Ka Hoku o ka Pakipika, Volume I, Number 21, 13 February 1862 — Lili au i ka olelo a G. Anemanu! [ARTICLE]

Lili au i ka olelo a G. Anemanu!

3fa ka helu 20 o ka Hoku o ka Pakipika o ka U 6 o Feberaari, ua ike aa i k&a oleio e G Aoeauuiu, no na olelo a Rer. E. 800a t ka makna hai ola o aa uhane o keia Ulioi, lili no au no kau mau olelo me na ninaa. Pono no *a ke ekemu aku. Ma ka nana ana i na olelo a £. Bona mai ka maa a hope ma kaa olelo ana, oa maopopo ia'a ua pono o E. Bon*. 0 E. Bona oia oo ke kahanapale o ka ekaleaia o Kohala. Ke ano o ka haa ekalesiat he poe hai ke ano, a o keia E. Bona ois no ka luaa, aa pooo no ia E. Ikm& ke ao

aka i kana poe hipa, no ka me«, <m ko iakoa aiakAi, hiki a6 ia X. Boiu ka bfei iattu o koaa «kskaia i na mt* pono, a fedd oo ia ia k« ao ak« la lakoo id* &a mea « potx> ai ka tto» bo aaa o Mk ao. Ko'a kupooo ko £. Bona p«ipai *aa i ko Kōhala poe e kobo i ka Lo&aaaka* •inaaa kopono e hele i ka ahaolek», ao ka me», malaiU kahi e kaiaaa ia ai ka pono o keia iahui kanaka. Ke olelo oei boi oe e Anemaao, he poae ole ko E. Bona olelo ana no ia toea» kahihewm p«ha oe # pono maoli o S. Bona i kooa hal aoa ia olelo (mtt* o ka iehoieha. Heaha ia ke kti»mtumu o IL Botta ma kau ike? KoH» maaao, aoie no pot>o i ka poe i loohia i na mai, ke m 0 i maa Lmiamaka*inana, mamuli uui loa ka eha i na 1* pka ahaolelo aea, haalele i ka ahaolelo, ooho mamuli o kona eha, hala ka m&nawa i ba«ia im ai kekahi bila kanawai, pono iki ke hele ka poe kino ikaika maiaila, heaha ka hewa o ka E. Bona olelo ana ina pela ke ano? Ko'u manao, he pono i na kahnnapule a pau ke kuhikuhi mai ia kakou i ke ala o ka pololei e hele ai, no ka mea, o ke ano maa no ia oia poe, a o ka lakou hana no ia iioko o keia 40 makahiki a keu. Ua manao paha oe e G. Anemanu nou nei manao koho barota? Kainoa no hoi noloko mai o na knmu a kakou ia manao, na lakou hol i ao mai a naauao ae neL Pehea ikawa o Kamehaineha 1 ? Barota no oe? Ke Gleto aku nei oe ua hewa 0 E. Bona, o ka hewa ka ia o ka oielo mai i ke kanaka kupono e koho ai i Luuamakaai* nana, makemake no paha oe e G, Aneinanu e hele ika ahaolelo ka poe pono ole # ana lakou la e kau na kanawai pono ole, kupanaha maoli no hoi ua mea he hooio o kanaka 1 ke kuhikuhi ia mui o na pomaikai, he puoi kn hooio o kauaka. Ma ka naua aiia a me ka hoomaopopo aua i na olelo a pau i olelo ia e E. Bona, aole au i ike iki i kekahi hewa malaila. Xo ka mea, pono no i ka makua ke ao mrfi i kana mau keiki, no ka mea, he makua o E. Bona no ko Kohala poe. Eia kekahi, ke olelo nei oe e G. Anemanu no ke " Kanawai e hoemi at i na mai ino i laha mamti|i o ka hookamakama.'- He oiaio jko E. Bona ble!o, ua holo io ia kanawai, ua ike ole oe me kou mau maka, p<mo oe ke nana hou ia kanawai me ka hoomaopopo io maoli i ke ano, a ina aolo oa kanawai oia ano, pono oe ke holo mai i Oaha nei, a ioaa ma kahi o ke Kuhina Kalaialna, ke olelo nei oe ua hoopiiuipunl ke kahuuapule. 0 ke aha ka hooputfipuni o ke kahunapule? 0 ka hai akaka aku anei imua o ka lehulehu i ke ano oia kanawai? tJa oi aku anei kou naauao hnua o E. Bonu? Un ike aua maopopo ia E. Boua noio 10 lā kahawat t kona olelo ana, he keu oe akd kanaka -naaiipo maoli e olelo nei no ka waa pae paha kou hanau ana? Ua maopopo, o ka ike i loaa ia oe, He ike alelo kou ike. No ka mea, ma kau mau mea e olelo nei, ke Ike ole nei oe. Aole au manao o ka hewa keia o na kumu a kakou, hookahi wale no hewa nui a'u i iko iho nei ia lakouJ keia mau ia i hala ae neL Oia no ka uumi pepehi nupepa ka waha o na kanaka Ilawaii e olelo nei, o ka'u hewa ia i ike ai, ua pau no nae hoi i ka olelo mua ia, a owau kekahi i olelo ia mea, aole keia he hewa e hoolaha ai. 0 ke kumu no o ko'u wahi, ua paipai no oia i ka mea kupono no ka ahaolelo, ahe inau hua walania no kana no makou, aole makou i hoolaha iu mea, no ka mea, o makou kekahi poe i mau i ka hoolaha nupepa, o makou kekahi poe i hoolaha barota, aole makou olelo e like me oe. Ai huhu mai oe ia'u no keia olelo aua, e setu aku no au ia oe mai keia lai lua aku. Kuu hoa kaua. J. I\ KAXOHo*ttū. Oahu, Feb. 10, 1862.