Ka Hoku o Hawaii, Volume XXXIV, Number 13, 26 July 1939 — Heaha Kau Kokua [ARTICLE]

Heaha Kau Kokua

j kc kokoke ak\i nei »ka \va ? iv*ho V- mok\i jpuni o ka Aha EimneHo mn ?miota. V.' v x e?a }ka luiiahnomalu oia aHa kc kaapun* ■.. * c I k«ik« p*tu.«ho ole nna a «• ui aVu ana i r.> h t -w'Kan.m o na | : m makawaka me nn k »v« jkokua ana mai i ko lakou piKku\ 1 Ua pihom&ono * n k« \ nakin.l ,► |yU no ;h<M me k* hale kahu V& hc!c v\A\<\ V.iKl h*le i kahu mu« iho wi » u« a«o pau kn *< Voua | mau mau kua olnlo a he onioni nvVJ<- no Vr Kdc |kekahi mee maloko 1 kei.i mana>v<\ ua \v ?• vi.\K\hr ! i« a ua hiki nohoi ke hookijv*ta aku h<- Wi» 1 ., | imioko oua horoe In ikn w.a t mru .\- V.-. A.» i He moolelo pookela nohoi ko ke!a h».A:r,; N !r.u li, f«o ki\ mea oka mea nana i kukuhi i W . ■;,, v ; ,. iMnkua lju«na He k*n«k« tu*hoi.o ! «ian,« 1 V.\-Amm tv.s% |ka haku m*k» ann. a i na kakou r nan* . V - ? ?Ac §A» Nam* t haa ana i* kakou na himem «-.4 V. . ra | Lamna i Haku na dbb | !*i@ mmwl» nohea ke %o%\ia 1 \<U \\Miā e i hoala t& kahu of»io - !n. 1 HeahilKoi ka« kok«s no k«a Hm\* t i** f«aW k» t ns«i » kau k'4u«, r «ia uUk* I ?k*« wah» «t nhwa o kf atdhs no m h.H?',. I t

f ¥afa/e H hofo a^oomaop^ ! poia na'e, me ka malama pono i na hooakaka o keia mokuna, |i|&e kanaka tloko oia oihana, na kanaka kalewa-kuai. 1 hoopaainoOolVo U minme WW m£ TĒ fioo- * ! puka ia īia bona, ma ke ano, he waiwai hoopaa, a na ka Hui : Panai 1 hoamanaia, e hana ia oiliana Iloko o ka teritore; aka, ; na'e, aole bona e koila aku, mai kekahi mea noi, i na oia mea | noi, i ka %va i waiho aku ai 1 kana palapala noi, he lala oia no kekahi Hui Kuai Kea, i ole kuai bona, ame hooiilo aku, e ku i ziana ana iloko. oia, manawa, no 5 makahiki mamiia o ka la 1,29 o Aperila, 1931; aka na'e. aole bona e koi ia" aku, i nalea fhuina nui o ke ana kau waiwai, o na waiwai i hoopaa ia, i ma--1 nao ia e kuai hoolilo, i emi iho malalo o elima tausam dala ! i ole, i na aole ana kau waiwai-oia mau kea, i na % ke kumu i manao ia ai e hoolilo aku, kuai i ka lehulehu, i emi iho ! malalo o elima tausani dala, i na o ka niea e kuai hoolilo ana, ' i ole, e kahea ana no ka hoolilo ana aku i na waiwai i hoopaa ia, kuai aku i ka Jehulehu, e hoike mua aku i ke Komisina, 1 ' ma ke kakau ana aku i kona manao hoolilo. a e hana oia mahope iho oia hoolilo ana, waiho aku oia me ke Komisina i hoi- ' ke e hooakaka piha ana i ke ano o na waiwai i hoolilo ia ai, ka ' huina nui, i kuai hoolilo ia aku, ame na dala i loaa mai. Ma kahi o ka huina nui o ke ana kau waiwai. oia mau waiwai i i hoopaa ia, i olē, i na o ke kumu o na waiwai i hoopaa ia aku, ! ua enii iho malalo o elima tausani dala. aole e hiki, e holo palua ke kuai hoolilo ana. iloko o ka manawa o hookahi makahiki." Pauk'u 2. E mana keia kanawai i kona aponoia ana. ' (Aponoia, Mei 2, 1939.) S. B. 120, Kanawai 149. HE KANAWAI. E Hoololi ika Pauku 1? o.na Kanawai o Hawaii 1935, i Hooponopono Tīou e Pili Anā ika Ma- | nao o ka Huaoleīo /'Mea-Kukahi" ame Huaolelo e Aku 1 Pili Aku. E Hooholoia i Kanauai e Aa Ahaoh la <> Ka Tcnforc o īīaimii: Pauku 1, Pauku 17 ona Kanawai o Ilawaii 1955. i Hooponopono llou la, ma keia } ke hoololiia nei, ma ka hookomo ( ana maliope o ka huaoleU\ "hui-kalepa/' ma ka laina ekolu, j ka huaolelo, "hui, ahahuil" Puku 2. E mana keia kanawai i kona aponoia ana. | (Aponoia, Moi 2, 1939.) S. B. 363, Kanawai 150. lIE KAMAWAI. E Hoololī ika !Mokuna 53, ona Kanawai o Hawaii 1935, i Hooponopono Hou la. i Hoololiia, ma ka Iloololi Ana i ka Pauku 1474, 1475, 1459, 1490 ame 1492, u e Pili Ana i na Hoike Pili Ola, Hanau, Make. ame Mare, ilaiia a Waiho Aku i na Hoike Noia Mea. E li*Mihoh>M i Kūiiau ai e ka <> ha Tt'riton- o īīauwu: Pauku 1. Pauku 1474 o na Kanawai o Hawaii 1935,, i t Hooponopono Hou la, ma keia. ke hoololiia nei, a j>enei ka heluheiu ana: . L : "Pauku 1471. ilanau ame make. Kela keia hoopaa bu- ■ e hoopaa, ma kana bviko, i pili no na lianau ame make, i!o--ko o kona apana, o na mea apiiu e pili ana noia mea. a e paa ■ nialoko o ka pālapala lux»ia haiiau, i hooakakaia e ka pauku <1465, i na. he hauau, o na mea apau e pili ana noia mea, a e . paa maioko o ka palapala hooia make. i hooakakaia e ka pau- >. ku 14S0, i na he make." l Pauku £, 1475 o na Kanawai o Hawaii 1935, i i IWponoi.o Hou la, ma koia, ke hoololiia nei. a penei ka hefu- ■ i he3u aua: '■ i ' Pauku 1475. Xa mare. Ke!a keia hoopaa e hoo- ' I*** īua k&na buke e pUi ana no na mare. i maro ia Hoko o ko--1 ua apana, o na mea apau e piH ana noia mea. a e paa maloko ' o ka paWpala hooi mave, i hooakakaia e ka pauku 1191.** '. Pauku o. Pauku 14Sa o r.a Kanawai o Hawaii 1935, i Hooponopuno Ilou la. ma ko-a ko hooMUa nei. a penei ka heiuheiu aua: j "Pauku 1459. Make. koiki-ia r,>ai o. Ke "kauoha ianea ī na ona kuleana i ok% aka, i na o ka h:ile, i o!e, ka aina, - i hooiiuiaiimaia, i ole. noho ia. i 010 malalo o ka malu o keka- ' hi mea, o ka n>ea i hooiimalima aku, i 010 o ka mea e noho < ana, ī oie, ka moa iaia ke kuleana. i ole. e i\ia ana, oia hale, i

ole, aina, a, malaila i make ai ia mea, e hoike koke aku ia , make ana i ka mea hoopaa buke oia apana, ma ia wahi i.make ai ke kanaka. Ma ka hoike, e hoike pu ia, e like me ka hoike kupono e hoike ia aku ai, ia mea a mau mea, na mea apau e pili ana noia mea, a e hoike ia maloko o ka palapala hooia make, e hooakaka ia nei penei. E kau ka hana maluna o'na kauka apau, haawi laau, a kaha kanaka, ke kauka kaha(-kanaka i hoea aku, a i kahea ia aku, i pili no ka make oia/Kanaka, e waiho koke aku i kana hoike i ka mea malama buke oia apana, ma kahi i make ai ke kanaka. E hui ia maloko 0 kana hoike, na mea apau e pili ana noia mea, a e komo iloko o ka palapala hooia, noia make ana, e hooakaka ia nei, penei. E hana ia i hookahi ano palapala hooia make, 0 ka hana ana, na huaolelo e kau ana, na ka Papa e hana, a e lilo i hana na ka mea malama buke, e hana oia i ka palapala hooia, i ka wa e hoike ia aku ai iaia, miii na.poe mawaho a'e 0 ke Kauka; a i na o ka hoike mai na kauka aku, oia palapala hooia, e hana ia, a kakau inoa aku na kauka." Pauku 4. Pauku 1490 o na Kanawai o Hawaii 1935, i Hooponopono Ilou Ia ma keia, ke hoololiia nei, a penei ka heluhelu ana: | "Pauku 1490. Hoike no ka make; na lakou, manawa. E lilo i hana na na kahunapule apau, e pule hoomaikai ana i t ke kanaka i make, a ike i ke kanu ia 0 ka mea i make, i ole,' 0 na Hui-lawe kupapau, i ole 0 kekahi mea e aku, malalo. 0 kona malu ke kanu ana i ke kanaka i make, na poe lunahoohana. ' kauka, haawi la'au, kauka kaha kanaka, luna-nui. f ole, kekahi poe e aku ia lakou ke kuleana, i ole, kuleana 0 kekahi hau- ( kapila, wahine-hoohemo keiki, na luna-nui 0 ke keena o ka' Papa Gla, ame na pili koko, oia kanaka i make, e haawi aku i ka mea malama buke o ka apana i make ai ke kanaka. na hoike apau, i maopopo ai iaia, e pili ana - no ke kanaka i make, i ka manawa a ka malama buke, i ole poo malama buke e kauohā aku ai, a e hoopaa ia maloko 0 na pepa i hoomakaukau ia e : ka Papa." | Pauku 5. Pauku 1491 o na Kanawai o Hawaii 1935, i Hooponopono Hou la, ma keia, ke hoololiia nei, a peiīei ka ; heluhelu ana: i "Pauku 1491. Na mare, hoike ia aku. E lilo i hana na ka mea i hoamanaia, 110 na hoohui niare ana, e hoike koke aku noia mare, i hoomare ia, eia. 1' ka mea mālama buke, iloko o ka apana ana i hoohui ai i na paa-mare, hoike an*f i na niea apau e pili ana noia mea, a e hoike ia maloko o ka palapala hooia a ka Papa i hoomakaukau ai." i Pauku 6. Pāuku 1492 o na Kanawai o Hawaii 1935, 1 Hooponopono llou la, ma keia, ke hoololiia nei, a penei ka heluhelu ana: "Pauku 1492. Hoopuka ana i na laikini, hoike ia mai. E lilo i hana no na poe apau, i hoamanaia, e hoopuka i na laikini mare, ma ka hoike koke ana aku, i na laikini mare apau i ka mea Malama buke 0 ka apana i hoopukaia ai ka laikini, e hoike ana i na mea apau e.pili ana noia mea, a e hooa kaka. pono ia, a maloko o na palapala i hoomakaukau ia e k;, Papa." Pauku 7. E mana keia kanawai i kona aponoia ana (Aponoia, Mei 2, 1939.) H ,B. 67, Kanawai 151. _ HE KANAWAI. E Hoololi i ka Pauku 6504 o na Kanawai 0 Hawaii 1935, i Ilooponopono Hou ia, e Pili Ana, no ke Kulana Kupono, o ke Kanawai Banako o Ilawaii 1931. E Hooholoia i Kanmi ai e ka Ahaolelo o ha Toriton> o Hāuaii: Pauku 1. Na lalani hopuna olelo mua o ka pnuku 6501 0 na Kanawai o Hawaii, i Hooponopono llou la, i hoololiiā ma ke Kanawai 159 0 na Kanawai 0 Hawaii o ke kau 0 1935, ma ; keia ke hoololiia nei, ma ka wehe ana, "ame 6581 i■huipuia,"] 1 kau ia ma ka laina 3 oia pauku, i hoololiia, a hookomo aku ma ia wahi, "ame pauku 6584 ahiki 6594, i huipuia, ame pau-; ku 6575." j Pauku 2. E mana keia kanawai i kona aponoia ana. ( (Aponoia, Mei 2, 1939.) H. B, 210, Kanawai 152. j HE KANAWAI. E Hoololi i ka Pauku 7695 0 na Kanawai 01 Hawaii 0 ka Makahiki 1935 i Hooponopono llou īa, e IJke me ia i Iloololi ia ai, e Pili Ana i na Mana Koho i Kaa-J wale Aku, i Hiki ai i na Poe Mai Uoko 0 na Haukapila ; me na Wahi Oihana ke Koho, Oiai Aole he Hiki ia I.akou ■ ke Hoea Aku i na Wahi Koho Ealoka. . E Hooholoia i Kanaieai e ka .4ha<>}<}<> o ha Trritnrc o Hauaii: Pauku 1. Pauku 7695 o na Kanawai o Hawaii 0 ka Ma-; kahiki 1935 i hooponopono hou ia, e like me ia i hoololi ia ai e ; ke Kanawai 99, Mahele D-157, 0 na Kanawai o līawaii o ke | kau 1937, ma keia ke hoololi ia nei ma o ka pakau ana aku i \ pauku hou maloko aku, e ukali aku mah.ope 0 ka pauku o ka; pauku 3 no ia mea, a penei ka heluhehi ana: ■ "3a. O kekahi mana koho i paa kona inoa a i kupono ke ' koho i kekahi koho nui, koho wae moho a i ole koho kuikawn a oia mea ua hoopaa ia iloko o kekahi hauknpīla halo mai (ma- ■ waho a'e o ka haukapila oka teritori) a i ole iloko o kekahi ( Hale oihana 0 ka lehulohu nt. ka malamn ana i na poe ilihuno . a me poe elemakule, e ku ana maluna 0 ka mokinMini hookalii iloko hoi olaila ia mea i paa kona inoa no ke koho ana, a ma-/ muli 0 ke omaimai ma ke kino a i ole nawaliwali i hiki ole ai ke hele i kahi koho haloka, e, ina ma o ke noi ana i ka mea e 1 maīama ana ia hankapila a i ole hale oihana ma 0 ke kakan . ana i aole e oi aku mamua o elima la a i aole hoi e emi iho iv t a-; lalo o ekolu la mamua koke iho 0 ka la koho halokn, e kuleana a me ka ae ia e koho penei ke ano: ' i 0 ka hana a ka mea iaia ka malama ana 0 kekahi oia h;iu-•, kapila a i ole Ilale oihana e lawe a haawi, nana maoH n \ o!e_ na kekahi 0 kona paalalo a na i koho ai, i ke knkahiaka mamua * iho 0 ka la koho halokn, n\n na mokupuni o Onhu, Huwaii, Maui a me Kauai, i ke kakaunlelo kalana a ma nn mokupunt o Molokai (koe o Kalawao) a mo I.nnai i na Innaknnawai apnnn | pakahi ka papn inoa n na 00 apnu 0 na p<>o ma*i malkai o' ka noonoo a I ole na ohu;t o ka hnukapila \ nonoi mai e koho, i huipu ia mo ka lakou mnu noi ma ke kakau. J O ke kaliauolelo kalana a I o!e ka lunakannwai apana, e like auanei me ia men, in wa e hoomaopopo lon ai owai !a o nn poe ma'i i knpono e koho \a la koho haloka i!oko oia kalana, oia lunakanaua? apana e alakai ia e ka papa inoa o na mana koho i pai'hakahaka ia mamuli o ka pankn 7655, :i in wa e ia haloka a i ole i na Kaloka o kela mana koh«> haloka pakah? i loaa hoi ke kuleana e koho ia !.vkoho, a o ka wah,l*loka i vhe ia e hoihoi aku ai 1 hookomo ia iloko o keknhi wahi'loka ok>M aku 150 io mana koho naknhi, i knknu In mahma 0 ka aoao n\nwaho oia wnhi mawaho ka '"ion o ka mana koho a maluna o ka wahii wehe ia i hnokomo !a maloko ka inon 0 kn mann ko ho a me ka apana a me wnh! koho knhi hoi i kulennn ai <vin e koho, 0 neia e haawi aku oin 5 ka mea ? olek» mua ia aV ne? i lawe mai al ia papa inoa. ; O ka hana a Ka men iala ka malama ana oin hnnknpi!n pn ' knhi n i ole h«ie ma 0 ka la mamna'e In I;nh t > p ;i kn hi f e haawi iā'wah! pakahi i 1?» \ ka mea mai mc konn \ e kau ana mMnna o laila, a e mnkanln ■ nia! ia piha ana ia haloka ?v.e Va mahiu a e eiln H hnloka kakau i kona inoa maluna o ka wnM. ka wahi i hAokoriie in ' maloko i olelo mua ia a'e nel. ] Ina ma nno <> !a mnnn koho ,< h.wmnmwnnu! ai;a i na 1 hoonkakn ia maloko n ka panVn - h mea e ana, I mna »> keknhi hofke, e in mana ko^ ho ma 0 ke kaha ana i ka haloka n me ke knksn nnn * kn wr,h!

j i hookomo ia maloko a e kakau i hooakaka-mawaho 0 ka wahi no ia mea, i liuipu ia me.ka inoa 0 ia hoike. A o ka hana ja ia mea pakahi iaia ka malama ana o ia haukapila a i ole hale oihana maluna o ka mokupuni 0 Oahu, 0 ia ponoi a i ole 0 kekahi o kona paalalo a na 1 koho ai, e lawe. 1 ke kakaliiaka o ia koho ana a mamua 0 ka hora eiwa a.m. ia : poe-wahi npau i ke kakauolelo kalaila oia ē, i ka manawa a na e iawe ai j na baloka 0 mana koho e a'e i kaaw T ale aku i na luna-nana o ke koho ana'o ka walii koho ma kahi i hoopaa ia ai ka inoa 0 na mana koho, ina ma kekahi ano 1 ka la 0 ke koho { baloka a māmua 0 ka pau ana o ke koli'o ana, e lawe i na i wahi i na īuna-nana o na wahi koho pakahi. A 0 ka hana o «ia mea -pakahi iaia ka malama ana 0 ia haukapila a i olē hale oihana maiuna 0 kekahi o na mokupuni o Hawaii, Maui, Kauai, Moiokai (koe o kaiawao) a i ole o Lanai, oia ponoi a i ole ■ na ka hope makai-nui e Jawe. i ka la koho a mamua 0 ka pau I ana o ke koiio ana i na waiii maoli nolaila lakou. O na baloka I iloko 0 na wahi i sila ia, ia wa e koho ai ma ke ano i hooakaka - ia maioko o ka pauku o ka pauku 4 no keia mea. Hoko o ke o Kalawao hookahi 0 na luna-nana no ke koiio ana i ka ia koho uamka a mamua o ka pau ana 0 k<? koho ana e hele pu ia me ka hma-hoopenopono 0 ka wahi noho 1 o na iepera a i oie o kona hope i ka haukapila a me na home 1 apau ma kahi o ka poe mana koho no lakou na.inoa maluna 0 ka pepa, o iakou maimili o ka mai ma ke kino a i ole nawali- , wali i hiki ole ai ke liele i ka.w.ahi koho a 0 lako.u pu % ma ke 1 ano i kuhikuhi ia maloko a malalo iho nei, e kokUa ia lakou i hiki ai i ua poe a la iniakemake e koho e hanapela. t O ua luna-nana hooponowono.e haawi i ka mea mai pakahi me ka baloka i opiopi ia wahi.hamama. i kaha ole i ia. O kekalii u .ua poe a ia i loaa i ka pilikia nawaliw ? ali i hooakaka ia maloko o ka pauku 7693 e hoopihapiha i ka baloka i haav\i ia aku ai iaia e ka luna nana, opiopi i ka baloka, sila i . ka haioka ih»k<.) o ka wahi i olelo mua ia a'e nei, kakau i kona inoa maiuna o ka v\ctui a e haawi aku ia baloka i ka luna-nana. E kukua aku ka hma-nana ia poe i loaa i ka pilikia nawaliwaii i kuiiikuīii ia maloko o ka pauku 7693 ma 0 ke kaha ana , i ka Uiioka o ka mea niai a me ke kakau ana i ka inoa maluna o ka wahi i olelo ia. | Laua pu, ka luna-nana a me luna-hooponopono a i ole koi na hope e iiaawi aku ia poe wahi a la apau i sila ia a paa i na , luna- nana e a'e o ke koho ana." I Pauku 2. O i v eia Kanawai e mana i kona wa e apono ia l-ai,. '■ ■ ■ ~■'!■' . ■ (Aponoia, 2, 1939.) H. B. 13, Kanawai 154. HE KA-NAWAI. E iiooioli i ka Pauku 2884, o nā Kanawai o liawaii o ka Makaniki 1935 i Ilooponopono Hou la, e Pili Ana i ka Ilookohu Ana o na ilope o na Luna Kalana, ka Hoopau Ana 110 ia Mea a me na Mana oia Poe Hope. E llaohuloiu i kaiiau ai e ha Ahaoielo o ka Tcriturc o Haiaiii: Pauku 1. O kela pauku 28<S1 0 na Kanawai o Hawaii 0 ka makahiki 1935 i liooponopono hou ia. ma keia ke hoololi ia nei i heluhelu ai penei : "Pauku 288L , Na hope, ana, hoopau ana, na mana. O ke kakanoielo, luna-hooia, loio a me puuku 0 ke kalana pakahi e hookohu pakahi i hope a, me ke apono ana o ka papa o na iuna kiai, e hookohu i na hope liou aku, e hoao a e hana a i ole e kokua i ka lawelawe ana i na hana o kona keena, a e hoopau ia mea e like me koiia makemake, a i oi aku ' maluna o (1) hope i hookohu ia, e knhikuhi ia na ano o ko lakou kulana, oia noi : penei. iiope mua, hope elua, a pela aku, a oia poe hookohu ma ke kakau a 0 ke kope oia palapala hookohu 110 ia mea e waiho ia aku iloko o ke keena o ke kakauolelo kalana a me luna hooia; oia hope pakahi ua like kona mana me kona poo ma oiiiana u ina i ka w a i koi ia ai ma ke kanawai e hooko e kekahi luna oihana, ua pono ia ke hooko ia e ka lio pe; e ia no nau, i ka wa e ikeia ai kekahi hakahaka 1 loko 0 kekahi koena Ualana oiai ua hookohu pono ia he hope 110 ia keena no ka manawa i koho ia ai kona poo ma ka oihana, 0 ka hope i hookohu poi)o ia a i ole, ina i oi aku maluna 0 hookahi hope, 0 ka hope nuia ke loaa ka mana a e lawelawe i na hana o *a keena a hini i ka hookoliu ia ana a ua kupono o ka hope 0 kona poo ma ka oihana. <; Pauku 2. O koia k.">nawai e mana i kona wa e apono ia ai. { (Aponoia, Mei 3, 1939.) H. B. 337, Kanawai 153, ; HE KANAWAI. E lloololi 1 ka Pauku 2889 o lk, Kanawai 0 1 Hawaii o ka Makahiki 1935 i Ilooponopono llou la, e Like mo in i Hoololi ia ai 0 ke Kanawai 128, Mahele B-70,' o na Kanawai 0 Hawnii o ke Kau 1935, e Pili Ana 110 ka; Hoolaha Ana i na I'ila a me na Olelo Hoonolio, a me na ; Hooioli Ann i na Ivmnwni. Iloko 0 :ia Kalana o HawalL' Maūi a me Kauai. h Ffooho/oia i Kanaii <11 , ku ka T\'riti>rt >> īīau^iii: Pauku 1. O kh pauku 2589 o na Kanawai o llawaii 0 ka makahiki 1935 i hooponopon.- hou ia, o liko me ia i hoololi ia ai e ke knnnwaī 12S. Maluh l' 7u, o I!a Kanawai o Uawaii 0 s ke kau 193 >. ma koia ko i;oolo!i h.ui ia nei a penei ka heluhe- s hi ana: 5 "P:\uku 2889. HooLha ana 0 na bi!a a :ne olelo aoolioio, 5 a mr na hoi>J«»!i ana o na kanawai. Iloko e ua kela ajne keia hHa a i ole olelo hooholo no kekahi hana hou , kuhi pono ia. a i 010 e oV\i!i ana i ka haawīna dala, hoolimalimn a i o!e hoolilo ana o Ha waiwai o ka Ic!;u!e::u. a ; ole i ka ' hoohana ana i ka mana hoo:nahi kuai panai ahui, a -Aelaa nie ke:a kanawai e hooakaka ana no kei kau ana i auhau hou a i o!e hoopai koo nr- nao 0 hk< n:o ia i hoiuikuka ia raa!oko nei a ma!a!o iho noi. a <. niahvjH o koiia hookomo ia u:\i, o hoolalia m ma!oko o kekahi nu]vj-u m.r ka a\ a ine na hoolo, i hookahi manawa. koe na la puh a n;o ua la uui» iuamu, 4 <■ ka lioohulo * loa iīi ana o ia m«y». Ina oia bUa a i o)e okk> luK'hi'lo hv>ohlo i:Hn o kn N!n a i oh~ ku o!v!o hoohelo , hooakaka aiia' no m hoo!o!i ana, o !a , ka inanawu , !;kt U iuannwn o k., h. oh.A, !,-,. aIUi u » a [ UtKt Kekalu nnn. no!e .1«' kanaw ai >. iu aku, e hooholo Uou iA 1 knnnwni n \ oh- !utok.*; v u[]i ana ■ ;u,u;ao, aka 0 \ r e hoo!oh ia u ; ok hoohoio ;;0., ;a ; kanawai a l o!p kn pnuku a i o! <: !r.aluh ka p«uku nu L nua i heoloii ia. f h,.-u i;f i knnauai < !ah>. ka lulUi n.v u i ia ni a me a i o!e j h00!.,!i ai, e īa 110 nae o kaiwwal hoīookoa r u ūi u < ole hoonohenoho U 10 ;l 4 W v hoohulu Uou L i v hke m > h0..n,, ; , ; t> a ,; ] u^u k,. u ,,-he ui ilōko 0 *n huho O k.IM:! , V u mv«. Ke hooak-nk,, ia ;u . 4 k. Kahi U kekalu mwi !U4 loko u koia pnuku <; yvA . : U !;ool;oio *i.a i ua W ho.o mn 0 ka ao!uh,-iu aiui ku v k,A hiuia ajia » ''■i •'!<". K'i"- uWaa, k«t, r;,a;uhu u U4» ala liek oh.h n mr ra a!« !u ; h k,-, 4 ., *ua U o Ua m&i nr n nrn o!e!, lt .k. ~>!, v , i rt , lu^Wk&k. n vU, ao s k< - H 1 ;; AvS v ke kw\- i kdU ]*oe o!e.n ,-oo!;u!., V,,., i,,,. luk T, a īIK UA *3a a t ,k.. a! a i kuhiku!» ha ma o kekaln im>o n;aka, a ] uU 1 im im UvjAī!uiw. rnu!;n * O U <$ K. - : .,h t ,j 4 i & f M,■■ yy>.s ) 11. n V4> 1!U,- Ari • Uw w r 1 , i, 111 ~ Li I*nn*cu ? ho»-hh- i u.,!, tVu wj|: t UU nu U i ia ihiko o, koia o k& e n ™v't a V.-..,,- t :aJKT „< v.u .. v, L „,s» ; n, Wr, . > X, • ,U!.. 1».,:... .E, . Īa < UUli W' a ' 54 !,. u -A. U ai» UiWi M i u»

T ' . — | kamalii kn!a 'a i ole ky kiila mai. , i I Pauku 2. ona rvila e pili aua i na. kaa kula. ~ x i a ), ake oka papa hoonaauao e hana a e hoo-, ,r° 1 ]! a ru?a !i0 ka hoomalu ana ike ano ame ka.hoohana ana; . 1 I_!a ' Ul ] a a l' au i hoohanaia no ka halihali ana ina kamalii j i l |hl i ona ia a i hoohana ia e kekalii kalana a i ole i ona ia ej I kekahi nioa ;ī i hoohana ia malata o kekahi aelike me kekahi 1 ( kalana iluk<.' o ka Terilori o liawaiī a o ia poe rula e, ma o ka - , Pih ana ' e haiM ia o kekahi hapa ia o ia aelike me ke k,alana. ] t 0 kela a hk- keia kalana, kona poe luna a xne poe linia hana, . a o kela a mt keia mea i hooliana ia malalQ o keia aelike e ke j ]>a'ana, t: li'o no.malalo.o ia poe rula i olelo ia. (b) 0 ki, kahi luna a. i ole lima hana o kekahi kalana i ku'e i kekahi o kt ia poe rula i olelo ia a i ole haule e helu pu i ka ( pono e liana aku e like me ia poe rula i olelo ia iloko o kekahi , aehke i.h.ana ia eja.no ka pono.o ke kalana, e ku ia i ka hewa : no ka hana hewa a e ku no i ka hoopau ia mai ke keena a 4. ole oih.ana, 0 kekahi j)iea e hoohana ana ike kaa kula malaI lo o ka aeliko me ke kalana, i liaule e hana aku e like me ket kahi p na ru!a i olelo ia, e ku i ka hewa no ka uhai ana i ka I aelike a u ia aelike e hoopau ia maliope ilio 0 ka hai ia ana t aku o ka lohe a me ka hoolohe ia ana 0 ia mea e na luna i fli j_aku.ka n<Kmoo ana no ia mea 0 Ia kalana, « i , Pauku 3. ona hoopui 110 ka hana hewa. O kela ame ( koia mea i hoopai īa uo ka hana hewa no ke ku'e ana i kekaiii l 0 na hooakaiUi o.keia Kanawai no ia mea aoie kekahi hoppai i . e a o i hooakaka ūi» e, ma 0 ka hoopaLia ana, e hoopai ia me 1 | ka uku lioopai uole e oi aku maluna o $100.00 a i ole ma ka l noopaahao i a.ole e oi aku maluna 0 10 la, a i ole ma 0 ia uku j l~a>oj>ai a me hoopaahao pu. * n. I Pauku 4. O keia Kanawai e mana ma ka la 1 0 Kekeihai pa. -1939. ; : vN. {Aponoi'a, Mei 3, 1939.) H. B. 320, Kanawai 158. ;HE KANAW AI. E lloopau Ana ike Kanawai 77 ona Kanawai o llawaii o ke Kau 1935 a me Kekahi Hapa 0 ke Kanawai 232 o i\a Kanawai 0 Hawaii o ke Kau 1925, e Pih Ana i na Uku llana o na Poo Kumu 0 na Kjula Kiekie. ! E i Kananai vka Ahaolelo oka Teritore o Hauaii; j O ke Kanawai 232 o na Kanawai o Hawaii o : , ke kau 1925, e pili ana a e like me na uku hana 0 na poo kumu ] o na hale kula kiekie i hooholo ia, a 0 ke Kanawai 77 0 na Ka-! jjawai 0 Hawaii p ke kau 1935, ma keia ke ,hoopau ia nei. 1 Pauku 2. oka uku hana o kela ame keia mahina o„ nt} poo kumu o na hale kula kiekie e ku like no ia me ka papaku-1 : hikuhi penei: I KULA NA MAKAHIKIILOKO O KA HAN A;

{ -r.. : -.JEIKA . 1 . ~ Mua Elua Ekoiu Mahope aku j Makmale $325 350 .375 400 j llilo, Lukawela a mo ( i'aUiiolioaa 300 325 350 , 375 jNa Kula e «*e apau 250 275 300 . 325 I Pauku 3. O keia Kanawai e mana ikala 1 o Kekemapa, 1939. ;u , : . , (Aponoia, Moi 3, 1939.) H. B. 507, Kanawiai 160. 'HE KANAWAI. E Hana Ana i Kekahi Hookaawale Haaliaa j Ana e Hana ia e ka Papa o na Lunakiai o keKulanakau-; liulo iime Kalana o Honolulu no na Makahiki 1939 ame ■ 1940, kekahi mau mea i Mai!Soia uo ke Kulana Helu Pa-1 kahi Iloko o ko Kanawai e Piii Ana j ka Pila Haawina. no ka Wailiona Kula Kuikawa. j F H<»,h 'L.ia i Kanuimi cka Ahaolelo oka Teritvic o i/aaaā'. ' Pauku 1. Iloko o kekahi ona makah|ki 1939 ame 1940» t papa lunakiui o ame KaUuia o Honolu-, iu, a o kokaln o na moa i hooakaka ia maloko o ka pauk.u 773 . 0 na Kiīnaw ai i Hooponopono lloula o Hawali 1935 a i ok o kokahi kanawai e aku paha, e hookaawale jao na hale hou, p&-! kui ame na hoonoomua no na kula 9 L ua palia o ua huīua I&. kai hooliuiia maloko o ka wailiona kula kuikawa no ua nuikahiki la no ua kulanakauhale kalana i hooakaka ia e ua, pauku 770 la s a aolo hoi e eml iiio malale o ka huiiia o |250,- ; 000.00; a e hookiiawale pu nohoi, iloko oia mau makaliīki pakahi, no na moa apau i hooakaka ia ai iieku o na iiamu 2 a hlki j 7, ike ano oka bila haawina kula i hooakaka la eka pauku , 773 u na palia o kekahi oia liuina i apoia maloko o ka pila I haawina kula kuikaw a no ia makaliiki amo Kalana) aok- e' . onii ilio malalo huina o 5600.000.00. \ , Pauku l\ mana keia Kanawai i koua apouoia aaa. s (Apoiuūa, Moi 3, 1939). S* 275, Kaaaw-ai IS2. t HE KAN Al. Xo ka Hooloii Ana ika Pauku 1117» o iia? Kana« i Ikx»iX'ateno Houia o Ilawaii 19§ō, e Pili Aua t i na Mana ame na Kaua a ka Papa o na Haukapiia a*n<? , Kalm.i Iloomoana ame ka Papa Ola o ke Teritoz-i o ĪU\\aii a o koi ana no ka Hoike Ana i na Ilihia i lioohuoi ia Ue Mal Lepoia I Kokalii o ua Mau Papa la. 4 , īīi'i'holoia i kunaiiai eka qKū o ' ' Pauku 1. Pauku 1147 ona Kanawau i Hooponopono Hou--3 ia o Hawaii 1935, ke hoololiia nei a e heluhelu ana hui pen^i; "'Pauku 1117. Ka Hoike Axui, O kekahi av<a i a t 010 k*u;\ i\\]\a kekahi kumu no ka nia.'4ao ana, ke\ahL , pa'.:! I mua ole aku malalo o ka.£&Uutt*. aua a i ok , hoonuilii .uui a ka papa» he e he-iie keke i U! l*.apa a *. <,! o i kona paha l hoanyuu |a, a I oie i 'ka o!a pa-.ui o loiiloii a i ole i kona agera paha l hoaniana La», ]' A o'olu ike e pili ana ia moa j, loaa iaia a t ok L H l^ a ,O ka ma ka U1 o luik, , k a\u i ka papa ola i aa kope i e i&i , . ī* 1 Nok;*.,;l U a mau moa p&ha i hoike ia a i bovmiaoiviv ia a 1 ' 1 - a \ Ku '- a - L Ka papa Jic mea la i loolua i k& uui lepeia ai kaa _ oU' aku .»o* ui.\la;\' o ka maianv» ana a ara a ua papa <• \ ™ l - m*A 4i k«kalii e k«Ufci snc4 i;c! Konaaaa a i loaa aku mha U*ka!;i raafiac* ua! :\i_ akn«v v: kekahi mea okoa aku j*aha» l W aku t oka -ra.a:v.a ana a hvvmajtt au* * U *«£■*» Ih l<pcra la, oU, r Ola $®ha* e Uaa k, v hoi , no k«>k< aku i ike kope gua Ike i loaa i;ui; ua , papaU A i ok; ohi p&ua Uiai hoi ua ho&e W , lj uuna i ko&s. *r»a, f (Aj*hiou* Mu 3,lsss,) JL B» »77» bk*a&«ii it4» I ffft K\N A\\ AU >ss;. ka .UiNkiU Aaa ik& Pāuk.u aa* K*n;<\ui i o v Pih AiU s i na iKmhu a ua Hūi busu4 # j F •,* »*«i i < W. 0 ki.l l, %b 2 si U 3mku , 1 Hi «»a īimm ma mm U h&Mm. »vī, m* U m v «a*Huku ēAi i 1a h < WluMii ft,M . t J y\ - ,a* tw*k Ka boaa a , , r.a i Mtia « m mmm mm *i su* i«r.# v» »«A a a ki MM* Ui!«, * «U« «*;«k»UkaM»lkv ? «W. iMU s» V-, " 1»» tl»t. ek« *»»»«& v luu, V kt, ?»tnle,»ka Wl # U liailui 4»«, * o S* k«Ja* Vk; ; . •.-•m m, s , '.u«*ttlk|imAM * m Mc » V 4-A aHHilki imka *' ( % 11» v S:»A KamMi'* A, » , .U-ul* llawaU ltsi, ttft « h&ok&k'h* hm, a -e \& ao*Hu!i aaa i iHUiku k*kov *. » i» i houhmu «U la*34 niliii _ "|c| -o »

na īioku ame na aie una ĪMokuaina i hiuu( u Ame-iika a i ole ke Aupuni 'o Canada, ao na bona apau amo aie i hoopaaia e ha Mokuaina i Huiia o Amelika a i olt- ki- Aj)umi o Canada i no kauku ana i ke kuiiiupaaanie ka nku pMiuo; na bona ;■ loaa uku panee. na noka uku a ka puuku :t i oie kekahi inao i aie e ae pana o ke tentori a o'kekaliu kal'nna paha a kuīatiakauiiaie ame kalana paiia o ke tevitoii a 1 Oie o ka papa 0 ka oihana wai o ke kuianakauhale ame kaiana <> Honolulu; tia ! Oona o kekalu moKuama o kekahi tevitori i hooiuūia o na Mokuaina a i ole o kekahi mahele aina paha o ki- Aupuni o Canada, a o kekahi kalana, apana kuia, knhmnkiui'iale a kaOna 1 hoohuha, a o kekahi apana wai, apana hoomahi wai hāiatia, apana kulana maemae, apana kuianakauhaie 0 kekahi apana ano hke aku paha, a o kekahi nuihele kalāiaina paha o ua mokuaina la, tentoi i i hoouiia a o kokahi mahēle aina paha; 1 na nae hoVo ua kaiana ia. apana kuia. kulanakauhale, kaona, apana a mahele kalaiaina paha he heluna "kanaka kona i emī ole 1110 nialalo o ka iwakaiua kuniamaiima tausani poe nolio e nke me ia i hoike ia maiov;o o ka buke helu kanaka tederaia ame Canada e kokoke aha . ka !a o ua hoahu la; a, i na nae hoi, aote he hauie wale ma ka uku ia ana o ke' kumupaa ame ka uku panee maluna o kekaiiī o na aie kumau 0 ua mokuaina la, tenton, mahele aina. kau.na, apana kula, kulanakauhaie, kaona apana a i ok' malu l< x !:alaiaina no ka manawa o elima makahiki mamua at* o ka la o ua hoahu la"; Pauku 8. Pauku olelo 2o ka pauku ona Kanawai 1 llooponopoiio Houia o Hawnii 15K>o, ma ki i.; ke hooloii hou ia aku nei ma o ka hooloh ana i ka pau'ku kakoo i<i) o ua pau-' ku olelo 2 la a e heluhelu ana pen-?i: "(d) Na bona pomaikai. Ona huna a 1 u- na noka o kej kahi aiahao, aiahao aianui a i ole kekahi man pomaikai akea j e hoohana ia ana maloko o na Mokuaina Huini a o kekahi tori i huiia a nuiloko o ke Aupuni o Caiuu.a. a o na hona hoi a i ole na noka e kau ana uku panee i hana la, i na, i ka wa o kekahi o keia mau mea ekolu, a e huiia ln»i ivu na niea hope elua, o na makahiki" elima e kokoke aku ana i ka !a o ka loaa ana, aka huina loaa oka pomaikai ak< j a i kunono no ia mau auhau paa aole hoi'i emi iho maialoo ka huina una auhau l hanaia iā no ua makahiki !a maiuna u ke kanua akea, a aole nae hoi i emi iho malalo o hookalu ame hookahi-hapalua o ua auhau i hanaia no ua makahiki ta maiuua ke kahua i hana mua ia, mahope iho o ka hookaawale i na pono uku panee maluna o na aie hope no ua mau mea la i hooi'iikaia ma kefano ihe hoopaa. Oka manao oka olelo *auhau i iianaia* i hookoxaōj I ia maioko nei e hui ana no i i ka uku pan,-» liia'una o na aie i j hookaawale a hookaawale ole ia, na aie ame na uku j hoolimalima o na waiwai i lioolimaiima ia;" _ J Pauku 4, Pauku oleio ōo ka pauku il'» ona i Hooponopono Houia o llawaii 1935, ma kvia ke hoololiia iieij a e heluhelu ana penei: ! "5. Ke koena a i ole keu. O ike kei-n.a oke kumupaa ame ke dala keu ame na waihona daia o r.a inisua kuloko apau a ahahui maluna aku a ma o aku o ?.«!??;; kumupaa haahaa e hoahu ia iloko o ua wa.iwai paa la a i k; : pt>no no ka hoahu i ke kunuipaa iiaahaa a e like hoi mo na papa ana i hooakaka ia maloko ona paukuolelo 7 avo.> > o keia pauku, e iiiki no ke lioahu aku iloko n i ol«- hoaie .».yi paha ma o ka hoopaa a i ok- hoopaa nn.luna o l<i l>ahi mJu\e waiwai, l>ona a | o na waiwai hoopaa paua o kekahi aluOmi, ahahui mahele j \\ai\sai hoohui, ahahui a i ole ho; t ,r, i ln> kumuia a e hoohai na ia ana hoi nialalo o na kanawai o na Mokuaina Huiia a o kekahi mokuaina a leiiloii i hoohuiia, a i ole malalo paha o I na kanawai o ke Aupuni o Canau;; a o kekahi mahele aina pa--1 ha ona; a maloko paha o na noka i ihooj»aa ia ma ka molaki maluna o ka waiwai paa i ia a i hoohihia ole ia *naloko o ke teritoii i hiki aku ka wuiwaiio i ke kanalima pa ke»eta maiuna aku.o ka huino i hoaio ia aku mahma o laila; a maloko paha o ua waiwai j>ar, la a i kauohaia-ia e keia paukuoleio no ka paa ana; a i ole maloko o kekahi mau hoaie ana • iu;ta niai ma o ka waiwai i Inopa.iia e .ui ana i kekahi o n& waiwai i hooakaka ia uutk<ki« ih-i, i iuk> hoi i hoahu ku i ke kanauai no na waihona o ua luii 'a a aluihui paha." Pauku 5. Pauku olelo > k,« (...nki, ona Kanawai i iiooponopono Ilouia o īla,\aii 1 ?;'•>, :tia keia ke ht»oloUia nei ma o Ka wehe ana i ke koma mahopu u ka huaolelo "oia" nHkloko o ka laina umikumaniakolu oia a e pakui ana hoi i na huaok'io 'a i ole maiaio o na kanawai o ke Aupuni o Canada a o ki-kahi niahole paha,'\ Pauku 0, K maui» keia Kanaw ai i kpna aponoia ana, i <A}K>noia, Mei P,K>o.} H. B. lianawai 16", HK K ANAW Al. No ke K<»i Ana t ?>a Mell Hoaie e Ohi Ana 1 i na l»ala Malaio o ke K;»nasi n«» ka Ho«>|aktt Ana i na Likiki Lua Like no la, * \ h J{nt>h<il<riu i Kanauai < ku īhanl* !•> o Ka <> tfciuxiii: i Pauku 1. O kekah mut iioau- e ohi ana ike daia malalo 0 kv kauasi e hoolako i na likiki hia lik.- no ia i ka mea i kanasi, a he hookahi oiu num likiki v ia aku no e ka mea , kanasi i ka mea aie, Pauku 2. Aole kekahi uiaiu k' uka ukū paa a i wku , huna paha i paa ia a i oW e uku ia aku \ keknhl mea honie aia wale lio a haawiia n-ai ua likikl lna like la I k& mea uiuia e p«a am* i u. 4 * mau \\aih .na i h«M*kaawaloia a i paa ia, o ki'kalū mi»n huait i hooliauU' i ka h<**lako 1 ua n.iiu hkiki lua liko !a o mle no i v.«kahi hnina i lawlniw hoolnko o!o ana oia ? un Mkiki h>a Hko a o ku no ola # 1 ka inen aie, iu» ua maii huina !a. Pauku E mana krin Kanaw al j kona aponola s»na. (A|>onoia. Mei S, llk'W ) 11. K&i***»! Iss. i (i|oo|.iuka lulai