Ka Hoku o ka Pakipika, Volume I, Number 4, 17 October 1861 — Ka Uku o na Luna o ka Hoku Pakipika. [ARTICLE]

Ka Uku o na Luna o ka Hoku Pakipika.

Mft blo o» hoobo~ faiM k& aku o na Luoa " a mahope hai akiL" Iloko o kēkibi s triāk halawai o ka Aha Hai, ī»L īid^^āUkMr r imtxīi fea h4le ; eia i 1 HoehOloia. B tslrttnft ka Laiiia o ka Hokn Pftkipflrft āo tem* o ka iiK» hookahi i liwa i ka lAaia, a p&la aku a hiki t ka nni sba. M « Hooholoia. E Hkain ka It*h# 10 kenela tto ke dala hookahi, a peU ako. Ma keia mau olelo hooholo elua, iia iaooooo ntii ka Aha Hoi, a hoohōlo me kā mabao maikai e iike me ke kaulike, e iike hoi me ka malihiUi d ka Hoku Pakipika* h tnē konii ano heioahema t kinohi. Aia ītta ka oieīo hodholo2 ka uku o na Lnna f kēia mahavr& ; a mahOpie 'ē hoonoo hou ka Aha Hui i ka uku ō na Luna e īike me k& oiek> hobhōid i, ke pii ae nae ka ikaika 0 ka māi kona puka hialihihi ana ae. Peia i maiāma iak. S.i ma ha paīapalh oihanao ka Aha Hui Nupepa. '• ; Me ka Inah^io Ka ka Aha ttfei liiei b ke Lunahhopo^ nopoho ia ā me ke Kakfttio]elo. Honoialiii Odt. 15, 1801;

He meli mau rto i feā hioomiika ātia o ke konaka e hana i kekahi haiia i haha ole ia e ia mamua, aote e hele ka hemahema i ktnohi, a ma tta hoololi pinepine aha e loaa'i ke kupono; no ka mea, o ka poe oaiiā i hooinaka na haiia nui ano e, e ku inai nei imua o ko kakoU mau alo, ua hemaheina, a hoololi ae, n peia a hiki i. keia manawa ua ano e loa ia i ke aho I hoomakaia*i\ I kekahi manawa hoi, rfia ka hilinai aku ia hai e loaa'i kekuhi ponb i ke k&haka, a eia ke kumu e hilinai ai, o kfe ano naauao ona, o kona £ihio, o koha hoopunipuni ole, o kona ma ka nanaina, a me kona leo i hoopuka aku tĀa kfe akea e kokua una i ka mea e pono ai ka hana i mahaoia, a o kona kuleana maoli iioi iloko o ka mea c haha ia ana» tīa loaa mai ho nae kekahi hewa a heināhema ma_ ka. hilihāi wale ana i kekahi; u i kekaiii manāwā hoi, uā loaa ho ka pono ma ia.hilināi āha; ā, uolaila, ihā ua loaa ka pono ina ka hilinai aha, he pomaikai ho ia t ā ihā Uā loaa ka hewa, alaiiā» ili mai ka poiho,— maluhā \vale no nāe o kā ( meā hilinai aku iā hai k<L pbhO ā me ka poho ole, Ā ē lilo ho ia i kuHlu e āt> thai ai no ka ihāhāWā hiahope >v«.t«tA: — —»-— v I)0 P 64 ' r ! ! . Ō ka iioomāhaWahUi hoi kekahi mea i oi loa aku kā poho, & pela hiki oluolu ai ha • hana e hanaia; iha e heheheneiā hiaī, a kue ia ihaii hoomanaWāhui no, akaheie» ā tne ka hohoi aku e kāla thai i ka HeWn, ke hewa io fwi k Noloko o ka hoohianaWānui ia manao, o kā mihi aku, a na ka hooinnnaWanui no hoi ke kala aha; no ka meā t āole e hiki i kā mea hoomanawanui ole ke kalā aku i kā hewa o kona hoalauna ke wihi mai oia. Eia kekahi hana hou iinua o ko kakou alo t keiā māhāwa, oia ka hUpepa hei a ha kahā» ka maoli Hawāii i hapai ae hei, a he hāha Uou uo ia i hoomakāiā e keia poe ? akahi no a hana ia» k.O puka āku nei i kela pule keia pu|e, ā ua akolu i pukā ā hoolāhaia» ā o kela no kā hIL o ka helu, a ua paa ka hiāhāo e hoolahā māu aku a puui ā me ka makahiki, ke kokua liko hāe na kahakā maoli ā pau a me ka poe e aloha mat ana i ka happi ātta a keia poe i keia hūhāi Mā na helu i hoolaha muā ia iho nei, ua ikeia no kekahi mea kina tki & kue iki hoi i ka |ioho Uke; aka k eia ke kumu o ia hihia ana> Aia ma ka .Helu 1 he walu olelo me he mea la ehookohakonāāiia i ko kākou hiau ahahookolokolo} a nia ka Helu 3 iho nei hoi, he \vahi oleīo ho ka hoolaha aua i kekahi o ha makua o keia lahuikanaka. Aka« āole nao i pili i ka nupepa ia ma koha iho; no ka mea, ua kakauiuoaia uo kekahi, a ua popo ho hoi ka mea nona ka lua o h& mahao. Aka» ke mihi aku nei keia pepa no kona palaka ana ma ia tt?ea> Nolaila, e mākaala loa ftO& keia pepa i loaa ole kekahi mea e komo malokp e kuo uiai ai i ka pono like o kn la* hui u pau* , 1. rae& e hana hou ole ai ia, e makaala loā ana.ka Luua Nui a me ka Luaa Hoopono*poho i ka haoa o ka pepa a pau mo ka pouo like, & me ka oluolu likā ma ka hooikaika e lilo maoli keia i nupepa ku i kt wa» e hilihai ole ana m& o a m* o, aka, e kukulu paa ma« o ke kahuā o ka pololei. . Aole ao hemea hilahila uo keia. pepa ke uūlū i ka howa aoa i ike ai<akr\, aole nae oia r tniht wale ke ike 010 oia ua hewa kekahi mea* f . ■ .... Ee kukala mau aiiu nei keiu pepa ikeia leo hookahii &ole oiae hilittai ana* e pololei wale no kaaa. «au haua a pau, aka* e hooik*uka mau oe nae e Uke me ka maikai i pono like ai na mea a pau, e like loa me ka taea i manao iamanua. ,

* He toe* ka loheloho, & loool6«o U &ii kahwia lt«nk«a 11 n» Kuuiu Kkl»iftip<lM> a k«tko»u kft Nup«(>a i boopttka ia iho tt*i e k«ftnka I aMa e pono ti 4 e Uht ai ka ike tkea, a mkn&o akea o keia iatk Iwia li»aj ka haaa a kela mea keia mea, a uie na naea 0 liela 4»o kela aoo, He oiea meneitteiif> no boi ka lohe ana roat t kt ku

an» igfih kekaiii a hialeili kooa ano āloeno &hala l a wau i ka haāā kaoi* Kaaiwe i#o |ka » Hala H#i&oieb o k« hoolia ta»i ooikoa pomiikai wale. ,# No keia mau iwl;-J haOi ia ai, ā me fcā meā e lohelohe ia niāi aei i ka h*tna a na Kupiu a kakou ma ke kolāhakāuhale o Lahaina a me naeālif ē ae, lte i mānāo il kā ffiea nona ka inoa malalo, e wehewehe aku, i ike akea i &a maoao o ka poe e hana nei i keia hana me ka manao e hoopio i keia Nupepa i kukulu ia e na kanaka Hawaii e noho ana ma Honolulu oei. Aole au e heiu papā aku ana i na kumu alakai e hiki aku ai ka mahāo weheweheina mea a pau i hana ia'i. Aoie no hoi he hana kuekaa i ka ihe, i mea e bioi iho ai ka nuku o ko kākou poe hoahanau ; aka, i mea e ike akea ia ai heia manao, keia hana, a me keia rnea a na Kumu a kakou e keakea nei, me ka manao e lioopio i ka "'Hoku oka Pakipika." fte ike kokē mai nei na Kumu a kākou i ka ane holo maoli o keia hanā iwaenā o na kanakā Hawaii, a ina e holo lea keia Nupepa, aiāila e lilo no auauei keia Nupepa oia hoi ka " Hoku o ka Pakipika," i mana hoakaka lea i ka manao akea o na hana a pau e hana ia ana. Ika wehe ana i na mnnao Hoomanā, na manao akea a me na hana pili aUpuhi, a me na inauao o kelā ano keia ano. t ka wa mamua, a jloko no hoi o ha Wahi kaqu makahiki i kaa hope ae nei, ua lilo wale no i na Kuinu a kaknu, ka nmna alakai ia kakou iloko o kā kakou inau haha a pau loa, ka mana kau leo Wāle iho no maluna o nā 'lii, ka hu, ka lopa a me na makaāihāna mai o a o. Oia mana ka īakou i paa ai iloko ona makahiki i, 2, 3, 4, 5, 6» 7, 8, 9, ĪO* ā hlki wale mai i nei manawa, a mainuli ho hoi oiā maha i hilihāi ai iakou i ka poho o ka iakou liahā, ko lakou ola, a me ko lakou nolio aha ma keia aina. Mamuli ho hoi oia miinā ke noho nei no kekalii poe mo ka mahāo, āoie e hiki ka hiāhāWa e pau ai ia mea ; ākā, Ua hiki mai ho. Ai ka hiki ana mai, the lie ahi mākāihuwaā la ihiUa o kā maka o kā poe ( hoho pomaikāi Inalaio oia mana, ike koke iho iā lakou ā inakāli hohua, ā ke WikiWiki hei i ke kihni, Kinai e aha ? Kihai ahei tne ka manao e pio ? Aole, āoie pio kā hleā ā ke Akuu māha ioā i hāawi inai uij ke kahāWāi āho māu, a mea āāa no keia hohua» oiā hoi Ktt Māiiāiia.** tl Me muna&ā ko na mea ā pāU.** Me he mea la ua hiki māl ika māhāWa e hookaawale ia āi oiā mana inai o lakoU lnai, kā heie okoā āhā māi nei Imua ine ke keākea i keia hāhā e kukulu tā nei. Aoie loa e UiU ānā kēiā mahao t ke ole ko fākou lielē okoā āha tnāi hei e keakea,, a iloko o keia hopo o līio āk\ī keia pono, ame kēia pomaikai iā hāi. (I kā frloku Pakipiku.) A hihāU iā kā pāpa keiki-e noho ānā i ke kiilā) āoka a, e, i, o, tt, ka lakou e ao aha, alaila he mea hiki ho ia iakou ke hai mai ho keia mau Kumu, ka mea e keakeā ia hei keia Nupepa Hawaii, " Hoku Pakipika^' O ka olelo a PUhimaemae, tto ka pelapela, &c., ke kumu o ke kupono ule o keia Nupepa, ka hooiaha āhā i ke akea, he mākahi ka hio Wale no ia, Ivb hunahunā laUaki, he pepee puhāiā i poha!b e kau ai imua o ko kākuu mau maka, i moa 6 liio ole āi ua mana nei o lākhu» i mah&o \va!e la ai e lakou e liio ahā i kā u HbkU b kā Pākipika^ O keiā poho he pula khumukā tlo kb lakōU muu onohi k nnho nei i keiā mahāWā, thā e lilo āe ka mea i ko makn, alaila e māopopo no aUānei 41 ke pob b kā uwiki i ka malie, 0 ālāilā e āhu wale auanei htt kē ākeā e hoike, ā e noho māhā mālunā o hā maknoinana mai ōā o e ribhb hei ika pouli» oka lilo āhā māi o keiā mana hmi a iākou tnai ( a lilo I nā Nupepā ka hoike, a hoākaka no kblā fneā keia meā, oia no ka mana hui i mākau tā ai e kekāhi poe o lakou j āka, ke mānāo hei no au āole i iike ku niahāo 0 kekahi poe Kumu pēia, a ke noho hei nb kekahi poe Ku» mu me ka hāpāi hb he ponb hb ke lāsve i ka Nupepā. He hōahānāu hb au hb kā Ekhleāiā d Kā-' Miahao ; aka, āoie hāe o'u idhe i ko J u ttufttu b,houwahawāha ānā i uā Nupepa nei, a aole ona olelo mai i na hoāhanau malalo o konā Ekalesia, mai lawe oukou i keia Nupepa } āka, ua olelo nb aolie hewā ke ia^e. O ke kānakā e hanā ana peia, aole b'U manao uft hilihai ia mā Ua mnna nei, a kekahi pbh KĀimu ā kākbU e m'akāU' wāle hei. O ka ma"hao o ia kanaka ua hemoiele ho ia, no ka Uhāne kona luhi āhā āoie no ke kindi Ua makehewa no hoi ia kakou ke pee inai&lo oke kōhka oha hookam&ni; no ka mea he oiaio, e naio ana no i kā maka kanāka i aka, i ke Akua, aole loa e naloi B. KEAHIAKAWHLO Honolulu, OeU 7, 1801. .