Ka Hoku o ka Pakipika, Volume II, Number 1, 10 October 1862 — Untitled [ARTICLE]

. ItOT O b Bēis maoumlii keia o ka BakeS o keia onpq» o ki Hoka o ki Pakipfka i laha ba ae nei, me ka leo QWftlō aktt i na me* a pao. Ke nonoi aka nei ka Lm» Nni, e h* we me ke kaihe ole, e oana me ka makaala powehiwehi ole, a e nooooo i na oleio koi i ka manawa lea, e kokaa mai t ka pepa a k»naka HawaiL Ua nni no kā poe i lawe, aka, na oi akn ka poe i iawe oie. oka nai o na kope e pai ia nei; he 2,700 ma na Mokupuni a-pan. .

0 kekahi kama hoohaiahala o kekahi poe e lawe ole nei i keia napepa, no ka hooikaika ole o na Lana, uolaila, ua ka waīe no ke ope ma ia Hale Leta akn ia Hale Leta aku, a hala ka manawa knpoiioi kahelnheln. Aole tio pela ka hana a na haole, ina ua hiki ole aktt kekahi mau hela, a ua kaa mii nae ke dala no ka makahiki, alaila, he hiki iio ia oe ke hoohalahala akn i ka luna, a mamuli o na helu i haulo, e hiki no ke lawe i mau helu o ka Buke hon kfe manao lioi peia, a ina aole, e hoihoi iā mai ke dalā iio na helu i loaa ole aku iji ia.

Mai manao na meā ā paU no ke kino o ka pepa ka hewā, ina i huli loa ka manao ma na mea pili Akua, alāila, e laH no i kā Hoku Loa, a ma ka aoāo katolik* hoij ā iāfre i ka Hae feristiano. ma nā hiea o k&kahi aho e lawe i ke Kiiokoa, a mā hā māhāo a me na mea o kelā ano keia ahbj e lawe i kā Hoku Pakipika, ka pepa menemehe ole i ha manao ā pau, e kōmo'ho, ē hooiaha iā ho. E lawe ka pote lāifre oie i keia pepā; aoie nb kā māhao keakea aku i iia mea lawfe pepa a paii, no ke iiio ke kuokoā, ā ho ka wahāpaa o ka HokU kHstiāho, a ho kā olēio piīi Akna loa o kā Hoku loā, holāilā kā inēā ē iawe ai i kēiā pepā hookahi, e iawē ho i na pepa a pau, aolē no ē poho kā lilhi o kā makāhiki hookāhi. , 0 keiā pepa nāe kar ttokii ō kā Pākīpikā kā pepa e poināikāi āi hā ihēa ā pāti< uā ia nupēpa no ē hoolahā hēi i Uā ihēā ā pah i kē Aiipuni, ti hā oihahā b kēla āhp kēiā āho, ā hiē iiā inēā i pili i kā Mbi r hā ha hiākaaināha, a ine iia āUāo hoēihāhā a pah. Ma keianupepa hd i hdāWiiā rhāi āī kā thānā ē hooiahā ākh i tiā kahāwāi; ē poho āi ka luhui. i>fa kēiā tihpē£āho ē ike !ā āi nā inēa hoU 0 kfeid aho kēiā &hbf§|hb kā Akāii ā mē kā tiēhiāj hb kā Mukihi āhiē kā t"ārāhtj ho ka Noiiāiki hiē kā Nukiiatiij hiāi kā Aiiiaomaohiāo ā kā āiiiā olfchiiiēhāj ii rhē hā Nii iīou b hā SVāhi ā pāU 0 kā llohiiā kē loāā ih&i iiiā kā pohb b.kb hiākbU līhiāi' E kiiēhē poho iiio kā hāāU iioopāiāhāiāhā ī>iēj ē kukhiii i kā llhiā b kā hbb|>ohb i kā hUpēpā Hawaii hobkahi i hoikēiā } i ka ihāhāo akēā b kēiā kāiiākā kēiā kaiiākā. Aoie ihāi kihohi i kbiā mānāwā wāiē hb; biā kē āii b kāhiēhāhiēīiā iV.

0 iia 0 k&koU i) kiiiihkii i hōdi&iitt ia i ko kakoU HiāiiaWi i iioopuififīuift ae Ai i kā tittaiidō } life iiiiiii {iiii tvaie hO ka f»oiio o ko kakoli ihali Uhaiie* a ia kakoii e iiooneo hui aha iiO ka pOiio o kbia Ua t>ohia ka iniioii i f>iii ho kō kakoii iiiau kino, d mo ka Hiahihia b ku kakou uoiio biid!ia aiia; 0 iia hUptiīpa iiiUa hO īioi o ko kākon Auphni, he iiiau hUpepii hO id hiāiaio o ka hiaha hoojīt)hbi>oho 6 h& & i phkaoie ha iiiaiia akēa o kiiia ihea kei& hiea* aka> iuaiaio hae o ka &ohtr ? hoopohopoho atia o Stunuela Lilnaikaikii; (keiki a Littntikaika,) Ua hoOinaka ihai kie aia oia iii&haOi a hiaiiope koku ihOj U& hiake hoUj a ho ia kiitnu, ua kU ae keia iiUj)ēp& ihd koha īib> 6 kuiiikuhi aha i ke uīaiiui d kti j}OhO akea o iia m& a |>aU} i kapae ioiiii ioa ia u kā |)06 ha i iioopohojadho ko kakoU hoho AiipUhi alia.

Hehuīio&ha hupē* o kēia &m maka honua hēi a plini. Mē hihh hhpēph i piii hb ka hooiaha hianao akea atiU: Hē hui no hoi ha hhpepa i j)iii akua t a hiē ko iākoU aho ho iioi ē hoaiaiia āh& i ha mk i piii ho uhahē» a pēia ho hia keia fhea kēia teēft. 0 kekahi tiiftu nupepa hia Beritaftiat feaiii, Ainērika, Ua hoolalia ift ma kē ano Bukē r & a e puka inaU aha i kēia a ihē kēitt aka, aoie hae i keakea i& e )ike hiē keia hu- & ihē ha kUihii hhi d kē ktftkē& ith&* aoīe ioa;

tīa Uo kekttbi d M fiiigidU&?i i ka idft okm keākea '6fi% --m jftoniea, iia ke akea UO e h&ua i ka potio * m ka beWtt ō iii iiiālillo 6 bodk6itto īi fcfa& lt«iko o UA nupepi tij ttōk b k@ kēftkeil koiiUii iīiii hookahi Wāle fid |)«iki keīft fii}siōiitt s ri i koti& inaUAoi a iiift |ieta ktt Hiaiiao o tia UiieionWi i pati> itiita* e holo Wft iio HUAiiei ka hahft ft ka Qte niiia, r kiikulii :i : k#ti hiha iiiiikiii.

Mi ki ttetu 1 o ki dttke £ o ko kikoii Kupei hou* o ka poiha 6 kela pttte ae oiiki ta aB, a hiaUiUa ae pahu, e ka ia iku aua o o Keainalu, a iUikekiīii mooolelo hou i uuuīiiīi e & $L lUiit iUii ioko iUii d iii fiuke tiaot& iaiia, auhea oukou e ui ihakainaka i ine Ua hoi o ki iuiu mikiUi» e pouo kakoii ke ia* rn i ko kikoii Unpepa hou» oii hoi ka Buke I o ka ffoiu JPvkqrik% uie ka haawi mua iho i «rihi oSa Uoiia, i hiki &i hoī ia ia ke te ikn m ke k«ibe ob i uie ke kiUaloa o!e. A i ike ai hoi kakni i iia ukaoi iUi e laWe hetē iku ii itUttt o kakoU t oifi lioi Ua telo kihiko o ui kuptttii o kako« f i me ua iaoookto o na iiUi e i kakoii i Ik» oie at iaiiiUi.

» tJ& {ntk& tn*i na maaaō hookai, a pale boi ik) &a koma m kakoa i hap«i is m* luk Btike 1 Hela 43 o ke Kuakoa, m e boitK> mai «na, s ks hoopuka akea ia o na kiaao i» hana a aa inao knma nei.

Ina paha i ike ka Lana o ke Kaokoa be mea mau no ia ma na wshi a paū ma ka honua nei, a ma keiH tnftnawa no hoi e nobo net e hookui manao akn nei ma kana nopepa haole, o ka P. C. Adrertiser i na kina o ke Aupnni, a me ka olelo e kipakn i na Kahina ake Ākpiani. Pela ho boi makou i lalaa ai ia kumu manao, a hapai i na hana kina a na kumu Misionari Kalawiha iloko o ko lakon hoho ana mawaena o kftkoii. Ao!e makoa i tnanao ho na kiOa o na Mi#ionari wale no, aka; ma ke kina a me na h&na paewaewa o na mea a pau, a me na lahai a pau, a me na kanaka o kela ano keia ano o ko lakou Āupuhi iho. OU wd!ē no kē kamtl waiwai o na " nupepa naau&o akea 4 pau," a oiai lia kukulu ia keia pepa ma ia ano, nolai!a y aole no ē paa na mea a pau ku mai e alai i ka pono maoli oia ano.

Oia kēkahi k'umu i loaa'i ia makoh ka niP na tta kina kekahi mau hana a ua maii kumu iiēi, a oiai ke pii hei ks -naauao o nā kanaka a lakoii i fto mai ai, uāhoomaka no lakou i ka ikē aku i ha kina nui, a ua hooniuka iho ē pau ke anoaho kahiina, a me ka hilinai (iiiā ika oihāua a lakou ēao ai. Ua nui ka poē naauiio o kē kula 0 Lahainaluna i haalelē i jsā poiio a ua alii inha, a inē nakumu i ao mai iii; a ua hēlē hia ki aoao hoomaha Kafoīikii ināmua, a iiē .noho walē iho no kekahi, ho ka 61ē o ka aoao ē hilinai ai. Mamuli wale no naē b tiā mtia kinU hēi, ha kēla mēa kēia iiiēii ē iiiiha, e ike a kanana i kēia mea, a huikē tiēj Ud kaiihhiha loa iiā kula 6ka nolio ohaha anttj a hoho hiaikai ana. Hē nui ho nii kutnti, aka, e. lawē iki niiē thakoh.

1. 0 kti piihi bakā, oiā kUhiU heWā niii ioa keia, ina e piihi kekāhi kāhd ā wahihe * keiki [)ā(iā i kā bākāj āiāiiā* heino iiiawāhh U kā ekalēBiā. a

ā: lna inU hookāhi kioha i-amā, biāj t?āii iiā; feis ālaila, oiā iid ka lioojoāi t pau āe lā kohā nbho hoāhanāU āiiā;

lhā itfeie ē hana i na haha ldālea ft lohē iā, ūiā hfeftā ho iā.

4. liiā iiā ic>fi« Waīē ho hā hāhā kolohe kaiii ihāii niea ; ā lie māh Wahā hiii feā ihfe& hanā d hoike ākU i kfeiā hiāh bībity āiaiiā, Uā iā;

6; liiā hāii i feā bākā, Uā heWā no īa, āoitt i hoo|jāā ioā iā feeiā hiea, āfeā, āho kapii hb hāe. m

6; A o feā bi o feā hewā iioomaiiioino ā pāUj o kā pabbkio i hā hoahānāU iiāiia he~ Wā } ī feā Wa e iiOpmāhā āH fefe Afetiāj iiā hjf loa feā*poe i iiOohiāhāWāhui ihā fefeiā A Uā hhi fea jjofe ihāiihiiii i koaio b(e il«feb b feā fefeālesiā i fidbbieib iā iiofeb o feā hiahāwa iiooniāhā* ā Uā ike ia'ku e liaalele āha i ko iakou noiio aj3Ukā UVāho ( 0 feā ho£fe ioā iā d feā ikē āhā i fedhā poo e hoeā āhā maloko d kekāiii lUākihi; Nb feeiā hāiiā fehpbftb bl| hiā fea iiāiāWli ihā Lāhāiha fee kuokoā 0 kekāhi hoā iiāhāU; i iā hiā feeii< āhb; ā Hbhbi ihāoii āku i ke kāhunapuih # feaj)āb i feā hoike āiiā iā inbā> ā 6 koi āfeti iiāf koāhāhāU iibi e hoikē hiāi hiā kā oieio o feg AkUā;

tla iilii ka poe i ike i kda hahii> 6iii h® lioi ke ahaiha iioho pule a pau i hele aku ] ka halawai. Ahe hUi WUie iia iiieu ā paU i hana ia iiia keia ha ke ho ia $ nana. fte puka hei ke iho & ihahuahua i k| pbe h&hā i aiiikai ttē iii kakoU i ka ikē« tt ihe ka hi£kiaUJillaina. A ho ke aha keia pUkaf fiiii hoj h0 ka ike ihaoii o hā hiea a pau i ki aho o keia htthttj e buha Waie ho ( e kihai wts ie iiO; e iiiii Wāie iio i hfi inea i bahfi hew| ia hhUiiUa, aoie ho e paa ana, puka ho i " iilpūkā pttkā āē Hōloko lāki ii ē poiluikē»

Ke i niai hei Ua ltUokoa hei, he hoiho poē i)dttd keid iitipeptt: iiiii heiiioielē l* kou i ka alaila, aoiē e ioāā tta kiiiA» ti aole tto hoi e ioaa i keia hhpepa fce kutnu e kaihkiiio tii ho tta kiiiā iieii Aoie tto tttt ttifr tttto haUiiiitt kē kue aiitt o htt Misiottafi i ītt pepa, iid ktt iiiea, Ua |jiha ptt tto hoi kē fciioLi)& ia hiett hookahij ttoie ho ia i itiaettittē ( tthtt e oleio la: aka, nu ke klha ho. hp hiakou ē kainaiiio aku ai i ke aho ilooiH&iitt 6 kefc tttto kēitt ttttd i idtti! itt hiakoh ktt ttt4iiawa e ike aku tti i ko iakoU kitttt| tt oittib titt iett ttta ktt halawai tiitt KauiiiA* k&i>tiifJUttttitttt A tttt pulapalaakn o ifei« Mi 1 ; Aiētttttdef itt Wi g ; Mdktt f tto tti ktittiti o keia kēttkētt »11% nolaila i hoomaopopoia'i> ttdiē tto k& hiiUiiiia) ttkd f ito ttft kitt&t oja iiO kē ktt%itt iiiii i ttittttfto ai lnkoii hē hewa na Uiipeiia iiitttttto jikēft r W» ktt ittētt t ua ikē ītt kē kīiia o ka lakōtt iflttu htttttt { & ē ka āiiaiiēi a eia t* ke ku figī m ktt hiai*inttiaintt iotU

Aole jpahft i ibai)fto kfei* pepa ē kli ftktt a klie hiai īMem \ lmna ia afttotia, bo ffe mea, da haia ia, aka, e hiki ho ku koi liātt ift taai &*kotL O fift haoa o keia ka toea e hooiuaopopoia, a e hoo|K)iha ia j|a lnea i kia

Maloko iio boi o ii itiOoo)e!o hookahi kā oteio ia ana tio ka haiiiiiia o keia uupe|m, ao ka hookoino ana i tta kaao kupoho oie t a *e ita dleto inō. iii* paba e Hd6iīod kekahi i koiia wa e kai&ailio ifiā peia, to* e oiiia «e ma lekahi laiaiii d ua UU{>ejpa i»ei t « kan aia iio i*a Wahahee iio f£ikipeki; iio ka Piepāki no Keaka Kaiinaha, fco &iktk*Up>a, fio &eaka Haka, a o Diabaīo r o Keikl, ao ke kaikamahinē laUoho guta, 0 keia maii Jtaao, he a he wahahee «raie aole be oiaio, ua kaku ia uo e ke kifiila

i mea hoolealea maaawa. He maikai wale no k«i« mao aea, ioa ua ka nupepa Kookua e hoopaka ; «ki, i«a oa ka u Hoka Pakipīka," e koe ia nei e !akoa, alaik, oa haumia, aka, i ke Kaokoa nae, be maemae *aie n6. He me* hiki ole l&e kae&a ae he pepa haamia kekahi, a he pepa maemae )oa kekahi, a ina I manao o» ainotiari e kiaai i i keia nupepa, a no ke alakai hewa i ka lakoa ohaiia me ka eka!esia mamali o na ka&o o ka PōkipilāL, pehea Ia hoi na kaao Diabolo o-ke KttoJcoa. Aia no na mele, iia kanikaa, na olelo hoopaapaa, aa like a like f e in« i laifre, a makemake ole ia kekahi pep*, aīaila, no kihi mea hoopili meai kekalii, aole no ka haumia. He oiaio no, ua ao mai na kamu a kakon i ka ike, aka; he*ha !a ka pooo oia ike ia ka* konf He pono no, he wahi pono auku a ina lakoa i ake nui e ao ia kakoa, e !ike me kē ao ana ma ko iakou wahl, alaila, ua pono. ftka f aole uae pela; maloko o ke kula niii o Lah4!naluha, aole he wahi keiki i ao ia raa ka olelo Beritania rne ua olēlo e aē. Aka, i keia manawa, aa ike lakou ia kiha, a ua hoomaka kē ao ana i ka olelo Beritania tta ia kula, koe lio nae ka olelo o na aina ē ae. Ahē iauaahi oia poe i komo a piika mai, aole nāē hē |k)tiiaikai nui i ioaa i ke Aupuni uia keia hatifc :

Aka haē hoi, ha pomaikai uhkii, he wahi oihana Lunakana#ai Apana, he wtihi Loio, a o ka hoouna ana i na aiiia pegana kahi haha i ahoha iki maloko o kēiei mea. Aule hāē hookahi kahaka i hele i Lahaihaluha i hoho ina kdhi kiēkie loa ( a he niea hiki ho hoi kē hooinaopopo ia no ka hewa o na rula hoopohopono khla.

A he iiiii iia meei i hiiftu ia niai ia kakou, aka* e wāiho paha aiii iiiahuwa aktij ho ka niea, aole e rifeic i da kaiiaka i puka hiai, iiiai ke kala mai u Lahaiualiina i oīe ke ake hiii e loaa ia iakoii ka ike olelo Befitania. No kfe Aupuiii keia he#a, a rtie ka poe haha e hoopohopoho an& Ua mau kiiia hei* oia no hoi kekahl b iia ttiisioiiari UaWiha hei> ē hoble k nei, aole i huiia ia ka hiaiatnaitl(iia mUialo 6 kei {ioii ti*s ihaiaihaiaiiia fea oieio Befitairia āme hā olelo fe ae e haauao iii« a o kfe ao oie aiifl o uā hiiaionaH ke poi haha i liuna ika inaiamfttahitt. Ua ao ho hia ka pono o kft uhane, aole ho he fto ma ia iio ka o ku iakou haua frata ho ia i hele inai ai. iiia hoi iakoU e iioho fc>āā aiia hia ia paiena, aka> iiiii i āb āīāiia, iie maka nāhtt iio ko ha hiea a a i kekahi ho b hoophka iā iikii ai.

&ā feeiā kUinh ihāhāo ho e hooiiooiioo ākii i feā hāāu 0 na inea ā pāU ke kihāi make liewā ia āhā o keiā nupepa e ua ināii khihii hd. hbifee ko ihāfebh b hā īeo lāiiWiii |iāfe:Uifeiii i £ā iliO hēi hiāinUā; i4 JB, hiāi laWfe i feeiā hiā feā hāiākāī hiā Kātihiākāpiii, ihā Lāhāihā, AāUiiiā, ā ihe hā Wāhi e āe. ftbiaiiā, e hoāluāiu feā ināhāo 6na keiki o Pā£āj " ihiiiā/ ē M pbfeH la