Ka Hoku o ka Pakipika, Volume I, Number 25, 13 March 1862 — KUKANE! [ARTICLE]

KUKANE!

Us ike mai hei polia oukou, e Jka ppe lulielu nei e j ka olelo hoolalia ilokoo keia n«I pepa a Mr. Wm. Home», e hai aku ana i kona inakemake c kuai nui i ka hua o ka luau Kukane. Ua makemake ua haoie nei e palapala inai iia kanaka ina na walii a pau i keia |K?pa i ka nui o na Kukane e loaa ia'i ina ke--ia mau mokupuni a pau, a ina o Inwiliia inai i Hoiiolulu nei he mau haiieri tauaani a he mau niiiiona paha e kuai ia uo e ia. I ka wa mawua, ua iraiho wale ia ia hua nia na lala o ka laau e popopo wale ai, a i keia inanuwa, ua loaa lie makeke hon, kahi e kuai makepohoia ai. Aole he pono ke lawe liilii mai, ua makemake oia e kuai kukaa. l'a manao no keia haole e noiio uiau fna Honolulu nei, a nolaīla, ina e līwikaika oukou, he kumu waiwai hou keia c mau inai ana me ktt iiua a oo loa, e olii e uiamua o ke oo loa ana, oia ka wa pouo e ohi ai. Aia a akaka ka nui e loaa ia ana, alaila, e hoolahaia ka uku kupaa no ua kukane nei. Ua palapaia ia mai makon e kekahi hoa f e hai mai ana i ka uui liia, o na kanaka noho hana ole ma Kaopuaua a me na Wahi e kokoke ana. 0 ka pepa ka lakou hana mau wahi ana, a na ka wahine no e iini loaa, i niea e |>ono ai ka noho ana. Aka, oiai aole no he kanawai e hooponopono ana ia uiea, e linau ana paha : ia hana a hikou (a; me na wahine nae ka howa nui 110 ko lakon malama ana i na kane palaiialelo. Kc ike nei kakou ua emi mau ke elala roa Houohilu nei, a ke mahuahua nei ka piiikia o kanaka, a aia a ili inai ka pilikia maoli maluna oia poe e imi ana paha lakou i ka hana: no ka mea, mai keia inanawa aku, aole no e lele wale inai ana ke dala a komo rna ko lakou pakeke e like ine kii'Wa rn!Tmua. I&p- 0 ka fioe a pau e iiiakcmakf ana e hookomo ina oielo hnolaha ma keia pepa, e pono no ke lawe mai mamua o ka aui ana ae o ka la ma na poakolu a pau. 0 keia iio ka liupepa pokela o ka maikai no ka hoolaha ana i na mea kuai, a ine na mea e «e. He uuku kahi lilo, a ua nui ka pomaikai i ili inai ma ka hoolaha ana i na rnea kuai, a ma ka hoike ana ma ke akea ka waiwai o na hale koai, ua hoike mai ka mēa nona ka waiwai i kona naauao a ike hoi, no ka mea, ua laha kokt» iwaena o ka lehiilohu kahi e loaainai ai na mea i makeniākeia ine ke kuai snakepon»>. c WST Eia mai na alii o ka pualu koa Hawaii i koho ia e kn puali ; Mea Aanohano G. M. Robertaon # Kapena ; Mea Hanohano W. Webster, Lnkanela rnua i U. P. Kamakau.Lukanola aiua j J. B. Keliikanakaole, Lukanale akolu ; J.;W. Makalena, ke Kakiana moa, o Hailama ke Kak»*ha elua, o Simona ke Kakiana paa hae, o Kaaipuaa ke Kopala mua, 0 ke Kopala elua, oia ae la no na &lii 1 koho ia, aka hoi, eha alii paha i koe, eloa Kakiana a elua Kopala. Ke hahaia hei ma Honolnlu nei he mokuahi bou, e holo ai inai Kawaihae akn a puni Hawaii a hoi hou \ Kawailiae e halawai me Kllauea. Aole iiae he moku hon loa ia; he kialua no mamua, o Kaluna kona inoa; aka, ua kapilipili hon ia oia, * ua oi tki ae kona loihi mamua o ka mea kahiko. Ke haea la oel do koaa wili mahu ma kahi o Mr. flagbe« r ma Ulakoheo, Ua manao no ka nupep* e pane aku i ka olelo hoike a ko makou hoa o M. Kuaea, no ke kanawai "e hoemi i na mai i Isha ai mamttli o ka hookannkkama," aka, oo ka piha e o na kowa o ka nupepa, ua hoopaoee ia a mahope aka. i

Uii akAka m* k« noho ana o kanak*, inai k& m&oawa kahiko a btki I keia aiaiiAwa, he ok«* ke ano o &a k«u««nit 0 k« ro«* o nk kan*w*i f o na kanawai oke Aka* i i»i ole U mai. oka lua T o m k*wai 0 kē Akoa i h&i ia oj»i ai ma k» **!* o kāttl maa kaala. okc kolo, 0 ke ano kanawai, o ke k»rimi i «e i* i*«n* 0 ka no,w ana 0 kanaka tae ka haoa niaoli ole ia. 0 kekahi mao kana**TU hoi*. he man kanawai i hana maoli ia e kanaka i e pono ai ko lakoo s?»o n*>ho lahoikanaka ana. E ooom"> kakon no ka mea rnna, oia na kanawai i hai ole ia mai. aka, ua ike ia e na kanaka a pan. Ua ike kakoa. ina e makan ana kekahi kanaka, opa mai oia ika pankn laau, a mokn mai oia i ka ilio, o kona imi koke iho 1* no ia i mea do na e pakele ai, ma ka holo aha paha, mu ka hakaka ana aka, o kana rnea nui, o kona makemake e pakele mai mai ka pilikia e hookokoke mai ana ia ia. 0 keia ka mna ona kanawai 0 keia ano, na loaa hoi ina kanaka a pan f i na holoholona a pan e hele ana tna ka ili o ka hoiina, na mann hoi e lele atta ma ke ao le#a, na ia hoi ean ana iloko oka moana, na mea ho? e nf« ae ana mailoko ae o ka hon«a. K nana kakon ike kolo ana o ke aa o ka laan, na hahai anei oia I kahi maloo, a na waiho anei o?a i kahi māwf E nana hoi kakon i ka hipi hihia, aole anet oia i hoomaka e holo ke hooa aktt ke kanaka? A ina oa ike, aole o'na' pakele ma ka holo ana, aole anei oia e hnli mai ana e hakaka? Noke aha hoi keia? Aole anei no ka makemake e malama ia ia ilto? He aha hoi ka mea e pnoho ai ka manu ke hele ia akn? Aole ane» no ka manao e hiki mai ana ka pilikia? Fte loaa no anei ka ia ke !n« wale ia aku e ke kanakā ? Aole ane» mamnli o ke akumai o ke kanaka e loaa ai na mea hihia a paii? No ke aha keia. Ko ka mea t o ka meamua a na meaola a pau ma ka honua iiei, oka malama iko lakou ola iho. "Oia ka tmia o ke kanawai o ke Akua i hai pololei ole ia niai, aka, e waiho aiia no nae iloko ona mea ola a pau. Eka Hoku oka Pakipika, he ola no anei koti, īie hiki no anei ia oe ke hana ika hewa? Ahe eha no ahei oe ke hoeha ia aku. Ina he inea ola oe, 0 hoomanao oe i ke kanawai mua o na mea ola a pau. E malama ia oe iho. E malam nia ka hele pololei ana ma ke alanui 0 ka pono au » kalai iho nou iho t me ke kuiieWaneWa ote i o aia »iei, e hoopaapaa no me ke iti(> ole o ka hana t e ae no i na mea i kt» like ole ka manao e hoike like ia tna kou mau aoao. E ae ina manao hoonmna a pau e hoopuka ia ma kou mau koione, o na haiia a ke aupuni, a Ahaolelo paha, e wehewehe oe ine ka hoopilimeaai ole a rne ka pololei. Pela oe e h&na ai Uokn maamaama o ka Pakipika, alttir% ai koil ola f ,u* oe i ke kanawai mua i hai ole ia, ua loaa nae 1 na mea ola a pau.