Kuu Hae Hawaii, Volume I, Number 7, 6 June 1913 — Page 4

Page PDF (452.56 KB)

4  KUU HAE HAWAII

 

HE MOOLELO NO
SALOME LIVEKONA
KA MEA I MAEWAMAEWA O KE ALOHA KUPOULI
A I OLE
Na Hoahanau Elua Iloko o na Wiliau o ka Hoopohihihiia
MOKUNA XLIII.
Ka Hanai a ke Duke o Hewada.

                Ia wa i kaupono aku ai na maka o ke duke maluna o ka opio, me ka hiki ole e ikeia mai kona manao. "Aka nae, iloko o elua, a ekolu paha makahiki mai keia wa aku e hiki ai ke hoomaopopo lea ia ke kulana e loaa ana ia oe. Makemake anei oe e komo iloko o kekahi o na kula nui? Ua loaa anei ia oe ka makaukau no ke komo ana ilaila?" i ninau koke mai ai kona kahu malama.
                I kela wa no i pane mai ai ka opio, "Makemake au e komo i ke kula nui o Okepoka. Aka nae, aole au i ike ua makaukau paha au i keia wa no ke komo aku aole paha. Aole au i ike, heaha la na mea i makemakeia. Ua loaa no iau he ike i ka olelo Latina, Helene ame Hebera; a pela pu hoi me ko na mea helu kiekie. Ua ao pu no hoi au i na ike no ke komo ana aku i kekahi o na kula nui o Kelemania a make e ka makua maikai nana i ao mai iau, oia hoi o Anetonia."
                Kulou iho la ke poo hina o ke duke i lalo maluna o kona umauma me ka namunamu ana iho, a olelo ae la:
                "Manao au he mea pono ia oe e noho me kekahi kumukula kuikawa, no ka hoala hou ana i na mea i nalowale ia oe mahope mai nei o ka make ana o kau kumu mua, a hoomakaukau hoi ia oe i kekahi mau mea e kupono ai oe ke komo aku i ke Kula Nui o Okepoka i keia komo ana aku o ke kula. Pehea kou manao? E hai mai oe iau e ka opio?"
                "Mahalo i kou lokomaikai; e noho no au me kekahi kumu au e makemake ai e apono aku," i pane mai ai ka opio me ka manao mahalo.
                "He hanai maikai loa oe a oluolu hoi," i pane mai ai ke duke ma ke ano maloohaha, me he la, aia no he uhi o ka hilinai ole ma kona ano.
                I keia wa i kunou aku ai ke keiki.
                "I kou waiho ana mai ia oe iho iloko o ko'u lima, e hoike pu aku ana au no kou hilinai ana mai iau ame ko kou makuahine ma ka hana ana aku i ka mea maikai loa nou. Aia no he kanaka kaulana loa e noho nei iluna o kekahi o ko'u mau aina ma Suseta, e kokoke ana i kal hakai. He kanaka naauao, a i puka pono hoi mai ke Kula Nui mai o Tinike ma Okepoka, a ua loaa no hoi iaia kekahi ola ma ka hoomakaukau ana i na opio no ke komo aku i na Kula Nui. E kamailio aku au i kuu kakauolelo e ninau aku iaia ina paha e ae mai ana oia ia oe e komo aku, a loaa mai ka pane, alaila e hai aku no au ia oe iloko o hookahi a elua paha la."
                "Mahalo i kou lokomaikai."
                "A heaha aku kau hana maanei oiai oe e kali ana a loaa mai ka pane?"
                "Makemake au e nana iloko o kekahi buke alakai a hele au e makaikai i ke kulanakauhale o Ladana. E hoomanao oe, he malihini loa au ma keia wahi, a malihini no hoi i kou mau kia hoomanao kaulana, elike me ka Abe o Wekaminikala, o ke kowala hoi, a he mea pono no i ka haumana e hoohala i kekahi manawa no ka nana ana i keia mau mea."
                "He makemake au e ao aku ia oe no ka hana au e manao la e hoohala i kou manawa malaila. E noi aku au ia oe e malama loa oe ia oe iho me ke akahele loa, a e hoea mau mai oe ia nei i kela la keia la ma keia hora, a he mea ia na'u e hiki ai e nana i kou ano."
                "Mahalo i kou lokomaikai."
                Haawi aku la ka opio i kona lima no ka lulu aloha ana, a huli koke iho la oia e hele me ke kali ole.
                Iho aku la oia no lalo me ka manao apono ole, a kau ae la oia i kona kaa, me ke kunou ana mai, a pani ae la no hoi ke kauwa i ka puka.
                I kona alo i huli aku ai mai kona makuakane aku, loli ano e ae la kona helehelena, a pii mai la ka uli a——
                I ka hoi ana a kona keena, ua namunamu ae la oia i keia mau olelo —"E malama au i ka manawa; e malama au i ka manawa."
                Aole oia i hoopunipuni aku i kona Kahu Hanai mamuli o kana i olelo ai e hoohala i kona manawa ma Ladana. I keia wa o ka opio aole oia i maa e hana i na mea ino, aka nae, he makemake loa oia i na mea kahiko kaulana. Nolaila mahope o ka paina ana lalau iho la oia i ka Buke alakai, a hele aku la no ka nana ana i na mea kaulana.
                I ka la elua mai, ua komo aku la oia iloko o na lua pouli o ke Towela o Ladana, me ka nana ana i na moolelo hookahe koko ma na kahua kaua.
                I ka la ekolu mai, ua kipa hou mai la ke duke e ike iaia no ka hoike mai, ua oluolu loa ke Kahunapule Mr. Simpson e hookipa aku ia Mr. Sekota iloko o kona ohana.
                "Aole o'u makemake e hana aku ia oe, e kuu keiki me ka pupuahulu, aka nae, o kou hoi koke i keia wa a hoomaka hou no na haawina i haule ia oe, oia ka maikai loa nou," i olelo mai ai ke duke me ka oluolu, aka nae, elike me kona ano mau, aia no kona mau maka e kilo mai ana i keia keiki i hooiaio ole ia e ia.
                A pane aku la ke keiki, "Ua makaukau au e hele i ka wa a kou lokomaikai e kauoha mai ai."
                "Aole o'u makemake e hoopuka aku i kauoha nou e kuu keiki. E haawi aku ana au i leka hoolauna aku ia oe me Dr. Simpson, a nau no e lawe aku a haawi elike me kau i manao ai. Ina e makemake oe e hoohala i hookahi pule ka loihi ma Ladana no ka nana ana i na mea e ike ia nei, he mea pono no ia oe e hele. A ina aole, ua hiki no ia oe ke hele i Kilinakoma i keia la, a i ole, apopo paha. He elua hora wale no e holo ai ma ke kaaahi a hiki aku oe ilaila."
                "E hele aku ana au i keia auina la."
                "Ua pono loa kela, a pololei no hoi. O na mea apau au e hana mai nei e kuu keiki, a'u hoi e ike aku nei, ke mahalo loa nei au. E hele oe i keia auina la. A e hui aku ana au me oe ma ka hale hoolulu kaaahi, no ka ike ana ia oe, me kuu haawi pu aku ia oe i ka leka hoolauna. Alia; ma ke kaa hea oe e kau ai? Ah! aole oe iike ia mea he kaaahi. E hookani oe i ka bele,"
                Ia wa i hoea mai ai kekahi kuene, ua kauohaia aku la he Pepa Kuhikuhi o na wa e holo ai o ke kaaahi, a i ka nanaia ana iho, o ka hora 5 o ke ahiahi ka wa e holo ai, a e haalele mai ai hoi ka opio ia Ladana.
                Alaila, haalele iho la ke duke i ka opio me ka hololea o na mea apu.
                "Well," i olelo iho ai o Ioane Sekota iaia iho iaia e noho hookahi ana," ina aole e haawi mai kuu makuakane i kekahi mea e ae na'u, alaila e waiho mai ana no oia iau na'u no e imi aku ko'u alahele. Anoai i kekahi wa, e haawi mai oia i ko'u mau pono apau. Ina pela ua maikai. A ina aole, ke paa nei kuu manao," i hoopuka hou ae ai oia i