Ka Hoku o ka Pakipika, Volume I, Number 50, 4 September 1862 — Ka Moolelo o Laieikawai. [ARTICLE]

Ka Moolelo o Laieikawai.

Xt£LTJ i. • ? )? Ua oleloia iloko o keia ktoo, ti6 d iiikiie* S:odidU r lcdiHk Waki i hiitisii Ai^h&iiia mbtH4 \um~ C)< iiiiek& h*t»a tiafe luk makhahlne» a o £ahatiokftpak«4 ka m|kuakanet > ■ ? ;• M ;•«,». I kl thkna*tt i hoao ai laiia, & ftiii< maW la ihb t hai aku la o Kahatioka|iaka i kbrtik mana6 jaia i a M wahine^«ii HĪiski«i|?li6» laiia; ke hai akh aei au i ktitt aiihao k oe; i hoho iiii£igsiiiit£i4dii kiktfki } i ina he keiki kaae. aiaila, c 4tfaa iakaiiika oīa iik iwi ilok» o ko katli ' tt}att la eletaakuife, a h*ttk akii * ka no ua wahl htiiti| i tiatia hoi e iiii tift «aokti e pau ii | aki hbl» t haiiau kfe keiki iiiii kaikniiihitt& t e iaike ho iua he mail J kiU kamahine wale ho na hahiu e mk* no t aia io a hanau kēiki kine mai { itaiti[ •* ota nahanau mnHt ,r - > A iiiilii ko liii vtohb ah% iae hiki pihi' l ki Wali b ki l&aii ha|>ai o i hanan ae li* h* kaikaiiahine, i Maikii w hoi ii mahao ihdii ki tiiiitt#iE hine i ki muilai o ke kiikihiihiHii fe hb6li li hoi ki mikuakahe | fiia ki ioie I ti haīiokapika i hoi mai ai niai ka lawaii Maif a ike iho li ia i ua kaikatnafcine hei, ii iīanawa f kena koke ae )i ii Kahauokapaka i ki Oamukii e pepehl; Noho iho li kiia ma ii hope ih6 t hipii hou» a hanau hon mai he kaik&mahin*. d W ia nae ke kiikaiiahiiie iiaikai mamia 0 keia kmkamahioe tt»t% a no k&oi hoi o ka kai o keta kaikaniihhie mamua >=© ki mea i make, maaao ihō i«ila hoi e oi* la hoi. wok ka! Ike ae la ao 0 Mihanokapiki i mahine e hii i* ana, ua hoaalmia » ke kip« heiki ; ia kena «Mis:ta i ka īiaiiuk« a pepehi. cM ,. ■ ;■? hapal an» o Malekahana ha jsat? kaikatashine wala ao, «oi e i oia tkh A i ki lima o ka hipai ©wa o Malekahani f & kokoke i na la iiau&u, hei» akā !a kela a i tntia o kekahuaa.oieloikn ia. Eauheaoe? enanaiaai oelkeiaopt^ehapaiiiei, R oka ihe% ua keua ae aei hm i ka pau 0 m keiki i ka inake s ka pa&ela pepehi & ke ahs ®?s a i&aui ©ha ii» i k a m^e . • fet!%-g mt\:oē i keii opa e hapai Boi t itia i llm h« alaila, omiio ae ,aa„Bo %a mea, oiai I !»!* iika hot, im ua i&e mm os i leia

opu o'u e hapai nei, ina he keiki kaae, aole j hoi aha. Alaiia, oielo ma? la ke kahu- j na, o hol a kokoke i na !ā hanan ou, alaila, l hele msi oe i nana akn ai wau i keiā hapai j ahaou. I A kokoke i na la hanau, hooinanao ae la o \ Mālēkahāna ike kauoha āke kāhuna. Ia ia 1 net ē nahonahu aua, hele aku la keia ā mua \ o ke kahuua, Uie ka olelo aku, i helē ihāi nei au mā ke kāaoha ākē kāhuha, no ka mea, Uā hoomaka mai feā ilahunahu hanaa keiki ana, nolaiia, aho be ē naua mai ai i kab keikr o hāpāi hei. ' ' ' Ta māuāwa, h&i aku lā kē kahūnā i ka olelo iniUa o Aiīilekahaha, "e hāilona aku au ia cte, hiā kā mēa a'iTe noi aka ai, ē hāawi hiāi hb oe.* 5 " Ia diāoāw ; ii r hbhdi aieu lā ke kahunā ia Malēkihinā I ksf meā ana e noi t aku ai ma kā hbāifbha mau iVkēia lahui. E Māiekāhāna! E māi {** i kekahi lima bh imua o kUu alo, aia ho I ka lima au e ■ ihākēihake āi ē ha&wi hiāi &V Jā mahawa, j hāawi akh 1a o Mālēkahaha i konā lima hu-1 īnā imhā o ke kāhUha me ka hoohuliīa o ' alb bkā lihiā iluhā. f !

Alaila, hāi āku la ke kāhUnu i k& hoailt>hii f kti i kana Ike, the ka i aku, e hanau hou ahsi iio oe he kalkahiahine, ho ka mea, ua hiāWii hiai de i koil litnd tleriia imua o'u nie ka h6ohult ihal i ke alo o ka lima ilun&.

Ia tnātmwn, kaumaha loa iho la o MalekahatiH t ja6 ka ftifea, ua wellWēli uiau kela i kli pt*|jehi miu ā kāhā k&tik, i alii ia kfela, ihe ka hitiau ākU. Ē ke kāhuna, e iioonoo ināi oe i hiēiī A6*il (e j/6uo āi, a e ola āi lioi k(jiit keiki. flt4i ākt( la ke kahuhā i kāna ; dielb iniua 8 ka hapāi, ē lioi oe a ka I iha ē iii ke īkiiakbko iiiu& t aīaila, e otto ae Oe i ka Ohua iā lUlii me kdl olelo āku ia ; ūliiiā ftonoi flo 4 lleife kā 6 kai ik % io&ā pbho anā 1 kbhā jimā oīā kāU tind āi, iiō kā thfed, he kauāk'i j>iihi'ktt&laUbhhā hii kii i ītib ai r ke!ā i i iāWaiaj āl&iii; Ikē b!fe ia i kbti iiāhkii hiia, ī hanau ae iā» alaila, b haukī kfe kēlki» i hoi Hiāi ia, iiā llid iā*U ke Mfelki, a iuā ē "niiiāii mai kelā i ke keiki, ilaiii, hāi akti oe, tis hahau, he keiki hlailā, pau wāie. A pau kā iaua biēlo ānā lio keiā hiau triēā, hoi aku la b Mālekāhaua ā hiki i kā hale, ia nui loa mai la kā aihuuāhu r SĒi; iā iā nei nd e nāhunahu āiiā, ili iho la kb kūakoko tnUā. Id iiiānāWā, i kft itiatt ānā āb b kē kūakokb, hb6liiāiiao āb !a kā wāhinē i kā oleio ā ke kahuna i ābāb āi iā iā httij i āku iii, t) | K.ahatiokapākā ! e Kāhāiiok&pāki fe 11 e ho!b āe 0(4 i 6htiā pāiehio hā'U, ke kaii inai nei ki ihakā b ka bhiiā pālemo iā'iii inb he ihēa lā, ā loāā iii'h keiā iā, hstnb kiiii kēiki* ākāhi Wāle nb bfti hahau inu ftn&j a ihe kā bnb o'ii i kā Hhiia, ttbtiiift, % kbife k6kb ihāi ibhi Ekiioe.' A paii kā iāhā kāmailio āhd ifb kēiā iiiāii j3Uki kbktl akti lā o &ihiii6iā£iki hie tti kkhākii fe hbtb i kē kāā tkti bhiiā; ii !āI kbfl m i«kjibkb &'fe kii* W iib.lls I lfe { kiiafc&feH' b ka tfii I&, k&m &ku la hē iitdftrk' 1 iu|iiiHāWiiiiifie 1 ia thb ta'o Wika i kohāinha | flf hb e iāw§iāWe to j īā LāiēikāWāi } iti hoii ke ktiākokb b kb kbtii b6 ā iiibi£6te ag ii ii i ik kātai> r k*sa iho ia ii i H ihd& o kā mulio Mdtifeidiie. ; i^4iib«ttWttii: isiy. , 'ii Wuka ā m ke ti«Ha i kāhi ihii lk b pikīi feiāi kē kiii tāti b!iiiā hiāi/ iiih&ti thb 1ā ! kft oe? t mai tā ka Wāliine, m hē kēiki āiiiāiu* ā tii li ii ākti ki tnbātiā. lie iliēi f)btt& fito U iuttl 6 kd kiiiē; : u M : M lā Wākā tue ke kāhuna tna kb koaWāle ihē hi kāīkanihhiue k iāiiā, btē!o ākti li o Wiki» jpēlīie« īft r IHiiiēi V tti!b ai kft kāiiā mm habāi ihiiiā 6 KahāUokāpalā, olb!B ākh la kt§ kāhuhii ē i! £ohb oē kehuna lrfa ikau ūiā ke iuā Wii i kāp&ia b \Vaiapukfc, (ik mā Miiekihāiii; fcbbtittibā; kēla Wahi, hialiiila bfe inalāiha iī i kiil hanai, iiā'u hbi ē imi kā»tt Wilii e fttiha ii i ki'ii ikiMi Lawe akiH& o Wika i kihi i ke kMhhiii i kuiiikuhi ii» iuāliili d Liteikfftfei ?tosaA iiiiliK Hi ii i biki i kohi MMHīh i niii ikl ; a*li2s ' -■ ; O hbi, uā ahai ii e ke kfehiha, mā Wahiawā kona wāhi i malaina iW-0% fldk& tr Mtikftnitbkb, (idte hse kiikl km ma ttb Laieiohelolie, siā »hikil ka lilo iīiā b lāiēikāWii il : Hi!āi!tsā!ii; i ke kaikunaue o Malio.) tf lā Waka Uo e iaalama ana ia LaieikaWi SRi kir!M #ii 1 |»io inin i&i tib Ke' aāti&ii«s i!ofti b iiai lua wii nei t iae ka ike ikti no iiie oM kanaka o Kwlauioa i keia | āniieiitee-|Jio maiī i aa-Ii a pat?, fio!e tia# ht? |: hobmioiH>p€?3J\ o auo, a healii lāii iiiea. l"a i ke!ā !a keia ; is āiā Ea. 1 i —,sji= ai aa iaau feaihaI. inahme nei, 1 l'iīil o !se BnEsn*& iltīI iiā o Wniupu:: - - : 1 ' 'MimihAie, o tu.- [' kā&ilāhu», 'o.!ii k ī ; l e.uno ka plo 1 &tl% ■ljiSst r .. i ::i?; i '■ . ;•: j|pa!dhiH o L b-j.ii -.:■ ._ .!'.

I kekahi manāwa, © kaaliele a&a kekshi makaola xisi o Ēauai m Kanai & poni, e iikē me kona ano mau. I tsa makaula nei iiena o- Kalalea, ike mai la &ia i ka pio a kēia i Oahu «ei t noho iho oia ilaiia elaa auahulu. alaila, maopopo iho li i a& taaka&- !& nei, he alii nui ka mea aona keia āaēeliee « pio hei, a aie nā punohn elua i hoopuhiia ao polohiwā. • Ia manawa, hbomftka koke k«h ehele i Oahu nei e ikē pono i kana mea etk£ hel, a l|iki keia i k&i o Anēhola. hooHmehmft kēia i waa e holo ai i Oahu nei, aka, to«a ia ia kekahi wāa ē|hiki āi ke ho!o®i£,tefcaf>uni lyu kā makāulā iia Kauai a puni, rfifk, G oiā iūuna o Kalaleā e ike hou i kana «ea i ike nauā ai, hoi hou ikeia a Anehola, Hhe aa makaula nei aia oi Poloula ke aliii Wailua, akē akn la k£ia e halawai pu iMē fē ālii, me fa manao e noi āku i Waa e lil£f āi i Oahu nei. A hiki ka makaulā i kahi b ki alil, nonoi fCku !a keia i ka ia nei mēā i iiāhao nui af h ike me ke alii, a haawi ia ma tā hookahi hau'ua rs£ na hoe waa pu hē Umikumama!tis, n n>Jf.uh hookele elua, he lmfkum&malimtt r-tt, ia po ihb, a i kā hiki ānā Ho'-'AviVwaa f oia hoi' kd Hokuloa, lnjom,'tka »« haaJele ia Kiuai. Iloko nae u keia iloh » s āpa i lakou, ua hiakaukau mua ka niakaUil; | i ka puāa hiifrā, moa lawa, a nte ka iā līlā, i}!iis e kanftenae £ku ai i kē alii ke loāā ia *iā hei ma keia hēle aua. ftA hiki lakouiUei i Waianae* 14 hblb āna mai ihai Kāuai hial, pae rhtiā fcV 4 sā?ib MkbU i Kath&ittf. Ia 1& no, kaiioha ihoiā Ma ihākāuiā i hā kanāka e noho ilaila a lioi mai Jjji'i kāUā kaapuīii ana; i 'iia i»6i hb ē helē &na, hiki mhā kdā iltiria o Mauna* lāhHahi» iā hianāWa, aiā nd j ki& anuenue e plo &ii'ā; ē&kē Uie kana mtjā i ilfe"āi iluna o Katatēāi A hiki ākh la ka makhiila i Waiapukā, 6 iikē ihē ke kuhikāiii' āhā b kana ike, ākāj i kohā hiki ana iiaila/ aohe he kuleana khpoho e Uohoia ai ē fee kahaka a ftte na'lii hoi, niamua hāe o ka liki aiiā aku o Ua makāulā iiei. ua halo hiua āku b Wākā iloko o ka -frāi, ā hoea aku ;loko o ke anā, kahi i malamaia āi o Laieilhwai. Aka, i ka mai>j». ki* o k'a luawai. e ale arn no ka wai o ka luu &ua aku ā Wakā, .uanalo aku nae kela.

I iho la ka .ihnkuiia iloko ona, he mea kupanaha, aohe kul«ana o neiā āleale ma keia lUawai, ina4a li<x jhe makaui ko keia tua> alaiia, kuleana : ip hji ka ale ana o ka me he mea la, īiē hēā e auau aua a ike ae nēi paiia ia'u |tth iho nei, ina hoi p&ha ua lu'u, dole o kaiiā'hai ake aho loa. īa Waka i lioi »al ai mai loko māi o ke aha kahi i hi&kmoia'i o Laieikawai, luiiī niai iā kela ih ilo o ka wai, a ikē &ē lā kēiā ināioko' o fcs. .wai i keia mea e noīip ana maluna wai, alailā, ēhil libp4 kēia, Oo ka manao keia i keia inēa <e hoho nei la hoi iiope ana a Waka, noiio oiā a poeiēele, hpomakikiu hou o Wakā, āiā ho kā makāuiā e n< ho āua ma kāhi aua i nōlio muā fioi heii keia i liopē. Woi iho is» fea makaula mā ke kāē o ka fiiā Wai f kall no anā i'noiip ai i Ika hīkl aha āktt; iia kt kak&liiaka nui, āia āē la hā m&kāuia Uei, ike āku iā i kā pio ā kē nue iuka o Kukāhilokō, haalele kēia' iā lāiift, hēlē kaapUUi ākii ia keia Kooiaupoko, ā mā ftotia heij ā hiki oia i iKouohiihli, ike ākh li pīā ika pīo fi6iio ā kē āhhēuhē ihkā b alāiia, pii ioa kēia ā hioe iukā o a ao iā po malaiia, a i ke āo anā sti, aoie oia i ike hē ānueuue iloko o Kukahu^lo.