Ke Aloha Aina, Volume VI, Number 10, 10 March 1900 — HE KAAO HAWAII NO HAINAKOLO Ka Ui Nohea o Waipio. [ARTICLE]

HE KAAO HAWAII NO HAINAKOLO

Ka Ui Nohea o Waipio. Ke Kai kamahine Nana i Wawahi i na Pani Paa o Kuahelani.

CI» kaa m*ī ln fakriu i ka «h* kwpua, o h* o Ku\vahai!o, nhn alii o Kuaihelhni, o ka ah-i l&hni o KmiiheiiU)!. Ua hoou'.unlu mai ia o Kuai-kaua;-;ima i kona ohana alii a hoike aku la, iua e haule ana keia māu aha o kou aina ilaJo owau bo ia t pii mai la maluna o ko'u aha, no ka mea, he makau !od. ia ko mikou aha. Maknu ih > la n Kaholo ilii, no ka mea. hkahi no a hoea o Aikanaka i kona matj home. K;ei mai la ua eleie nei a kahea &ai la. E KHholoalii e, aol« anei be mau malihini naaioko o kou home? Ae, fce elua mau maiihini eia ae no iloko nei. I kem wa i aku a* o Keaumiki la e ksh.ko kaua i ko kaua mau ponn, i make ihono kaua, ua aahu uo k«ua i ko kaua mau kahiko ahi o ko kaua aina aloha. Olelo aku 1» o Aikanaka, i kena mai uei ke 'iii ia'u e kii mai ia laUc), me ce pu kekahi, ua kau mai nei miikou i ka aha kapu, ma kakou koKoke aku i ka ah», heie ao- | ao ae uo kakoa, ma ko makou wahi J e hele ai malaila mai no oe s ae aku j nei o Kaholoalii.

Eia no ka punohu o Kuaihelani ke ku nei, a ke uwe p»iavma mai la o Kuaifeauaakama, no ka ike ana mai i ko lakou punohu Kinau aku la o Aikanaka i k» ka kamaaina. Auhta na malihini a kakou? Eia paha imua o ka hnle kapu o ke hkua. A ja wa i keun akv. si o Aikanakn, e kii uk\» oe ia laua a hele ae kakou, Ae, akiī Ift o Kaholoalii i ka makemake o ka eiele a ki.nn hasu »lii i hoouna mr«i as, ai kona kīei an» aku e'ku mai ai-a kana mau malih'.ai liok > o ko Liua mau kah'ko aiii cir. 0 k Keauuiiki nmu poiio, he main M>uenut', lu» ahuula e lalnpa ;h an.l e ke ahi a pui?i ke k*t p*»p-tle mahioīp, u.i li«e t«s kaiu:u nlii okooko pimenii, h u ke ki<ok o Hua e jma e anapu luhu aua Ku (iwiīi ma ke poo, a o kem mau kahiU,» a kaus i ike ja ee !a, oia uo kns i«" Keauk.'i, 1 kein ike ana o Kaholi*alii, «*a hauie kuke iho la om ba eehin, * liuhe kokolo aku !a oin a honi iho la i ns wjwae o ua mau eepa n«i, we K» hotn»okn pu ae i kea nmu hua putt«. (> Kaue • m<a Kanaloa « oīa »u nte kuu ohana , A i kn mahie «na « kvU\ man noonoo iupilikii, »•

t>#ne aku la oin. E hele inkou ua kii ia mni nei olua e hele a owau kekahi e hele pu aua me olua. E poka oe e kapuo i ke kapu o kuu kaikuaana alii o Kiiaikaua«k*nia, o oe mamna a o maiia hku, a o Aiknnaka mahoi e tnsi o maua-me | kouii mjiu a o k« mea e ] maalo «na mamna.. mnke ro i,h | Kuuaikauahkama, ke alii nui, fiOna | keia-ka.pw, o oe ua.noa (•«. i I keia wa i pneo aJī u,a o Ku.ii- | kauMttk»m« i kona oh«na. itw e ha- ! ule buu iilii owmi no ia 3 pi; mai Ja ; j maluna, a e huomanpopo hni oukou | 1 i | J Puk« mai la o Kaholoaln n kapuo' | | mai ln, a oiii mai l>i n<> hoi o Keu- ! | unaiki a ma lieaukw, ike jho nei o ■ j Aiknnaka i koun poi'no. aioi iho Ia \ I ■! j lakouil&lo, ao ka poe hoi o kahi ] kokoke i uwa mai nei ka' pilie a j haalele, uwa hou ka pihe, hoomau mai la ka hookani pihn an«. Lohe aku la o Kr,aikau>t«kama a me na mea a pau i ke kani o ka pihe, a ia wa i haupu ae ai oia, aole kei he huakai e, aka, o kona mau pc»kii no e kii mai ana i luhi, a o ka luhi no a makou a pau, nolai- | L», kena aku )a oia e kii kokeia o j Hainakolo e l»we iuai e ike i na j makua. {

Ua kahiko ia o Haipakolo, a ua like me ka ula abi e a an« kona ui. Hoike aku 1* oia la Hainakolo, e ! ko mnu mnkua «ko keun, e boio j koke aku oe a ka aha, ku mai oe ! □ia kithj e, o ka ui muu o bo makua | kane opio, a o ka ui mah iDe o ko | makou muli loa ia, a ia wa i hoea ! Mai ai o Luukia. a m.Hi hookokoke j aku olua o make olua i ke kookoo ; akua. Aia n haule Ka aha in laua ? holo aku no oiua, a o oe e Haioa- | kolo iehei oe iluna o ka mea mua, | o oe Luukia e iehei oe 1 ka mea mahope. I keia wa a ua taau 1« e kai nei ua hau ie ihoia na aha eso!u ! iialo, ua Ku koke mai la o Kuaika- ; uaakaiua me ke kaunialia i na pokii me kn uaalulu o ka leo eua ke ano hookanaka, no ka tuea haule kona maluhh ia la Hinaaiuhmui, wahiue ; hapai koke ae ]a oia |i feekahi uieie j ! ras» i ko lakou m«u paeuma, a ; pela aku a pnui ka iewa iani. ; No K(«}iolohiiani mai na kupua a' aku.i, i 0 K uvihri i iiī ka aiua o Iv;;>v ihaiio, i 1 h»B,iu honkua ia hookau&ka, ! k!U*->ki no o kalii po o lua i ! kii po, , Na koiukulii k?»_po i uihWohe k* »a> , H« n\«u kolukolu Ka po e olia ka po , Na puu hoia i Lunnu tn* o ono ka po , O ma ouoouo h Hiku -) w»iu ka p , Hh na iwn o iwaiwa k« po t , O n& iw» a o lelr ka po, ~ Leie ws»k ka p« io u iia,n«u ho|w, ? - Hauauia uiai kakou he kapu ho ihi, ; j N* R»jKvk»mkmi knkou i hooUha., i 0 K*pom»uom#iH> kn L<n ulu ikua., i Li*i m*i \nkou i H \ m *nom&tsō i H« aiiiuo wau o Ki , , 1 i i

He mano. oldh >. Manaaians, Nh kft mana. I?upua k»kuu i hoikei I ikeia kakou ua haule ka aha knpaa Moe ilalo ka «h» o KuaiEekni, i Nnele ka aha bui «lii.p, ! O kaah» l;»iu ilunn i o līi. Hiua he W h pu i u ,u hal'u elun, O'u pokii inlii iioko oka nupniiupn kai, v , . j Iloko o kfi ii]e h»l:oiki'i e 1 Kahii', I liiki o Kenuiiiik'.Miii kapuulena, j o:K»aukM.k^pnuUum uku e / E o'u huii pokii, O'u pokii e, Hoonokii wule iiku no wau ia j Kaili waie ia ae no ka'u wnHine, | Ai whle ia inni no Ra'u Io«u, : Moe kapulu iu iho knu hiile, ! Pepehi ia iuhi p»hrt ka'u keiki, j Haomoe in aku p- ha i ka it j po, Kaohi īa uiui kuu huhu, Olialwka'a kuu .lUnina,

Naimehae k» uiHua o ke akua, He akua «u o Ku»ikaua»k-ama, Han»i ia w*u i moana kai eieele, Ka huna o'u ku uaa, No luakou ke kupuna ikaika loa. O Kuuaakauui o Kumakaiki, O Kuwabailo ai akua e, [ kini oke aj\um la, He akua o'u poku nlii kapu, ; 0 Halalaualiiaionu f, Ko makou mna haku no ia, E Kaauuuki e, e Keuuk«, , Ei* Whu ia ua hookanaka,; JE o'u haku gh: lani pokii e» I teia wa e k«hea ia nei ka hui o Kuaihel*ui, ua kau ke *xio eehia o na mea a pau e noho aiau ua hii m<y la o Keauniiki ia fiainxkoio. a o Keauka hoi ia Luukia. O Kauikau«Rataa hoi, ua kaa aku la oia iluua o k» leiio no ke uioht i na pokii a we ka ohana, ua moe like na ohaua «lii īialo, a pela -ju me na makaainaua J ku makau i keia mau ahi ihi kupu np.

E alaw!» ae i ka hoolaha a Eat saki 9 puka aku aei/ Uii hoea ae la. ka mokuahi Kitta« toa Makaweli a ala oia ke hoolel Ja i koua ukana. 1 He 1,500 ka uui n ua iole » kua! ia e kn Papa ()!a, Nui -jo keia man dala I ulmuha īa iho la.' TJdi hoopai i:i o Uialio Le Uoo- | kahi oiukhhiki hoopaah&o no ka j ht»wa powa ma ke aiuuui, . | Ua makem»k(i ua poo niea ! luokiui a pau e w.&iho uei maio- ! ko o k&hi hoaiia uk«ua ma Aub, , e kii koke me ka ole* | ae iko kkoa oiah iuoa, ■ U* make i»&i ue t \u IqkA, o UauHle WAlaknUauki t, plo, uaa ka U 'iū o i koua « Uuīiu « Uolo «ku uo TArjuie k»tm wnhiue, U* puiii ie- { koo* kiao, » oi» i«Uu kn kr s e UuiUoi ui;u uei, & uia . kn ck« 14 c , uini ouu -BLv* 25 k» uui o kou»t t m.sn uukaMki, » o Stu*iOA H*-i-aV WHU|aluuki keuu ui^ku*T < :■'!