Ka Hoku o ka Pakipika, Volume I, Number 2, 3 October 1861 — KA HOKU O KA PAKIPIKA. [ARTICLE]

KA HOKU O KA PAKIPIKA.

Ua kapaia keia Nupepa he " Nupepa pono ole " wahi a ka aoao e kue iwai, a ke lalaha nei ia hoowahawahaia ma oa wabi a ma na " Olelo Hoolaha " a me oa palapala knkaulima a poni ka aina, e ka poe nana ē kue mai ana, a ke hele nei e konio iloko 0 ko " Ahahui Euanelio " o Hauula e keakea ai me ka manao e hoopio i ka Nupepa i hoopukaia e ka " Ahahui hoopuka ftopepa Kuikawa o Honolulu " ka mea i hana'oleia e ka lahui Hawaii i na makahiki he kaijpha i hala iho nei, a no keia mea, ke heohewa wale nei ka aoao kue me ka hoomaopopo 6le i kekahi olelo nui a ka " Ahahui " i hai ia ifta ka pepa mua aoao elua o ka la 7 o Sept nei "maoka Lunahooponopono " Ia o ua Nūpepa nei, penei. " Ua puka māi ka lat " " e haawi ai ka !abui Hawaii, he Kuokoa, i kokua ole ia e ke Aupuni, i hoolilo ole ia i ka hoike ana ae i ka pono o ka aoao hookahi, i Nupepa e hoolaa loa ia i ka pono o ka lehuiehu, i ke kalepa aha, ka mahiai ana, ka noho aupuni ana, a me ka noho lauua ana o kanaka, oia hoi ke.ano o ka Nupepa u makou e manao ai e hoopuka māu ai. " E like me ka olelo i kuhikuhi maopopo ia maluna, pela no ke kukulu āna o keia ahahui 1 pepa kuokoa no lakou me ka manao maikai, aole lakou i kukulu me ka manao e hoino aku ; nokamea. ua hana keia Ahahui i kumu Kānawai no lakou i mea e maluhia ai ko lakou Oihana haopuka Nupepa, a i fhfea e mahaloia ai. Ke nhanao makehewa wale mai nei ka aoao kue mai, ua hui keia " Ahahui me ka aoao Katorika e hooikaika i ka hoopuka āna i Ka Hoku o ka Pakipika. Aole pela ko nmkou .manao, aole lakou i hui mai me-triakou, aole o lakou kuleanU hui iloko o keia Hui, aole ko lakou inoa malalo ō ko makou kumu KanaWai no ka hoohiki paa e lilo i lala mau no keia Ahahui, āole no he mau haole i kupu mai ma keia lalani hoopuka ; hookahi r iWLāJe ha.lilo mai i " Lala mau " no keia Hui, ojya hoi ka Lunahooponopono a makou e kupaa nei ( G. W. Mills, ) aka. he kuleana ko lakou e hookomo mai i ko lakou tfiau manāo, ke pili i ka hoonaauao a me ka pono o kā lehulehu, no ka mea, ua kauohaia kā Lunahoopofrīrpono e makaala no na manoo pono ole, i ole oia ē hoopuka ma ko makou oia wale no. Eia kekahi mea kupanaha i ka aoao kue mai i keia Nupepā, o ka hoohewa wale me ka ike ole i kana inau hana e puka ana ma keia hope iho, iloko no o kā huaolelo, "Kuikawa, " a me ka huaolelo " e hiki no i kela aoao hoomana keia aoao hoomana ke hookomo mai i ko lakou tnau manao iloko o Iteia Nupepa. h Ma keia mau inea, 6 ka puiwa koke no ia o ka aoao kiie a pēku koke i kāia Nupepa mehe lio i holo-kaā ole ia ala, mtf ka olioli iho,, " he Nupepa pono oie " ! he pepa pono ole ! 1 Heaha la ka mea i hoomaopopo ole ai ka aoao kue i kā huaolelē ke pili i ka hoonaauao a tne kā pono o ka lehulehu ! oia ka mea kupanaha loa, me he njjea la ka aoao kue e hoopio ana i ka malamalama o Ka lahui i ka meh i ake niii ia e ko "Amerina Ahahui ,Misionati." e wāā ia mea he mnlamalaina ma na aina pegana, e like me ka makemake o ko " Hawaii Ahahui Misionnri " e loaa ia mea he malamalama ina Fatuhiva. Nolaila, o ka manao maopopo o ka tnea hona keia manao, i na ne mea mau ka uliiia 0 ka ueāuao o kā lahul Hawaii e ka aoaojjue māty ālj3|a, e āho ka hooki anā o ka hoonna anā i niau misionari rna ; .kaihoa o ka puleā maī o ka naauao ma na aina pq6li e iike me Hawaii nei, oia la ka mea maikai, eia ka he mea uhi na ka aoao kue mai, ka haauao e hoopuka i Nupepa. Ke olelo nei {& āoao kue, " Mai lawe i ka Nūpepa pili kahi hUa i ka hookamakami t a me ka moēkoiohe, a me ka 6iik rama, ā me na mea pili i ha poho o/e." • He olelo kupanāha loa keiā ā ka aoao kue, Auhea ka i hoolahaia ina Haw&iioei 1 hemoleiē loa, i komo ol€ iifektthi hua olelo " hookamakama , moekalohe, ona ratna ? " āole loa hookahi.—l kuh hooooo ana f ua makehewa keia olelo a ka aoao kue i ka |fupepa o kanaka tiawaii. ke nlfel6 hou nei ka aoaokuē. B lawe i ka Kupepa Wini. " Aē, lie oiaio ho ia e la*e no, —tita, ao«e e hiki ke manao aku he Nupepa hemolele loa keiā i like ioa jh»e kā makemake o kā āoao ktie. ,: Ua ilo ia Nupēpa Wihi ttie Hae waii, " pel& wale„ko*u manao.. Eia ka nioau ? Ileah* hoi ki mea i kakttlrt o!e ai o Mi-. i āhafcfti hoopuka nupepi hāoa māmua 6 ka hooīamu ana a keia Aha> hui i nupepa no lakou ? la ? aole i ioheial ia laea, akti« eia ka mea maopopo. Ua ifk Mii i iiihi 6* la

maaāo e » 1« oaaoāo 6 kā hoopaka ! ka wa o Hoooluln, me ls maoao e loaa he da!a paka, a roe na d«la loaa oo ks " Oteto Ho«(<h." Ina pela ka manao oka mea naoa ka Nupepa hoopoka hof*v aiaila pela kekāhi hipa o ka ma&io o keia Aahahui/ Penei : 1. Makemake kēia Ahahoi e loaa i Nopepa | holo okoā no iakou e hookomo ai i k« lakou j mao manao ponoi a pela ako, e like me ka | olelo hoAkaka a kekahi meu lalā o keia Aha- ! hui. 2. E loaa ana ia lakoo be āaa dala poka no kā pepa, ke oi ka poe makemake 4,000 a eni ika 3,000 srka poe lawe. 3< I Nupepa e hōolāa loa ia i ka ponoo kā iehulehu, no ke kalepa ana, mahiai anā a mē ka noho Aupuei ano. 4. I mea e ike nui ia ai na Ntl Hdn mai na aina e mai, a me na moolēlo kupana o na ains a pau. Nolaila wale no, stī?c no ka mānao e hoopuka i Nupepa hoino i na Misionari ; akā hoi, e likē me ke ao mau ana o na Misionari e noho nei c a keia lahui e kupaa oei ma ka pono i aoia mai ai e li|ce me kē kuhikuhi o ka Baibala, alaila, hē kuleanā o keia Nupepa e hoolahā aku, pela wiiiW' hō kē ano mau iwaena o ka poe maikai. Eia kekahi mea kupanaha loa, i ka manawa i peku mai ai ka aoao kue i ka Hokuoka Pakipika, alaila o ka peku like iho la no iā me kekahi mau lala o keia Ahahui, hoōkahi ka owala like ana me ka aoao kuē i ka ukana oka Pakipika, a hiki i ka hale o Moanauli, helelei liilii loa ka ukana a ka Pākipika, komo iloko o ia Ahahui, kaa hou ka ukana a ka poe kue, o ke oki iho la no ia, manaoole i ke kanikau kupaa ma ka aoao mua o ka Hoku Pakipika a me na olelo paipai nlāikai loa, i kakau ia me ka manao kupaa ; ākahi a ākaka ka Mulue, ka ia holōiua. Mē ka rtiahalo; H*J. Honoiulu, Sept. 18, 1861.