Ka Hoku o ka Pakipika, Volume II, Number 12, 1 January 1863 — HE MOOLELO NO LUKELA! [ARTICLE]

HE MOOLELO NO LUKELA!

[I mnmhm mmi ac loko 0 k* Bake Al*bU-) HELU 1.

[Ke bo*k«k« «ko aei ko ookoo bo« maama •0 o koae hoopaka soa i keia aoooteio ( sn« ket« boopq£« ana, «ol« pah« i pololei !o«, aole «so bo« i bio loa, 00 k« mea, he mooolelo no ka booo« « puai, « o« ooi k«hi i pok« ai, oolaila, e pan« pooo ookoa « kahi i haule « koe paha, e hai m*i 00.3 O Bere(«ae ka «ina hanaa o Lukela, o Keoki ka makaakaoe, o Rel« k« makuahine, 0 Aoe ke kaikuhaine, o Aoe n«e k« mua, o Lakela ka muli. A haaao o Aoe ka biBpo, be kaikamahiue, oiēlo.o K«oki i ka wahine, ioa oe i hapai boo & ban«a m«t be kaimahioe, «laila, e pepehi « make, « ioa he keikiki kaoe, e hoola. A ma ia hope iho; hapai hoa o Kela, a i ka hanau ana m«i, he keiki kahe, « kapaia iho U ka inoa o Lukela, o keift iuoa, na ka makuakane i kapa aku ma kona aun hanuhano mai na m«kd« mai, a noloko oia poe keia inoa o Lukela, aole nae he alii s «k«, he poe henohano ma k« waiwai. A i ka #« i nui ai o Lukela, nui pu no hoi me kona kolohe, « me ka inakau ole, ia wb, aft htki mai k« manawa o ka makuakano i make ai, kahea «ku la oia ia Lukela; e kuu keiki alnha. e hele mai oe maanei, no ka mea, ke kokoke mai nei e ohi ka lepo maluna o s u, ae «ku la o Lakela I keia ieo o kona makuakaoe, neenee nku 1« ia a kokoke, olelo mai 1« ka makuakane ia Lukela, penei; ke hooili aku nei au i na waiwai a pau ao ko kaikuahine, k« «ina, iia pa hale, ka bipi, ka lio, « me na mea a paa loa. A o koū waiwai hoi, o ka pahu poula, no ka mea, he keiki kahe oe, he ikaika kou kino, a e loaa no kou waiwai ma kau hooikaika an« aku. A hiahope iho o ia manawa, make iho la k« makuakane, a koe iho la lakou nei ekolu, ileko oia noho ana a lukou nei, ua pono ole ko ia nei munao no kona waiwai a ka makuakane i hooili ai, nōlaila, kupu ko iā nei manao e hele; aia hoi, ma kekahi aoao o ko lakou nei wahi e hoho nei o Kini Oeōki, a me ke kaikamahine, (e like paha me Koolau, i alai ia mai e Konahuanui, ma ka hoohalike,) he kuahiwi mawaēna konu. la ia nēl i hiki ii iliīhl o kfe kīi&)ii«»i, «ku la keia i ke kulanakauhale o ke kaika» liMhine « Kiui Geoki, a me ka wahi no hfci; « me ka aina a pau hia ia wahi. A pau ka ia nei nahā ana, hele aku lā keia « hiki i kahi o ke kaikainaliine ā Kini Geoki, i hana aku ka hana, hē pa kiēitiē t he 50 kupika kona kiekiē, aohti inae he ala e hiki ai ke pii, huli keia i āla e hiki ai. A i kekahi la aku la keia hē laaii nui « ulu an«, tii bi kona kiekie i hā laāii ā paii loa, uā inoe aku kooa lala a liina o kā pa 0 ke kaikamahine a Kini Geoki, mā iā lāāu kā ia iiii pii ana a hiki iluaa 0 ka pa, i nana ākii ka hana oia hei» he hālē tnaikaii lo'a, kiēkiē ho boi a hāhohano i kā hana aku. Iho iho !a keia ā hiki helē aku la ia nel a komo i kā kbrho a'<U la keia iloko, o kāhi a iā nei i komo Hiua ai, he luaii houkipa ho ia, āole na*6 hē ikē (Lkii la keia raa kekahi iumi e jUu, he mēa ai e kau ihii anii t kuku ahāTOka mahtt| helē ikii li kēia aii lloko nae iiukeia nah» āna a ia hei i na lumi, ua loaa kla nēi palāpalāj i i ki vrā i pau ai kō|«i anā, webe āē lā kēia hahā; s ; \ v \ Aia mālōko o kēn palipālrf£ā ots|o ha Kini Geoki, pehei;- M u<ia o ke kūiaka # loāa ai kuii lio hihiu ma ē fl|lo iio % ia kuu kāikainahiah* a |fct kā hoho iiii* a iiiē ke aiipani t £ aku o kona malu." A paa ka ia nei «Hia ana i ka palapala, pii aku 1a keia i ka hale maluna, a khihh akii k i nā lumi, aohe kāaaka, nāaa aku ia kēia oia kēkahi liimi e «ku> ka ki e kaii ana; we_ he aku tā keia; aia hoi ke kaikamkhiKē a KiniGfeokife hiao<tf ena k āoie i ala, komo aku tā keia nana.i ke kaikauiahine, ku iho keia aa ke poo,l nao» aku ko ia aēi haiiā, he mau oao(4 inU, • me ka |>āiapaia 1» Ha lio hihia oei o Kiāi Geoki ka ana Uiiiia o lia pakiiikkii, Hoi kou keia naaa i ka moē oiia kaikahei, a otato itio la» u E koai maiiiii> ki paba «rau ia oe* • waiho manekāhi paha waa ia oe, hopi iho ta kki* a frātti" «eka ae tk keia i ka f>«Up«ia t a.naoa iha la t 6 olelo m*» " «a e kii i aa iio nei, e laia i ka &oho, 1 ke ka«iav«ha t oe u« p«)āp«l« nei, « ka inoī o aa lio aei o Lottfātno." No LoHaihb Ki Lio Hiaiu o Gton. Mā kela waki, • hoolohe kakoa i ko Lonane moooleio, o kek Uo o 'Lomainē, be keiki qo aa Kini Oooki* «a Hlo „«* | he - w ako jjo kona heo nuāWl 9 ka | j «a koloholoea « a», acs*me« e h»«ā ai« • ke wale no, nolaila i ole?o-*i« K>01 G«oki i kaaa hdohiki ao ke' kaaaka • loaa «i, $ like ta euāihope •« aei. Ike ifeo I» ke konu e loaa ai o a« &ikia «ei o Lots»isw(, lawe keia » ka palapak, ka m ko lio, k* k«ul*wah« t hele akeia » kiki l»U I aa ku!a oei, i oaae kft km, he

oaeaaea «lika iik, «ohe t***, *obm pofc*~ ka f k« lepo wale «o # i ko «t oe» w* f aao« ao«, Inki koke mmi m* jk> mei me k£ weli o ka e« o ka lepo, « kokoke loa • iuki io i« nei I», wmhm «e 1« keia i ka peiapala, a kabe« aka li, '* Lomaioe. e oialaaia oe īa'a," « lohe oa Ho ne», ka OMlt« iho la, paa ka ho- | ho, no ka mea, oa (o«a koaa inoa, « a« ike | owii i koo« noho « me ke kaolawaha, keie I «ka i« keia a paipar me k« milimili. Kaa keie i ka nobo, hoo i ke kaulawah», ee to«loo«, hoio kei« • kahi o Kini Geoki, n«n« mai 1« o Kini Geoki, • olelo m«f la, aa Hke 00 keia me ko'u lio e hele mai 1« i ke kula, o kona hihia hoi be «i k«o«k«. Olelo «ku o Lukela, owai ka »00« o kou lio 1 Olelo mai o Kini Geoki, o Lomaine, he me« (o«a w«le 00 i« ma ko makoa aina, wahi a Kini Geoki, o ke kanaka e loaa ai kua lio, e lilo kou kaikamahine i wahine nana, 0 ka noho aiii, o ke aupuoi, owau aku malalo ooa, oia ka uku. A lobe o Lukela i keiā olelo « Kiui Geoki. Olelo aku sa, na'u e kii ko lio, ia laua nei e kamailio aaa, keha aku la o Kini Geoki i ke kaikamahine ē hele mai e nana i ke ano o ka lio, i kona biki ana mai, hoole mai oia aole keia o ko'u lio aia no ia 1 ke kuia. A pau ka olelo ana a Lukela me Kini Geoki, hoi aku la o Lukeia me ua lio nei o Lo maine a ka hāle waiho ukana o ke k»ikāmahiue alii, waiho ka noho me kē kaulawaha, hookuu keia i ka lio j ke kuia. Ia po ā ao ae, kii aku la keia i ua lio nei ia Lomaine, me kela kahea mun ana pela nō keia hana ana a Lukela. la ia nēi ē hopu ana ua lio hei, aia hoi, ua piha ka hale alii o-Kini Geoki i ha aiii ā me na kanaka no ka naha i ka loaa o ka iio hihiu o Kini Geoki. A loaa uā lio uei o Lomaina ia Lukela, lawe aku la kēia a hiki ina kahi o Kini Geoki, ia ike ana mai o Kini Gēoki ia ia nei a*me ka lio, oleio iho la ia, he kēiki mana keiā, ua pono kuu kaikamahine ke lilo nau, a me ka noho alii, ā me ke aupuni. I eku o Kini Geoki ia Lukela, aoh>* ! a'u uku e ae e Hāawi aku ai nau. Eia wa!e no o kuu kaikamahine i wahine nau, o ka hoho alii, o ke aupuni, owau aku malalo ou, 0 kau hana e oleio mai ai malaila aku Wau. A iohe 6 Lukēla i kona wniwai hui a me kā hanohano maia Kini Geoki hiāi, i aku ia oia, ke ae āku nei āu ho*ii ka noho ālii, ā me ke aupuni, a me ko kaikamahine i wahine na'u. Eia nae, aiā ā boi m*i āīi mai kiiu huakai nlaila mauā marēī } keia lohe ana o Kini Geoki i na olēlo a Lukela, hookāāwāīe koke o Kihi Geoki mai ka halē alii iku ā mo ke aupuni, a noho aku la ma kahi e aku, mamuli o kona waiwai ponoi iho. .f • No Awb a me Kela. Ē nana kakoii I ka ōielojio Ane kona kaikālna, a me fth(ā leo laOā" makuahine?" Liikēlā i hiki ai i ko laīeou e onawaliwali iho ana ko tāua makuahine, i ka mai, 1 kē aloha 6 kane, ā inē kē keiki, oiā ke keiki Lukēla. v A|j)au ka iiwe ahā ine ke aloha, olelo aku la 0 Lukēla i kē kaikuāhine ā me ka f i kii hiai hei āil ia olua-ē hoi kakou i kuu aupuni. W<Jhi ā Anē, aiā ihēa kou aupuni ? Aiā ihā kēla aoao wahi ā Lukela. kuu aupuni, ka noho alii { ieē kaikamahine a Kini Geoki iia lilo i #ahihe na'u, a loliē laua nei ae akii iāLukela. Hēie iākoii hēi thē ko īakou ihāii hieā ā pau ā hiki i ka kale aīii oia hēi a me kē āupuni, māhope o ko iakou hēi hiki āhā kukala aku o Lakelā i hā alii a pāii ā ihē nā kanaka. Ēiā ko*u hopē ma ka noho alii, o kuu kaikhāhinē o Anē, oia malunā o ke aupuui ā paa loa malalo ona, ha hoio iā ihēā i hā ālii ā pau ioā me ka māikai. Māhopē o kaia ināii , mea, hēlē hou o Liikela'a hiki ma kekāhi aoāh ē ākh, ioaa he waāpā ē iiolo anh he aiha ē «ku, nihau āku ahā oukoU iheāi Olēih māi ka (ioē o ka waipa, ē bhīo<ytli£i (nāanihāku* Oleio aku o Lukela* o kakou-hoi ke hoio* ae 1 mai lakou la, aē* holo iakou nei me ko lakou la lo.be ole o Lukeiā keio, āka, da iohe lāiioii ho ka ikāikā me ka lilo anā o ke ātipuhi o Bēlekahē iā Lukeia. lioko o ka moanā ā iakou hēi ē holo ahā ike mh« ia ihai ia ke kuahiwi e ka aina oJta moo ai kāhāka e* hoeā māi āhā, oloio- «ku 0 Lukela L-;ka 7hea e paā hei i kā hoe o ka e mai oe n&'u e paiiaka ka waapa %klltoii| āē māi kēia i kā w|āpk. īa Lukeia e ku āhā flta hoe o kā waāpa, ~ho&jsJeakti anā keia i k« moana pili aina ole ki.hele lakoa hei a kā tā#a 0 ka mhātfā loā, i hāhā ae ka hana i na hokii e Jpwa «ua. A liiki lakou hei ilaiiā, haba aiāāiēā e Liikeli i mēa e |>aii āilakoh i ka mākē a lUo\ā waapa ia ta nei» oiēlo aku oiā, e ph kākoā» pehea ia mea ? wahi a lakoa lā, |M>hēi| ē ptt kakoa i nā manamana lima o kākoo, īe māi lākou ae. Ēhikii ko I&koil nei | -niii, kā wakikeikihae kekābi t a # ki ihānamana « oi an« oīa ke m«ke, pela no ka Ln fc kelā haha i paa ālima i kā liaāke* ko« o kilā me ki keiki. la iaaa nei i koe ai elua ilhna o ka waapa, oliOo aku o Luktla i ke kāiki i oa hooioAoe olelo oia oe, ina kooknli oe o I Sr6«Aāwā iā e m«ke «i. • ' A p«u keia maa oleio, huli l«ua ••i «ioi 1 ka «ina, kiki mua laaa nei i i« āaii o ka eioo ai kanaka, i n«na ako ko lao» nei hana aeiMkāaikā, o ka kale k« kā «na, o kā i |wcii « holo «na, o ka ai e a!i āna, o ka mo* • kani ana, o ka ia na heie a maloo ke kaiia i kā ti e» ka nai loa. Oielo ake o Lnkela i ki kāiki, « ptii| aoiii na lfiiua, e heie 0« • kaua, tt« naāi li ke keiki t kele i k «« 1 u * lM

I ka • aoa o ke aiu ata nei, ike nai la ftwo i ke koabrwi, ka oaea nooa ua tiot oei i keia afcj, ol«l« īho aa moo nei, ioa ke k&©aka ola ken ia pololi, īho oa ono oei a bi-' ki i k»i, loaa o Lokela a me ke keikī, aloha aku oa moo oei, aloha mai no o Lokeia. No KA Moo AJXAS*KA. Maaoei kakoo e hoomaha ai i ka olelo oo Lokela, a e hooiohe kakoo i ko ka moo aaooolelo a loaa ako o Owilama Kini, ke keiki alii o Mekiko. O ka moo ke alii o keia aopuni, oa hele oia ma na wahi a pēo loa e ai ai i na kanaka ā me na'lii noho aupuni, a he nui loa kona maoa, aka, hookahi mea manao nui loa a ua moo nei o ke kaikamahine ui o Ainapo, ke aupuni hao ma ke komohana o ka la, o kooa nani hoī, ua iike mē ka oia o ka la i ka napoo aua aku, oia ka mea a kona poo i noonoo nui ai me ka māoao e loaa, aka, na p*a i ka mana o ka Liona. Nināu ako la ka m<»o, mahea maī olua? olelo ako la o Lukēla, maanei mai nei no, hoole aku ia ka moo, aohe kaoaka o keia wahi, owau wale no, oleia aku la o, Lukela, no kā aioa e mai maua, t i hele inai nei i ka makhikai, aka, mamua ae o ko laua kamaiiio ana, ua ike mūa ua moo nei o Lukela keia, he kanaka koa no Beretane, maoao iho la ia e loaa ia īa ke kaikamahine'hi o Ainapo, no ka mea, he helehelena koa loa ko Lukela i ka nana aku. Mahope iho n keia kaeiailio ana. olelo aku la ka moo ia Lukēln a mo ke keiki e hoi i kā hale, ae aku la laua nei; hoi aku ia lakou a hiki i ka hnle, olelo inai la ua moo nei ia Lukela, o kria mau lumi a pau uou, ā o keia wahi lumi uuku, mai wehe oe. 0 keia wahi lumi, a ua moo nei r papa ai ia Lukeln, he iwi kanaka ko loko o ia lumi, a ae aku la o Lukela, i ka olēlo kauoha a ua moo nēi, pii aku la ua moo nei i ke kuahiwi ia hale ona, iī noho iho la o Lukela me kahi keiki onā, a hala ka moo iuka, wēhe ae la o Lukēla ī ha lumi a pāu nie ka makaikai hoi i na lumi a pau. A hiki keia i ka luini hookipa, noho iho la keia ilalo hooināha, ā ike aku la keia ē pāa hiai ana ka puka o ua wahī lumi uiiku nēi, iilelo iho la keia; kupanaha, haawiia tnai nei ia'u ke ki o na iumi a pau, a koe keia wahi iumi, heaha la ka waiwai nui ō loko o kēia , wahi lumi i aua ai ua hioō hēi ia'u. Ko ia nei imi aku la nō ia i kē ki, a lōaa ke ki ia ia nei, ko ia nēi wēhe aku ia no ia i Uā wahi iuini nei, i naua aku ka haha, heiwi kanaka ā mē kē pōo ko loko, papāni aku lā kēia i ka piikā a pāā o ua wahi luini nēi, hoi aku ia kēiā hoho* hōohoo iho la keia o kē kumu ka keia o keia luīni i paa ai o ka iwikanaka, ku ae la kēiā helē ā hiki i ka lumi nāē kēla kelkl āīif ō Mekikō, ō Uwllaip Kiht ka inoa. • ' No Uwilama Kī(fii * Kāhea ānā keia ieo, ē' Lukēlā, i ri&|a ae kā hana oia nei, aohe kino, o kā ieo «Mik no, kāliēa hou no ua iēo nei, ō ka liia ia, Lukelā; paiiē aku la o Lukela, o ka led|wale no ka'ii ē lohe nei, aōhē kanaka." C Mā keia e hoolohe kakou i kā "olēio a kā iihane ō tfwilamā Kini, ke o Mēkiko, ē wiiho iki kakoii no ka olēJ%iina ho ltā inōo, ā ē kainaiiio iki kakou lāhiā kihi. ' Olelo mai la o Uwilama Kini, hē|ptēiki kāmakāhi āu nō Mēkiko, e heie aneuau e inākaikai iha-kē kauwahi ō ko'u ike ! akii la au i kēiā kanaka ē hele mai āua a lōāa wau, ālōha māi la kēiā ia'u, ianohoiāu; mahope naē ō kē uhi māi lā kēiā inēa māluna o'u inē bē liiaihōē hui ia kē ano, a ikē olē ai aū i hiki āhā i keia |ipā* a i ko'ti Wa i nana tf& ai, āōle keis o Jto'ii.%abi i hoiio ai, a mft-«ko'u āina, iāwē lā wau ā loko ō ka ha(ē pdsbao, Uoopaaia wau ēliiā na ia eltiāy li ia , ihō la wau. T * -A pelā āuanei o£ e haha ia ai, ua inākē naē ia oē ka ihoo, oe e kutiffctihi akui pehēi; i hoi mtu ahahēl '"hā mōo* W a ōleio ihāi, ē ai di)kōu, ā itiahōpē āuah#slilo ē kākā pahi ōlua* i oleio tnāi aUāīii iā M ē oānā oe ā kāii pahi ē maKehiakē *ai, āliiiā, ē naha oe a kahi pāhi inoino, ,|4āpu i kukāē, ā kuinumu kā tnakā, o kau pā|f ia, ōiā kā j)alii oi & niē kā Hiana. f ? 1 kākā{iāhi ōlaā āūahēi, a 1 ēo iā ē| f a i txoi māi āUāhēi ia oē i kā uwaioa, haa«f attu ioU kelā a pau, alaila, olelo' ināl kIU ia oe i'liēlē ōīua e hoi* i ka mala poulk, āē aku āhāhēi bē, a i ki wa e olelo mai ii ia oē ē hele ōlua 6 iaolo i ka malā jifouhj§ e i ināi itb *uāt»ēi kēiil iā oe ia, ē haoa hē | kah iāiHāā ē inākemnkē āi e lawe ae oē. āīaiia, e naoa oe a kē kāihiā weluiielu, lawē mh oe, a i im niii ia oe, hiāi iiaiii oē, ā hiki &ua i i ka ihaia poula, a i oiēlo ihāi auanei b oe tntti kē holoi'hohle iku oe, olelo aku «i oia ka mua ke holo. . A i hoio auanēi keiā a i hinii o ko«ft make oo i&, a i hea thai auinii iā oe e <3a iā, hoolē aku oe, auanei kau waiwāl aui ē ola «t W». l haawi mai auanef ia oe i ne mea mana aē aku o«, alaila, |tebt iho oē hMuke poo o ka mali pouSa, nanaia e kāhuli iho haulē iloko o aa ipuhao ēhikiā e a tnao ana malaīp, o kona make no huia, |kt*lā, hoi ttiai oē ē hoola īa'u. * Aia ka wif ola i ka hale iluna, aii 1 ki puka aniaoi la HMkluna ®e kahi » kau ai* aiaila, hoi mai oe a hooia ae ia'u, ae aku lk o Lukela. I oleio kakou no ni kauoha tnaa * īā-īa Lhkela, i o $ wnilio kakoa ki IhmoIoIh» iitih life oleio i Uwiiama Kini. ' " Haaiele o Lukeia i ka loiii haoe, puki>ku

la a waiko o k« iami bockipt, aia ra« iA n&i be ■!• pii oo Ib hmh olos«, piinela īeūi • b*ki ilao», o ka h oei ham ka mmkmOuu i nm iami, a na kekahi lamī, be oom&I hin nn* ke •m< Im palapala e vaib aaa ri>iu o ka papakaukao, a maioko o ka palapaia, e oJ«lo »na, " o ka mea oana e in«. i kei* oeoole a pao, e lilo im īa ke kolaeakaohale." ooa ko(anakaaba(e i»ei, oia ko ui moo , kolanakaohale aiiī nei, aia aalaiia oa aaea a pau, na mea mana, ke kaimaoa, ke gola, ke daia, kela mea aaai, keia aiea oaoi, keia mea raaoa, keia mea oaaa, a me oa tt»ea bo oka honoa loa. O keia kuiankeohaie, aia iwaeaa o ke kola, aia aae ilalo, o kooa | llaooi e hiki ai t oa hoiilona ia o lona ika | pahu hae a malalo o ua paho hae oei, be pa--1 ni hao, | Aooa paoi hao nei, aole e hiki ioa kana> |ka be tausaai, aole boi i ke aupuoi, aia be 112 aoponi, alaila hiki oa pani hao oei, aia I t»ukela he mea ole. E hoi hou i ka omole | make. A loaa ia ia oei ka omoie, ioo | keia a pau, hoi keia i lalo a ka lumi a ia nei | i noho mua ai, kahi a ka moo i haalele aī ia !ia nei iioho keia- Ma keīa wahi, e hoi hoo ka olelo no ka uioo. A hoi mai la ka moo f a lak« u nei a pao ka ai ana, oielo ako ka mo > ia Lukela, ka pahikaua, ae aku o Lukela. Olelo mai ka rodo 4 e hele kaua i ka lumi paht, a hiki laua nei, ī mai ka moo ia ia nei, e oana oe a kau pahi e makeinakē ai alāila lawe oe, k6 ia nei lawe ae la no ia i kafii pahl kikio o ke kukae hao, a kumumu no hoi o ka maka. JPane mai ka moo, waiho la mai na'u kahi pahi inoino, oka pahi oi kau, i aku o Lukela, ka ! ua olelo maī oe ia'u aia i ka'u pahi ē lawe ai, nolaila, aia i ko'u maoao. A pau ke kainailio ana, kakapahi iaua ne», o ka pahi a ka moo me he pakaua la ka niaka oka pahi ke haule mai, ka ikaika ame ke oolea, aka, paie mai la no o Lukela a hoi no ka oi oka ka ffiop pahi ia ia, moku no iti, pela no ka laua nei hana ana a malueloe ua moo nēi, kokokē nswaliwali niake. nonoi mai la ua moo nēi ia Lukeīa e haawi aku ia ia i hōOkahi kakini omole uwaina, baawi aku la o Lukela, ē inii mai ana ua moo nei, 0 ka uwaina o ka omole ptyi ia ia nei i ke komo iloko o ka opu. No ka mea, ua piha i ka huhu ia Lukela | no ka make ole, oia. ke kumu o ua moo nēi o | ka huhu and. Mahope oka ino ana, hoomaiiai laiia nei a maha, olēlo aku ka moo ia tiiikēla ē hēlē kaoa i ka mnla poula e holo ai, no ka mea, oia mea lealea o ko inakou aina hei. Ae aku o Lukela, olelo hou mai ! ka (rioo, e hēle kaua i ka lumi kamaa mana | hand oe ē kau kamaa e uiak&iiake ai, ia wa i hēlH laua nei a hiki ika lumi kamaa Nana o Lukela ake kamaa wēluwelu inoino, fa no*u,"g»a Kmf ttke kamaa maikai, bi a Lukēla ika moo, ka ! -kuf>anaha' oe, kaino ua oleio ttfai dē v i&'u aia i ka'u mea e māHēmake ai e iaWē aē. Ua phho ia olelo i ka moēj laua hei i ka mala poula, i mai ka inoo ia ia :n(Si, o oē mua ē Lukēla ē holo ai, hod!ē aktof Lukelii, aalii, o oe inua ē ho'lo aii a ikē aii i kāU holo ana, holo aku wau, i hoi mēi oē. Ae māi ka moo, holo ua moo iie» a waena 9 ka papa hina, kokoke e make 1 ka-wela o ha ipuhao ehiku e paila.mau ana malailo. . 1 kela kau, keia *kau, kela hooiio, keia hooilōi kahea inoo ia Ola au, i akii o Liikēla, hēaha kou niii ē oia 'ai oe»? I mai ka 1110640 kuu iioho aha dlii, a i liiē ki)|i hilli alii, i aku la o Liikeia, ē kau waiwai iho la nōia e gla ai oe ? Aē inili ka m<»o. Niiiau akii o Liikēla, aia iii&aia kiiiaUakauhulē ou ? I iiiai ka moo, aia iwaena d k.e kula aku nei, hele lē a kahi o ka pahei hae e ku ana, naha *il(6 hē e waiho aha ke p>ini hat> īiiii ilaio. Keehi iho oē, lēle aē kē paōi haē iga kahi ē* hdo& iho oe ē Waiho aoa kiiu kuianakāuie*i lālh, aia UaiU na (tiea maikai ā pau lōa* a iiie hā mea inanā āpau, āhe hāpa waiwai hbi ouaiiei iā ā'ite Ynāke <y ia. X)leto aaai ka moo, ioa e āii. iā ia oē kuii wahihē Ui ē Upii hēi« i aku o Lukeiā» aia ihea ia fcehine iii ? 1 inai ktt moo, aia i ke ati|}uni d Ainapo. . I aku o Lukēiē i ka moo, āia ji kuhikuhi mai oē lā'u i ke aia niii e hiki āi i tiā ai)putti la, alāUa olā oe iā'u, i mai ka ihpo, e nāha oe i kā lā e pukā mai ai* ina kahi a ka la ē hapoo aia iiaila kā āihā 6uā kaikamahine la. Oiela aku O kau wāiwai iho la no iO ae la ? Aē niāi ka moo, ae, i aku 6 Lukēlā āole oē e ola. e make aha oē iā*u. I aku o Liikēia/o kāu wahi wawiai iho la no ia ē ola ai *6ē !a ? Aē rtndka teoti, ae* o#āu ho ē noho kamll aku hooie aku o Lukela, āoiē oe ē. olā. Keehi #kti ana 6 Ltikela i ka papa kahuli ua papā nei, haule kā tooo ipuhio ānā e paiia mau ana ika fiooifo 6na hooilo, make*iho ta ua tatHyite!. LiikeU a ka htt|d kahi o ka UwiUoui Kioi » olelo ai ia ia nei,lT ike Hna tneā i hāla ae nei ma%|y|hi o UwHānla Kini e kau apa. Kahea milK uhane Uwilamā Kioi, aia ka ārai nla i ka hale iluna oia ka puka aniani kahi i kau ai, kii ako oe a h«So/a mai oeia'iii» . *■ ' Kii h«i o Lukela a ioaa ka wai ola, o!elo mai ha uhene nei, aia kuu ōiao t*t mawaho <f ka lumi aina, a o kuo poō aia ma kā puka o ka haie kuke, k« cto o Lukela lewe mai la a kāhi hookahL Lu aku lā keia i ka »ai ola, ola ua kēiki alti nē» o <*■ Uwiiaena Kioi, olelo aku kaia īa Lukēla, ē kii kaua e wēhe i ka halē pāahao o ka moo» kahionl na kanaka e paa oēl. Helē lāua nei a hiki, wehē. laya aei, i o«aa aku ka ua make keieahi poe, e osa ana iekahi pōē, *eh|> laua nei.