Ka Hoku o Hawaii, Volume XL, Number 15, 8 August 1945 — KA MEAHOU O KE AO NEI [ARTICLE]

KA MEAHOU O KE AO NEI

MAKAUKAU E HOONOHO MADARID, Sepania—Ua kukulu hou ae la o Kenelala Francisco Franco, i kona papa klihina, me ka manao a hoihoi hou i ke kulana noho mai ana ma keia auponi a e ku hoi me na aoao huiia. Ua hoike ae kekahi nui ma Ladana, ke hoomakaukau nei o Kenelala Franco e kuahaua no ka hoonoho ana aku ia Alfonso Jaime, ke moopuna kane a Moi Alfonso mua iho nei o Sepania o eiwa makahiki i moi no Sepania, a oia hoi (Franco) ma ke ano i ; poooui no hft hookele aupuni ana a hiki i ke oo pono ana o ua keiki nei e hiki ai iaia ke hookeie i kona aupuni nona iho. Ua kapae ae oia he eiwa o kona papa kuhina o 13 no ka manawa mua loa mai ka pau ana ai o ke kaua kuloko. O na kumu o keia hana ana a Kenelala Franco i keia hana aole i moakaka loa. Me he mea ala, ua ike oia, aole he waiwai o koiia paa ana i ke kulana hookele aupuni ana, a no ka mea ua haule pie iho la no o Kelemania, ke aupuni nana i kokua iaia ma ka hookahuli ana o ke aupuni 6 Sepania. , Ua hiki ole iaia ke hana e like I me kona makemake, eia na aupuni | huiia ke nana ma! nei iaia. Aohe [ ana mea e hana aku ai o ke ku wale no ma ko lakou aoao. j

■ NUI NA MAKE . Ia inanawa hookahi ua lawelawe aku na pualikoa Auseturalia i na hana hoomaemae i na wahi i lilopio mai me ka helu ana i na kino o na enemi i make ma ke kaua ma Borneo, ua hiki aku ma kahi o ka 4,306 a he 441 mau pio.wahi a Kenelala Makaaka i hoike a'e ai.

Ma ke kapakai Asia, ua hahau aku na mokulele o ka Mahele Kaua Moana Ehiku i ke kahua hoolulu o ka enemi ma kahi e kokoke ana ia Swatow, a hoopiholo ia ai he ekolu mau moku ukana ma na kapakai o Kina, a ua hoopoino ia kekahi mau kahua ma Indo-China. Ua hahau ia aku kahi mokupuni o Itu Aba ma ke kai o Kina Hema e na mokulele o ka Mahele Kaua Umikumammakolu Amelika. HOOPAKELE IA

MANILA—He ekolu mau pailaka mokulele o ka oihana kaua moana kai hoopakele ia ma Borneo mahope iho o ka aloalo aria i na Kepani ame ka paio anā aku 1 ka pololi ame ka ma'i no ekolu inahina.

Oiai lakou maluna a'e o Borneo, ua' paio aku lakou me ka enemi 0 ka hope ua poino ko lakou 'mokulele a haule ma kekahi kahua mahi laiki. He eiwa ko lakou nui. 1 ko lakou haule ana iho ua hoomaka lakou e nee no ke kuahiwi a he eha wale no o lakou i hiki pono ma ka lakou huakai. He hookahi i hele ma kekahi alahele okoa aku.

No ko iakou makau ana o paa i ' [na Kepani, ua haalele. iho lakou | i ko lakou mokulele me ka lawe' | ole ana i na meaai e lawa ai la-' kou. Iloko o 13 la o ka naku holo I ana ua hoea al<u ia kela poo ?' ma kekahi kauhale, a ilaiia !akou j J i loohia ai i ma'i, Ua hanai ia lakou e na w'ahme n\o ka laiki i; 1 mama a pu-a ia mai. " ! I Mahopo iho ua neo aku lakou' kauhale '«T aliu, a pola aua a IMani a^ I ilaila i hanai ia ai nie ka maikai', : je ai ana i ka To pipi, na lau kaI piki ame na m*>aai maikai. | \tahope inai o hooa akvi ai ria [hoopakele a hoea hou lakou i 'kahua hoomOana o na Ametikī\ |mo na ola maikai, X*a haMoii r»o- -' hoi i ka hoea hoxi ana ma ko 'kahua hoonu\>ua, nni no ka ! hōomanawanui t ka naku hoio ana jiloko o ka hihipia o ka nahoio. | K.W tJJO AKf I.A | tTa walho ao o Tru- ' «um o AmeHki», A!ihikaxia j Kai-sheV o Kina am? Kxv | hina Wins?ton Civurchiii o BotvJ tanta hf kuahana i hoohniia iniua o īapana e hoopau i kana kwf" i ane i oio i hiku ia *ku aiwwi |oia. ' T?s hoikp a'e no ko rhianjsr ®sh£khuS r<,na n\e Tr\m\an laua o ! Chxnvhiii. ' T*9 hoopuka ia a'o knaia rhxm x hiii o h*wv>>aka\tki\\;

mai ana e wailio i kona kuiana Kuliina A'ui o Uejretaaia, i koua haule un'a ilio nei ma ke koho bat lota iloko aku nei ,o a i, lanakila ai o Attlee, ke kuhina hou, a e ukali aku ana hoi ia kulana hookahi, O ke kuahaua huiia penei nei . no -ia: I I—O Makou, ka pereaidena o | Amelika. Huifiuiia, ka peresidena : o ke aupuni repubalika laliui o Kina ame ke kuhina nui o Bere- - tania ka Nui, a e ku nei no na hancri o na miliona o ko makou makaainana, kai kukakuka ae a hooholo lōkahi e haawi aku ia lapana he manawa e noonoo ai e hoopau i keia kaua. 2—Q na mahele kaua aina, kai a-lewa pookela loa p Amelika, Beretania ame Kina, i lioonui aku 1 kp lakou mau pualikoa, na mahele kaua lewa i nl manawa lehulehu mai ke komohana mai, ua makaukau i ka liaawi ana aku i ka puupuu ikaika loa ia lapana, O keia ikaika kaua, ua hoaiaio iv j ma o ka manaopa o na aupuni I huiia e hoonee aku i ke leaua ana ia L.pana a hiki i ka pau v kona ( kue ana. Kekahi o na lula i ma- i kemake ia e na aoao huiia: t E hoopau ia ka mana ame na ' hana a na poe na lakou i hoo-' I walewale a alaleai hewa i na ka;naka o lapana ma ke komo ana l iloko o keia kaua. ) . Q na mahele kaua o lapana ma-1 ) hope iho o ka hoonele ia ana i na i mea kaua e ae ia e hoi ma ko | lakou mau home md keia manaō e ] aiakai a e kukulu i nohana maluhia ana. . ; i Aole hoi i inakemake n.a aupuni | huiia la na Kepani j ma ke ano he lahui, a i ole e lu- j kuia ma ke ano he aupvini, aka, e kau ia ka pono aipe ke kaulike j maluna o na poe pio. kaua, i huiia j me na poe i hookau aku i na hanna hoonainoino o na pio o na j aupuni huiia. E liookaawale ke ; aupuni o lapana i n& akeakea ana ] no ka hooponopono ana i na hana ; |maikai iwaena o ka lahui Kepani. i j E loaa ke kuokoa ma ka olelo, : jka hoomana ame ka noonoo, a 1 I pela me na kulana hoomaikai i j ike. kanaka. I E ae ia o lapana,. e lawelawe i jna hana no ka hoohoiomua ana i: , kona aupuni ma na hana hooni.ikauiii aole hoi ma na hana e hiki ai iaia ke hoolako hou iaia me na kaua. E ae īa nohoi o lapana e lawelawe i na oihana kalepa o ke ao nei, I Ma na lono i hoike ia mai, \ia ' hoo!e< ae o lapana i keia mau ' mea i waiho ia aku iaia e na Au|puni Hxiiia. Na keia mua aku e hoike mai i kona! manao paakiki. , | LELO MAIt,A I NA PAKK j CHUNGKING—I}a lilo maila i jna pualikoa Pake ke awa o j eaiaoan, he 40 mile niai Swatow j mai ina ka muliwai, o Han. I Ua, wek> a'e ka l}ae o Kina ma Ohaoaii, mahope iUo o ka hooili ana o kekalii kaua haliau e na i aoao a i elua. Ua lioouna ia ivuu |na pualikoa Kepani mai kokahi . mau kahua kapakall iv.ai, eia ivi\» |ua hooauhee ia aku e na Pako. 'Ma ka lilopw atva miU o keī.i I awa i na lie waele ana ia i ( ke alahele e hooili ia ae kekahi ikaika ana maluna o S\\ ajtow, he 225 ma ke komoliaiia akau , aku o Hone Koixg| a he 123 hoi mile nia ka lewa , «ia ka hema j mai o Am.oj\ Eia P S\vuto\v aw^

Amoy mal^l-^e,o_ k ana a na Pake, a o keia wale no ia kahua paa o ka enemi mawa- , ena o na mahele aina o Hong Kong ame Chekiang. Ua lukuia a i ole hoopoino ia aku he 43 mau kaaahi e na mokulele o ka Mahele. | Kaua Lewa 140 Amelika e hoolulu nei ma Kina, ma ka akau . aku o ka muliwai Melemele ma ke kahua o ka muliwai Siang a maloko hoi o ka maliele aina o Frcnch Indo-China. Eia na Pake ke neemua nei ma na kahua like ole a lakou e hahau . nei i ka enemi. I LELOPIO I JSA PAKE I CHUNGKING—Oiai na pualikoa : Pake e. nee ana no ke kahua hoolulu mokulele mua o na Amelika ma ke kulanakauhale o Kweilin, ua lilopip maila o Liangpeng ia lakou he wahi o 13 ma ka hema loa aku, e like me ia i hoike ia ae e ka Agena Nuhou Kikowaena. [ HOEA AELA MA KA HIKINA MANILA-—He aneane aku ma kahi o ka. 5,000 mau enekinia ame ; kekahi mau koa e a'e i kaua mai nei ma Palani ame Kelemania, kai hoea maila ma ke awa .nei o Manila, ma ka lakou alahele i holo pololei mai ai mai Palani mai a ihoea i ka Pakipika nei. [ Ua kau mai keia mau puali m&jluna o kekahi moku halihali koa ma Marseille, a he mau mahina ka lakou holo ana ma ka moana a hoea- maila ia nei. O keia ka huakai moana loihi loa i hoomaopopo ia ma ka moolelo o Amelika. O kekahi o keia poe he eono i mahina ma ke kaua ma Europa a i o kekahi he hookahi makahiki a oi aku, aka, o kekahi poe he ekolu makahiki a oi aku.. i Iloko o keia mau puali, ka pua-i-li kukulu o na enekuii, a na lakou |i kukul'u ka uwapo ma ka mulii wai o Rhine o 2,800 kapuai ka lea i iloko o ka majaawa holo k>a o , eono la,„ lā hora ame 20 minuke. l,Ua hapalua mile a oi iki i aku ka loa o keia uwapo. Ua hooj kipa ia mai lakou ma o ka hoo- , mau-u ia ana o lakou e ka ua. i Ua hanai maikai ia lakou mai Juna o ka moku ma o ka loaa ana jhe ekolu paina ana o ka la. Ua jhanai ia he 2000 poe iloko o hookahi hora. r - O na moku halihali koa maoli, he elua no onanawa o ka la e hanai ai i na koa. O ka lakou mea kaumaha waie no, aole i ioaa he manawa no lakou e hoi ai e ike i ka iakou mau mea aloha» pia, hoi, na makua, na wahine, ame na keiki. PAE HŌŪ 3TĀ BORNEO E hoike ana ka loao mai Manila £Qai no. ka pae hou ana aku la o ka Mahele Kaua 70 o na Au§eturai:a ma kahi o ka 14 mile ma ke kukulu komehana akau aku •"> Balikpapan ma Borneo, oiai, na mokulele hoopa-hu o na aoao huiia i hoopalal.a aku ai i wahi kahua uuku o na Kepani ma na Celebes akau he 230 mUe ma ka hikina aku. 0 keia pae hou ia ana aku la o Borneo, ma Tejnpadotie" no ia, ma"s>ko iki iho no o ke kaikuono o Balikpapan, 1 IHo i awa kumoku no na aoao huiia ma kekahi manawa i a'e ne:. 1 ka \ pae aku ai na pu&Ttkaua AuS<ffiu-aHs, aole lakou i balawai akUj.ro e ke kne ia maī e na Kopaii\ V ( lkkou a