Ka Hoku o Hawaii, Volume XL, Number 16, 15 August 1945 — Na Meahou O Ke Ao Nei [ARTICLE]

Na Meahou O Ke Ao Nei

nOAHKWA IA «E MAU KOA Ma kela pule aku nei i hoaheA'a ia a! he elua rngu koa Pa«Jo e ka Aha Hookolokolo o ka oiha-_ na koa ma Hawaii nei, no ka ]"><?- wa pepehi kanaka. O ka mua loa 0 na koa i hoOkolokolo a ahewa | la a3 Hawaii. I ke ahewa ana o laua, ua hookau _mai ka i aha i ka hoopai o ka make rna-i luna o laua pakahi. hopu ia laua no na hewa pe- ! pehi kanaka, o ka mua oia no, no 1 ka kipo ana o kekahi o laua i ke | ■poo o kekahi wahine Kepani ma| I Paia, me kekahi pohaku a make! ua wahine nei. O ka liia no ka! ' pepehi ana i kekahi kānaka ma j Wailuku. j 1 Aole i nana ka oihana kaua i i !ko laūa koa ana, aka. ua makemake lakou e paa i ka inoa mive- ] ' mae o na mahēle "kaua. i

! He mau kanaka opio'no laua a ! i ctua. Ua hoike ia a'e na'e hoi, he inau kanaka laua i paa ko laua ( mau inoa maloko o na buke mooj lelo o ka oihana makai o ka laua mau wahi pakahi i hele mai ai. j O keia paha ka mua loa o na |koa i hookau ia ai ka hoopai o j ka make ma Kawaii nei, mai ka i hoomaka ana iho nei o ke kaua. | No ka hana pepehi kanaka i j iawelawe ia ai ma Hilo nei a ma- ! ke ai ka makuahine me ke kaika • mah'ine, aole hē lohelohe hou ia na mea e pili ana ia inea. Eia no paha ke noii ia mai nei | e ka oihana makai o Hilo nei. Na | keia mua aku no e hoike mai ka j loaa a loaa ole. I LAWA NO KA HOOPUNI ANA Ua hoike ia ae la kekahi lono fu a lawa pono ka oihana moana 0 Amelika ī na moku kaua no ka ! hoopuni ana i na mokupuni o la- | pana, a i makaukau hoi e hahau Imai ia īapana mai na wahi like ole mai a hui aku hoi me ka na mokulele mai, hele loa ka ai i ka papa. Ke hoomau maila no na mo'iulēīe i ka palukuluku ana i na kahua o lapana, a o ka lakou noho 'iho la no ia i ka hahau ana a j hiki loa i ka nawaliwali loa ana o ka enemi. j Ua kau no ka lia maeele i keia ; manawa, a he manawa wale no a pa aku na pualikaua Anielīka .ma ka lepo o lapana. | IJA HOEA MAI Ma' kela pule aku nei i hoea mai ai ka mahele hou o ka Hui 1 Mokulele Piliaina mahope o kona | lele ana mai he 2600 mile mai Long Beach, Kaleponi mai. j Ua hoea maila keia mokulele no ka hoonui ana aku i na mokuiele I halihali ukana no ua Hui Mokulele la. Aole na'e e hoomaka koke ana kona halihali ana i | ukana, a e hala ana he inahina mamua o kona hoomaka ana a no 'ka mea e hoomaka ia aku ana ka hooponopono ana o loko o kon.i kino no na lumi hoahu ukuana. j O ka inoa 9 keia wokulele, oia no ke a ho elua ana enekini, a ua kapa keia ano mokulele e ka oihana kaua aina 0 ka C-M. j He mea keia e kokua nui mai ana i ke lehuleliu, a no ka mea e j nui ana na mpkulele nana e hali- . h&U i ka ukaiia ma na mokupuni like ole.

NA HAN A A XA KOA

Ua hoouna maila q uh J keikl: hanauna a ka lunahoopono- j p°no ° Ka Hoku nei, i*e leka. i Ka mea "kakau meahou o na luuia hooikaika kino e pili ana i ka' hana a na koa mai Hawaii uei | aku, ma kekahi o na kahuu i uu. mai nel ia Amelika. | Ua hoike niai oia n.o ka mala!ma |a ana o kekahi mau liaaa . hooikaika kino, ?ia hoi ka kuikui puupuu ma ua mokuyuiii lā. Q ka. mua loa hoi ia o ka malama. !a ana o keia ano hana nialaila, a ua lilo i mea hoohauoli aku i na koa, a he mea hoi hwpav ana i ka noonoo ana i nu 1 inea o ke kaua ana.. HB oiua m&u koa Pilīpino mai Hawaii nei aku i hakaka me kekahi mau koa e aku o na pualikoa o na haole. Ua lilo na koa

haole ir mea paani wale ia no e j *«!a ma«""koa Pilipino. Ua kaa ia laua ka lanakila oia hakaka kuikui puupuu ana. . ' Ma kekahi hoike ana, hele pu J oia me kekahi mau hoa koa_oaiai i ka lawaia ma ua wahi la. Ua hana lakou i ka lakou mau O ponoi ihō a pela me na makaa, 'a ua leaia e like me ka hee ame ka Papai Samoa. I ka ahu ana o ka ia. ua hoi laku la lakou i ke kahua, a hoo!moa i ka ia 'a loaa maila nohoi !ka laiki mai ke poo kuke mai, a haule nui iho la e haupa i ka iaikt ane ka i'a. He mau keiki Hawaii wale no keia a hui a'e me kekahi mau Pilipino kakaikahi. He nui ka i'a ma kela wahi. No ko lakou eleeleu no, al wahi i'a lakou. Hauoli nohoi i ka lohe ana mai iaia maū

KA POKA PA-HU HOU LOA Aole no ka haulepio ana o ; leonania i na aoao huiia, he mea 'ia no Amelika e hoopau ai i ka I huli ana i na mea kaua e hiki ai ,ke hoopa-huia aku i na K-epani. jUa hoomau aku no na poe hana j mea kaua e huli i na mea kaua 02 j jaku_o ka ikaika no ka hahau ana j i ka enemi. O ka hope 'ua loaa j mai nei ka poka hoopahu oi loa' aku o ka ikaika. Ua hoao mua ia mai nei ua ano poka pa-hu hoiula* ina Āmelika, : a ua ike ia ka holopono o ua mea kaua. O kona ikaika ke pa ka honua ua hiki ke hoonaueue ia kekahi kulanakauhale. I ka manawa i hoao ia ai ua poka pa-hu a : i ke pa-hu ana ua hoonaueue pu !ia kalii 1 pa ai a o na wahi he 100 mile ka mamao aku ua ileē -lakou i ka hoonaneue ana me he . ola'i la. Ua hoohana ia mai nei ua poka pa-hu la ma Hiroshitna a ua ike ia kona ikaika, ma o ka hoopalaha !pu ia ana o ua kulanakauhale la. ]Ua ike iho la o Amelika, ua loaa ; iaia ka mea kaua e hiki ai ke hahau aku a hiki i ana o ka enemi. Iloko o na'e hoi ia o ka ike "ana o ka enemi, eia ka poino nui ua hoea aku ma kona ipuka hale, j he mea kau la a neonoo a'e i ke ola o k«na mau makaainana aolo hoomau aku no i ka paipai hoouhi lau mamane imua o lakou, a puni i wale maila nohoi ka lahui holoos koa. ! Paa iho la kela manao paa e ku mai a hiki i ke kanaka hope loa. O na poe i paa pio, ke hai;cli nei lakou, a no ka mea ua ola i lakou aole i lilo i moepuu na ka make. | ! KjE kaua kue mai nei NO ; BAGUIO —Eia no na kaa Amejlika me Pilipino ke kaua nei me ,n& -Kep&ni e kue ikaika loa mai nei ma ka akau aku o Luzon. Mo ka paio ikaika ana, ua nee malie , lak-ou no mua aole ma na anana, aka, ma na kapuai. j Eia kekalii pualikoa maliualiua jo na Kepani ke kaua kue mai nei aie na lako kaua ano hou mai t na kualapa mai he 55 mile ma ka akau aku o Baguio. , | Ke kokoke mai nei «a la o ua ( Alia Mokupuni ma ka Luakuii 0 j Holy Tnnit>' ma Pap&ikou, Ha-. I waii. Mai poū\a e keiulielu i ka |liool&ha, | 1 M£A £HOJuU j 1 Ma ka noho ana mai nei a Nu 4 Mea "Ekohi, oia hoi o Peresidena; Truman, Kuhineuiui Winston Chur«.iūU ame Kvilunauui ma ka.. lakon Aha Kukakuka ma Borelma., Kelem&nla, a he nul na nwa i * i uooium i* uui, ua knka I.n, j O kekahl o na moa ano nui i * hooholo ia me ko kuikahi | kA. ae aku e h&awi ia ia] Polani ke kikxnvaona kapili moku »wt © Kelemania ,01 a hol o Stot-' Uu wa k« iihi komohana o ka mu- . liwai Odor, Aolo ;u'"c i Uolo lokahl k*U ] Ai4 ma k&hi o ka 2T0»000 uai o iiA kAiiAka uia SWULu ho nnlo niA k;\ hikini\-;ik va «ko o a o ka m hoi o k« k*tnk«.la o Keieniaiuu. Ma ua hooholo ua

Nui Ekolu e kukulu i ka maliele koiHohana o Polani ma Kelemania, uia ka hlil o ka muliwai Oder. Alaila o k% manao o keia e waiho ana no o £tettin maloko o Ke- M lemania. i Mahvpe iho o ka hoolaha ia | ana ma Berelina ka lono o ke t keena o ko na aina e,, e hoike ana, , e waiho ana no o Stettin maloko j 0 ka palena o Keleipania. j O ka lono hope mai nae, e hoike i .ana, no/ ka haule ana o Stettin | maloko o ka mahele aina e hoo--.liana ia ana e Polapi, a me he mea la e .koi ia ana e lilo ia i . hapa no Poiam hou. Ua hoike ia a'e na'e hoi aole no i an.o moaka--1 ka loa na palena • komohana o Polani hou. Ua hoike ia a'e na'e lioi , aole no i ano moakaka loa na palena komohana o Polani i keia manawa. | Malia paha ma keia mua aku e maopopo loa. ai. Malia ia manawa e noho* hou ai ka aha kuka ■'> na Mea Nui Ekolu, ! KU'E NA MAKAI 1 Ua apono lokahi ia a'e kekahi olelo hooholo e ku'e ana i ka hooj loihi ia ana o na hora kuai waiona ! o ke kulanakauhale .o Honolulu, i ! waiho ia a'e. e ke komisina makai ma kela pule aku nei. j Oka hooloihi ana aku ina hora,

i mahope iho o ke kukakuka ana t-a ke komisina waiona no kekahi i manawa loihi, he hopnui ana aku [īa i ka ka ka oihanā ma- i ',kai i emi mai kona ikaika ma-| muli o ke kaua. | Lawa ole aku la nohoi ka ma- j nawa imi pomaikai a like m'e ia 1 e ku nei, ake aku la. e oi loa aku! na pomaikai. Aole i noono-o a'e i ho ka pono o na poe e malama ' ana i ka maluhia o ka lehulehu' holookoa. | ' I7A PAXJ KE KAUA j Ua loaa mai lala kono hoohauoli, ua pau ke kaua ana o na aoao huiia ia lapana. Ua waiho aku o . I lapana i keia kumuhana imua o! 'na aupuni huiia la ma o ke Ku- ! hina la o Kuikilana. Ūa waiho Moa ia aku imua o Enelani, Kina •ame Rusia. Ua hoike mai o Peresidena Truman ma ka Ia i pahola aku ai keia lono, aol e "oia i lohe ; no ana o ke 'kaua. | ■ Mahope mai na'e hoi, ua hoike ■ ia mai no ka loaa ana aku o ka " lono i Wakinekona. * | O kekahi ona kumu i waiho ia laku imua o na aupuni huiia, i na i e haawipio mai o iapana e.hoomau ia aku no o Hirohito i alakai ino lakou. He nui no kekahi mau

;mea e a'e i noi ia aku. 1 - Ma ke noi a kekahi mau au-1 pum, e hooemi ia mai ko lapana kuleana. Aole nae i komo o Oki- f nawa iloko oia mahele kuleana o lapana. Mā. ka manao o kekahi mau aupuni e hookolokolo ia o: Hirohito ma kc ano he mea hai-' hai kanawai kaua a e hookolokolo 1 ia e like me na poe hana karaima i kaua e a'e. HAUOLI NA KOA I E like me na lono i hoike iā mai, i ka wa i laha aku ai ka lono ma Kina no ka hoopau ana ] o lapana i ke kaua, ua piha ioa .;iia koa Pake me ka hauoli, ua hooho olioli a'e lak<m, a ua lalau jaku lakou i na koa Amelika a j hapai a'e la ia lakou maluna o ko j lakou mau poohiwi. Ua maopopo j loa i na koa Pake ua hiki mai i j ka la e kuu ai kā luhi a e loaa .ai ia «lakou ka hooniaha ana. Ma Okinawa,, ua ( piha loa na ; koa Amelika i ka hauoli, a ua lawelawe ia na hana e hoohauoli ana ia lakou ma o ke ki ana i na kao lele. Ma Hawaii nei, ua ohi hou ia i mau makai koa pakui no ka ma- ; lama ana i ka maluhia o na puali i kaua. Aole i maopojpo loa kc kulana haawipio o lapana i keia manawa. HELE LLULLI >A KLKIM Oiaī ua kakala ia ae n*> ko 3apana haawipio mai 1 ko kaua, ana, eia no makou ke hoopuka i aku nei i na kulana hoonee ks.oa ( , a na Kukiui niahope, ilio o ko Ru~ j ,kia kukala kaua ana aku ia la-, ■pana. - I |Ua hiki aku ina oka hoo-1 |kai miliona kao Kiikini i koino: jmai ma ke kaua ai\a lualuna j Mauciiuria, « , | j Iloko o elua o ka lakou lele, kaua aua mai ua hīki mai ko lu-, , kou mau pualikaua uva kahi o 4 mik ka h\3i)onu m«4cko o M&a , ohuria s ua komo pu maha r.o . iiiaioko o Korea. ( i Aoi« ao na'e iakou i hoopau } ilio i ka lelo kaua a»xa m&luna o, ua pualikaua o Manehuna i ku.' wa 1 pahola aku ai kia loao no ko, lapaiia hoopau ana } ke k&ua. Malia he mau hana hoouhiuhi, waie uo ia na lapana i wahi e i puui ai ua koa a loaa «ianavs~a no lakou o fyaha& tK«u ai f i na koa Kukini. j Aot« iw *) »4 Rukitu iuh, la kulaiia Uook&lu* ika. ua j>u »o iw A>nehka. 1*1» hahau «ku «M i iuaq waiv o la- ?

I PAUAHO MAULA

; Mahope iho o hookahi mahina me hookahi la o ka hoomailo aaa a ka nawaliwali maluna o kona wahi kino i pauaho mai ai o Jini Newman, ma ka home o kona makuahine, mahope iho o ka hoopau ana a na kauka i ka manaolana no kona lanakila ana mai i kela nwaliwali mai. Ua olelo a'e na'e hoi lakou aole e hala he < elua la ona e ola ai. i O ke kanaka keia i paa ia ni he ekolu makahiki ma ke kahna • hoopaahao o na Kepani. laia nuiUaila, a no ka malama pono ele ia ana i loaa ai oia i ka ma'i akoi pau ame kekahi mau ma'i o a\\ t I konn hookuu ia mai na'e hoi ua hoomaopopo ia ua "kuho- , honu loa ka nawaliwali i hekau jaku malmia ona a ua hala loa ika inanawa kupono nona e lana- , kila &i. No keia kumu i hoiiuu . ia aī oia uo ka hoane o koiia au'kuahine. 1 Ua hoike a'e nohoi ka makuaj hine, he inai\aolana no koiia e tej nakila aiia no Kana keiki mai Ikeia nawaliwaU aku, eia nae ua ;hiki ole ke paa mai i ke ola o ka niea nawaliwall» ua Uala ;oa ka kvuK>no. | Mamuh oke oia ana o keia kat naka a hala r,a la i hoOie la ai e , na kauka, ua lilo ia i iuea e hoala t ia ai maiiavs koa iloko o t koii Amelika. Ua lilu koua ajia i ka na\\TsHwali i uk.. o a'o jaku ana i na koa e paio me ka I haawipio ole aku imua o ka eno(nv;, i iv\;o r.o ka :&nakiUu~ O 'ke alahelo wale no o iauakiia. e 'paio n>au aku rae ka l 0, °- ; mu MAK .UUKI I Ma ka la o o i hoouiar,ao ia al ka la |>iha hookahi Uia kahiki o Olenn Burte>n Kaapai^ keik'-kar,e a Mi ame Oo;v Kaa;wia o P&haU. L'a iiaawi AO hoeiuaun&o nona n\a ks hv>me o tuau