Ka Hoku o Hawaii, Volume XXXIV, Number 49, 3 April 1940 — He Kaao No Laieikawai [ARTICLE]

He Kaao No Laieikawai

Ma ia hope mai, ma|e iho la o Kauakahialii a lilo iho la ka uoho alii i kana aikano, a o ka laua wahine no ke kuhina. ' ' "Mahope mai i ke kokoke nna 1 na ia hope o ko waiho aku la oia i ka olelo kuuolia no ka inalamu una la Kanikawi ka laua ohe kapu nie kanu |tune, e Ilko nohoi ine ke kauohu a Jkanu kane muu a Kauakuhlalli: ; "E kuu kane, ela ka olie, malamala, he ohe mana. o na mea a}>au uu e makemake ai, i ria e jkii oe i ka waliine a ko aikane i ai ia oe. nia kau wahi e hele ai, a e m>ho ai, mai haalele iki oe i f ka olie, no ka mea, ua ike no oe i,ka hana a_ kan aikane i ko olua manawa i kii ae ai ia'u i kuu wa e Aneane aku ana e make, inamuli o lfuu aloha i ko aikane, Na ua ohe la keia ola ana e ola aku nei mal ka limkupapau mal, noUila, e hootohe oe ine ka umiama loa e iike uie ka'u e ole lo aku nei ia oe. 1 " ! MOKUNA XX Mahope iho o ka uiuke ana uku o Kailiokalauokekoa, lilo ae la ku noho Alil a pau loa h\ Ki?fcultykaluokew;i, a hooponopono aku la oia l ka aina, ame na kanaku 'apau malalo o kona noho Alii. . Mahope iho o ka pau ana o kana hooponopono ana i ka aiiia, ame ko. na noho Alii ana. Ia manawa, hoomauao ae la o Kekalukialuokewa i ke kauoliu a kaim aikau,e no Laieikawai. la Kekalukaluokewa i mauao ai p hooko j ke kuuoha a kanu aikuue, kauoliu ae ia oia i koua kuhina, e hoomakaukau i ua waa hookahi uiano, uo ka huakai kii wahine a ke Alii i Hawaii, e like me ka ano muu 0 na Aiii. 1 ku hooko pouo sa ana o ke kau oha a ke Alli. l?\we ae !a ke Alii he eiua mau punahele, a lawe ae i na kaukaualii jia poe kupouo no ka hele pu ana me ia, a lawe ae ia oia i na kino o kona mau kupuna i ialoa ia. ; I ka maiumu i kuheu ia o ka Mahoe mna, t ka wa mnlie o kn niou ! n«, ua haalele iho lu lakou ia Kaual | a iio iluwaii ka puhu Uopu. iie utuu j lu lohulelui no ln u luWu i hok> īnai al ma ka moana. la iakou i ho!o mai āi, ua hoea i nuiu luailu iakou i Makahaualoa» (o j Alia iioi ma kekaM inou. uiu Pe- | peekeo) 1 Hilo, nia ke kakahiaka !uuī waie no ia. la inauawa, olelo aku kanuku nunu I ike mua lia Laleikawai i ke Alii, "E nana uku joe i kela anuenue e pio maila i ka j uku, o Puiiuli uo ia, a oia uo ua Nvaln !a. inalaHa no kahi i loaa ai j ia'u." E nee aua nae ka ua o Hiliu ia uiuuuuu a iakou i |uki mui ai ma Makahaualou. . Ano keia olelo u kah! kauukn. ! jaku ia ke Alii, ' Aliu wau o maua,oio i kau 01010 iio Luioijvawai kela 'honHmm, no ku iuo;i, ho mon maa Jn«u iloko o ka wa ua ka pio o ke jMtiuettue, noiuiiu, uia ko'u manao, e liokiiu !!u \\;>u, u e kali kakou a mao !«e ka in<, » ! plo n»u» ke nnnenue 1 ilokp o ka \va ua oU\ alaila maopoipo no Laieikawai ia Iloailona.'' Ua 'Hke ko ko Alil munno una niu keia' j mea uie ko Aiwoliikuima. j NoiMila, ua noho iki la lakou iiui|l;i o like uie ko ke | iNo honkahi nnnhnhi me elua !a ' | keu. a hoi maila ka malie o 11110, a ] ,ike iHiiikai ia uku la ka. aiua. i ' ! ke kT3kahsukn 11111 oka !u j kumamalua, puka aVu !a ke AUi! 1 mailoko aku 0 ka liale. ala luu, e \ 1 uian m»t *n» no ke ksu nna o ke iinueuue e iike uie luumua : u i ke i kiekie hm uua ae o ka la. niu hoi, ! e pio mai aua ke anuenue i kai o j K.e««Uv « ua iho ae la o Laielkawui, ( i kuī, \V uke lue ku kakou i ku-, 1 mnlllo wim n! ku moolelo o Ai | wohikupuu.) i 1 Alu Uit ki iii, uu ioa ae ia ko 'k*r A!5! kunnluu no ke'u houUonu, 1 holo maiia lakou a lilki i Keaaul 1 i ko iakou pue ana aku keia i Kea ] iiu. uit ho; '.u e Laieīkuwai i uka o 1 j Mm lea la a «mu j ji iiaaieie uku ,ui ia Kauui « luki i j n.-i mun mui >■ >Vak t «••' | Ki»k»lukiUuokowu kela. ' | tuatia o Waka i kana &»<*> ■ l>\!i>i», iiou oe ; kui, uo kA. »«->i !>īVI moHu o Kekahikuhio ; j k#w» i Koaau, i kii uiaiia ia swa | » v iunw l a make o KauakalUa '!!!. vn llv» ! ke alkune «n.i f* kii «tai oe 1 wuhlne. no!s!!« o •»« kane a 0 Kau kane ' kiu ku \ ka uwku. ol* uohoi ns, rwl r- noho \ uk.H t>.rl 1 * na 1» lie eha, aiaila ihe aku 1 * «M4 * 1 ua ua uMk\ uwkr, alniln, ho< ( ' tvn» * kou »r.aVeaxaVr i-i'u " 1 »>» iMko!! !bo !a o | eh« la e Ulap B*o ke kau , ku4iuxiiiwaiimc. . ! Mw k- ksh!ak:i n«! oka ml I* a 0 im koo»««U» hwi o l^aiei-1 U oU, ao* kA MiVi.iv»' ,i 'V.e Jk*.i \i \ Kcv-'l. , 1 Hii! m. $ i . 1 ktA*ktr sk« *kct au !

ua hiki iuua o Kekalukaluoke- J wa ma kua nanalu uo ka hee nalu ana, a he ekolu nae mau opio e ku aua lua ke kulana heenalu o kē Alii a nie na punahele ana elua. Ia Laieikawai me kona wahi kaliu kuapuu e hakiio ana ik,i Kekalukaluokewa, ,aole i hiki ia laua ke hoomaopopo aku ow'ai ]a ka īuea n ke kupunawahine i makemake ai i kane nana. I aku la o Laieikawai i kona wahi kahu, "Peheu la kauu inaopopo ai i ke kane a'u a kuu kupunaAvahine i olelo niai nei eia ia nei?" Pane maila kahi kahu, "R pono kaua o kakali a pau ka lakou liee nalu ana, a o ka mea e hoi wnle uiui ana, me ka paa ole inai i ka papa hee naiu, alaila, o ke Alii no ia, a o ko kane 110 ka hoi ia." , Maiuuli o keia īīian olelo a kahi kahu o Laieikawai, ua noho iho la iaua kakali, me ka nana aku i na e ike aku ana laua e iike nie na mea a kahi kahu i hoike ma i«ia. la_ inaiiiiwa nohoi, ua pau ae la ka heo nalu aoa a ke Alil me kona mau punahele, a au maila a pae i uka. I ko lakou pae,ana mal keia i uka, ua hol<i maila na kannka a kaikai aku 1» i na papa heenalu a na punahele. O ka papa heenalu hol a ke Alii, un lalau nmila na punahele a na laua i kaikai aku, a hoi wale malla o Kekalukaluokewa, a hoomaopopo aku la o Laieikawai .o ■kana kane ia i makemake ia ai e kona kupunawahine. I ka maopopo ana o na mea apau a laua a ilio mai ai e ike, alaila, ua hoi aku la laua a lilki i Paliuli, a hoike aku I ke kupuuawahine, i ka laua mea i ike ai.