Ka Hoku o ka Pakipika, Volume II, Number 2, 23 October 1862 — Make Kupanaha. [ARTICLE]

Make Kupanaha.

Wiln i ke k*ēi» oooaoo o k* ? hoopakaia i ktt la 4 Okakopa, e |»um» «na, li mahina o ke ola aa* mi lieiā ao, o o kona mai i make ai o ka oek i ka ea. O keia make { oleloia no ka Hoktt Pakipika no ia. Kia ka wehewehe ana noia olelo henehene a ka enemi, aole ia i make, aole i nele i ka ea, aole noia he mea knpanaha, aka, ma ka ! noonoo mna o ka enemi. Oia» oia no, no ka loaa ana paha, o na owili panda poha e pahnpahn anā i na onohi eieie o na Knokoa nei, ka mea i lilo ai ka ike ma ka waha a nana pono iho ma ke lelo ltia ona. He ihē oīe paha ia Io»a e noho ana me ka hiamoe lealeA iloko o ka npu o ka ia nni, ekolu k, ekoln po, e olelo no paha auanei na Knokoa nei aole ia i make, aka, i hoailona wale no no lesn. Wahi a ka oiaio, a maluna o ka oiaio walē no, o ko lona hana ia ana pela ka inea i ola ai o Niuewa, a maona la i hoihoi hou mai o lehova i kana olelo make. Pela o iesn, ekolu la, ekola po, iloko o ka opn o ka honuu, a ala hon mai oia, aole anēi o:a konn hoike ana i ka mana o ke Akua i mēa e lilo ai na enemi i niea ole. Ua ko anei ko na enemi manao a rne ka lakou hana, aole, ua pan loa lakou i ka hoohoka a ke lilo nei lakou malalo o ke kukuli hoohaahaa me ka manao e loaa mai ka haawina ola. Pehēa o luda, ua hooh"ka ia oia e kona kuko a make hiiahiia ilio la. Nolaila, e hoihoi oe i kaii olelo inihi e ke Kuokoa, ēnēmi i na waiwai manao keakēa e alai nei i ka mahao o ka lahui Hawaii. Auhēa ka make kupanaha aii ē olelo nei, 0 na heheeloma anei elua i laha olē ttē nei mai ka hale pai aku, ēa, inai ka hookuinu ana o kē ao nēi a keia la au e opukēēmoa nēi, aole hē pōe make i aīuā hebedoni£i oia hou mai, aolē, hē ole niaoli, o ka poe wale no i hoauaii ia i ka oiiiio a nife ka uhane Akua, nolaila, ēia ka olelo aloha ia oe, ntai kaēna oe inaluua iho o kou enēmi, no ka mēa, ina e hina au e ala hou no. Eia ka olehi a ka Hoku Pakipika ia oē, kou kaikuaana, noiia kā waiu ai rnai oe, at)iē anei iioii ka make kupanahā au ē olēlo neij noii no i noU iioil pēiifei. 0 ka pne ē lawē ana i kou kiiio kai makē kiipahaha ia oēj iha kii, Ina olelo kahiko o ria kauā i hala. 0 ka poē hoomanakii ānēi kau e hooiaha hou o kā poē kauā anei a mē ka poē powa kaU ē āo nei, aolē ānei oe i 1 pulu i kokē Akiiamau Kānawai, māi hariā f kii kāl&i; kīi kii, kii pena, kil poiiaku, kii kaha ia, no ka nelē anei o koii puiiwai i nā ōlēlo kupono ( i haālelē olē ai oē i na olēlō aitihUj inakee, hookamani, o aha ia oē kē hoikē hian&o i ku i koU iioōnoo, ō hapā āiiēi ka poē lāwē iā oē ? A iielē ōe i ke daia ōlē, ō pau pahā ia'u nā kahaka ea; iio" ka mea, ke hoike nēi no au mē kē kupono pakahi o keia lahui ine ka hookainani oie. Bia hoi, ke āiakai nei ōē i na oielo hoinō Uō f U i lilō na kaiiaka maniuii ōU ē luWe ai, aoiē mamuli o ko'u inānao hiaikai āha, ihā pēiā kaii ē hahe āi; alāiiā, ē pUnukn āku āu i ko waha. Akā* hō lioU kuhi inō māi ia'ii, nolaiīā, kē \vfehiß hēl Hii l na pikō o kaiiā i keia la. No'ii kā iāhlii Hāwaii ā me jcē Aiipuhi, tia kanēj nā waiiihē, ha keiki, hō kā hō lōko hiāi ē kō iākōU koko Wāii, ā mālhha 0 ko lākoU papaaihā āu ē uiā nēi» a hiki i kēiā la t ā iiā lakōU wau i hōounā māi e oiēio Hāwaii aku ia ōē, nolāilā, aohe ōtt kuieānā ē oiēlo ai ōē no'u» ho4?ā inēā t āōil» ē hhio 1 kē kēiki pāpa o kā āihā kau tbātt oiēlo hēhēliēiiē māhāoi. Ō ōē hoi liē malihihi no kā āihā ē, i hōōlimaiimā ia oē māmhli o kē dala, iiē hōnUa laāU kou i hiki āi iā ā o kōu oiā i kēiā mau lā na kuu kini noia e nohō nēi, eiā ae ke hēiē māi nēi ma kā aoao no ka māhao o kā hoinō kou mea ē inake, inakē ia āi, aōiē āiiēi ō koii iiiau ia ō kā lawe wālē i ko tne k4 hoowaiewalē i kā pōē iiihuhē; āōlē oē i hōopoihāikāi i kēia lahui, o kāu ēkē kāu i hōopomāikāi ē iike mē ka winaha a Makai kē kaulā/ Uā hāhāo iā kā oukoU ttfbhi hiā kā ēkē puieāpnkā ā Hakai. Nolaila» o ke āioha koU» kē kāhēā oiāi iiēi kā Ahāhui ia J U ē hoōiāi ka hōlio, ē haman kā lēo, ē paa kā *ihi* ē tiini kā hahui ē ho&manāwāhiii. Ē ku aii inaluha o kēia kāhiiā f pāuē lioii Wāiho āku āU i Mi j>ifcdi a MāhēWāhihēikkōhā, p iēlnā ki ihōāi peiā fe ikē ii M kēiki {iāpa ho kā āihā. Ma I£a AhAHūi. HonoiolHi Okākopa, il |