Ka Hoku o ka Pakipika, Volume I, Number 20, 6 February 1862 — Ka pomaikai o ke Aupuni ke ae ia ke puhi rama a me ka ole. [ARTICLE]

Ka pomaikai o ke Aupuni ke ae ia ke puhi rama a me ka ole.

Aloha oe Ka mea nona oa manao ninau ina ka aoao o ka Pepa Helu 19 o ka la 30 i hala ae nei o lanuari, e olelo ana no ka pono a me ka hewa o ke puhi rama> Ēia na olēlo ninaa. I. O ka poniaikai o ke Aupuni ke ae ia ke puhi l-amft fna Hawaii nei a me ka ole 2. 0 ka pi3ikia o kft (nālnhuia o ka noho maikai ana o ka poe pono a me ka ole. Oia na ninau ma ka ftoao o ka pepa i hui me kona hoa e noi mai ana ia S. D. Keolanui, a me j. fl. Kanepuu, e hai aku i ka pono kaulike me ke kapakahi ole. 1. " Ka pomaikai o ke aupuni ke ae ia ke puhi rama a me ka o'ie," (elua manao o keia ninau.) .1. Ka pomaikai o ke āupuni, ke ae ia ke puhi ramā. 2; " Ka poino o ke Aupunui ke ae ia ke puhi rariia/' Manao 1. Ina e puhiia ka rama ma Hawaii nei, he knmu no ia e loaa hou ai ka puu data o ke aupuni, a me ka poe paāhana, a me ka waiwai kalepa, me ko na aiua e, a me ka poe nialihini, inrf ae ke aupuni $1,000 dala no kā palapala puhi rama, ina e nui ka poe puhi rama, e loaa puu data o ke Aupuni;-na palāpala kaai # inā $500 dala no ka palapālā hookāhi, inā aui ka po« lawe, waiwai no, e komo no ke ki o na kuahiwi e ulu wale nei, e komo no ke kulina, raiki, pia, a e kuai nui i& na mea kanu o na kanaka, a e hooikaika loa i ka hana mahiai, st he wāiwai popo ole ka ram& nc ka wa loihi loa, a e hiki i ka rama ke holo ma na aina e e kuai ai, a e hoolimaHma nui ia na aina waiho wale e ka poe waiwai, a me na kanaka iiobo wale. Ūa maopopo he mea waiwai loa ka rama, e nana i» Keopu haole kuai rama, nona ka Hoiele rama ma Kolopo, e nana hou ae ia Henere haole kuai< rama o Kaopuaua i make; pela o Kimo o Lepekaholo, ua waiwai lakou a me ke kaonoono. 2. Ka pono o ke Aupani ke ae ia ke pahi rama. Ina ae ia ke pnhi lama, btili 2iott ke aopuni i ka pouli, inn aa kaae a ona, laamoe, huho, pepehi, hakaka me ka *āhme, lili, be1e mao, a mao, lilo nui kahi dāla i ka rama, noho wale ka wahine me ke keiki, āole e mahi nui ia ka aina, aole hookuoiioono, lōhe iho la o ko mea ka rama o&a, bele no, aiwa h» na kane i ka hoolapa, pef& na wahine, no ka mea, aole i taid na mea a paa 16« iaa ka |mpa ia, o ka mahiai, na ai no, a ua koai, o ka lawaia, ua ai no, a ua kuai, pēla no ka rama, kuai, a mu do, no ka mea, he lahtti

aakalieM, a pimi lealea km keui, tna kon* wiUu e h*na » »», āoie e o\e koa» l«h» aui», ina nui fc* nuna» me wtu e kuai mi? Me na on» iinii e, © ke »ivi m*i p«b& i& o tiuna oqs •aponi nni, i pM ]*koti 1» no ke & iobe ftku ua iioa, hiki mai lakon K * pebe» e w«iwu ai kooaei raina. Poino ke aupunī, iflo nt*i na kane i ka oua, paa i ka h»le paahao, pehea na da!a kino, ka w&hine, keiki, ua lio, lik> keia ruan mea i £»ea oie, na kumu 0 ke aupuni e waiwai ai. mai maaao kakou oke da!a o ka poe eke !ilo asa i ka mna, o na wahi dola roua no i loaa, oia no ka ka poe pahi rama e kii mai ai a lawe ako, o ke kane, o ka wahine, o ke keiki, oia no ka huaolelo aapoui, ina pono iakon, ponoke aupuai alii m eke kanawai, a i ole e pono, poino loa. Pahi ka nauahu, kuai, a nona iho kekahi, pela no ka rama ke puhiia, nolaila, c noonoo pono. 2. O ka pihkia o ka maluliia o ka noho maikai ana o ka poe pono a meke «kea, a me ka olel 1. Ka malohia, ka mare ana o ke kane me ka wahine, a noho pono, hoolo be, malamo i na kanawai o ke Akua, a me ke kanaka, pule i ke Akua, heluheiu palapala, iiooloiie i na knmu, kokua i kona auponi me ke dala, me ke kino pu, hele i ka pn!e, i ka halawai, pnie ohana, a!oha i ka hoalauna a me hai, hoomaiu ma ke ak'ea a me ka naau, malama i ke ao a me ka po, ina maiama ia keia mau mea a pau, oia no ka maluhia, ka pono, ā ine ke akea i o!e!o ia ma keia manao, ina ike kane, ka wahine* ke keiki, ke aiii, a me ke Aupuni keiā mau inea, oia no ka pono kahtsa paa loa e noho ai. 2. Ka pilikia oka poe pono ma ka maluhia, ma ke akea, oia ka 1110 ana o na hoahanau i ka ona, i ka huhu, i ka moekolohe, aiiiue, oia ka lilo o ke kane i ka ona rama, a koe ka wahine i hoahanau, lilo ka wahine i ka ona, koe ke kane i hoahanau, lilo ke keiki i ona rama, koe na makua i haipule, !ilo na alii i ka ona rama, noho na makaainana i, poe pOnOj nni na leo i ka po, waioau, pono o!e ka poe pono, lilo hou ka poe i waiiwali ka naau i poe ooiea, a paakiki, o!a oie na kaiiunapule i ka helelei o na hoahauau i keia hana o ke puiii rama, aoie mea nana i kokna na kumu a ine ko ke Akna aupuni, ke kumu i pomaikai ai keia lahui. 3. Ua poino loa kapomaikai mna o keia la- , hui i keia mea hou ke ae ia o ke pulii rama, ua pomaikai ke Aupuni ma ke da!ā, a me ka poe waiwai, o ka lehulehu a me ka poe ilihune, oia mau ke emi ana, a lilo i inea o!e, " o ke puhi rama," oia ke puhi aua i ka maiu o keia lahui e ku nēi a rtie ka olelo ā ke Akua, a hoi hou e like ine ka wa mua, nolaila, ua oki, ua luhi loa na maka i ka nana aku, e nolio malie na ko Niuhelewai ketki % pfne > hou ia fiiai. «Illa, ft»no akn.jio r - S. D. Ksouunn. Niuhelewai, Kapaiama, lan. 31, 1862.