Ka Hoku o ka Pakipika, Volume I, Number 30, 17 April 1862 — Ko ke kanaka ano, a me kona mau helehelena. [ARTICLE]

Ko ke kanaka ano, a me kona mau helehelena.

E nana kakou i ko ke kanaka ana ; a c hoomaopopo hoi i kona mau helehelena, a me na mea i loaa ia ia, a me na mea ana i hoike mai ai; oia hoi, o kona ike a me kona ike ole, o kona akamai a me kona hawaiwa, o kona pono ame kona hewa. Ma keiii mati kumu i hai ia ac la maluna, e akaka ai ko ke kanaka ano pono a me kona hewa. Iha he ano maikai ko ke o kona waiwai nui iho la no ia, aole ana mea maikai eae e like ine ia. No ka mea, iloko olaila kona mau pomaikoi a pau he nui ma keia ao, a oia iho la hoi kekahi kumu poinaikai o kona manaolana no kela ao e hiki mai ana. Pehea; la e pono ai ke kanaka ano ino, ma keia ao ama kela ao ? A owai )a ka mea e mahalo aku ia ia? Aole. Pehea e akaka ai ? Penei: Ina i manao kakou e hoōpomaikai loa i kekahi kanaka, hookahi mea e hiki ai, eia oka haaiei aku ia ia i ano maikai maoii. E hana aku ia ia, e like me ka mea paahana e kalai ana i kekahi laau kekee a pololei; a pela no lioi, ina i manao kakon e hoopoino maoli i kekahi kanaka, eia ka mea e hiki ai, oka hoolilo ia ia i kanaka ano ino. Oia ka hana ku i ka huhu a me ka hoino maoli, no ka mea, e aho no ke lilo aku kana waiwai maoli, a kau ka mai ma kona kino e like hoi aole poino loa malaila ka poe pono °\aka, ea, ina i paa koke kanaka ano mai*ai»Veaha koe ia ia ? Makehewa ka waiwai a pau j! onua j a makehewa hoi kona inoa a!ii,\_ e ona no b Q hanohano ana, no ka mea, ua k aka kona nai Nol«ia kei» kanawai, mm AaM atu«hhU» ino fe mo w lama, Aka, ehooikfc. a hsin!l e m«k»< ai ke ano o ljke k , ol# . lo ana, e hanapono U> ka olelo hemolele, nahb^„, i; . ka. inaina ano eoke Akna i kii l^ nokano i na kanaka e hana hewa aL

I* lo* ko k« Ako* hnhn iko Bsbnlona, no ko Ukmi booh«amift »ua ik* hooaa iko 1«koohewa. Kol*il« boi feo Kristo hoohewa aoa i ka poe Panaaio, no ko lakoo alakai hewa ana i na kmuaka Penei k*na olelo, "Ao* *re oukoa e ka poe Kskaao!elo ame kii poer Pariiiio r oa hookamani, no ka mea, ke poai be!e nei ookoa ike kai a me ki aioa ika ana mal aa oiikoo kekahi hanmaoa, na hana oukoa ia ta aoi papalna kana keiki ana no Oehena maihua oko odkou. w Hoopai kaumaha loa ke Akua ia leroboama, no kona hookuke ana i ka poe Iser&e!a mai ka hahai ana ia lehora, a hoolilo iho la ia lakou i ka hewa nui. Na'Lii 17: 21. Nolaila, e ao o liana ino kakou i ke ano o ke» kahi kanaka. Ua like ia me ka hoino maoii aku i ke Akua, ka mea nana mai ke kanaka, ka mea hoi nona mai na manao, ame keia ola ana ma keia honua. E pono paha ke hoike aku au i na hana ino, e ino ai ke ano o kanaka. Peuei: 1. oka hookiekie o ka manao me ka makau ole ika hewa. oka makau, oia no ke kumu nui e pale aku ai i ka hewa, oia no hoi kona paku ame kona pale umauma, a ina e hana kakou i kekahi mea e pau ai ka mukau iloko o kekahi kanaka, ua like ia me ka wnwahi i ka pa o kona nina, a komo koke mai na holohoiona a pau e han& itio. Pomaikai ka mea e hoomau ana ika makau. Solomona, 23:1t, Ua loaa ea ia ke kumu oka naa* uaoj nolaila, mai kailii ae i kona mukau, mai hoonawaliwali hoi ia ia ma ka olelo hoowalewale ana a ine na olelo hoomnloka, a mo na olelo uaua imua ona, ame ka malama ole i ka In Soboti. nm ka hoowahnwuha i ka olelo a ke Akua, u me ke alakai aku ia ia iloko o kela hihia keia hiliia, me ka hoouui hoi okona makau i ka liewa. 2. Eia hoi kekahi mea e ino ai kanaka, o ka hooueue ana i na manao ino iloko o lukou, e like ino ka poe makaleho, a me ka poe ino kolohi?, hoowalewale, ame ka poe palapala i na kii ano hiluhila, no ka mea, o ke kanaka hana i keia niau mea, ua like ia me be inea la e hooueu ana i na inanao hewa maoli iloko o hai, pela no, ke hoonaukiuki aku kakou ia hai, u hana aku i na mea e ulu mai ai ka huhu, a me ka hoomauhala, a me ka huahua, a me ka lili, a me na manao liko iloko o lakou. Oia na mea e ino ai ko ke kanaka ano maikai, nolaila, e pale aku i na olelo huhu a me na hana a pdu e eu mai ai ka iuaina iloko o ko hai naau. 8. Eia lioi kekahi mea e ino ai ke ano o ke kanaka, o ke kokua aku i na kuko hewa iloko o lakou. Uft kuko kekahi poe ika rama a me na mea ona a pau, aole nae pono ke kokua aku i keia kuko hewa ana iloko o lakou, aole pono e hoowalewale ia lakou e lalau aku, aole hoi pono ke kuai aku i na mea ona ia lakou; no ka mert, ma ka loaa ana ia lakou kela mau mea a lakou i kuko hewa ai, a ano ino koke ae la lakou, a o ka pau anā no ia o ko lakou pomaikai. Nolaila, e ku kakou a e nana, he meakauinaha ke nana aku i na hale kuai rama, a me na hale hookamakama, a ine na hale pili waN M'ai e ku nei i waena o kakou, he mau upena keia e hoohei ana i ka lehulehu, no ka mea, hookahi wale no o keia mau hale a pau a me na mea like, oia hoi, o ka hanai i nakuko lealea iloko oke kanalea, ame ka hoeueu i na manao poiio ole he nui loa iloko o lakou. Mai pono kekahi poe ke ole keia mau kumu hoōwalewale i hai ia ae la maluna. Eia hoi, mai manao kekahi e imi i waiwai nona ma ke kuai i na mea e ino ai na kanaka, aole i ku i ka pololei ia hana. 0 ka waiwai i loaa mai pela, ua hewa ia, e nahu auanei ia e like me lie nahesa la. E aho ka ilihune me ka pono, he ole loa ka waiwai i loaa mai ma ka hana hewa ana. E nana aku kakou ina Hebora, 11 ;24: —26, "Ma ka manaoio i ae ole aku ai o Mose i kona wa ao, e kapaia mai he keiki na Parao, e koho ana ina ka pilikia pu me ko ke Akua poe kanaka, «ole ma ka lealea pau ko'kO o ka hewa, e manao ana hoi ma ka hoino ana a Kristo i haina ia ai he waiwai ia e oi aku ana mamua o ko Aigupita waiwai, no ka mea, ua manao aku oia i ka hoopai ana mai." Nolaila ea, eia ka pono maopopo loa, mai hana kakou i kekahi mea e ino ai ke ano pono ona kanaka a pau. Mai olelo aku, mai palapala aku, mai hoike aku i kekahi mea e pau ai ke ano pono o kekahi. Ina paha i ike kakau i kekahi mea, he mea pono maoli no ia kakou; aka, ua lilo ia i mea e poino ai nakanaka nawaliwali, pono no ke paleaku ia mea ino. Pela no ko Paulo manao. 1 Kor. 8:13. No ka ai ana i ka io i kaumaha ia imua o na kii, he mea ponO maoli no keia io, aka, aole hiki ia ia ke ai hou akn i ua io nei, no ka mea, he mea ia e hihia mau ai na hoahanau ika hewa. Pela no kakoii e hana maa Ua manao kekahi poe, he mea hewa ole ke pahi baka, a me ka inu waina, a me ka ina bia; malia paha he pono no keia maa mea ia lakou, ano ai paha he poe naaaao lakou ame ka ikaika; a nolaila, aole o lakou poino nai ma ia maa mea s aka, aole pono ke noonoo ia lakoa wale iho no, e noonoo ia hoi kekahi. E hiki no ia'u ke pnhi paka me ka poino ole, ona ole, hakaka ole, a wela ole o kuo hale. Aka f pehea ka poe naaupo ame ka nawaliwali 1 Oii nae paha ia, aa ike lakoa i kua puhi paka ana, a hoomahoi mai mahope o'u, nolaila, ona kekahi, a hakaka, nm loaka hewa.\p}. J. W. K*ouj«ti. Knln'iiiini, Kapahufli 13, 1862. He 3,200,000 kia nni o ka lflo o ke Aopom o Ameiikahai, i kelA b keia la. Nai BMU>H aa _ —