mauiuii o ko lakou alahele. A ia w i ī lohe ia aku ai na leo houho o na luina, e hoike mai ana, eia ka ama mauiu i o lakou, a ke lolie pu ia uku U n>i leo kohokoho o ua poe laun tia Wiih; n lakou i kamaaiu* ai. A o ke'a no hoi ka wa a ke k pe* na i pane'mai ai I kaop»o, i ka i ana mai me kela mau olelo e Boohauoli ai i kona puuwai, i ka i apa 1 mai penei. ! E ke kanaka opio puuwai palu- } palo a piha oluolu, ka mea hoi i malamaia me ka hi'poi ia e ka moi 0 Pelekane a me kona lahuikana-! ka, a o kau mau hana koa o ka wiwooleoiaka papa kuhikuhi u' kau mau hana a-u e malama nei, i | mea hoonaauao i ko'u lunaikehala,' 1 h{ opowehiwelii ia, 1 Eia kakou ke hooiokoke aku nei i sa kapakai o Farani, a ma ka ho- j ra 12 o keia la e komo bku ai ka- j kou ho ke awa kumoku o Toulorsa leahi hos a k<"> kakou moku e p ila- ! ka aku nei eliKe me ka ' a kona mau ona, a oia hoi ka*u e j makaukau nei e liookipa aku ia oe ; ma ko'u home ponoi, kaW boi e ' kali mai la o ka'u wahine a me na : J keiki līīlii o ko"u hoea aku mai kft ' wehi mai o Ladana/ke knknakau; hale i piha i na mea knmaliao. ' O keia mau olelo a ke Kapena i puan» mai ai imua o ka opio no' ke _ kipa ana aku ma ksna i malihini naoa a roe kona ohana o ma- J lama ai, a otft k* ka opio i pane aku ai iiaua ottar j Ē oiuolu mai kou ahouu! hoiko , aku iu oe, he moa lUH>kauur\!ia paha r.iMi ka ao «ua aku e hoi - j t>u tna kou hnuo, no ka moa, !io ohan.i he tuei tivV>p : !\k\a neia ia 00, ao'o n>a kt» a;u> ua \\ \i- j Wiihawaha au i kou Iv>kom a iV..Ni, Kōlaila, e kaU :tt>v oo iaV. s » kōift aku. a o k /u \va!o |

|no e puana af-, o haawi na Uaoi o- ! j maikai ana he nui ma[una ou. | O ke'a hoole.ana a h?. opio, na lilo īa i mea hoeliaeha ioa 1 ka ma- j nao nua kapena la, a oia kana i ■pane hou aku ai: Heoiaio, o k o'u <">ne hanau keia aua knpono noi ia'u ke lilo i £a- j maaina nnn e honmakāikai ma na ■wahi ano nui o Farrini nei, ka aina i piUa i na omokoko weliweli o ke-, 4 la a me keia ano. Nolaila, he hana hewa ftnei ka'u i noi aku n a i ia oe e hoi ma ko'u j wahi e noho ai, me ka manaolana ' | pu hoi, e loaa ni hoopomaik u ana ; | he nui maluna ou. Ka keia uiau olelo maikai a ku i oiaio ona olelo a ke kapenn, nana i haawi aku i kona ae me ka hoohakalia ole. i • A o keia no hoi ka wa a ka moku ' 9 hookokokoke ]o:t akīi nei e koino i | ; ke awakuuūok.ii, a aia hoi ke pa-1 ' hola la ka-pohu lai rr.aluua o ko ; i' ■■ - :T"-\ ! kulanakauhale holookoa, e hoTEe | mai ana, he ainr* uluwehi io no o Farani, I ka pii ana a'ku oka mok'i 1 ka uapo, ua hoea koke ae Ia ka wahine a un knpena ]a a tne kaua mau | keiki, a ua hoolaun* koke ia mai la j oia ine ka opio, a mahope o na ku- : kai olelo ana, ua huli hoi akn la oia me kona mau kamaaiaa 1113 ka hauoii nui,I He rn#« la hoom? lihini keia oua ] " I j opio la, aka, aia n&e kona maa ma-1 Ika noii ke hakilo la ma na wahi ; I ano nui oua wahi la, oia no kona ! i hoomnopopo ann, he 01 aku na hana I no maliko 0 na palena o na 'wahi ' I an* e noho neiEPnmua o r«ad*na. ! ! Nolaila, i kekahi ahiahi, ua ulu 1 ! ae la fca m<vn«o iloko <ma e hele ho- ' ! ?oholo mii na hale inu ramrt, a oia 1 ! kana i kono aku ai 1 kona kamaai- J na e he]e pu laua i ka holoholo. ! Hem©f\hauoli loa keia i kona' : manao, a pela laua i hele pu aku ax ma kahi a k i opio i manao ai 0 ka ' ! hi ia e hooko ia o kon:\ mfikem?»ke. | Iko luun komo atia aku iloko 0 ' ' kekahi hale mu vama e haianm ia ftna e na poo puowāi i pilia ! i n.i poe ahiu 111,1 ka manao amaka ! | I:ikou tnnu h)Hia pu kekahi e Mnwelawe anft ma ia wnhf iloko oia i ! ninnawa. | Va lawo se I? Liun iko laua ku- ' i:Hia ma keknhi pak;nr<siu iwaonai ! . • konu, p kunihi ak'.i a>>u ko o I I k:\hi a w-i pOo 110" 0 Iwpuk * ana i * n-i oW ino. 5 oia* e 110'ko :ma ika lioopuka ana i i o!olo j ino, a oia ka ka opio 1 aka »1 , ī ka palipa, 0 \aw<i niiU i <,uaii Uiah.i uouaa mc V. 1* i u: * hoaloli;'. A oi * i li)o.ko taofc<? nul tke kAUoh* aka o;>io ' m# ka o*e ( a aU ho? na T?\\ks O v>A ni;"'* S p:i v. «> p*v ro a:n miluna o k*h\ a jk.A | ana m* kon* l>v>*!|jfu.

1 A ia wa no hoi 1 unuhi ne ai ka opio 1 kekahi mau hila kikoo dala 1 aupuni mmloko «e o'kona poli, a - ! haawi nkn la i ka pakipa, nona ka I hoina o $1000. A oia fjoi ka ua pa.k pa la i"hoihoi ma! «1 i ke koena, me na inanao I pihoihoi e kapalili ana iloko o kona ! puuwai, a hawanawana ilio Ta ma na pepeiao o ka opio, me ka olelo pu ana ae: Emakaali i kou ola iwaena o na holoholona ahiu o ka waonahele, ka poe hoi h< he na manao ai )ha iloko 0 ko lakou mau puuwai, a eia lakou ua akoakoa mai nei a lehule- ] hn wale iloko nei, a ke hopohopo i nei au, aole e neleka uhai loloa o I keia poe mahope 0 olua, i ka wa a I olua « kaawale aeu ai mailoko aku n«i o keia hale. A oia fea ua opio la i puan» ae ai i īb« ka malie, e hoomaiielie aku ana {hoi i na manao pioo o kiai īoko, a J m*€t ka leo nahenahe malie, pane 1 i«kīflaoja penei: i E kua hoaioh-i maikai, ka mea hoi eana i haawi mai 1 na hoonaan* ao anano ka makaala ana iwaena o keia poe Ipiha m6 na manao ko{iohe o fee ano haahaa l ja. j Ke hmoli noi kou uhane e ike {akū i ko lakou m«u lieleKelena, ka 1 in©a hoi'a ko'u ohane 1 akenni ai e | anai ioa aku mailuna aku nei ka lepo o Farani. ina o lakoa keia poe e puoluulū nei alehulehu wale, ahulp,; ua maImuk&u loa au e ho-a pu'a aku ia ] lakou no ka halepaahao, kahi e eo j ia ai na poe haihai kanawai a pau { ma keia wahi. | Mahopeo na kukai kamai 10 { aia hoi na ieo ahiu o ka poe 1 noho } i& iho e ka uhane !»>pu o ka waiona hauwawa ana hoi nA leo kuaaiu{amu mo na puupuu e olohio ana | mao a maanei 0 kahi a Uua e not 0 j . > | Ua mahuahua loa ae la ka jiau | aaele e hiki o!e a 1 ke hoomalu aku* f aole naeia he mea na kaopio e kuf hau iho au oiai kona kokoolua ua ] | hele a naka i ka maka'u- J i A aia hoi ka hoa ke hiolo la & | j puui ke kmo 0 kah', moku 4 ■ ■ me he msa la 4 ua pulu' oia i na pa-. \ kaua eloelo o ka hooiio. 1 I A » k«ia wa «o i ulu ae ai he. j | kaka weuweli auwa«aa o k<i | i«a « iii* keUlu o ua poe Uv>v>Uau* j | * »k<i ui*ku U hoi k» huiali I aua o kt* Wuii&ka a j | k* me ka u}ausolau% j I« ouiAu iu* k« kauUi 0 ka we* j . Eliko me la sn s um 0 ka Wv'4VU<? . ' 3 ns 1 k* ** Vknvftvr* ! o ko kn I«b aua e 1 |«av «»ka tt'i>atoko a h j | iMikip»* * kaiii ae !« \ ka pahi k« 4iuu ae 0 kanakn ' nn> ken* kioU pt\ I maMole* «k» o ka \ a!f> T*nu. »\ | tU>«a 0 ka un ] 19*11 * «u« K* * UA , j U 104 ka uU&ue < - me : . ! « J