Ka Hoku o Hawaii, Volume XLI, Number 12, 1 October 1947 — Oi Aku Ke Ino [ARTICLE]

Oi Aku Ke Ino

E Uke me na moolelo i hoopuka ia ma na mea e pili ana i ka lahui Hawaii no ka ai ana ka o na Hawaii i ka naau o Kapena Kuke. He moolelo wale no nae ia i paa ole ma na puke moolelo, aka, o ka oi aku o ke ino a oi aku o ka hehena a ano kanaka ōle, oia no na Kepani. : " s -... E like me ka moolelo i hoopuka ia ae e pili ana i ka hana a na Kepani maluna o na piV Amelika ma kekahi ona mokupuni liilii,i lilopio aku ia lakou. Ua hoopuka ia ae keia i ka wa i hookolokolo ia mai nei kekahi o na aliikoa Kepani ma ka mokupuni o Guam. Penei no ia. Ma ka hoakaka ia ana ae, ua lawelawe aliikoa Kepani i na hana hoomainoino o na koa Amelika pio ma o ke oki ana i ke poo o na pio* a ai ia ko lakou io. Na na koa Kepani i hoomaka mua i keia hana, a ua ukali aku na aliikoa, a he hookahi ka ai pu ana. Ma ka lakou olelo ae he ono ka ka io kanaka., Ma kekahi wahi, ua pepehi ia na pio a ua lawe ia ka ke ake, a.ai ia. Ua olelo ae kekahi aliikoa Kopani he ono ka ke ake kanaka. Nolaila, e ike kakou e na mākamaka heluhelu a i ole paha kakou e na Hawaii, o na olelo i hapala wale ia ai na kupuna o kakou, he mau olelo imihala a kohu ole wale no ia. He mau olelo e hoao ana e hiihaahaa ia kakou ka lahui Hawaii. Aōle ka lahui Hawaii he lahui hihiu a hehena aka, o keia poe i kaua iho nei ia Amelika, ua piha lakou me ka haakei a hookiekie a ua ku a hehena a no ka nele ana i na meaai.. aole hana e ae e hana ai o ka ai i ka io o ke kanaka. Ua ike a ua lohe pu nohoi kakou i ka lakou mau hana i na poe i lilo aku i mau pio na lakou. Ua lawelawe i na hana limanui maluna o na poe palupalu a ua hoohaumia wale i na wahine opiopio ame na wahine i wahi e ko ai ko lakou iini ame ka makemake^ Ma ka noonoo ana ae a hookuku i keia lahui ame kakou na Hawaii, ua oi aku ko lakou ino a hehena mamua o kakou. Kau ka iia ke noonoo ae i na hana a keia lahui i hana ai maluna o na pio i kaa aku malalo o ko lakou malu. "Lapuwale o na lapuwale," wahi a Kekahuna, "pau loa na poe o keia ano ka lapuwale. Hoomanao ae la nohoi i na makahiki lehulehu i hala aku, i ka ike maka ana i kekahi poe Kepani i ka ai maka ana i ka i'o puaa me ke koio. He ono ka wahi a lakou, a ia kaua ka Hawaii, he ano hoopailua ke ike aku. Nolaila, o keia iho na mea e pili ana i na hana a keia poe hehena.