Ka Hoku o ka Pakipika, Volume I, Number 15, 2 January 1862 — Page 1

Page PDF (1.60 MB)

Ka Hoku o ka Pakipika.
BUKE I. HONOLULU, IANUARI 2, 1862. HELU 15.

 

KA HOKU
O KA
PAKIPIKA.

E HOOPUKA ia ana ka Hoku o ka Pakipika i kela poaha keia poaha a pau ka makahiki. O

J. W. H. KAUWAHI,

Oia no ka LUNA NUI, a o G. W. Mila, oia ka Luna Hooponopono a me ka Puuku. He nupepa a na kanaka maoli keia, na ko Hawaii nei poe keiki papa o ka aina i kukulu a ua manao ka Ahahui e kokua ana ko Hawaii nei i keia hana. Nolaila, aole i manao keia Ahahui e pono e paipai nui i ka lehuehu e lawe, no ka mea, ua ike lea ka Ahahui, e lawelawe no na kanaka Hawaii ma na oihana a na kanaka Hawaii.

Eia ke kumu manao paa.

                He nupepa ku i ka wa keia, aole no e hio io a ia nei, o ka hoonioniolo kana hana, a na na keiki papa o ka aina ka oihana luna maoli ana o ka hoopuka ana. He nupepa keia no ka lahui Hawaii, a ke noi ia aku nei na kanaka o na aoao a pau e hooili mai i ko lakou mau manao e pai.

Hoku o ka Pakipika.

 

HE INOA NO SARAH KUKAPU.

Eia au la ua nani,
Ua lai ke Kaona ke noho,
O kou lai ia ianei,
E ku ai o ko lihi,
Mai hoomakanoa iho oe,
Eia ka noa i ka pili,
I ka pili i ka ipu o Lono,
Ua lono leo wale mai au,
I ka leo o ka ao i ka pali,
Aohe pali nui a loko,
Mea ole ia i kuu manao,
Ua lako pono ia ia nei,
E—i—ala,—Hoi mai.
Na KEAHO.

Eia au la ua lai,
Ua piha i ka ua Kiowao,
I ka ua hao i ka uka,
I ka waonahele i Moelana,
Mai hoolana aku ilaila,
O pulu oe i ka ua kea,
Puluhi mai la i Mololani,
Ehuehu i ka maka o ke koa,
Minamina wale Mokula,
He hale noho ia na ka manu,
Na ke kini kupa oia kaha,
Oia keha aku a Kii,
E—i—ala,—Hoi mai.
Na KAOMEA.

Eia au la he haili,
He halia i ka ua kuahine,
Aahu mai la i Palehala,
Aohe hala a ke Kiowao,
Ua ao ae nei ka manao,
I ka leo lea o ke Kahuli,
Aia i ka wao me lea,
I walea i ke kui ohelo,
He lei no Aiwohikupua,
Nona ke ala i ka nahele,
E mapu nei i ke Kualono,
No na wahine i ka pali,
Pipa ua o Malailua,
E—i—ala,—Hoi mai,
D. K.

Eia au la he haupu,
He haili i ka manao iloko,
Noloko ke aloha hana nui,
Ua nui ia mea ua ulu,
E ulu e laka ilaila,
E laka e maliu mai oe,
I noho iho o lia iluna,
Keehia iho i kulana,
I ike mai ka pae opua,
I kani hauoli na manu,
Hulo e ka lale makaona,
Pale wale kaua e ke hoa,
E—i—ala,—Hoi mai.
PAKOHANA.

Eia au la he wewela,
He manene i ka hua makeke,
I ka ula kapapa o ka moku,
O Pele paha kona mea like,
Iloko iwaho o ke Awalua,
I ke kai aku e Kalia,
Alia ko leo ei ala,
Kuli waha mai pane mai oe,
I ka nalu o ka Lehuawehe,
Mai wehe i ka pili ua paa,
Paa pono ka ua i ka nahele,
Loku ana i ke Kamaakahala,
Aohe hala a Lanihuli,
Huli mai ko alo ia nei,
E—i—ala,—Hoi mai.
KAMAULEULE

Eia au la ua anu,
Ua pulu i ka ua laukoa,
I ke kulu kiowao i ka uka,
Pulu elo ka maka o ka lehua,
Puia okoa i ke onaona,
Onaona aulii ka nahele,
Me ka pea hala i Moelana,
Lana ae nei no ka manao,
E kui ana au e lei,
I kuu pua hala mua a kau,
Hiaai ka manao ilaila,
Lawe mai au o ka lei rose,
E—i—ala,—Hoi mai.
KAWAILUNA.

Eia au la he manao,
I ka liko pua o ke aalii,
He lii ke ala i ke kula,
Na ka hauanu i lawe mai,
Mai ka uka mai o kaau,
Au mai ana kona aloha,
Iliilihia ana ia nei,
Hoala mai ana i ka moe,
Hoolailai ana i ke kino,
Alikealike ilaila,
E kii ana au e ako,
Ia'u pua lena i kahui,
E—i—ala,—Hoi mai.
KAPOLOKU.

Eia au la ua lana,
I ka hapai a ka manao,
I ka noho a ke kuko iloko,
Hoolaau ana ilaila,
I ka mohala a ka pua o ka lama,
Malama ia iho ke aloha,
I hoa pili no ke ala
He ala onaona ia uka,
Luhi ehu wale i ke kehau
I ke anu a ka Waikoloa
Mehana aku i kai o Ewa,
Ike i ka ia hamau leo,
E—i—ala,—Hoi mai
Na PUA

Eia au la ua wehi,
Ua komo poo i ke kanaka,
Ua kupa ka noho'na i ka lai,
I ke kiei a Kaiona,
A ka wahine kiai pua,
Uhiuhi ana i ka lau noni,
I ke kula o Peekaua,
Mai kaua ilaila,
I ka hoa iki a ka manu,
Noho kino mai la i Kaupea,
e hoaka ana i ka nahele,
I ka uka anuanu o Kahui,
E—i—ala,—Hoi mai.
S. K.

HE MOOOLELO NO HIIAKAIKAPOLIOPELE. Helu 1.

                A pela no ko lakou hoopaapaa ana, a o ka nui koi loa mai o lakou e hoala, alaila i aku o Hiiakaikapuaenaena, ina oukou i manao e hoala i ke kaikuaana o kakou, e kii oukou i ke kaikaina i kai, nana e hoala ke hiki mai ia, kena ae la lakou ia Pauopalae i ke kahu E! e kii oe i ko Haku i kai, ae aku la o Pauopalae, ae. Ko ia nei ku ae la no ia, iho aku la i kai o Puna, iho aku la keia a hiki i kai, ike mai ana no o Hiiakaikapoliopele ia ia nei, i ka iho ana aku, ua puka ae nae o ua o Hiiakaikapoliopele a ma ke kala o ka hale, kau aku ana ke anoano aloha oia nei i na kaikuaana. Puka aku ana hoi o Pauopalae, ia ike ana mai oia nei, oli mai ana keia, penei
                A ka lae ohia i Papalauahi,
                I ka imu lei lehua o Kuaokala,
                Lehua maka nou i ke ahi,
                A wela—e,—wela—la,
                Wela i ke ahi au a ka wahine,
                Mai ka lu—a—e,
                A pau ke oli ana a ia nei e hele aku ana no o Pauopalae i kahi e, aole i kokoke aku, oli hou mai ana no o Hiiakaikapoliopele, penei
                No ka lua paha ia makani, o ka Puulena,
                Ke halihali, i ke ala laau,
                Honi—u—ai ke kini,
                I kai o Haena,
                Haena aloha,
                Ke kau nei ka haili moe,
                Kau kahaili moe i ke ahiahi,
                He hele ko kakahiaka,
                Manao hele paha au—e,
                Homai ka ihu a hele ae au,
                Aloha oe o noho iho—e,
                A pau ia oli ana, i mai la o Hopoe, ka! noho wale mai la no, a kaniaa, wale mai nei no oe, owai hoi auanei kou mea nana e kipaku, e hele ai oe, e kamailio ana no o Hopoe ia Hiiakaikapoliopele, ku ana no o Pauopalae, aloha aku la keia, aloha mai la no hoi o Hiiakaikapoliopele, kamailio iho la laua nei mawaho. I aku la o Pauopalae ia Hiiakaikapoliopele, eia au la, i kii mai nei au ia oe, i kena mai nei ko kaikuaana ia'u e hoi kaua, a ike mai ko kuaana ia oe, alaila, hoi mai no hoi oe, noho iho la lakou nei, a hoi mai la o Hiiakaikapoliopele me Pauopalae, i uka o Kilauea.
                A hiki laua nei i kahi o Pele e moe ana i Laupahoehoe, e moe ana no o Pele e uwe ana no na kaikaina, ua hoi mai nae ka Uhane o Pele, a ua komo iloko o kona kino. E hoolono ana o Pele, no ka manao o Pele aia no a hiki mai ke kaikaina, oia hoi o Hiiakaikapoliopele nana no e hoala, ku ana o Pauopalae, me Hiiakaikapoliopele, ninau aku la o Hiiakaikapoliopele, Heaha keia makena e uwe nei? I mai la na kaikuaana, e uwe ae ana hoi paha i ko kakou kaikuaana haku, ua make, i aku o Hiiakaikapoliopele, aole i make, e nalo no hoi ka make, e pilau mai ana. Hele aku la o Hiiakaikapoliopele, a nana iho la i ke kaikuaana e moe ana, oli aku ana keia, he mele hoola keia a Hiiakaikapoliopele, no ke kaikuaana, oia hoi o Pele, ma ke olioli wale no kana hoala ana ia Pele, aole i hoala maoli aku, oli aku la oia penei
                O Hookoia aku oe,
                O ka hana ana a ke'kua,
                I kai o Makawai,
                Ke kike la ka pohaku,
                Wahi kai a ke'kua,
                He kua he kanaka,
                He kanaka no—e,
                A pau ia hoala ana a ia nei, aole i ala o Pele, hoala hou no o Hiiakaikapoliopele, ma ke oli no, penei
                E ala! E ala!—e—E ala,
                E ala e Hikapokuakini,
                E ala e Hikapokuamano,
                E ala e Akua, e ke Alo,
                E ala e Kauwilanui,
                Maka eha i ka lani—la,
                E ala—e E ala.
                A pau ae la ke oli ana a Hiiakaikapoliopele, ala mai ana o Pele, oia kikookoo ko Pele, a ala iluna, anaanai ae ana o Pele i na maka ona, a i kuu ae ka hana i na lima, hele wale ka ula o na maka oia nei, a ka aki pepeiao, ka ula o na maka o ua o Pele, ia manawa a Pele i ala ai, hoeu o Pele i ka hoi i uka o ka lua. Hoi lakou nei i uka, hoi no hoi o Hiiakaikapoliopele i kai me ke aikane me Hopoe, a hiki keia i kai, hiki no hoi lakou la i uka o Kalua.
                Hoolale aku o Pele i na kaikaina e hele i ka luau, a ka luau na kaikaina, a hoi mai, ho-a i ke ahi, aa ke ahi, apikipiki ka luau, wahi a paa, kau iluna o ke ahi, ia manawa, kena hou o Pele ia Pauopalae e kii hou ia Hiiakaikapoliopele, kahea aku la o Pele, E Pauopalae, e kii hou oe i kuu kaikaina i kai, a hoi mai alaila, mo-a ka luau. Ae mai la o Pauopalae, kii keia. Ko ia nei iho aku la no ia, a hiki keia i kai, e noho mai ana no o Hiiakaikapoliopele, me Hopoe ma, i aku la o Pauopalae ia Hiiakaikapoliopele, e! i kena ia mai nei au e ko kaikuaana ia oe, e hoi oe oia ka'u i kii mai nei ia oe e hoi kaua. Ko laua nei hoi aku la no ia, a waena alanui, i Mokaulelele, oli aku la o Hiiakaikapoliopele. penei
                He ua kui lehua ko Panaewa,
                He ua ma kai kui hala o Puna—e,
                Aoha—e,
                Aloha wale Koloa—e,
                Na mauu i moe o Malei,
                Pau ia, nana aku keia ia kai o Hilo, a me Puna, hu mai la ke aloha o ke aikane aia nei oia hoi o Hopeo, oli hou aku ana keia, penei.
                A Waiakea i ka Hilohanakahi,
                Ala i ka po iki,
                Ka lehua lei o Hilo—e—o Hilo,
                He hala i pakuia me ka lehua,
                He lei moe ipo,
                Aloha mai ka ipo,
                He ipo no—e,
                A pau ia oli ana a ia nei, pii aku la laua nei a waena o ke alanui, kani hou no ke oli a Hiiakaikapolopele, i ka ike ana aku a ia nei i ka manu e mukiki ana i ka wai o ka awa kau laau o Puna, oli aku la keia, penei,
                O ka manu mukimuki,
                Ale lehua a ka manu,
                O awa ili lena,
                I ka uka o Kaliu,
                O ka manu,
                Haihai lau awa o Puna,
                Aia i ka laau,
                Ka awa o Puna,
                O Puna hoi—e,
                Ko laua nei pii aku la no ia, a hiki i uka o Kalua, hiki no hoi laua nei, moa ka luau, hoolale ka ai. Ai lakou nei a pau ka ai ana, noho like ae no lakou nei a pau, o ke kena keia o Pele i na kaikaina, e kii i ke kane a Pele i moe uhane ai i Kauai, oia hoi o Lohiau, aole nae keia i hai i ka inoa o ke kane i na kaikaina, o Hiiakaikapoliopele, ua ike no keia mamua i ka hoomaka ana e iho i kai, a kena ai o Pele ia lakou nei e oli, oia hoi kela mau olioli ana ma ka Helu mua.
                Kena aku o Pele, i kekahi kaikaina, ia Hiiakaikaalei, E! e Hiiakaikaalei, o aku La ia e-o. I aku la o Pele e ae no auanei oe i kuu manao la! ke olelo aku au. I aku la ke kaikaina, he ae no hoi paha ke olelo mai. I aku o Pele e kii oe i ke kane a kaua, kii no oe a loaa i Kauai, lawe mai, mai moe oe, mai honi oe, mai iniki oe, mai launa olua, o make olua ia'u, hele no oe a hiki, lawe mai no a hiki i Hawaii nei, elima po, elima ao pa i kela kihi o Kilauea, i keia kihi o Kilauea, alaila, lilo ke kane nau, na ka wahine maikai o kaua. O ke kulou iho la no ia o keia kaikaina, uwe. Kena keia ia Hiiakaikaalemoe, like pu no laua, ke kulou no uwe a Hiiakaikapuaenaena hoi, oia ana no. Koia nei kena no ia a pau na kaikaina nui a pau, io ka lakou hana hookahi iho la no ia. I aku la o Pele. Aole ae la oukou ka poe nui, ole loa aku kahi mea uuku o kakou.
                Eia ke kumu i ae ole ai na kaikaina i ka Pele kena ana, no ko lakou maa ole i ka hele ana a hiki i Kauai. Nolaila, makau like na kaikaina o Pele, a uwe hoi no ka hele mehameha. Aole hoi e hiki ke hai aku i keia mea, i ko lakou kaikuaana no ka makau.
                I aku o Pele i kahi kaikaina muli loa o lakou nei, e noho ana no o Hiiakaikapoliopele ma ke alo o Pele, E Hiiakaikapoliopele, o aku la keia e-o, e kii oe i ke kane a kaua ea. Ae no keia, ae, ku no a loaa i Kauai ae no keia, lawe mai a hiki i Hawaii nei, mai moe olua, mai honi, mai miki, mai lalau aku, a lalau mai, o make olua ia'u, ae mai no o Hiiakaikapoliopele, aole kekahi olelo i ae ole ia eia nei.
                Kauoha mai hoi o Hiiakaikapoliopele, i ke kaikuaana. Ke kii nei au i ke kane, a kaua, ke noho nei hoi oe, a i ai hoi oe i kahi nei o kaua, e ai no oe ma na wahi o kaua a pau, a o kuu moku lehua nei la, mai ai oe malaila, ae mai la o Pele. Olelo hou aku la no o Hiiakaikapoliopele, i noho oe a, kuia e ko la inaina, i ai oe ia uka nei, a i iho oe i kai o Puna e ai ai, ai no oe ma na wahi a pau o Puna, o kuu aikane, mai ai oe, ae mai la o Pele i na kauoha a pau a ke kaikaina. No ka mea, ua maikai ia mau mea i ko Pele manao, e like hoi me ka Pele kauoha ia ia nei, pela no hoi keia e kauoha ai ia Pele.
                Alaila, hoomaka aku la o Hiiakaikapoliopele, i kona hele ana, kii ae la ia, a hele oli aku la ia, penei.
                Ke kau aloha wale nei la no Kau—e,
                Ka mauna o Kahaliukua—a,
                I ku au a aloha ia Kalua—e,
                Aloha ia oe—a,
                Kipaku aku la o Plele o hele, aole au aloha ana mai ia Kalua nei, o kii i ke kane a kaua. Huli aku la no keia, hele aku la, a no ka nui aloha oia nei i na kaikuaana, a me Kalua, a me ka uluwehiwehi o ka aina, alaila, oli aku la keia penei.
                Ke ku nei au e hele,
                Hele au a ke ala,
                Mihi mai—e,
                Manao hoi mai no au,
                Ia oe, ia o—e,
                Kipaku aku la o Pele, o hele, aohe au aloha ana mai ia'u, o kii i ke kane a kaua a hiki ia nei, a noa ia'u, alaila, lilo ke kane nau na ka wahine maikai. Huli aku la keia hele hele aku la no keia, aole e liuliu aku, huli mai la no keia, kani mai la no ke oli aia nei penei.
                Ke ku nei au e hele,
                Ke kono iho nei,
                I kuu waimaka e hanini,
                E uwe a—u—e,
                Pane mai la no o Pele, mai huli mai oe i hope nei a uwe mai, aole au uwe ana mai ia hope nei o hele. Huli aku la no keia, hele no, hele aku la no keia aole e liuliu aku, huli hou aku la no keia, kani aku la no ke oli aia nei penei.
                Mauu enaena mai la,
                Lalo o Kalua—e,
                O kulou wale a ka maka i lalo—e,
                Aloha oe—e,
                Homai ka ihu a hele ae au,
                Aloha oe a noho—e,
                Nana iho o Hiiakaikapoliopele, o ke kulou o na kaikuaana, oia hoi ka poe i hoouna ia e kii i ke kane, o lakou ia e kulou nei, oli aku ana o Hiiakaikapoliopele penei.
                Ke ku nei au e hele,
                A lau ka maka ua nei ino,
                E ka poe ino o lakou nei e,
                E mana ka ia'u e hele,
                E hele no au—e,
                No ko ia nei nana iho ia ia nei, he uuku, o lakou la hoi o ka poe nui, aole hoi he kii i ke kane a makou a nau ka hoi e kii na kahi mea uuku. Nolaila, oli aku ai kela, e like me kela maluna.
                Ia manawa, hai aku o Pele i ka olelo hoohiki paa, i kona Kanawai, o hele, aohe ai o hope nei, aohe ia, aohe kapa, aohe hale, aohe kaikuaana, imua no e hele aku ai, a loaa ke kane, alaila, hoi mai.
                Makehewa no hoi ke kipaku ana aku, ina paha o ke kipaku ana aku, a no ka wahine ino, o ka hele loa aku la no la ia, o ke kipaku ana aku no o ka wahine maikai, hele no a huli mai ana no, hele aku no a huli mai la no. Nolaila, oli aku ai o Hiiakaikapoliopele, penei.

HE KAAO NO HESINI.
Helu 5.
I unuhia mai mailoko mai o ka Arabian Nights.

                Aole au e poina ana i ko'u aloha no lakou alaila huli ae la ua kaikamahine nei a hahai aku la mahope o Hesini iho mua aku la o Hesini mamua a mahope aku ua kaikamahine la, a hiki aku la laua nei ilalo, hookomo aku la o ua o Hesini i ke kaikamahine iloko o koia nei rumi, aka, aole i pono iki ko ke kaikamahine manao no Hesini, ki aku la o ua o Hesini i ka rumi ona, me ke kaikaimahine pu iloko, hoihoi aku la keia i ke kapa hulu ma kekahi rumi aku a mahope puka ae la ua o Hesini iwaho, a ike aku la i kahi kaikuahine ona e hoi mai ana ninau aku la ke kaikuahine ia Hesini, auhea ke alii? wahi a Hesini, ei ae no ke uwe mai nei iloko o ka rumi o ua kaikamahine alii la, a ike aku la ia i ke alii, kukuli iho la keia ilalo, me ka honi iho i ka honua, a hoomaikai aku la i ke alii, ia ia nei e hoomaikai ana i ke alii, pane mai la ke alii penei.
                E ke kaikamahine, heaha keia hewa au i hana mai no'u? i hoohaumia mai ai oe i ko'u inoa a me ko'u kino ma keia hewa au i hana mai ai no'u, oiai ua ike oe i ko kakou ano, pane aku la ke kaikuahine o Hesini, "e kuu Haku ke alii, o ka manao o ke keiki e noi nei i kuu Haku, ke lii, he mea pono loa ia i ka makemake o ke Akua oiai, e wahine hookahi ana oe nana, a e kane hookahi ana hoi ia nau, pela e pono ai olua ma ke kanawai o ke Akua."
                Huli ae la na maka o ua kaikamahine la iluna, puliki ae la i na lima ma ka umauma, me ka helelei o na waimaka, me ke kaumaha loa o ka naau, a kahea aku la i ke Akua, "ma ka inoa o Alahe ke Akua nana i hana i ka lani a me ka honua, ke Akua hoi nana i hoonoho ae ia'u ma kahi hanohano, i like ole ai ka hanohano me ko ka houna nei, ke nonoi aku nei au ma ka inoa mana, a i loaa ia'u ka hewa iloko o na mamo a Adamu, oiai au aia iloko o ka poho o kona lima, ke nonoi aku nei au ia oe, e kala ia mai ko'u hewa ma ia mea, i hoomaikai ia ai ko inoa, i na la a pau o ko'u ola ana. Amene.
                I ka wa a ua kaikamahine nei e pule ana, oia ka manawa i puka ai kahi kaikuahine o Hesini iwaho o ka rumi, a loaa aku la ua o Hesini ma kekahi rumi, olelo aku la keia ia Hesini, e kuu kaikamahine, e hookanaka makua ia oe, e imi i ke akamai a nui, i kou launa ana me ke alii, ke komo aku oe, e hoopuka aku oe i na olelo maikai ma kou waha mai hoopuka aku oe i na olelo ino mai kou waha aku, e hoomaikai mua aku nae oe i ke Akua o ka lani, mamua o kou komo ana aku e ike i ke alii, ae aku la keia, a komo aku la.
                Ia ia nei i komo aku ai i ka rumi o ke alii, ike aku la keia i ua alii nei e kukuli ana no, e leha ana no na maka iluna, e pule ana no i ke Akua me ka uwe no nae, me ke kaumaha no o ka naau, me ke kahe no o na waimaka.
                Ia ia nei i komo aku ai, kukuli mua iho la keia, e like me ka hana mau, pule aku la keia i ke Akua, oia hoi o Alahe, a pau ae la ka ia nei pule ana, lohe ae la ua kaikamahine nei, i ka ia nei pule ana no Alahe no ke Akua, huli ae la ua kaikamahine nei, a nana pono ae la ia Hesini me ka iho iloko o kona naau, ka! o ko makou Akua no ka e pule nei, o kona Akua no ka ia e hoomana nei.
                Ia manawa, hai aku la ua o Hesini i kona manao a pau, i ua kaikamahine nei, me ka leo maikai, me ka nahenahe o ka olelo ana, alaila hoopau ae la ua kaikamahine la i kona uwe ana, aka, he kaumaha no nae ka naau.
                Mahope iho oia manawa, pau loa ae la kona manao ino ana, aka, koe no nae ke aloha i kona aina hanau, a he mau la paha mahope iho olaila, alaila, hooholo iho la lakou nei i ka mare o laua nei. Ia wa i hoounaia aku ai ua Luna nui o ka honua, he poe makemake ole i ka launa me na mamo a Adamu, ua noho pakahi lakou ma na wahi mamao loa, he poe kaula no nae no ke Akua kiekie o ka lani, e hele mai i ka la mare o laua nei.
                Hookahi nae kanaka o lakou nei, ua ike mua ia Hesini, i ka wa no o ua o Hesini i hiki mai ai iloko o ka hale alii o ua poe kaikamahine nei ehiku o ka honua, a penei kona mooolelo. Ia lakou nei e ai ana i kekahi kakahiaka, ike aku la na kaikuahine oia nei i ua kanaka nei e komo mai ana i ka puka o ka pa o ka hale alii o lakou nei. He poe makua wale no keia no na kaikuahine oia nei, aole nae o lakou nei makemake e ike i ka maka o na mamo a Adamu, ina ka lakou nei e ike i kekahi kanaka o na mamo a Adamu, alaila, o ka make no ia oia kanaka, holo like aku la ua poe kaikamahine nei, me ka olelo mua nae o lakou nei ia Hesini, e hoi iloko o ka rumi, e pee a nalowale, hiki aku la lakou nei ma kahi (he elemakule) o ua elemakule la, hooho like aku la lakou nei me ka hoihoi, "eia ko makou makuakane aloha ua hiki mai!" hopu like aku la lakou nei i ua elemakule nei, a alakai like aku la hoi kekahi i ka Elepani, no ka mea, maluna mai keia o ka Elepani, o kona lio ia, a hiki lakou nei i ka hale, lawe loa ia aku la ua elemakule nei, a ma ka papaaina, noho like iho la lakou nei e ai, a i waena konu o ka ai ana, ninau mai la kekahi kaikamahine? Heha kau mea hou? hoole aku la keia, a ninau aku la hoi keia, a heaha hoi ka oukou mea hou? hai aku la kekahi kaikamahine, he mea hou ka makou, he mooolelo o Hesini, a hiki i ka wa a lakou nei e ai nei, ia manawa ku ae la ua elemakule la iluna, me ke kaumaha o ka naau, ke hai aku nei wau ia oukou, wahi a ua elemakule la, ina wau e ike maoki aku ana i kona maka, ke hoohiki nei au ma ka inoa o Alahe, aole loa wau e pepehi aku ana ia ia, me kuu ike maoki iho, o ke Akua o ka lani ka mea nana ia i hoopakele ae iloko o keia mau pilikia he nui ona, nolaila, ina e loaa ana oia ia'u ma kahi akea, a ma kahi mehameha paha, aole loa au e pepehi iki aku ana ia ia. Ia wa no, hooho like mai la na kaikamahine a pau, me ka i mai, eia oia maloko o ka rumi, olelo aku la ka elemakule, e lawe mai ia ia imua o'u, i hoomaikai aku ai au ia ia.
                Kii aku la na kaikamahine ia ua o Hesini, a hoopuka mai la iwaho, kukuli iho la ua o Hesini, imua o ua elemakule nei, hopu iho la ua elemakule la ia o Hesini, a kukulu ae la iluna, i aku la ia ia. E kuu keiki, e hoomanao oe i kou Akua, ka mea nana i malama mai ia oe iloko o na la he nui, pela oe e aloha aku ia ia.
                Pela keia kanaka i ike mua ai ia Hesini, oia nei ke kanaka o lakou i ike mua me ka pepehi ole aku i kekahi o na mamo a Adamu, o ka pau ia o kona mooolelo.
                E pono kakou, e nana aku i ka mooolelo o ka mare ana o laua nei.
                I ka wa i kauoha ia aku ai na Luna a pau o ka honua e hele mai i ka la mare o laua nei, o keia poe a pau e kauohaia nei, he poe ano lehulehu lakou, aka, he poe pono loa nae, he poe kauwa no na ke Akua o ka lani, he poe kaula. I ka mare ana o laua nei, ua hoonoho ia laua nei imua o na mea a pau, ilalo no e noho ai, aole lakou e noho i na noho, o ko lakou ano ia, a hiki i keia wa. Mahope iho o ko laua nei mare ana, noho iho la laua nei, me na kaikuahine oia nei, ma ke ano kane, a wahine, a mahope iho oia wa, hapai iho la ka wahine a ia nei, a hanau mai la i ke keiki mua, he keiki kane, a o kona hoailona he La, oia ka hoailona maluna o ke keiki mua.
                Hapai hou ae la ka wahine a ia nei, a hanau mai la i ka lua o ke keiki, o kona hoailona maluna ona, he mahina, loihi loa ko ia nei noho ana ilaila, olelo aku la keia i na kaikuahine hookama o ia nei, ua loihi ae nei ko kakou noho pu ana me oukou, ua malama maikai mai oukou ia'u, a ua hoopomaikai mai hoi ke Akua o ka Lani ia'u, oiai au e noho ana malalo o ka malu o oukou e o'u mau kaikuahine aloha, a no ka hiki ana mai hoi o ke aloha iloko o'u, no kahi makuahine o kakou, oiai paha e ola ana oia, a nolaila, ke noi aku nei au ia oukou me ka haahaa, e hookuu lokomaikai mai oukou ia'u, a me kuu mea aloha o ka wahine, a me a'u milimili hoi, na puaala laha ole o ka aina i hoopulu ia i ka hau o ka Lani, i hiki ai hoi ia'u ke noho me kahi manao, me ka hoomanao mai no ia oukou. Ae like aku la na kaikuahine me ka manao maikai, hoomakaukau iho la keia no ka hoi o lakou nei, hookani iho la keia i kahi pahu a ia nei, puka mai ana elua Kamelo.
                O ko ia nei hoomakaukau iho la no ia i na Kamelo, a makaukau no hoi, uwe iho la lakou nei me na kaikuahine oia nei, a pau ka uwe ana, hookau ae la keia i ka wahine ma kekahi Kamelo, oia nei hoi me na keiki, ma kekahi Kamelo.
                Hookahi o lakou nei pule i ke alanui, a i ka lua o ka pule, hiki lakou nei ma ka hale o kahi makuahine, aka, i ka hiki ana aku o lakou nei i ka hale, e noho ana no kahi makuahine oia nei, aole nae e hiki ke hoomaopopo, o ke keiki keia ana, no ka mea, ua loihi loa ka nalowale ana o ke keiki, a ua manao no ia, ua make ke keiki ana. Ia lakou nei i hiki aku ai i ka hale, aloha aku la ka makuahine ia ia nei, me ka hoohewahewa, hookuu iho la keia i ka wahine, a me na keiki ilalo, a lele aku la keia, a honi i kahi makuahine, me ka hai aku, owau no nei o Hesini o kau keiki, ia wa, ike iho la ua wahi luahine nei, o ke keiki no keia ana, uwe iho la laua nei, a pau ka uwe ana, kuhikuhi aku la keia, eia kuu wahine la, a eia a'u mau keiki, hopu aku la keia i na moopuna, a hii ae la iluna, me ka makemake loa, a pau ka uwe ana o lakou nei, olelo aku la ka wahine ia Hesini; ea! e hele ae oe e ana i wahi no ka hale o kakou e ku ai; (a kahi no a hoike ua wahine nei i kona mana,) e ana aku oe i ka loa a me kona laula, a maopopo ia ia oe ea, alaila, kahea ae oe penei; ma ka inoa o Alahe, iloko o ka minute hookahi, e haawi mai i hale maikai, i oi paumi aku ai kona maikai, mamua o ka hale o ke alii nona keia Aupuni, i like ai hoi kona loa a me ka laula, me ka mea i ana ia iho nei, i oi ae hoi kona kiekie mamua o ka hale alii o keia wahi.
                Hele aku la keia, a hana iho la e like me ka ka wahine aia nei i olelo mai ai, aole i emo iho, ua paa ae la ua hale la, e like me ka ia nei i olelo ai, noho iho la lakou nei iloko o ua hale la me ka hanohano loa.
                A mahope iho oia manawa, hoomaka iho la oia, e imi i hana nana, he kalepa kana hana (Merchant, a manao iho la ia, e mahalo ole ia auanei ia ma kona wahi, nolaila, hele hou aku la lakou, a noho ma kekahi kulanakauhale e aku, ma kekahi aoao o ka aina o Arabia, ma ke kulanakauhale o Bakekaka (Bagdad,) hoomaka hou iho la oia e hapai hou i kana hana he kalepa. Ia wa oia nei i hapai hou ai i ka hana kalepa, oi aku la ko ia nei waiwai mamua o na Kalepa kahiko o ia wahi. Hoolimalima aku la keia i na kauwa he nui, he mau haneri paha ka nui, o na kauwa, me he mea la, ua oi ko ia nei loaa mamua o ko ke Aupuni, o keia hiki wawe o ka waiwai oia nei, noloko ae o ka mana o ka wahine a ia nei.
                I ke kolu paha o ka makahiki o ko lakou nei noho ana ilaila, ku ae la ko ia nei aloha i na kaikuahine hookama oia nei, olelo aku la keia i ka wahine, aloha mai nei ka hoi au i na kaikoeke ou, e hele paha au ilaila e ike ai ia lakou, olelo aku la ka wahine, ina oe i hele ea, mai lohi loa aku oe, ae aku la keia, olelo malu aku la keia i kahi makuahine oia nei, e, i noho auanei oe me ko hunona, a i makemake e hele iwaho e auau ai ea, mai ae oe, eia auanei ke ki o ka pahu o ke kapa manu ona la, aia ua pahu la ilalo, mai noho auanei oe a haawi iki i ke ki o ka pahu ia ia, e hele ae au e ike i au kaikamahine a hoi koke mai no hoi wau, ae aku la ua wahi makuahine nei, o ko ia nei hele aku la no hoi ia i kahi o na kaikuahine oia nei.

Huakai Elemakule.

                Ke kaahele nei kekahi huakai elemakule i ka Mokupuni o Oahu nei i keia mau la, oia no o Kaulia, no Hilo, Hawaii. O Ehu no Kawaiahao, Oahu, a me na elemakule e ae elua, he mau hoahele. O Kaulia, nae ka mea elemakule loa o lakou.
                E kaahele ana e launa aloha me na haipule o ke Akua ma keia Mokupuni a me ka poe hoomaloka pu. Na ke aloha o Kristo e koi ana ia lakou, e like me ia o Paulo ma.
                Ma ka la 10 o Dekemaba nei, ko lakou komo ana mai i ka Apana o Koolauloa nei; a ma ka la 13, hele lakou mai Hauula aku. Nani wale ka hele ana o ka huakai elemakule, haipule i ke ao nei, me he la, ua kokoke mai e hele huakai aku i kela ao, e launa aloha me ka Haku, a me na haipule ilaila, i ka launa hauoli, a mau loa aku.
                Me ke aloha hoolai i ka Hoku Pakipika.
M. KUAEA.
Hauula, Dek. 17, 1861.