Ka Hoku o ka Pakipika, Volume I, Number 20, 6 February 1862 — He wahi moolelo ano pili. [ARTICLE]

He wahi moolelo ano pili.

Iloko o ke kulonakanhale o S€kotiā, i ka wa mamua, o 01asgo«r ka iiioa, liele ttkti kekahi poe koa i fcā la Sabati ī ka piiie, tt hfe mea mau iioko o ka oihaha hoomaiia Ēj)eiifekole ka lawe o kela mea keia mea i kfe Katakema, oia hoi ka A-i-a-ka-la ia kakou, a ittt Imi ia ktt Baibala Ilemolele tne kona mqoolfelo iloko o iitt Eatakema nei, me ka Alainanaka plī. llokfj da pu-a koa, Ua hele aku kekahi koa 0 lttkt)ii 0 Hikeke loane kona inoa, i ko lakou heln uim, ua liele na hoa ofla me ktt lawe pu 1 ka lakou Katttkema, tt tia hele aku ūa tvahi kott nei o Hikeke loane i kana buke he pu-a pepa hahau. I ktt wtt i ku mai ai fce kahiīha piile e hoike i ke poooielo* wehe like ae la Ua poe koa nei i ka lakou buke. me ka nana i kahi o fcft pooolelo, ia manttwa, wehe ae ltt Ua wahi Rikeke nei mai loko ae o koiia pakeke, lie pU-a pepa hahau me ka nana pakahi iho mai ka «iki kaiintthtt tt hlki i ke kiiii. i(oko oia manawa, ike ntvNttlcirliitlB feba a liilīi 11 mai la i» ia nei, me ka olelo aku o Utt iUha nei,- e Kikeke, e Waiho aku oe i na rnea ma kahi e» aole keitt he wahi kupoiio tio ia mea. I aku la ua wahi koa nei, heahi hoi ka hewa, no ka inea, aole au buke. I ka paii ana o ka puk', hupii ia keia e ka makai a laWe ia ihiua 0 kekaHi LūnakāhaWai, a i ka Wa i hiki ai . imua ona f hinau mai la ka Lunakahawai, heaha ka oukou i lawe mai nei i keia koa ia nei? Oieio aku la ktt makai, no ka peptt i ka halepule. Olelo aku la ka Lunukahawai 1 ua koa nei t heaha kau olelo nou iho? i iiku la keia he hui iio, i aku ka Lunakanawai e hai mai oe, ina aole, e hoopai ia no oe ina ka hoopai ikaika lott. I aku la ua walii koa nei o Kikeke lottiie; eono o'u pule i hele ai i ka paikaU* a mte fca noho ana i ka oihalia koa* uUku ko'U wahi ukii o ka nohō ana, a ma keia wahi pu-ā pa ua loaa ko'u pomaikai, aole ho hoi tt'u ba A ibaltt %«ie na huke e a«. Olelo mai Us fctt Luuakanawai, aole ia he mea nou e pakeie ai, no kou lawe ana i kau pepa hahau ma ka halepule. Ūnuhi ae ltt ua wahi koa iiei i ka pu-a pepa a hoonohonoho iho imua o fca Lunafcati&Wtti 6 i ttfcu ltt. I kuu naha ana i ka eiki, hooiiianilo inai £U hookahi Wale no A"kua tna ktt lahi. Nana au i kaJua, hoomanao au i fca makua a me fce keiki. Nahu au i ke kolu, hoomanao &ti t ka tnafcua, fce keiki ka Ulmue Hehiolelei. Nana i ka ltt, hoomanao au i na kahunāpule eha, ta Mdtaio, a Mareko, Luka, a me loiUie. Naii» aku au i ka lima, hooinanao au i ha Wnhihe pUUpāa i laweia'i na ipukukui, elitntt o lakou i hoomai-! kai ia a elima i hooīe ia. Nana au i kt oho t hoomanao au i na la eono i hana ai fce Akua i ka lanl a me fca hohua. Nan& im 1 fca hoomanao au i ka hiku o ka la 1 hoomahtt ai ia a hoonani ia la. Nana au i ka walu* hoomanao au i na poe pono i hoopaketfe ia Akua mai ko Kaiakahinaln, oia hoi o Noa, me kana wahihe, m keiki ana ekolu, me ka lakou mau wiihine. Nana au i ka iwa, hoomanao au i na kanaka hepela eiwa i hoola ia e lesu, he umi īafco% afc% eiwaxto poei maikāi ole aku U ia. Nana au i fca umi, hoomanao au i na kanaWai he uini a fce Afcna i haawi mai ai ia Moee e fcakau i luna o ka papa-pohaku. Nana au i ke kini, hoomanao au i ke Alii hui o ka lahi, oi«.hoi ke Akiia lolL Naha *u i b hootiiitiad «tt i fc* fttti wahine o Sheba i hele ai e ike Jjoho i ke akaihai o Solotii6tia, tt l&we pt» aktt la i* i na kamalii JOO, he 5© keiki kS&ē t i $0 kaikamahihe, ī tia hookomo ia iakon a pau i ke kapa kane, i wahi e ike ole ai o Soīomona i ke ano o na keifci kane, a me na kaikamahioe, i ko lākOii hiki ag* imua o SoU* mona, kena afcu la o Solomoitii 1 mau kapu««i, i ōieh) aku la lakou e holoi i ko lakoh lima/uauuhn Iho ha kailuunahihe i ko lakou lima a hiki t ke kuekue, a o na keiki kane, hhuunu no i ko lakiM lima a hiki t fca puli-

| ma waie ao, malaila o Solomona i Ike ai i ke sno o w keiki kaoe eie na k*ikam«hn*e ( li, |>ao ae 1ā k» oklo «»om w*hi ko« eei olek> māi 1« b LtmAksiuml f oa hai fu«i nHi oe i ano ona pep« a p«a • hwkahi pepa i koe, i ika 1* oa walti ko* oēi, oka pepa healaia? I roat ta ka Lunakanawai o ke keaka. I aktt !a lre koa, e hiki no ia*ā ke hai akn i ke āno ke ole ot k huhn mai ia'n. 1 mai !a ka Luuakanawai, !ie ae au, ina aole oe e kapa mai owau ke auo oia pepa. 1 ako la ke koa, aole o f>e. aka, o kahi makai nana au i lawe mai nei imua ou. Akaaka iho iā ka Lunakanawai a i aka la, ae io, aa naaupo ia ike knmu o kou hewa. Olelo hoa aktt la ke koa i aka la, i Wa helu ana i na klko iloko o na pepa a pau 365, n& like pti ia me ka nui o na la i ka makahiki hookahi. 1 kuu helii ana i ka nui a piha he 52, ua like pu ia me na pule iloko o ka makahiki hookahi, ā ike iho la au eha ano o na pepa, ua Hke ia ine na pale iloko oka mahina hookahi. Ua hiki hoi au he 12 pepa kii, ua like hoi ia me ka nui o na mahina iloko o ka makahiki hookahi, a i ko'u helu aha t ha» pepa o ke āno hookahi, he 13, ua Hke ia me ha pule iloko o na hapaha makāhiki, Kolailā, ua ike oe e ka tnea i mahaloia; uā like kefā pn-a pepa h&haa ia'u me ka fiaibala, Aifitnfthaka, ā ine ka Aiokala. Ua hookau ia ke koa. Pi-pi holoholo Kaao. Ua eo, hnlot B. Kamauleule. ĪGr tJa hoopuka ae ka napepa haole a Wini oia hoi ka Adrertiaer, o ka la £0 o lan, no ka hoohiāii āha o ka Hoku Pakifjika i ka | olelo pelapela, a i hoike iā ka pelapela ma ka mooolelo o Kawelo i olelo ia ai, hele iho ka laau a Kawelo a mākaa i ke ino ōka lemttj hpi hoU. Ma keiā kinnu, he niea no ia e hikl iā kftkoti ke lioomaopopo hie ke kapae ole ae i kā hianao kiiiai a ka nupepa haoie a Wini ika kakoii pepa. tJā hoopuka iā iā- mahao i meā ike inai āi ha haole e k(> kua mai ana i keia pepa e haālele ho ka pelapelā a malniae ole. Mamiiii oia hāiia āna ā āoie i āā mai ia e hoike mai ia ihānāo ma ka pāhe anā mai hiāloko o ke Kiiokoā; aka, ua lawe ae ia i kona hiānao hoikfe me ka hoopaa ākh he nupepa pelapela a hoolaha āku iwaehā o nā haōle ika pelapela oka kākou pepā mamuli oia mau oielo. tlia hou, iiā hiāōijo|36 loā ho ka lilo aha o na kāiiaka Hāwāii i hapai i keia ke ake kihai mai nei kelā haole. Ala keia ano> iioko oka Hae fiaWaii 0 ka makāhiki 1855 kekahi tnele pelapela ioa 1 haku ia i keia inau makahiki pokole loa i hāla ae nei; aka, aole nāe i oleio ia he peiapela, aohe i oaka iki ae ka waha o ua poe pani māemae neMā ināhāWa,—no ke ahaf o-iiimttikAika ka bi£ titinahtjt>poft6p6« ho ō ka Hae ia ihanaWa, a ūa piii tto hol kā- | hā oihana hoomāiiā i kā mea naha i hoino | ia hiai keia, noiaila, ha paakiki loa ka puka āhā ae o kā iho inai ka poe e hoopohopono ana ika hana māikai. tjtiitthi lāii māmāne Wālti ia iho iā ho ha hewā o ko lakou kāiha, i mea e ike ole ihāi ai kā maka kakaa ole o kanākā. Ēiā kekahi» hā iākou ho i hōōpiikā āe nei 1 keia hfeWā i ikh iā īho hei* iiā hfeWā hiāōli koii īio ka malaina ole aiiā i kā lākoii oihaiia okā J)iitti niāeinae. tfa paiākā lakou, Uā inākā po, ua ike ole, ua moiowa, ā e poho e hoi hōii i ka ehii ine he Mo-i. lhā pahā iio ka inogolelo ke khmU heWā nui o keiā h"pepa ( pehea la na huke ā iakoU 1 pāi iā ā hoolahā iā, ā wāiho iā ilōko 0 ka Waihona btike, i khhiu hōike i ke āno oka nōhō āhā o kekāhi lahui me kekāhi) hiai ka makahiki kahiko loa inai a hiki i keia inaiiawa ē hoho iā hfeī; Me loihi ke kii āku i hā huke i wāiho iā iiia iā māU ano, āia no ffoko ōiā ināu buke kekahi hiati olelo pelapeiā loā, āka, iiā lāhā j hae, a Uā hoolilo ia na ka poe akamai e hoo- j laha. E hana ika palapala a iuā | he ineā hiki ole i Ua Wihi hei ke kapae ae i koha pōo me ka hilahila ole } alailā, e āho e pau koiiā kākau hiānao ana e hoolāha i ke akea. E i māi pahā auāhei Ua Wahi Wini nei, kal he 'olelo wale nō iā hō kā ihooōielo p ko Ib&raela t a e hōike anā i kā hoho«.ahā oia poe, na hana hie hā Ke oielo sku nei au, akui ke kae la, ka-lolou-pali-e! He aha la ia oīelo Wini, he Leterftture, (Lalina,) Literaturā* ā ku hott i ka-nwahi-o-papio he uwahi puaa e, he uwahi ilio la. Māi noho a hana hiāi, 0 ko'u lako keia, £ ai ke kaona, 1 ka nani oia nel