Ka Hoku o ka Pakipika, Volume II, Number 6, 20 November 1862 — He Mooolelo no Aukelenuiaiku. [ARTICLE]

He Mooolelo no Aukelenuiaiku.

HELU 3.

Au ae la o Aukelenuiaiku a pae i uka, kauo ae la i ka laau ana a waiho i ka ae one, hele aku la keia a malalo o ka malu o ka ekoko, moe iho la keia ilaila. Puka ae la o Moela, he ilio ia, oia hoi ka paku o ka aina. Honi aku la ua ilio nei i ka hauna kanaka, a hae aku la hoi, puka ae la o Namakaokahai i waho, a kahea aku la ma ka inoa o na kaikunane, e Kanemoe, Kaneapua, Leapua, Kahaumana, e like aku la na kaikunane i ka wa hookahi, e imi ae oukou i keia mea a Moela e hae nei, he kanaka paha no luna mai nei o ka moku, malia ua pae ae nei i uka, akahi ua hae okoa oia nei. Olelo aku la na kaikunane, hoouna ia aku na kauwa wahine au, a ua maikai ia i ka manao o ke alii wahine, kahea ae la o Namakaokahai i na kauwa wahine ana, e Upoho, Haapuaianea, e! e imi ae olua i keia mea a ia nei e hae nei, ina e loaa, pepehi olua a make. Ia laua i hele aku ai a kokoke e loaa ka mea a laua e imi nei, olelo ae la o Lonoikaoualii ke akua o Aukelenuiaiku, e! e Aukelenuiaiku e!! e ala, eia ka make la ua kokoke ia kaua, ala ae la o Aukelenuiaiku, aahu iho la i ke kapa lehu ona, olelo ae ke akua ona mai loko ae o ka pahu, i noho auanei oe, a i launa kino me keia mau wahine la, e amama iki wale ae hoi oe, he mau wahine maikai keia la, o Upoho he iole la, o Haapuaianea he moo la, i hiki mai auanei laua ea? e aloha e aku no auanei oe ia laua ma ke aloha o keia aina, eia ke aloha o keia aina he walina, e walina e aku no auanei oe ia laua, e walina hoi ia oe e Upoho a me Haapuaianea, a na laua no hoi ia e aloha mai ma ke aloha mau o keia aina; o keia na olelo a ke akua o Aukelenuiaiku i aoao aku ai ia ia.

Hiki mai la ua mau wahine la, e aloha e aku ana o Aukelenuiaiku, e walina (aloha) auanei ia oe e Upoho, a me Haapuaianea, e walina hoi ia oe, (aloha.) Hilahila iho la ua mau wahine nei; no ka mea, ua loaa e mai la ko laua mau inoa ia Aukelenuiaiku, olelo aku la kekahi wahine i kekahi o laua, heaha la auanei ka kaua uku e makana aku ai ia ia nei, no ka mea, ua loaa e mai la ko kaua inoa ia ia la, i aku la hoi kekahi, e aho e hookane kaua i kane na kaua, ae aku la kekahi; hele aku la laua nei a noho ma ka aoao o Aukelenuiaiku, kamailio pu iho la lakou nei ma ke ano o na olelo hooipoipo, aka hoi, mamuli o ka maikai a me ka pahee, a me ka nani lua ole o na olelo a Aukelenuiaiku, ma ia mau olelo maikai a ia nei la; ua wawahi ia ka puuwai o na kaikamahine o Kalakeenuiakane i ka makemake ia ia nei no ke kanaka maikai.

A pau ka lakou kamailio ana ma ia mau olelo, haule iho la lakou nei konane, olelo aku la ua keiki nei, o ke kui nei, o ka holo kela mau kawa, hapala ka ele, na kea ka ai, ku ka ehu o na wahi waa liilii i ka hana a ke keiki o Kuaihelani, a pau ka hoolai ana, olelo aku la na wahine ia ia nei, i hoouna ia mai nei maua e ke alii wahine e make oe, ua ike ia oe e Moela ka ilio paku o ka aina nei; eia nae maua ke hoi nei a hoole aku aole oe i loaa ia maua, a nana auanei ia e hoouna hou mai i luna e ae nana e huli mai ia oe. Ia laua nei i hoi ai a hiki i ka hale, ninau mai la o Namakaokahai, auhea ka hoi ka olua mea i huli aku nei? hoole aku la ua mau kauwa wahine nei, aole i loaa ia maua, a luna maua o ka pali, aohe loaa, a luna maua o ka laau, aohe no he loaa, a uka maua, a kai maua, aohe loaa iki ia maua. Ua kuhihewa paha ka ilio i ka hohono koko i pae ae iluna o ka hunahuna kai, pela hoi ka olelo a na kauwa wahine imua o ko laua haku o Namakaokahi, kuu hou ae la ke alii wahine i ua ilio nei, aole nae o kana mai o ka hae, wehe ke a luna, me ke a lalo. Ia wa hoi, kahea ae la ke alii wahine i na kaikunane, e Kanemoe, Kaneapua, Leapua, Kahaumana, e huli hou ae hoi oukou i keia mea a Moela e hae nei, he kanaka paha ua pae ae nei iuka. Lele aku la ua poe kaikunane la, mamua ae nae o ko lakou lele ana, ike e ae la no o Lonoikaoualii ke akua o Aukelenuiaiku i ka huli hou ia mai no o ia nei e make, olelo ae la ke akua oia nei, e! Eia hou no keia make o kaua la, ke huli hou ia mai nei; a i hiki mai auanei ea, e kahea koke aku oe i ko lakou mau inoa, penei; e walina auanei ia oe, (e aloha auanei,) e Kanemoe, Kaneapua, Leapua, Kahaumana, ia laua i hoopau ae ai i ko laua kamailio ana, hiki ana ua poe kaikunane nei o ua alii wahine nei, e kahea koke aku ana o Aukelenuiaiku, e walina hoi ia oe (e aloha hoi ia oe) e Kanemoe, Kaneapua, Leapua, Kahaumana, aloha mai la no hoi lakou la, e walina hoi ia oe. Ia wa no, kamailio malu ae la lakou nei, no ka loaa o ko lakou inoa ia Aukelenuiaiku, olelo ae la o Kanemoe, e! Kupanaha, ua

loaa ka hoi ko kakou inoa ia ia nei, a i aku la auanei ka kakou uku ia ia la? olelo ae la o Kanemoe, e olelo aku no paha kakou ia ia o ko kakou kaikuahine no ka uku, e i aku paha oe, ai no kau wahine i ka hale, e aho no hoi e waiho aku ko ia nei make a mua ona, ka loaa ka hoi ona kaikoeke no kakou; o ko ia nei kanaka maikai no hoi auanei, a o ko ia la wahine maikai, hele wale no kela a pili pono. Hai aku la lakou nei i keia mau olelo a pau imua o Aukelenuiaiku, a he mea oluolu loa iho la ia i ko ia nei manao me he wai la. Ia lakou nei i haalele ai i ko lakou kamailio ana me Aukelenuiaiku, hiki aku la lakou nei i ka hale, ninau mai la ke alii wahine, auhea ka hoi ka oukou mea i huli aku nei? e ia ae mahope, ua hookane ia aku nei e makou i kane nau, i loaa hoi ona kaikoeke no makou, nana mai nei makou a ike he kanaka maikai ua like no kou wahine maikai me ko ia la maikai, lilo ae la keia mau olelo a pau a na kaikunane i mea maikai loa i ka manao o ke alii wahine, a ua maeele loa iho la kona naau i ka makemake, no na olelo haakena a kona poe kaikunane imua ona, ae koke aku la ia me ka manao hauoli nui loa a me ke akahai no hoi. I ka hoi ana nae o na kaikunane o ke alii wahine, ua koi mai lakou ia ia nei e hele pu, aka, wahi a Aukelenuiaiku, na'u no hoi au e hele aku mahope nei, a hiki aku i ka hale o ke alii wahine. Aia a hiki o Aukelenuiaiku i ka hale o ke alii wahine, alaila, kamailio kakou no na kaikunane a me na wahine i loaa mua ai oia, e olelo iki kakou nona, a me na olelo ao a kona akua; mahope iho o ka hoi ana aku o ua poe kaikunane la o ke alii wahine, olelo ae la o Lonoikaoualii ke akua o Aukelenuiaiku, e! ua hala keia make o kaua, ina aku ka make nui o kaua la imua, o ka make aku ia, mainoino no hoi kaua. I hele auanei oe, a i hiki i ka hale o ke alii waihine, mai noho oe a komo iloko o ka hale o make oe, ku iho no auanei oe ma ka puka, no ka mea, e kuu ia mai ana na mea make a pau imua ou, e kuu mua ia mai ana na wahine i loaa mua ai oe, aka hoi, ina e walina mai laua ia oe, aohe hoi he olelo ana e hoomaopopo oukou e ka poe e heluhelu

ana, o ka walina he aloha ia, a hala auanei ia make, alaila, e kuu hou ia mai no ua make hou, oia hoi ka ilio, a hala ia, o na kaikunane mai hoi o ua alii wahine la, a hala ia make, o na mea ai aku no kekahi make, o ka ai auanei i hana mua ia iloko o ka umeke, mai ai oe ia ai o make oe, nana aku auanei oe a e ulu ana ka ipu, e paa ana i ke ka, aia iloko olaila ka ai, o ka ai ka hoi ia a me ka ia a me ka wai ai ia; o na olelo no keia a ke akua o Aukelenuiaiku ia ia, i makaukau ai oia no kona hele ana i kela wahi make lua ole.

A pau keia kamailio ana a laua nei me kona akua, alaila, hele aku la oia a hiki i ka hale o Namakaokahai, ku iho la keia ma ka puka, nana mai la lakou la a ike mai la, aloha mai la no hoi lakou la ia ia nei, a aloha aku la no hoi keia, kahea koke mai la lakou e komo maloko, aole keia i komo koke aku, ku iho la no keia ma ka puka. Maanei kakou e ike ai i ka mana o Aukelenuiaiku, a me ka hookoia ana o na mea a pau a kakou i kamailio ae nei maluna, ia manawa no, kuu ia mai la na kauwa wahine i loaa mua ai oia nei; kena koke ae la ke alii wahine, e Upoho, e Haapuaianea, ka olua make hoi, nana ae la laua nei a ike o ka mea a lakou i halawai pu ai mamua, hilahila iho la laua, e holo aku ana laua nei, holo no ka lole noho i ka poopoo, holo no hoi ka Moo pili i ka laau, hala keia make, kuu ia mai ana o Moela, he ilio ia, oia ka paku o ka aina, i kahi e no wehe ke a luna, i hau iho ka hanu e nahu, pili no i ke kapa lehu o Aukelenuiaiku, lilo ae la ka ilio i lehu, ike mai la ua alii wahine la ua make ka ilio, kulou iho la keia ilalo, a nui iho la kona minamina no ka ilio, no ka mea, o ka paku ia o kona aina. Mahope iho, kena ae la keia i na kaikunane ona, e Kanemoe, e Kaneapua, Leapua, Kahaumana, alaila, o aku la lakou nei; e o, ka oukou hoi paha, wahi a Namakaokahai, lawe ia aku ia nei imua e ai ai, a lohe o Aukelenuiaiku i keia olelo a ke alii wahine, komo aku la keia iloko, moe a leho iho la lakou nei iloko o ka hale, ku-a pohaku ae la o Kanemoe, a moe i ka puka, hele aku la o Aukelenuiaiku, a ku iluna o ua pohaku nei, kuakuai iho la keia i ka wawae, he kanaka hookano ka hoi keia, wahi hoi a Kanemoe, ka mea hoi i ku-a pohaku, auwe! He olelo no ka hoi ka ka pohaku; kupanaha, he pohaku olelo ka hoi ko keia aina, ka pohaku hoi o ko makou aina, aohe hoi he olelo ae, he oi wale no hoi koonei, wahi a Aukelenuiaiku; kaohi ae la keia iluna o Kaneapua, ka mea hoi i ku-a laau, olelo ae la ka laau e like me ka pohaku. Pela no hoi o Leapua ka mea i ku a puna, ku ana keia iluna o laila, olelo ae la no hoi ka puna, kahaha iho la keia, kahaha, kupanaha, he olelo ao ka hoi ka puna o keia wa-

hi, i ka puna hoi o ko makou wahi he mea hehi wale ia no e ka wawae, alake aku ana keia, kau ana iluna o ka ala, ka ia nei olelo no hoi ia e like pu me kela ae la mamua. Hiki keia i kahi o ke kulanaipu e ulu ana, noho iho la keia ilalo, lalau aku la no keia i ka umeke e paa ana no i ke ka i ka wa e ulu ana, e pai ae ana keia, hamama ana ka umeke, ua hele a awaawa ka poi oloko, ohumu iho la lakou nei, e, he oi ka hoi keia o ke kanaka mana nui wale, o ka kakou ai ka hoi ka kamaaina o kana ai iho la ka hoi ia, no ka mai; ua panee ia mai la na mea ai a pau imua o Aukelenuiaiku, aka, aole keia i lalau aku ia ai no ka mea, he ai make ia, i ka loaa ana nae o ka ai ia Aukeilenuiaiku, olelo ae la lakou, loaa aku la hoi ia ia ka ai, aole hoi e loaa kana ia, kikoo aku ana keia i ka ipukai, i pai ae ka ka hana ua hele le wale ka io o ka ia a menemene, i ae la o Kanemoe, loaa ae la ka ai a me ka ia ia ia, mahea hoi e loaa ai kona wai? O ke ku no a ka huewai e paa ana i ke ka, e pai ae ana keia aole no hoi o kana mai o ka huihui o ka wai o loko, olelo ae la ua poe nei, auwe! pau loa, he oi ka hoi a ke kanaka mana nui wale o keia. I ka pau ana ae oia mau mea, aia ae la lakou a pau iluna ma ko lakou ano kanaka, ku ae la hoi o Aukelenuiaiku a kaumaha ae la i ua poe a ma ke ano akua, kaumaha malu iho la hoi o Aukelenuiaiku i kona akua ia Lonoikaoualii, kaumaha ae la keia me ka leo nui, e! e na aumakua i ka po, na aumakua i ke ao, ia Namakaokahai, Kanemoe, Kaneapua, Leapua, Kahaumana, Upoho, Haapuaianea, Moela, eia ka ai la, e ola ia'u e Kapiikuahiwi, e Kaaekuahiwi, e ola i ka oukou pulapula, e ola hoi ia'u ia Kanakaokai, eia mai ka oukou ai la. Amama. Ia lakou nei nae i lohe ai ia olelo a Aukelenuiaiku, akaaka loa iho lakou, ua pau loa ka ko kakou mau inoa ia ia nei i ka loaa, o kakou iho la no ka kona poe akua, pela wahi a lakou e kamailio nei, i aku la lakou ia Aukelenuiaiku, e hana hou mai hoi oe i ka inoa o ko poe akua. I aku la o Aukelenuiaiku, he kaao auanei e hoi hou aku, hookahi no paha kaumaha ana o ke akua o ka

pono, i me aha ia e haa wale aku ai. Ninau mai la lakou nei ia Aukelenuiaiku, o kou poe akua iho la no nae paha ia ia? Ae, wahi a Aukelenuiaiku, o ko'u mau akua iho ia no ia mai ko'u mau kupuna mai a hiki i ko'u mau makua, a hiki loa mai ia'u, aole nae au i ike i ka pono a ke akua, o ka'u wale no ia e pau nei i ke akua, make ke kanaka, kau i ka lele, ka puaa, ka moa, ka ilio, ka malo kea, ka maia, ka awa, o keia mea a pau he kau wale no i ka lele na ke akua, aole au i ike i ka pomaikai a ke akua la, i hanai paha i kahi kanaka i na ua ola na iwi. I mai la ua poe akua nei, i keia la e ike ai oe i ka pono a ko akua, i noho auanei oe a i hea mai ko wahine, ia oe e hele aku olua malaila, mai ae aku oe o make, e hele aku nae oe a ma ka ukuwai (he puka la,) noho iho malaila, a i kahea hou mai auanei ko wahine e pii aku oe a luna o ke ao uwahi, (he moena ia,) mai pii aku oe ilaila, he make ia, noho no oe ma ka puka, nana auanei ia e hea mai ia oe a o ko hiki ole aku, nana no ia e hele mai a loaa oe ma ka puka, i koi mai auanei ko wahine e moe olua, mai ae iki aku oe, pii aku auanei oe a ka umauma la, noho iho no oe, kani iho auanei ko uhu, nana auanei ia e ninau ae, heaha hoi keia e kani nei ke uhu, alaila, olelo iho oe, o ka opu kai nui, ono mai la hoi ka puu i ka ai, a nana auanei ia e hoihoi mai ia oe ia nei, alaila, aole hoi ana, no ka mea, o ko wahine, aole he kanaka, he akua no. O na olelo kela a na kaikunane o ke alii wahine i aoao ai ia Aukelenuiaiku, o ke ola iho la keia a ua poe akua la a kakou i kamailio ae nei maluna, aka hoi, ua lilo nae ia i mea oluolu loa i ka manao o Aukelenuiaiku, a e haalele kakou maanei ia mau kamailio ana. Alaila, noho akane iho la laua nei a wahine hoi, pau ae la ke ano aikanaka o ua wahine la, aka, i ka makamua no o ko laua hoao ana, ua loaa ka laua keiki, aole nae i hanau, e hapai ana no, a liuliu wale iho ko laua noho ana, haele aku ia laua i ka auaukai, ma ia hele ana o laua, he mea mau no hoi ia Aukelenuiaiku, aole oia e haalele ana i ka pahu o ke akua ona. Aka, ia laua nae e auau ana, ua waiho mua iho la ia i ka pahu o ke akua ona ma kahaone, a hele aku la laua e auau, aka, iloko oia wa auau o laua, lohe ae la ia i ka olelo a Lonoikaoualii, ke akua ona, e Aukelenuiaiku e! make kaua; eia o Halulu la ka manu aikanaka mai ka lani mai. I ko ia nei lohe ana i ka leo kahea o ke akua ona, i nana ae ko ia nei hana iluna, malu ana ka lani i na eheu o Halulu. Ia wa, au wikiwiki aku la ia iuka, a kokoke aku la nae keia e pae iuka, lalau aku la ko ia nei lima i ka pahu o ke akua ona, o ka lima wale no kai paa aku i ka pahu o ke akua o ia nei, ia wa no, loaa iho la ke poo o Aukelenuiaiku, pau ae la ke poo iloko o ka waha o ua manu la, lawe ia aku la keia ilu-

na o ka pali, hahau ia aku la keia iloko o kekahi ana, ia ia nei nae i hiki aku ai iloko o na ana la, e noho mai ana eha kanaka, ua lawe ia no e ua manu la i ai nana, ia lakou nae i ike mai ai ia ia nei, minamina loa iho la lakou ia ia nei. A lohe o Aukelenuiaiku i ka lakou la olelo, ninau aku la ia, he aha ka oukou wahi kamailio? E minamina ae ana makou ia oe i kou kanaka maikai, i ka pau mai o kakou i ka ai ia e keia manu, lele ae la ua manu nei a kau iluna o Kekaape, kuehu ae la ua manu la i ka hulu o kona mau eheu. Ninau aku la o Aukelenuiaiku i ua poe kanaka la, pehea ke kii ana mai o ua manu la? I mai la lakou, o ka eheu akau mua ke kii mai, pau elua kanaka i ka ai ia i ka manawa hookahi, a pehea hou aku? a hala ia, alaila, iho mai ka eheu hema, o ka uuku mai no mahope, olelo aku la o Aukelenuiaiku, owai na kanaka e kii e ia mai ana e ai? O maua, wahi a kekahi mau kanaka, i hou aku la ia, he hohonu no anei ke ana? Ae, o olua o na kanaka e kii e ia mai ana, e nee loa olua a loko lilo, wahi hoi a Aukelenuiaiku. Olelo aku la ia i ua poe kanaka la, aole no hoi auanei oukou i ike he mea ono ka io o ka manu; ua ike no hoi makou, alaila, olelo aku la o Aukelenuiaiku, ina auanei e kii mai ka eheu akau o ua manu la ia olua, e puliki no auanei olua a paa, o ke ahi no hoi a laua nei, o ke oki no hoi ka'u, ia lakou nei no a hoolai iho ke kamailio ana, iho mai ana ka eheu o ua manu nei, kokolo loa aku la ka eheu o ua manu la, a loaa ua mau kanaka nei iloko lilo o ke ana, kahea mai la ua mau kanaka la iloko lilo, eia maua la iluna o ka eheu kahi i kau ai, pupuu no ia a hoolailoa, komo maia iloko o ka waha. Ia manawa, wehe ae la o Aukelenuiaiku i ke koi, mai loko ae o ka pahu o ke akua ona, a oki iho la i ka eheu o ua manu la a moku iho la, ia moku ana, iho mai ana ka eheu hema, oki hou iho la no keia a moku, o ke kiola no hoi ka keia mau kanaka i kahi i moku i ke oki ia iluna o ke ahi, pau loa iho ua eheu i ke ahi, iho mai ana ka nuku, oki iho ana no keia kaawale ke kino, kaawale ke poo, hukihuki ae la keia i na hulu o ke poo o ua manu nei, a kiola aku la ilalo. Lele ae la ua hulu la a haule iho la ma ke alo o Namakaokahai, ike iho la ia ua make kona kaikuanane, kahea ae la ia i na kaikunane ona e noho pu ana, e Kanemoe, e Kaneapua, Leapua, Kahaumana, ua make oi ala, eia o Hinawaikolii la, oia hoi na hulu i ka lae o ua manu la o Halulu, i aku la na kaikunane, a make la hoi ia o aha ina, he hana ino ka hoi ia i ka makua o ka makou keiki, mai holo oe mahope ona. I ka make ana o ua manu nei, okioki iho la lakou nei i ka io a pau, koala aku la i ke ahi, ai iho la lakou nei a pau, imi iho la lakou nei i alanui e hiki ai ilalo, alaila, nonoi aku la o Aukelenuiaiku ia Kiwaha i alanui no lakou e iho ai, haawi mai la o Kiwaha i ke ala muku a Kanaloa, oia hoi ke anuenue poomuku, a kakou e ike nei iloko o na la ua, oia no ke alanui a Aukelenuiaiku ma i iho ai a hiki ilalo. A ia Aukelenuiaiku i hiki ai ilalo me na kanaka eha, ua mahalo nui nae lakou no Aukelenuiaiku, no ka mea, ua ike lakou i ke anuenue mamua o kona ano mau no, aka, i ko lakou ike ana i ke ano o ke anuenue ia wa a lakou e iho ana, he mea e wale no ka nani, no ka mea, ua kahiko ia ke anuenue i na ano ekolu, he omaomao a ulaula, a ma waena he lenalena, ua kahiko ia hoi ke poo o luna o ua anuenue la i na punohu ula weo, ka! he alii nui ka paha keia kanaka, no ka mea, ke hahai mau nei ka nani o ke anuenue ia ia, wahi a lakou, a hiki lakou nei ilalo, lawe ae la o Kiwaha i ke anuenue noho i ka lewa, o keia kaikunane manu keia o ke alii wahine o Namakaokahai, he manu makapaa keia a kakou. Ia lakou ilalo e ku nei, ninau aku la o Aukelenuiaiku i ua poe kanaka la, he aha ka oukou puni? I mai la kekahi, he ko ka'u, o kekahi hoi he uwala, he maia ka kekahi, a he kalo ka kekahi. Olelo akula o Aukelenuiaiku, he kapu ke ko la na kou keiki, ka uwala, a pela aku, pa no ke ko i ka waha o ka mea puni ko o ka make no ia, a pela aku a pau oukou eha. Ia lakou nei e hele ana iwaena o ke ko, ua moe ke ko a ala mai, hele ka puna o ke ko a pa i ka waha o ke kanaka puni ko, i pa ae ka hana, o ka make no ia, na ka lakou mau puni no i pepehi ia lakou iho, pela lakou a pau. A pau loa ae la ua poe kanaka la i ka make, koe iho la oia nei wale no, hoi aku la keia a hiki i ka hale, ike mai la na kaikoeke ia ia nei, uwe ae la lakou i ko ia nei hiki ana aku. He noho a kane a wahine ko laua ia manawa, me ke aloha pumehana iloko o ka puuwai. A hala he wa loihi o ko laua noho ana, nui loa ae la ke aloha maeele o ke alii wahine i kana kane. Ia manawa, haawi mai la ka wahine i ke ea o ka aina, a me kona mau kino akua pu kekahi, a pau loa i ke kane, i kekahi la komo aku la o Aukelenuiaiku iloko o ka hale e ai ai, waiho aku la no nae i ka pa-

hu o ke akua ona i waho, ia manawa, wehe malu ae la o Namakaokahai i ka pahu o ke akua o ke kane, a ike iho la ia he koi ko loko, a he pahi hoi kekahi, lalau iho la keia i ke koi a hamo iho la ma kahi oi o ke koi, ia ia i hamo iho ai pela, moku ae la kona lima a kahe ke koko, olelo iho la ia, ka! e, he mea maikai no ka hoi ka kuu kane e huna mai nei, ia ia i hoopau ai i kona nana ana, huna hou iho la no ia e hoi mai auanei he kane ike ia. A ia Aukelenuiaiku i hoopau ai i kona ai ana, puka aku la ia i waho. Ninau hoomahua mai la ka wahine, hele mai oe mai kou wahi mai, he aha kau mau mea maikai? Lalau koke iho la o Aukelenuiaiku i ke koi a me ka pahi a haawi aku la i ka wahine, ninau hou mai la ka wahine ia ia, he aha ka waiwai o keia mea? Olelo hou aku la ke kane, he oki i ka laau a moku, a he oki no hoi i ke kanaka, ke moku ka ke kanaka o kona make no ia.