Ka Hoku o ka Pakipika, Volume I, Number 44, 24 July 1862 — OLELO MA KE AKEA. [ARTICLE]

OLELO MA KE AKEA.

E ka Hoku PaJripil-a,e:—Aloha oe. Ua ike pinepine au, i ka haiia ana ina kou mau aoao, e hai ia ana malaila kekahi ano o ka hana a na Luhalnaiaainana o keia kau Ahaolelo, a pela no ma ke Kuokoa, a ua lealea na maka i ka nan»., me ka olioli no ka hooikaika o kahi poe Lunamakaainana, a he ano 1010 kahi poe. A tia ike pu ia na dala lilo a pau māi ka waihona ae o ke Aupuni, i mea e hoio pono ai na hana; aka, o ka manao nui o kahi poe o na makaainana e noho mai nei, mai Hāwaiio Keawe, a Kauai o Manokalattipo,|o ka ike i lia ,|neie pomaikāi jai ka lahiii: b fce ahā lā (ā 1. Ua ike au, uā hooponopoho ia ha kula, a ua haawi ia i puu dala no na kula a pau o keia Aupuni, mai na kula nui, a na kula lalo, no ka mea, ua manao nui ia 6 ka ilaiīhao, oia kekahi moa epomaikai ai ka lahuiAoJe no nae i lawa poho, na kula i keia wa, no kā hemāhema 6 kkkotī i kfe diila ole. 1 Ualkē no oukou, Ua hoopāapaā Lunamakaainana o kakou, no ke Kanawai e hoemi ana i na ino, a me nā mai i laha mamuli o ka hookamakama, ua kuhi hewa loa kahi pt>e b Aa LuuamakāaiUāhh, a pela pu na makaāinana. Ke oleio nui ia nēi hd Itāhāwai iho a iapUWāle* āiihea bukoti, ē tibbhoo hui pukakou, o na ino a me hamai i lāha mamuli o ka hookamakamā, oia kāhi ihea ē ēmi nei ka lahui. Mai kā wa i hoomaka ai keia mai, a iloko o na M. H. i hala niii nā waliinēH inake, iloko o na mai ino, pelā no nā kane, pili pu aku keia koko ino i na keiki* a nui na taiisani t make. A o ke aha kbē ? 0 ka nōohoo hui i na mea e pau ai b keia āuhuHh inp, e make ai na mea a paU i ka hola ia. Ua Ike kakou, ua kukulū kaJtfoi wahine hiii lokb~ maikai, he \haiēhiai; ff|ke iapaau ia nei na mea a pau iloko o ua hale nei, a iia ola kāhi poe, auā māke kahi poe. Ao ka makēmake nūi o kahi poej e kukulii ia i mau hālē ihai tna na mokupuni a pau loa, he oiaio ia, a owau kahi manao paaī malailā;' aka, ua ike pu kakou, ua unku hā'loaa mā ka waihona o ke Aupuni, a oia pāha ' ka'niēi* e loaa īole |i i&iHale tnai pakahi tna na mokupuni a paui aka, iua iii manap paā kakoii ē lbaa ha hāl6 inai no kakou, e aho no e kokua nni kakou, mē ka hilinai olē ha kē aupiihl waie no ē hapai ina hana a nohd wāle kakou, aole J)bho pēiā. \

3. 0 ka oihana kālepa, bia hana nui ia, a he hana no ē pōihāikai ai ka lahui, aka, ua ike ia paha, aneaue poho ole iā hank ke ktikulu i waena. o a oia pahā ka mea i ae ole ia ai ka oihana kiīepa, akā, lohē walē au, ua kēākēa hui nā haōle waiwāi i kēia bifā Kanawai, ina taa hooholo īoa ia. Ua lohē wale mai mal k% tribkupuni o Hawā'ii, ē kukūlu ana kāhi p&ē malaila, he Ahahui Kalepa, ina pela ia, ,ke lana nei ko'umanaoe loaa no ka poinaikai, ke hāna oiaio, aiaila, loaa paha ka waiwai. .4. 0 ka oihana mahiai, oiā kū pookēla o na haua a paii, ā ūa ikea ka olelo a ka mea Hēmolele loa; e olēlo ana, '* hiē ka hoū b koii lae, e ai ai oe i ka ai a pau na Ia o kou ola anā mā ka aiha,''' pela ina Kinohi. Ua hana nui na kupuna o kākou, a ua>loaa ke ola malaila; aka, aole i ike nui ia ka w&iwai ia ma-ūawā,;'-a5 kela fc-a, t»4 ik£jaāuā £ha|pdpō li», he oihaoa uui a waiwaif » ūa ik*i* Oiā kahimea «ola at kalahui kknāklL Hlolidfi ko makoa i ka lohe ana, lia hana ia he Kanāwai e kokua .aua i ka poe'iūālkiāi, a ihe nā h«ia lima, • ua lohe hou makoui ūa h<k>moe loa li n»a kā papa, inō, Heaha la ka mea i hoomoe Uk ai raa ka papa t Kfe olēlo ōēi kahi poē, he kānāwāi piiu dala uui.no k* inē% aoīe hr dala. Auwe t «ūā iā.mā k4 Bilii' Hāawiūa o A. ī). 186la iafe 186$, aa hookaawale ia $500,00 hōka Ahāi hūi &āhiāl kānakā' maoli, a $500,00 no k* Ahahui Mahiai o haolē * Atfle ānei %t keia puu dala uuktt b hooinakā ai ahiki i kā nui loa anā? ūo. i t '.J U M O ka oihāaa māhiii, W h&e ōihana māikai. \taia hana € paie nūi ia na manao inp a ae oa kuko lapewalē. O ka p** hiau o ka māna#* i fca lnn< i keia ia kēkla, he mea ia e tm*e othōlū ai kā po, ala mai nele hoū iio i ka haua, a pela mau te paa ai kft mahawa i ka hana» aole pilikia ka 0 kapoe noho wale, hiamoe lakou ikē ao, a po hele wale mao a maahēi, a kuH ka naau 1 na hana iao, aipila, hoopaa ia ma ka fca\jewai ālaweiai l£awa e noho man loa 11, anwe! hiiahiīā lao. Aūheā oukou e na Lūnāmakaaiuana, hēaha hoi ka mea i hoomoe o kā Kiaawai maik|J hiaka papa? Ko

ke d*Uok *tmt Ua ; boduuk|r«le |i|p| ; bol db|oa lie pan dala e like me >* i hai i»|E#|atke Anoai paha o kabi poe Ltfnatoak«jmifca o oakoo, he poe toaluia oolum o poho ko oukoo waiw»>, Uolaila, hooft>oeta& kA papa? 4 -

Kapanaha, oke Ka&»ir*i maikai hoomoe ia ma ka p&pa, o na Kanawāi e ae, hooholoia. I aha ka waiwai o ka mokn m«ha a oukoa i b%awi waie ai ik» Hmpo, *me kk wai, ke ole ka oihana mahiai, ame na hani loaa hoika waiwai e tavre ai Kiila. Jta Vrmtwixi. !