Ka Hoku o Hawaii, Volume XL, Number 45, 24 April 1946 — Ike Maka [ARTICLE]

Ike Maka

| Ike maka I k» han'p a Ko. kat , bwt hu Puumalli- ma ka I « | Apellla, 194«. i M* ka hor* 6:00 o ke kakahl- { aks Poak&hl, Apellla 1, 1946, un j kant māl ka b€le hoala hlamoe, 11* aia aela nohol, me ka maopopo: mua ole a'e «ia aku ka polno kc hookokoke maila J ko makou iluun#. Ua hel« maila kekalii hoa j mki a olelo hoopaani, "aia ka jhau p&a maluna o ka hau hehee jma ke kuahiwi o Maunakea." Ua jmaopopo ao ka la eepa ia oia hoi "Aprll Fool." Pau ka noonoo hou ana no ia mea. Hora 7:00 a oi iki lawe ia ;maila na pa. meaai, a oiai, makou je paina ana, ua hoopuka aela i kekahi hoa o ko - makou lumi, ! "me he mea la ka hoi he kai hoee." No koaa mau olelo hookolohe ia kakahiaka, aole 5 maliu ia aku. I ke kokoke ana e pau ka makou paina, ua hoopuka maila kekahl hoa ma'i e aku, "nui ke kai." Ia manawa ua , naholo aku la iwano o ka lanai, I a nana aku 1 ke kai aike aku la ua lana ia e ka wai. Aole 1 liuliu | iho pii maila ke kai a kaa maluna . o ka paia palaina puna mamua aku o ka Halema'i o Puumaile. ' Ua hoomaka aela ke kai e kahe me he wai la o ka muiiwai a

loaa malla ka hale o na ka-uka I walune ole. Ua heme malla kekahl o na lumUa iria ka Jm»(U o hoj?c a lekiw&ho a loaa niaU'a l ka wal a Jawe loa ia maila ma kahl o aou paha kapual a ol aku. Ua pahoia pu aku ia ka iono i na poe o ka lumi kuke he kal hoee. Ua holo maila na poe mailalo mai a ua piha maila ka lanai o hope 0 ka halema'i i na pol e ake ana e ike i ka hana a ke kai. Ua poina iho la aae makou i ko makou kuiana oial, aole e noonoo a'« no ko makou- palekana. Aole nohoi i noonoo ae i ke kulana o mua o ko makou home. Ua manao na'e hoi* he wahi kai no a uuku mai, me ka haupu mua ole a'e ua hului ia na kauhale aekai mai Puumaile aku a hoea 1 Lokoaka, a peia hoi me ke kaona o Hilo. I I :ka pii hou anu mai keia | o ka lua o ka nalu la wa i ike ia aku ke kiekie maoli o ka nalu a na ia naiu i lawe a'e i ka hale noho o na kauka wahine ole, a ma kahi o ka elua a i ole ekolu haneri kapuai mai kona wahi i ku mua ai. ' I ka wa o keia nalu i pii mai ai ua hoea ke i lele ai mai ua hale la "ina kahi ano kiekie mahope aku o ka halemai. ' O kahi mea apiki, o ka home o ke kauka poo o Puumaile nej. ua halana wale ia no malalo ae a o ka hale holoi' kai pa lilu j 0 ke kaa btomobile na'e kai lilo 1 ke kai. Me he wahi pauku laau la i omilomilo ia e ke kai. Ua ohu mai ka nalu maluna o ka j pa palaina puna a ua pa mai ] no ka halemai aole no i ka ikaika | loa. O ka ikāika loa ma ka aoao; hikina a ka halemai. ī keia nalu 1 i pii mai ai ua holo ae la ka wai ] a halana mahope o ka halemai 0 hoea loa i kahi o na kaa o na \ iimahana e kuku ana a i hiki' aku makahi o' ka elua paha kapuai ka hohonu. Ua kahe aku la nohoi ke kai a komo maloko o ka lumi aina o na kahumai. | Ua hiki ole i na poe ke 'noho ma ko lakou mau lumi. Ua hele' aku la ka mea kakau no ka welelau komohana a ike aku Ja 1 ka pii mai o ke kai a na ka pa palaina puna I pale aku i ka ikaika o ke kai. I ka pii hou ana mai o ka nalu, ua pii a'e ke kiekie me kahi o ka ha niu ua like paha ia me umi kapuai a oi ke kiekie. Ia wa akahi ao a komo mai ke ano hopohop'o no ko makou palekana. Ina e hoomau mai ana ka pii ana o ke kai hoee he mea maopopo loa aole e palekana ana ka halema'i. Ua komo iho ia i kahi aahu no ka hoomaka aku ana e haalele i ka halema'i Ia manawa no ua hoea maila ke aoo kauka o ka home akauoha e haalele na poe ma'i i ko lakou mau lumi a e nee aku no ke kahua hale o ka poe limahana o ka 'halema'i nei. He kiekie ae kahi e ku ana o ka hale o na limahana a he wahi ano ahua ia wahi.

Ua opiopi iho la i kahi huluhulu a haalele iho la i ka hale« hia'i. Ua hele aku la a iho i ke alapii he ekolu "hale ke kiekie a hoea loa i ka haie o lalo loa. Ua hele aku la ho ka hale kaa mtia a honoho iho la. Ua hoomaka ia maila ka halihali la ana o na * poe palupalu loa a hoihoi ia no' ka hale o na limahana. He tna- 1 nawa loihi ia a na keikl lawe-' lawe i halihali mai i na pc>e ! p&lupalu a hoea ma ka haie o na' Um&hana, Ina paha 1 pa pu ka j haiema'i i ke kai hoee e like ; me ka haie o «a kauka, aohe he j ahationo « koe a pau pu ao ' k«kahi poe ikaijk&. ] Ua noho iho la m» kahi maluaiaiu no ka iu«a ua piha aku la ka h«Je i na poe aj;o palupaiu «uro ua waliww pu uohoi, Ua iv«k &ku la kekalu poe līmalnwiA ma kahakAi a ua hoi maiia me aa kali i-a o na iatv> i'a like oie» mai ka maiko, inaii, nmiini, humuiiumu, kumu, moi, anae» anae, oopu. uakea, okuhokuhe, uliu ula a iauli, ka uia . -uo ka puhi. Ua iioea pu kekahi kahuma'i o ka Ula no Ka aua i ka halema'i o Fuvunaile nei k«ikahi poe e ,a'| a na lakou i hoike pu mai. ij ka kmo no ka huiuia ia ai\a <j> liok&hi mau kauUaie o ke o Hiln, Ua hoea mal kokahi meWokoA 'ho a hoike tuai. 1 ka tuus| « i Ka

palekaī ame ka hale Hoahu kopaa 0 Wainaku, Aole nae hoi i manao ia ua nui hewahewa ka poino ma Hilo. Ua hoike pu ia tfiai ua poino na hale aekai o Keaukaha. Me kahi manao nae he poino a uuku mai, eia ka he poino e manao' ia al aole he ahailono o na poe maloko o ko lakou anau home ia manawa. Mahope o ka paina awakea, ua olelo maila ke poo kahuma'i e hoi na poe an9 ikaika ma ko lakou maii lumi e hooluolu ai, a e moe no me ka aahu, .a no ka mea ua wawa ia a'e aia aku he hookahi nalu i koe a oia ka nalu nui loa. Aole nohoi i liuliu la moe ana iho pa hou āna ke kahea e ala a e haalele iho 1 ka halema'i, Ua hopu no e kahi puolo huluhulu a komo kaiu Kamaa. a iho aku la Ilaila a hele a hoea i kekahi hale okoa aku. Ua noho iho la no mawaho a hoolohe i ka radio a hala ka hora 11:30 p.m. Aole he lono no ka pii hou mai o ke kai hoee. Ua hala paha ka hora 2:00 a 01 ua hoea ke poo Kauka a kūkala maila e nee ana. makou no k. kahi kahua okoa aku a e hoomaka ana ka halihali ia o na poe ma'i. Ua ku ae la a hoi hou no ka lumi ma ka -hale nui a kii hou i wahi huluhulu hou ame kekahi mau mea Uilii e ae a iho hou a kahi o ai poe e akoakoa ana a ku iho kakali i ke kaa no ka nee ana. O ka poeikaika loa, ua hoomaka e no e hele. I ka hoea ana /nai o kahi kaa kaawale ua kau aela a holo aku & 1 k& hoea ana i kahi auo haiukuiuku o ke alanui, ua ku iho ia ke kaa a. pii wawae no hookahi mile paha a oi a loaa ke kaa o ka oih«ia. kaua a ka hou a hoea i Lokoaka. Aohe alaauimalaila, a ma na waapa makani e kau ai. O kekahi poe maiuna no o na kaa kaiaka a kolo ia a pae ma kekahi. aoao. Ma ka makou huakai mai Puuhiaile aku, ke manao nei la o na hale ma kahi kiekie aole i poino i ke kai, eia ka auanei ua ulo 1 mea ole. Ua kaikai i& aku ia mau hale a kom<» ioa. iloko o ka ulu hala mai ka aoao niakai o ka alanui a haJa mauka. Ho oneanea pu wale no mai o a o. He lohe walo mai no i ka hana a ke kai hoee aole na'e i manao ae pela iho la na hale i hana ia ai.

' Ina paha o ke kalkai wale la »o ō n» hale mai ko lakou juau ; kahua aku aole la e plUkīa Ia : aole hoohiolo ia me he mea ua [ hoopahu ia me ka poka pa-hu a ji oie xue kela ano poka pahu i hoopalaha ia ai o Hiroahima uia Hoomanao &eia i ua oI haaa ma ka lionie, ua ioaa paUa , kalii home i ke kai uv> ka mea kokoke ioa i kakakai* eia na'e ( aole i hoea aku ke kai Uaiia. Peia ka ohaua ua kauinaiia ka uooiioo i ka loaa aua aku 0 ka iouo hope ua paiekaua ua poe ma'i o Puuaiaiie, a aoie i lūoio k«ikahi eheu oua, ua pau ke kaum&ha, Ua hauoii ka uiauao. Ke hooiuaikai uei uo i ka Makua lAui uo ka hoopakeie aua 1 na hoiue a i elua. He hoee, a'e uohoi aole i ike ia kekaiu e Uke me keia iho ia. t ka maiialo, , - - MEa. KAKAU J