Ka Hoku o ka Pakipika, Volume II, Number 8, 4 December 1862 — HE KAAO NO IOSEPA WILAMATA. [ARTICLE]

HE KAAO NO IOSEPA WILAMATA.

I ka wa a ka la i kiei mni ai ma ke kua o ko makou mau aina palipali, ia manawa i ala mai ai o Kaukft Nelaaone mai kona pe1« pumehnna m«i, : « holoholo «e la oia ma kona mau hulili; « ia ia » hiki «e «I ma kahi o ke ala anuunuu, loaa iho la ia ia he . puolo, a i kona wehe ana ae e ike i na mea iloko, ai« hoi, ike iho la oia, he wahi bab« keikikane, h« uea e kona puiwa, me ka hikilele nui, no.ka piha loa i ka olioli; o ko makou kahuna, holo «ku la oia a i kan» waliine; a hai aku la i ka loaa ana o ka puolo, a me ke keiki iloko; a i» laua i hiki inai ai ma kahi o k« puolo e waiho »na, lelele ae I» kawahine a Kauka Nelaaona, me nalima e paipai ana no k« piha loa i ka olioli. A no k» lau» keiki ole no hoi, nolaila; ua hoeholo iho laua e lawe i ua keiki la, na laua podoi, me ko laua ninau ole ne ka makua o ke keiki, a hanai iho la. A i ka nui anw' ae o lo«ep« Wilamala, hoo« komo iho la kona makuakane kahona ia ia iloko o kuua kula, aoua Kauka Nelaaona uei, he kumuao oia, a he nui no hoi ua keiki e ao la ana ein ma n» niea e nnauao ai. He keiki noho m»lie loa o Wilamat»; a hc hoihoi loa oia ma ka imi palapala an«, a nolaiia, ua oi ae oia mamua o koiia poe hoa kul», a i ka w» e hoooiaha ai ke kulao Kauka Nola«on», hoi «kil la keli, a me keie mea o kona m&u hoa kul» ma kahi poooi o.ko lakou mau inakua, s o loaepa Wil«m«U kai noho hookahi iho'ilaila. A i na wa hoomaha a pau o ke kuU o Kauka Nei««oa«, ao(ē i* hookuu ift o loaepa Wii«m«t«, m« i« me« i hoomaopopo iho «i o lo«epa Wilanrat«, o Kauka Neleeona no kooa maku». Ma ia h<*pe iho, loobia o l£attk« NehukAia e kt mai nui, a make aku la oia, a o Io«6pa Wilam«ta ( noho pu iho la Oia me kona makuahhw no na makahiki loihi eiua, ma i« hop* mai, iloko o oa la hope o ka luaoka makahiki, kallea aku la ka mea ana e h;linai aoa ( 'o kona kttfthtee innmh ia t oia hoī ka Wahioe luo«makd e Kauk* N«fisooft, i akttla, (f e ioe*> pa WilamaU, " olelo mai la kela, ** eio u, ki« keiki houlohe." «• K« in»ke»Ae nei a» e heie oe m«i o'n aku s«i, e imi oe a wahi e aku ao« .e noho ai, oo ka ma, «nlee hiki i«'tt k« nalama ia oe, a me a'u. meoawahi <lal» a ka'n kaoemake i waiho iho ai oa'u," | wahi a k« oMkmhene. 1 ako b o loerpa WiiamaU, " E ko*o o«oi «Mu |«i,ltt mea oaaa boi ā kiai lokomaikai iaai U'u iloko o ko'a ati«B laoiw <mbo waio, Ua paoaho aoei —'a ka oi>»l«mo aoa oaai ia'o, i ka olea. kamakāhi ?'* Ae m*i §• k» m»koabioe f ae IM ako (a o loeepa WilamMa, "Q ke aha la ka'a hala i looakniio i« ar e koo lokomai* | kai ahnoei ? " Ak« .Ika ka wnhmahi oe, U» loho ak» la oe i kna maaao, aolp o'a

• b«oltfbi M*i «• i«*tf a* akki ■e*. " iho o k«U tt«tt ol«lo im » ttn« # bootta« «liu lā k« w&hlne « Kfttikft k N«tā«oaft t kek«bi o!«te httolfthft t • f«i lft, ft • lM«»)Nikft knke •• i k« k«kshUka, o i« U m. A «m ke k«kihi«k« o y« 1« hi, t«ha ••)•«• ol«ki ••! om aa w«hi ft ]Hia o k« kot«ottkft(ihftl« © Lftda»ft, • k«h«tt «n* 1 Aft kftOftk« • p«u • aia* k«mftk« ioa i k«iki pMb«na oe Ulto<i t • h«)« •ku |«kou oi« kahi o k« »ahio« o ILāokā Nefo§ofiā, • kM« oo ii l«koti auUila, h« luiki tnftk«ukau i »« h«n«, A iko Bttruki k« KftUp« ik« «na i ka m«ft i htK>l«h«»ft, holo koke tlm ll oia nt ko- «• kaa lio, • hiki i k«hi o ka m«a ••»• ka oielo hoolaha, ik« «ki» la oia i ka w«htn« t i aku la, " o«tt ari«i ka ol#lo b«o!«hft 1 pfti ift to« k« p4pn e keia 1«? • ol«lo «flfe # h« «nhi k«iki makaukau kau ike hana. " "Ai," wahi a ka w*hine. " Auh«« l« hbi } " «rahi a Buruki, k« KlWp« # MEi hm, h wahi hou fi k« wahine. Ma k«ia wahl, • hoomaopopo «kii 00 k« atio o loaopa Wilamft(a t iloko ok« w§ a Hueuki KaUpm i kii «ku ai. He uaūkum«m«lifi»« kona mau makahiki ia wa, « n kooa kino, he piialahi uoia, aka, h« miiu hiona maikai ba k6a«, • h« H«lcb«f#na ui maoli no i k« ik« aku • oa maka, • o na lima ona ua lahilihi 10l ie; oo koo« pa b«(M ol«, im b« k«m« 1« ft tia 'Lii. Oi« iho 1« ke auo o ioaepa Wil«toftt« ift ws, Ē boi hou kakou m«bop« i k«bi • Buruki k« Kat«p« m kam«ilio ana me ka wabin« • Kauka NeU»on*, olwlo eku 1« o r ßuroki i k« wahio», "£ kftheft «ku o« i ko k«iki i ik« afcu«u i«,t«." Ai ka kft wahio» • Kftuk« Nel««oo« k«b«* «na aku ia lotep« Wil«mata, lohe fnai 1« oia iioko ok«kihapoi, • hel« mni U, ai kooa hiki aaa mat, kuhikuhi ae la ka wabin« a Kauka Nelawia ja Buruki, n» ka i «ku, 4i Eia ua keiki oei !•, " Ai ko Buruki iko ana aku i ko lonepa Wilamaia iiMoiMUhoU* na, huli •• la oia a olelo akis la i ka wabin« a Kauka Nelaaona me ke k«babe oui toe* a i aku la ika w«hine, "1 m«* «ha k«ia? Aole p«ha wahi mea hiki ia ia n«i k« baoli? no ka mea, he n«waliwal» ke' kino, h# lahilahi na lima f nolaila, eft, aolo au • liwe, OUIo akw la ka #ftbin« a fSanka f9ata«m ia Buruki, " Heaha la hoi kana, e o-o 1« hoi oe ekohua mai ia'u la i ka lawe aoa aku U a ka hale hoohaha o k« «upuni (work bou«e) hoonoho iho ilaile, Ai« Wilamala i lohe «i i ka olelo e hoihoi ia ona ia iloko o kft Halehoohana ok6 Aupuni, haliu «e 1« oia • olelo aku ls ia Nelaaona wahino, i ftku la, E ko'u makuabine/o huna mai oa ia'u i na mea • psu f ftk«, o kou hoihoi ia'u i ka Hale Hoohana o ke Aupuni, mai bsna oe pela, malia no hoi paha he aloha kou i«'u, hoihoi hoi oe ia'u ilaila? o aha no la hoi, e haawi m«i oo hoi oe ia'u i elua hanen dalft, a oa'u oo hoi ia e hooikaika aku ma ka hoopukapuka ana, a u kalii puka no boi o fio aaua wahi ola ia eai ai? 1 mai 1« o Nelaaooa wahioe me ke oi o ka lemu, a uē ae la na poohiwi, a hoopuka mai U i ks huaolelo makona, "ua waiho da!a no oe i anei a, e kuai ke noi aoa mai? 1 nahea nei no kau hoopukapuka aoa, a e pono ai ke baswi aku ai ia oe l Hoolale koke ao la ua wahine U a Kauka Nelf«ona ia Btfruki,, e fawe koke aku oe ia ia n«. la wa i kii aku ai ua wahine la i kahi pahu o ke keiki, a kioie aku U iwaho, me ka olelo mei ia ioaepa Wilam«ta, •! •iia mai ko wahi pfthu, lawe ia aku a luoa © ke kaa hooili iho a hele akUi Oielo iko la ke keiki, aohe au i ike ika makuahioe aloha ole i kaoa o>ea i hanauai e li'4o me oe. .1 mai la ka wahioe, ka-ha*ha! mao«b o« na'u oe i hanau • na wahi keiki boa haule wale, b« wahi keiki p«ba oo i loaa i« maua iloko o ka puolo i ka wa oo i lona ko «lo 4 ua Uw« ia mai« kapae la oui i ke «Upii o maua, Pane bope loa aka U o ua o loaepa WilajiMta, i ako U, heaha la boi keoa, ia« oo ; hoi paha'na kabi wahme aku ob hot ia haoai m« U, mai ka wa ouko mai • nui v«|«, a-o no boi paha e nele ke aloha. Aole boi o oeia o« hala ka luhi, oa bibi ka hoounaOna, oa moa bei k* poleho. Aobe ao hoi a komo ibo ke aloha iloko o koo opu no%, oo ka olua mea oko hooioaaawanui jisa ika luhi, Ke* na koke ae U Ua wahioe oei ia Btfrtifci, • Uwe kok« ako oe Usa ooi, ao ka me«, aohe o'o pooo e hoolohi wale mai oia U'o ou ka olelo aaa. Ia wa no, oko B«rtkt UUo aka .1« m> ia a hoooka ae la iluoa ok« kaa, a o ka bolo «ku la oo U. E ka t|»e* e fetetobe!o aoa, • hoomaopopo bou ak« oo au «aa keia wahi i k« komei o ko loeepa Wilamal* bodSe makawelaweU loa ana «ko imoa oba wahioe a Kauka NeUaooa, i ka wa o kooa hooeukaokao ia aaa e Uwe ū ako i ka haU hoohaiM o ke a«f*ai, oo ka mea, oa ike «eopopo oia i k» «aea • haoaia mai afta ek« pos • pao e komo iks ana i oa maa hale bOofcaci o«iVm hookoloU aa meku mabo a»a «|« meliwai o loii&a, ehiko haoeri kap«a| ka tol»a- No k« paapo a«e ka ololi o aa m*> liwi, t|o(a«l« 4 oa haoaU qUlo o oa npko he otofcq koo U.